Dobra inwesticija

srjeda, 04. januara 2023 spisane wot:
Łužica słuša do tak mjenowanych strukturnje słabych kónčin. Rata hopodarskeho rozrosta a ličba dźěłowych městnow stej tu w zwjazkowym měritku pod niwowom. Po wobzamknjenju wustupa z brunicoweje energije a schwalenju srědkow za podpěru změny strukturow w tutych kónčinach, trjebamy za to nic jenož proaktiwnu strukturnu politiku, ale tež angažement wobydlerstwa, zo bychmy tute srědki spomóžnje na dobro přichoda we Łužicy zasadźili. Radworscy starši su z projektom „Serbski experiMINT campus Radwor“, spěchowany ze srědkami fondsa za změnu strukturow, z dobrym přikładom za to. Ideja je, tutón krok po kroku na přirodowědno-techniski centrum wuwić, kotryž je z nastorkom za wjele tajkich naslědnych po cyłej Łužicy. Angažement Radworskich staršich mam za zmužity a doprědkarski, dokelž spytaja prócu a srědki do wobłuka inwestować, w kotrymž naš přichod tči – do kubłanja našich dźěći. Milan Pawlik

Dnjowa skupina zaručena

wutora, 20. decembera 2022 spisane wot:

Budyšin/Drježdźany (SN). Wot klětušeho 1. měrca přewozmje Serbske šulske towarstwo (SŠT) nošerstwo dźěćaceje dnjoweje skupiny towarstwa Stup dale w Drježdźanach. Dotalny nošer, tamniše předewzaće ABX-CRO, běše nazymu připowědźił, zo nošerstwo jenož hišće hač do kónca tohole lěta wukonja.

Jednaćel ABX-CRO Andreas Fintelmann a jednaćel SŠT Andreas Ošika staj tele dny staršich wo změnje nošerstwa informowałoj. Srjedź januara chcetaj so wobaj z nimi na rozmołwu zetkać. Drježdźanske předewzaće wostanje hač do 28. februara nošer dnjoweje skupiny, kaž SŠT minjeny pjatk zjawnosć informowaše.

Z tymle postupowanjom njewostanje jeničce serbska dnjowa skupina w Nowym měsće sakskeje krajneje stolicy zachowana, ale tež dźěłowe městno tam skutkowaceje kubłarki. Towarstwo Stup dale wostanje SŠT přiwšěm dale partner. Cyłkaj zwjazuje, zo dźěćom a jich staršim wjeselo nad dwurěčnosću posrědkujetej. Fintelmann a Ošika zwuraznitaj, zo so na zhromadny přichod tohole wažneho zarjadnišća w Drježdźanskim Nowym měsće wjeselitaj.

„Drježdźanska“ Łužica

wutora, 20. decembera 2022 spisane wot:
Hižo z lěta 2009 skutkuje towarstwo Stup dale w Drježdźanach a angažuje so za zdźerženje serbskeje rěče tam bydlacych Serbow. Mjez tutymi je tež wjele swójbow. Někotři bydla nachwilnje w měsće, ale za mnohich leži tam jich žiwjenske srjedźišćo. Ćim wažnišo, zo maja woni móžnosć, maćernu rěč tež zwonka swójby hajić. Serbske šulske towarstwo je z přewzaćom nošerstwa dnjoweje skupiny w Drježdźanach wažnosć zwonka Łužicy nastatych strukturow signalizowało. Je to nowy puć, kotryž kroči Serbske šulske towarstwo, přetož su Drježdźany zwonka Łužicy, hdźež bě snadź dotalny fokus dźěła towarstwa. Zawěsće hraje data móžnosć zwonkałužiskeho spěchowanja přez Załožbu za serbski lud rolu. Serbja bydla tež druhdźe a so tam za našu rěč a kulturu zasadźuja a serbske wuwiće z nowymi impulsami pjelnja. Na kóždy pad witam tute hódnoćenje angažementa towarstwa Stup dale a přeju partneram wuspěšne zhromadne dźěło. Božena Šimanec

Wosebita fibla wo domiznje

wutora, 20. decembera 2022 spisane wot:
Krótko do hód je krajny rada Zhorjelskeho wokrjesa dr. Stephan Meyer (CDU) třećim lětnikam zakładneje šule Šepcoweho doła (Schöpstal) wosobinsce domiznisku fiblu přepodał. We wobłuku sakskeje spěchowanskeje směrnicy za demografiju S je ­wokrjes składnosć wužił, domiznisku fiblu zestajić. W knize so wokrjes we wšěch móžnych wobłukach wopisa. Na hrajkace wašnje so turistiske, hospodarske a geografiske temy logisce přihotowachu. Tak předstaji so šulerjam domizna – Zhorjelski wo­krjes – na wotměnjawe wašnje. Foto: Zhorjelski krajnoradny zarjad/Susanne Lehmann

Šmóratko lěto a lěpje serbuje

póndźela, 19. decembera 2022 spisane wot:

Microsoft je zastupjerjow Serbow do swojeho domu w Berlinje přeprosył. Hosćo so ze zajimawymi nowinkami do Łužicy wróćichu. A nas wšěch wočakuje lěto a wjetši wužitk za serbowanje w digitalnym swěće.

Budyšin/Berlin (SN/mb). „Njetrjebachmy wo delnjoserbšćinu prosyć, woni su nas z njej překwapjeli“, praješe Beata Brězanowa, nawodnica Rěčneho centruma WITAJ (RCW), SN njedawno po wuradźowanju ze zastupjerjemi mjezynarodneho IT-wulkozawoda Microsoft w Berlinje. Christian Federmann, kotryž słuša do kruha jeho fachowcow za wuwiwanje přełožowanskeho systema, je připowědźił, zo planuja zapřijeće delnjoserbšćiny do Bing-translatora klětu w lěću. Hornjoserbšćinu běchu hižo składnostnje mjezynarodneho Dnja maćeršćiny lětsa w febru­aru do translatora integrowali, tak so mó­žemy z wjac hač sto rěčow do našeje maćeršćiny přełožować dać a nawopak.

Šulerjej wudebjatej šćěpjel

wutora, 13. decembera 2022 spisane wot:
Jakub Šnajder a Beno Ćemjer (wotlěwa) staj šulersku firmu „Lstrok“ załožiłoj. Z pomocu lasera zhotujetaj grawury na šćěpjelowych tafličkach ze znatymi motiwami Měrćina Nowaka-Njechorńskeho a stilizowane lipowe łopjena. Trěbny techniski nastroj přewostaja jimaj towarstwo Dźěłań dźeń, dalši partnerojo su mjez druhim Budyski Serbski muzej, mějićel prawow na wobrazach, a Serbska wyša šula Worklecy. Wudźěłki su w Budyskej Serbskej kulturnej informaciji (SKI) kaž tež w muzeju na předań. Nimo toho móža sej je zajimcy na sobotnej adwentnej dźěłarničce SKI a njedźelu na hodownych wikach Kamjentneho domu kupić. Foto: SN/Hanka Šěnec

Dyrdomdeje w nohajcach

wutora, 06. decembera 2022 spisane wot:
Nowa dźiwadłowa hra Delnjoserbskeje kulturneje akademije w Choćebuzu „Strumpicka – dyrdomdeje na nohajcach“ woswjeći njedźelu premjeru na tamnšej žurli. Poetiski kruch za wšěch wot třoch lět jedna wo wječornych dožiwjenjach zwěrjatow, wo zymje a wo přećelstwje. Objektowa dźiwadłowa hra so w dwěmaj rěčomaj – w delnjoserbšćinje kaž tež němćinje – předstaji. W režiji Romy Fröhlich hraješe dźiwadłowa pedagogowka Wiebke Schulz. W dohodownej atmosferje poskićachu 2. adwentnu njedźelu do a po zarjadowanju tež ćopłe napoje a pječwo. Dalše předstajenje budźe 15. decembra w domizniskim muzeju w Janšojcach. Foto: Michael Helbig

Adwentny postrow Płomjenja

srjeda, 30. nowembera 2022 spisane wot:
Lětsa dóstanu čitarki a čitarjo Płomjenja jako wosebitu přiłohu k hodownemu ­wudaću zaso adwentny kalender. Zo bychu prawe woknješko namakali, njedyrbja za ličbu pytać, ale krótke hódančko wuhódać. Na zadnjej stronje ma kalender ­puzzle, kotryž móža dźěći potom po hodźoch hromadźe zestajeć. Wo wuhotowanje a ilustracije je so Štefan Hanuš postarał, wšako je wón „nan“ comicoweju figurow Feliksa a Floriana, kotrajž staj tež na dohodownej překwapjence Płomjenja ­zastupjenaj. Foto: Płomjo

Bliže so z internetom zaběrali

pjatk, 25. nowembera 2022 spisane wot:
Ralbicy (MiR/SN). Šulerjo 9. lětnika Ralbičanskeje wyšeje šule su so na minjenymaj dnjomaj z nowymi medijemi, přewažnje z internetom zaběrali. Zdobom je jim medijowy pedagoga Serbskeho šulskeho towarstwa (SŠT) Michał Cyž wu­wědomił strachi, kotrež při tym hroža, wužiwaja-li jim njeznate resp. jich wabjace poskitki w swětadalokej syći. Wučer informatiki na kubłanišću Jan Rjeda rjekny w tym zwisku: „Wužiwam wospjet tónle poskitk Sakskeho krajneho zarjada za šulu a kubłanje (LaSuB) we wobłuku wučby. Z nazhonjenjemi a poskitkom eksterneho fachowca šulerjo teoretiske informacije intensiwnišo na wědomje bjeru. Zdobom je z praktiskimi přikładami po­twjerdźa.“ Jědnaće młodostnych zaběra so mjez druhim ze skutkowanjom medijow, jich zamołwitosću za informacije a z prawami medijow. Woni rozjimachu, što su fake news, na kotre wašnje so tajke šěrja a kak móža wuknjacy za tym přińć, što prawdźepodobna informacija je.

Budyšin (MiR/SN). Medijowa etaža w Serbskim domje skića zajimcam dohlad do wužiwanja wšelakich medijow za zwobraznjenje swójskich idejow. Poskitk su wukubłacy Budyskeje Serbskeje fachoweje šule za socialnistwo pod nawodom wučerki Leńki Thomasoweje póndźelu minjeneho kaž tež tydźenja do toho wužiwali. Pod nawodom medijoweho pedagogi Serbskeho šulskeho towarstwa (SŠT) Michała Cyža je nimale 30 žonow a mužow nazhoniło, zo njeje runjewon lochko, ale přewšo wudospołnjace, medije produkować. W studiju so za tym rozhladować a informacije wo tym zběrać, kak móhli techniku za nahrawanje z pomocu digitalnych medijow wužiwać, pak běše jenož dźěl wopyta.

Serbska debata

nowostki LND