Z wudaća: srjeda, 17 meje 2017

srjeda, 17 meje 2017 14:00

Krótkopowěsće (17.05.17)

Sudnicy wuzwoleni

Drježdźany. Sakski krajny sejm je na swojim dźensnišim posedźenju štyrjoch čłonow sakskeho wustawoweho sudnistwa wuzwolił. Jürgena Rühmanna, prezidenta financneho sudnistwa, su w zastojnstwje wiceprezidenta wobkrućili. Wólby běchu trěbne, dokelž podadźa so někotři na wuměnk abo dźewjećlětna wólbna doba so kónči.

Planuja trasu spěšnoćaha

Praha. Čěscy kaž tež sakscy geologojo su w sewjernej Čěskej z prěnimi přepytowanjemi terena w zwisku z planowanym natwarom spěšnoćahoweje čary Praha–Drježdźany započeli. 123kilometrowsku trasu chcedźa w lěće 2028 twarić započeć. Wobstatk budźetej mjez druhim tež 16 a 26 kilometrow dołhej tunlej. Zasadnje wažne tuž je dno geologisce dokładnje přepytować.

Dźěłać kaž na zapadźe

Berlin. Wuchodoněmscy metalownicy nochcedźa dlěje hač 38 hodźin wob tydźeń dźěłać. Tole je 86 procentow přistajenych w Berlinje, Braniborskej a Sakskej při woprašowanju dźěłarnistwa IG metal zwurazniło. 38hodźinske rjadowanje płaći jenož we wuchodoněmskich krajach. Na zapadźe dźěłaja po tarifje 35 hodźin.

wozjewjene w: Krótkopowěsće
Čerstwu zeleń wšudźe wuhladaš. Trawa je minjene dny tak derje narostła, zo započinaja ratarjo ju nětko syc a jako zelenu picu žnjeć. Naš wobraz nasta w delnjołužiskich Gołkojcach blisko Choćebuza. Foto: Michael Helbig

wozjewjene w: Hospodarstwo
srjeda, 17 meje 2017 14:00

Dosć pić je wažna tema

Radwor (SN/MiR). Dwaceći šulow Budyskeho wokrjesa je so na wubědźowanju „We wučbje so napić“ wobdźěliło. Mjez prěnimi třomi je Serbska zakładna šula „Dr. Marja Grólmusec“ Radwor. „Strowe zežiwjenje je na našim kubłanišću tema, kotruž wosebje we wobłuku cyłodnjowskich poskitkow rozjimujemy“, praji nawodnica Brigita Grundmannowa, „a šulerjo smědźa we wučbje pić, to je samo­zrozumliwe.“ Katarina Voit z Lichtenauskeho napojoweho předewzaća rjekny: „Z požadanja šule zhonichmy, zo je tema pić kubłanišću wažna. Wotpowědne běchu tež podłohi, kotrež smy dóstali.“

Wot zawčerawšeho smědźa sej šulerjo z Lichtenauskeho poskitka nětko wšědnje blešu wody zadarmo wupytać a to hač do kónca šulskeho lěta. Dźensa woptachu woni při barje na šulskim dworje nimo toho wšelake napoje. Zdobom nabywachu dalšu wědu wo wodźe. Tak na stacijach zwěsćichu, kelko měli wšědnje wupić, a zhonichu, po kotrym puću dóstawa so woda z mróčele hač do bleše.

wozjewjene w: Kubłanje
srjeda, 17 meje 2017 14:00

Bórze zaso z intendantom

Serbski ludowy ansambl matej přichodnje dwě wosobje nawjedować

Podstupim/Budyšin (SN/JaW). Serbski ludowy ansambl měł wot klětušeho awgusta zaso intendanta abo intendantku za wuměłski nawod třispartoweho domu měć. To je rada Załožby za serbski lud na wčerawšim wurjadnym posedźenju w Podstupimje wobzamknyła. Wo tym informowaše direktor załožby Jan Budar wčera popołdnju žurnalistow w Budyšinje. Załožba ma intendantstwo, na tři lěta wobmjezowane, ručež móžno wupisać. Hišće lětsa w oktobrje chcyła jeje rada wo wobsadźenju zastojnstwa rozsudźić. „Přistajić pak ma so intendant abo intendantka hakle klětu w awgusće spočatk noweje hrajneje doby“, rjekny załožbowy direktor Budar. Z wobzamknjenjom, intendancu SLA znowa wupisać, reaguje rada załožby přede­wšěm na přeće ansamblowcow samych, intendantstwo znowa wobsadźić.

Hinak hač dotal pak matej serbsku wuměłstwowu instituciju přichodnje dwě wosobje nawjedować: wuměłstwowy nawoda, kiž ma zdobom być intendant, zhromadnje z překupskim jednaćelom, kiž ma nad hospodarskimi zajimami ansambla stražować.

wozjewjene w: Kraj a swět
srjeda, 17 meje 2017 14:00

Prěni raz festiwalnej palencaj

Za přihotowanski wuběrk 12. mjezynarodneho festiwala „Łužica 2017“ je so nětko měsac do wulkeho podawka horca organizatoriska faza započała. Wot 22. do 25. junija ma w Budyšinje, Hochozy a Chrósćicach za wjace hač 1 000 aktiwnych sobuskutkowacych a hišće wjace přihladowarjow wšitko derje zarjadowane być. Wčera su wuběrkownicy w Chrósćicach wuradźowali.

Chrósćicy (SN/CoR). Wobdźělace so skupiny z Egyptowskeje, Ameriki, Kolumbiskeje, Běłoruskeje, Grjekskeje, Italskeje, Chorwatskeje, Rumunskeje, Madźarskeje a Němskeje su jasne, program za štyri dny steji. „Staw je dobry, wulke změny hižo njewočakujemy. Nadźijamy so, zo nichtó njewupadnje“, je Beno Šołta z přihotowanskeho wuběrka optimistiski. Za přihotowarjow wčera tuž rěkaše, lisćinu konkretnych organizatoriskich nadawkow a běrokratiskich formalitow přeńć a po móžnosći wothóčkować. Prašenja na přikład běchu, kotre zrěčenja maja so hišće podpisać, štó je za čo zamołwity, hdy ma so hdźe kotra technika natwarić, štó ma hdy hdźe być a tak dale.

wozjewjene w: Kultura
srjeda, 17 meje 2017 14:00

Do dźěła LND połnje zapřijata

Wotewrjenosć a wjesołosć stej charakternej kajkosći Ćišćanki Hanki Zahrodnikec. Takle zdobywa sej wona tele dny sympatiju sobudźěłaćerjow Ludoweho nakładnistwa Domowina. Šulerka Wojerowskeho Lessingoweho gymnazija bě sej za šulerski praktikum serbsku instituciju wuzwoliła. „W swojej ródnej wsy nimam runjewon wjele składnosćow serbsce rěčeć. Dokelž pak to rady činju, sym sej serbske nakładnistwo za praktikum wupytała.“ Dokelž Hanka rady čita, pisa a rysuje, ma dobre wuměnjenja, dožiwić w LND zajimawy čas. Prěni tydźeń je w redakciji Serbskich Nowin dźěłała a bě zapřijata do wšědneho dźěła redaktorow. „Mějach składnosć sobu na terminy jěć a tak sćěhować, kak dóstawaja redaktorojo informacije, kotrež za swoje přinoški wužiwaja. Na redakciskim posedźenju běchu moje namjety witane. A tak móžach tež sama rozmołwu wjesć, kotruž SN bórze wozjewja. Sym pytnyła, kelko přihotow je trěbnych, prjedy hač so scyła přinošk wozjewi. Rady bych zaso jónu w redakciji dźěłała.“

wozjewjene w: Kubłanje
srjeda, 17 meje 2017 14:00

Fonds wučerpany

Wojerecy (SN/JaW). Domowinski fonds za wuměny serbskich kulturnych skupin je za lětsa wučerpany. Tole piše Domowina w nowinskej zdźělence. „Požadanja su tuž hakle zaso za spěchowansku dobu 2018 móžne“, informuje předsyda Domowiny Dawid Statnik.

Na wčerawšim prěnim wuradźowanju prezidija Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny po hłownej zhromadźiznje třěšneho zwjazka je gremij we Wojerecach wo lětušich próstwach nastupajo delegowanje kulturnych cyłkow rozsudźił. Kaž ze zdźělenki dale wuchadźa, podpěruje Domowina lětsa nimo hižo přizwolenych próstwow přidatnje kulturnu wuměnu młodostnych Sintow a Romow ze Serbami, wobdźělenje Towarstwa Cyrila a Metoda na konferency Europassion w Madźarskej a wobdźělenje muskeho chóra Delany na Dnju Saksow w Lubiju.

Dale tematizowachu čłonojo tež rozsud hłowneho wuběrka Braniborskeho krajneho sejma, po kotrymž přisłuša nětko 43 gmejnow a městow serbskemu sydlenskemu rumej. Zdobom dźakuje so gremij wšitkim, kotřiž su stawiznisce wažny rozsud zeskutkownili.

wozjewjene w: Towarstwa
srjeda, 17 meje 2017 14:00

Wo prawicarstwje we wójsku

Berlin (dpa/K/SN). Zakitowanski wuběrk zwjazkoweho sejma zaběraše so dźensa z aferu terora podhladneho ofi­cěra Zwjazkoweje wobory Franca A. kaž tež z prawicarskoekstremistiskimi počinanjemi wojakow. Ministerka za zakitowanje Ursula von der Leyen (CDU) rozprawješe čłonam gremija, što běchu přepytowanja­ w kasernach za wěcami Wehrmachty wunjesli. Tež zakaz wo­pyta němskich wojakow na zepěranišću İncirlik­ bě tema wuradźowanja.

Premierka znowa wuzwolena

Saarbrücken (dpa/SN). Nimale měsacaj po wólbach krajneho sejma su dźensa politikarku CDU Annegret Kramp-Karrenbauer znowa za ministersku prezidentku Posaarskeje wuzwolili. W Saarbrückenskim sejmje je dźensa 41 z cyłkownje 51 zapósłancow za krajnu předsydku CDU hłosowało. Kramp-Karren­- bauer je wot lěta 2011 premierka kraja. Při wólbach 26. měrca bě CDU ze 40,7 procentami jako najsylniša móc wušła, SPD dósta 29,6 procentow.

Na dwórnišću zwučowali

wozjewjene w: Kraj a swět
srjeda, 17 meje 2017 14:00

Trump dale we wuskosćach

Washington (dpa/K/SN). Prezident USA Donald Trump je bywšeho šefa FBI Jamesa Comeyja prosył, njepřepytować dlěje přećiwo jeho wěstotnemu poradźowarjej Michaelej Flynnej toho kontaktow z Rusami dla. Tole rozprawja nowina New York Times. Trump je pječa rjekł: „Nadźijam so, zo móžeće to wostajić.“ Nowina poćahuje so na noticu Comeyja, spisanu po zetkanju z prezidentom, kiž je wospjet prajił: „Flynn je přistojny kadla a njeje ničo wopak činił.“ Běły dom tele rysowanje wotpokazuje. Trump njeje nihdy wo kónc někajkich přepytowanjow prosył, tež tych přećiwo Flynnej nic. To njeje žana akuratna refleksija rozrěče mjez Trumpom a Comeyjom, kaž rěčnik we Washingtonje zdźěli.

wozjewjene w: Kraj a swět
srjeda, 17 meje 2017 14:00

Gabriel pomina Turkowsku

Osnabrück (dpa/K/SN). W zwadźe z Turkowskej, zo zapowědźa wona zapósłancam zwjazkoweho sejma wopyt zepěranišća NATO İncirlik, je wonkowny mi­nister Sigmar Gabriel (SPD) Ankaru napomnił, wužiwać rozum. „Móžu so jenož nadźijeć, zo turkowske knježerstwo přichodne dny swoje měnjenje změni. Hewak­ zwjazkowy sejm němskich wo­jakow w Turkowskej njewostaji“, rjekny Gabriel nowinje Neue Osnabrücker Zeitung. Hdyž bywaja němscy staćenjo z absurdnymi porokami zajeći, hdyž nje­smědźa Němcy z Turkowskeje wupućować a hdyž so nětko tež hišće němski parlament wudrěwa, je hranica znjesliwosće docpěta.

wozjewjene w: Kraj a swět

Serbska debata

nowostki LND