Stabilna syć je zakład!

pjatk, 19. februara 2021 spisane wot:
W času koronapandemije je doma wuknyć hižo normalne. W prěnim lockdownje loni nalěto běchu hišće wulke njedostatki hladajo na techniske nastroje. Runje w swójbach z wjace dźěćimi jedyn laptop abo kompjuter hižo njedosaha, dokelž so konferency z wučerjemi často paralelnje wotměwaja. Mam za spomóžne, zo móža sej šulerjo techniku w šuli abo na gmejnje wupožčić. Přiwšěm z třomi dźěćimi w t. mj. homeschoolingu wobkedźbuju, zo njejsu jeničce nastroje wuměnjenje, ale tež stabilna internetna syć a derje fungowace platformy, z kotrymiž wuknjacy dźěłaja. Runje tam pak su ćeže. Často je syć abo platforma přežadana a nachwilnje wupadnje. Šulerjo, kotřiž sami doma wuknu a so z techniskimi ćežemi bědźa, su tak pod wulkim ćišćom. Wšako nochcedźa konferency z wučerjemi skomdźić a chcedźa swoje nadawki wotwołać. Što jim wša dobra technika pomha, hdyž nimaja ani stabilne zakładne wuměnjenja za domjace wuknjenje? Bianka Šeferowa

Rěčny centrum WITAJ wobsteji mjeztym 20 lět. To je přičina, zaběrać so w rjedźe přinoškow z dźěławosću serbskeje institucije, kotraž je Domowinje přirjadowana. Milenka Rječcyna je so ze zamołwitej redaktorku časopisa Serbska šula (SŠ) Bianku Wjeńcynej z RCW rozmołwjała.

Su w lětach skutkowanja jeničkeho serbskorěčneho pedagogiskeho magacina łamki byli, a su hinaše wobsahi porno ­časej załoženja k tomu přišli?

Z roboterami wuknyć

srjeda, 17. februara 2021 spisane wot:

Kak robotery jako wučbny srědk wužiwać – to rozjimaštaj Michał Cyž ze Sakskeho wukubłanskeho a wuwiwanskeho kanala (SAEK) a informatikar Wito Bejmak we wobłuku zhromadnje z Techniskej uniwersitu Drježdźany wuhotowaneho webinara. Nimo toho namjetowaštaj wutworić skład, spřistupnjacy šulam wotpowědnu techniku.

Budyšin (SN/bn). „Kawsalnje myslić móc je bytostna tema přichoda“, Wito Bejmak wčerawše zarjadowanje zahaji. Tónle kognitiwny proces hodźał so z pomocu roboterow spěchować, kaž informatikar na přikładźe modela „B-Bot“ pokaza. „Šulerjo móža jón sami programěrować, tak zo je kmany nadawki spjelnić, kotrychž kompleksita je naposledk njewobmjezowana. Tak wuknjacym na zabawne wašnje zmóžnjamy so z techniku rozestajeć. Zdobom polěkujemy logiskemu myslenju, koordinaciji a orientaciji.“

Překwapjenka k startej do šule

póndźela, 15. februara 2021 spisane wot:
Na jich dźensnišim prěnim šulskim dnju po nimale třoch měsacach přestawki je społnomócnjena za serbske naležnosće wokrjesa Budyšin Halena Jancyna (7. wotlěwa), kotraž je zdobom předsydka staršiskeje přirady Ralbičanskeje zakładneje šule, dźěći kaž tež wučerki a wučerjow w Ralbicach z překwapjenku do šule witała. Dokelž je připad­nje tež róžowa póndźela, je wona kóždemu dźěsću jako motiwaciju někotre słódkosće, balony Rěčneho centruma WITAJ, nalěpki sakskeje kampanje „Sorbisch? Na klar.“ kaž tež buttony Dundaka Serbskeho rozhłosa spakowała a přepodała. Tež wučerki a wučerjo su darik dóstali. Direktorka Andrea Liehnowa akciju witaše. Wšako so tak najebać koronu w šuli něšto stawa. Mjez druhim su šulsku klubownju póstnisce wupyšili, a někotre dźěći běchu samo w póstniskim kostimje. Foto: Feliks Haza

Budyšin (SN/MiR). Deskowu hru ze serbskimi napisami měć, kotruž w swójbach dale dawaja, ma so stać woprawdźitosć. Lětsa chcedźa wudać hru „Łužiski monopoly“. Je to prěnja edicija tuteje hry, kotraž so z Łužicu zaběra. Wobsahi maja ­cyły region wot Žitawy hač do Königs­wusterhausena zapřijeć.

Wuska kooperacija

wutora, 09. februara 2021 spisane wot:
Budyšin (SN). Rěčny centrum WITAJ w Budyšinje dóstanje dalše personalne městno. Wot 1. apryla ma tam skutkować sobudźěłaćer za „didaktiske koncepcioněrowanje, wuwučowanje (Hornja Łužica)“. Městno financuje Załožba za serbski lud. Nawodnica RCW dr. Beata Brězanowa rjekny nastupajo strategiske kroki: „Zajim dorosćenych serbšćinu nawuknyć přiběra, štož nas zwjesela. W zwisku ze zwoprawdźenjom druheho plana naprawow Sakskeho statneho knježerstwa k pozbudźowanju a wožiwjenju wužiwanja serbskeje rěče bu w juliju 2019 na Budyskej regionalnej wotnožce Sakskeho krajneho zarjada za šulu a kubłanje (LaSuB) załožena Serbska rěčna šula za wučerjow, kubłarjow a sobudźěłaćerjow zarjadow.“ Wona skedźbnja na to, zo nastachu ze zawrjenjom centralneje rěčneje šule w Minakale w lěće 1993 čujomne straty w serbskej kubłanskej krajinje, tež hdyž wjacore insti­tucije kursy a komunikaciske poskitki maja. „Z nowym městnom za docenta chcemy poskitk Serbskeje rěčneje šule a Ludoweje uniwersity Budyšin wudospołnić a z tamnymi zamołwitymi wusko kooperować.“

Pomhajmy wšitcy!

póndźela, 08. februara 2021 spisane wot:
Informacije za Kulowski region, na kotrych kubłanišćach móža dźěći a młodostni serbšćinu wuknyć, mam za trěbne. Derje tuž, zo je Rěčny centrum WITAJ wudał­ brošurce w serbskej a němskej rěči wo situaciji w tamnišej kónčinje. Hižo za něšto dnjow změja so starši rozsudźić, što chcedźa swojim dźěćom na žiwjenski puć sobu dać – w tym padźe na rěčnym polu – wosebje na kotrej šuli maja jich dźěći wuknyć. Wo wjele lěpje by wšak było, móhli-li sobudźěłaćerjo RCW ze staršimi wosobinsce rěčeć a za nawuknjenje serbšćiny wabić, štož wjacorych přičin dla aktualnje móžno njeje. Tež na šulach samych su tajke rozmołwy lědma móžne. Nimo toho su staršiske rozmołwy na šulach z wučerjemi poskitk, nic pak winowatosć so wobdźělić. Ćim lěpje, zo tajka informacija předleži a to nic jeničcy w ćišćanej, ale tež w digitalnej formje. Pomhajmy wšitcy ju šěrić, zo bychu so dale a wjace staršich a jich dźěći za serbšćinu w Kulowskich kónčinach rozsudźili. Milenka Rječcyna

Nawi přichoda ma so klětuzaso wotměć

srjeda, 03. februara 2021 spisane wot:

Budyšin (SN). Jedyn z prěnich kubłanskich wjerškow w januaru běše minjene sydom lět stajnje informacija wo zarjadowanju „Nawi přichoda – centralny informaciski dźeń orientacije na powołanje a studij“ w Budyskim wokrjesu.

Za lětuše wosme zarjadowanje, bě wjace hač 80 předewzaćow přizjewjenych, mjez nimi Radworske předewzaće Rječka&Čornak technika za tepjenja a připrawy za rjadowanje płunoćišća tzwr kaž tež Budyski powołan­sko­šulski centrum z fachowej šulu za socialnu pedagogiku. Lětsa pak so wiki za wukubłanje a studij na statnej studijnej akademiji (BA) na Lubijskej dróze sprjewineho města njewotměja. Organizatorojo, mjez kotrymiž je BA sama, Budyska agentura za dźěło, Budyski wokrjes kaž tež powołanskošulski centrum a wokrjesna rjemjeslniska komora, dyrbjachu zarjadowanje wobmjezowanjow korony dla wotprajić. Kónc minjeneho lěta běchu ju hišće za měrc 2021 planowali, su pak zwěsćili, zo njehodźi so zarjadowanje pod aktualnymi wuměnjenjemi přewjesć.

Skutkowne wabjenje

wutora, 02. februara 2021 spisane wot:
Dźensniši dźeń pytaja wšitcy za swoje předewzaća, institucije, zarjadnišća atd. cyle swójske přiznamjo. Serbski gymnazij Budyšin je tajke ze swojim aktualnym internetnym poskitkom namakał. Jenički klik, a hižo so zajimc po serbskim kubłanišću pohibuje. Přičina online-prezentacije je wabjenje wo nowych šulerjow. Na te wašnje wotměwa so tam dźeń wotewrjenych duri wjele dlěje hač dotal – mjenujcy cyły měsac. To pak je jenož jedna wosebitosć. Dalša rozeznawa wustup gymnazija wot wjetšiny šulow po cyłej Sakskej. Wšako njeprezentuja w prěnim rjedźe wučbu. Wjele zajimawše je, zo rěča gymnaziasća wšelakoreje staroby wo tym, što je to jónkrótne na jich kubłanišću. A tak zdobywaja sej sympatiju wopytowarjow online-poskitka. A nic jenož to, woni přichodnym šulerjam, staršim, partneram a sympatizantam do wutroby rěča. Sympatiske wašnje to, kotrež runje nětko w času, hdyž su mjezsobne socialne zwiski wobmjezowane, skutkuje. Milenka Rječcyna

Wuknu z pomocu nowych medijow

pjatk, 29. januara 2021 spisane wot:

Chrósćicy/Worklecy (SN/MiR). Hižo spočatk lěta bu znate, zo wučerka Worklečanskeje zakładneje šule „Michał Hórnik“ Milenka Cyžowa swojich šulerjow online wuwučuje. Mjeztym je wona pjeć widejow do interneta stajiła. Na Youtube-kanalu pod hesłom „wučerka knjeni Cyžowa“ móže sej je kóždy zajimc wobhladać. Krótke filmy, mjez pjeć hač do 16 minutow trajace, zaběraja so z temami, kotrež bychu wuknjacych 1. lětnika hewak w šuli wužadali. Hakle tónle tydźeń je wučerka swojim chowancam pismik „r“ spřistupniła. „Wěm, zo je staršim husto ćežko so wo to starać, zo dźěći z wjeselom swoje na­dawki spjelnjeja“, měni wučerka, kotraž je nazhonjenja z wuwučowanjom po modernych medijach hižo w Berlinje a Podstupimje zběrała. „Nahrawam tuž tuchwilu tydźensce widejo, w kotrymž po­srědkuju wuknjenske wobsahi.“ Wosebje putacy je film wo hodownych darach wučerki, wusměrjeny na zwučowanje z pismikom „k“.

Serbska debata

nowostki LND