Móhł-li drje najznaćiši nižozemski moler 19. lětstotka Vincent van Gogh tole dožiwić, by nowa přehladka wo jeho žiwjenju a tworjenju w zarjadnišću Zeitenströmung na Kinsporskej dróze čo. 96 w Drježdźanach tež za njeho njezapomnita była. W mnohich wuznamnych muzejach swěta móžeš jeho mólby wobdźiwać, tu pak so wopytowacy dospołnje do swěta wobrazow zanuri. „Van Gogh – The Immersive Experience“ je mulimedialna pućowanska wustajeńca. W njej drje ani jeničku originalnu twórbu wuměłca njewuhladaš, tola wona bě najebać to hižo w Parisu, Barcelonje, Brüsselu a Berlinje wjace hač milion wopytowarjow nawabiła.
W Šunowje běža poslednje dźěła w małej tykowanej chěžce, w kotrejž tuchwilu hišće testy na koronu přewjedu. W měrcu chce tam Erika Maywaldowa wotewrić swój serbski narodny róžk. To je jeje wulke předewzaće a ma być zdobom wjeršk a wupjelnjenje jeje naročneho a wotměnjaceho žiwjenja.
Strowoće wěnuje so čisło 24 w rjedźe „Nowe Wojerowske zešiwki za stawizny“. Wudało je aktualnu publikaciju Towaršnosć za domiznowědu – Muzejowe towarstwo z.t. kónc minjeneho lěta prěni króć w swójskej zamołwitosći.
Titul publikacije, kotraž wuńdźe w 300 eksemplarach, rěka „Wot wowčerskeje knihi hač k klinikumej a priwilegowanej měšćanskej apotece“. „Stawizniske zešiwki su wulki kulturny pokład, dokelž stawizny města a regiona lětnje wobswětleja. Dźakowano spěchowanju załožby Łužiska jězorina a regionalneje załožby Wuměłstwo & kultura wuchodosakskich lutowarnjow Drježdźany je scyła móžno knihu publikować“, měni sobuawtorka Ursula Philipp a wujasnja, zo „stawizniske zešiwki rozłožuja dokumenty a eksponaty měšćanskeho muzeja. Wone předstajeja historiske wosoby kaž tež něhdyše a wobstejace rjemjeslniske, přemysłowe a industrijne předewzaća.“
Ćišćernja Schleppers w Budyšinje je minjenu wutoru, 8. februara, na 90 lět swojeho wobstaća zhladowała. A to na mjeztym štwórtym městnje. Na zwiski k Serbam w firmowych stawiznach je Axel Arlt w rozmołwje z hibićiwym předewzaćelom a synom załožerja, 69lětnym Heinrichom Schleppersom zhladował.
Su Wam jako dźěćo w zawodźe swojeho nana serbskorěčne ćišćenki napadnyli?
Ze zažneho dźěćatstwa sym atmosferu w ćišćerni z mnohimi ćišćenkami zeznawał. Běch snadź dźesać lět stary, jako sym sej je tež wobhladował. Tehdy bě to hišće ćišćernja Schleppers & Ludwig, hdźež ćišćachu tež plakaty. Mjez tajkimi běchu mnohe serbske. Měrćin Nowak-Njechorński bě jedyn z našich nadawkarjow.
Te pak su hinak nastali, hač smy to dźensa zwučeni?
Wone buchu w kamjentnym ćišću ćišćane, štož bě tehdy normalny produkciski srědk. To je njesměrnje zajimawa naležnosć. Ju wobknježić je dźensa wulke wuměłstwo. Ale tak sym na serbske ćišćenki storčił.
Knihu z ruki połožić nochcyć, ale čitać, čitać a čitać – to je přeće, kotrež znajmjeńša ja mam, hdyž sej tajku kupju abo sej wupožču.
Ivona Březinová powěda wo młodźencu, kiž sej mysli, zo njebudźe hižo ženje črije trjebać. Wón bě přespěšnje sněhakował a při zražce do awta swojej noze takrjec přisadźił. Črije, tak hłowny protagonist přewšo dramatiskeho počinanja měni, hižo ženje trjebać njebudźe. Prjedy pak hač scyła k tajkim rozmyslowanjam dóńdźe, wubědźi so z hłubokeje depresije. W Emilu zeznawa młodźenca, kiž drje ma hišće noze, njemóže pak jej zlemjenja w rjapje dla hibać. Wězo, Ben ma schow mjez swójbnymi: Su to dosć strukturěrowana mać, z wumjetowanjemi sebi samomu so bědźacy nan, lochkosć wuprudźaca sotra a šibały bratr. A potom su tam hišće přećelej Oskij a Mikina kaž tež prěnja lubosć Bena, šulska towarška Danka. To z tej lubosću je tajka wěc. Zwjetša wšitko hinak wuńdźe, hač sej to čitar spočatnje mysli. A tola derje wuńdźe …
Ach haj, hač Ben woprawdźe čas žiwjenja do čriji inwestować njebudźe, to wězo cyle na kóncu zhoniće.
Tež Radworska młodźina je sej
na Čornu horu w Janskich Láznjach
dojěła. Tule nasta zhromadny skupinski wobraz před wuchodom gondle.
Pjatk, 4. februara 2022Nyšpor wuhotowali
W Katolskim serbskim dźěćacym domje Alojs Andricki w Radworju su předšulske dźěći lětsa ptačokwasny nyšpor we farskej cyrkwi wuhotowali. Tak móžachu starši, dźědojo a wowki předšulskich dźěći program live dožiwić. Braška Paul je hosći w mjenje njewjesty Pije a nawoženje Adriana witał. Hižo wot ranja su hotowańče dźěći narodnu drastu woblěkali, a dopołdnja su chowancy domu program hižo pěstowarskim dźěćom předstajili.
Andrea Henichowa
W šuli kwasowali
Dźěći 1. a 2. lětnika Serbskeje zakładneje šule „Michał Hórnik“ Worklecy swjećachu lětsa ptači kwas w swojich rjadownjach. Do toho běchu wučerjo wšitke róle wulosowali, tak zo kóždy wědźeše, kak měł so zdrasćić. W prěnimaj hodźinomaj mějachu šulerki a šulerjo hišće wučbu, w slědowacymaj pak su potom swjećili. Mjez druhim spěwachu, rejowachu, molowachu, paslachu a hrajachu hry. Za wšě štyri rjadownje běše to wotměnjawe dopołdnjo.
Jurij Bjeńš