Čłowjek, kotryž dźěło widźi

wutora, 24. oktobera 2023 spisane wot:

Herbert Stiller je jedyn ze sydom lawreatow, kotrymž je Domowina lětsa swoje čestne znamješko spožčiła. Lawdatorka běše Zala Cyžowa, městožupanka Kamjenčanskeje župy „Michał Hórnik“ kaž tež čłonka mytowanskeho wuběrka Domowiny. Wona wuzběhny, kak spěšnje je Herbert Stiller, w Baruće/Marce rodźeny a wot lěta 1981 w Chrósćicach bydlacy Němc, swójby dla serbsce nawuknył. Hižo w lěće 1983 přizamkny so wón z mandźelskej Hilžu Chróšćanskej serbskej lajskej dźiwadłowej skupinje. Hladajo na jeju prěnju rólu we wjeselohrě Jana Wornarja „Při cyganskej ławce“ serbski dźenik tehdy pisaše: „Wosebita chwalba słuša Stillerec mandźelskimaj, kotrajž jako nowačkaj na jewišću dobry wukon poskićeštaj. Herbert Stiller jako Němc zmištrowa wobšěrny serbski tekst z brawuru.“ Wužadowacu hrajnu rólu přewza wón tež w lěće 1988/89 w historiskej hrě Jana Wjele „Naš statok“ we Wotrowje, „do kotrejež běše so z ćěłom a dušu zanurił“ – Zala Cyžowa dźiwadźelske wukony lawreata wopisa.

Z widom na klětuše wólby

póndźela, 23. oktobera 2023 spisane wot:

Choćebuz (SN/at). Wólbne lěto 2024 wotbłyšćuje so w dźěławosći župy Delnja Łužica z třomi ćežišćemi. Zazběh su komunalne wólby a wólby Europskeho parlamenta 9. junija. Slěduja wólby krajneho sejma Braniborskeje 22. septembra a nazymu tohorunja wólby Rady za naležnosće Serbow. Po rjadowanju Serbskeho zakonja su poslednje listowe wólby.

Předsydstwo župy Delnja Łužica je so na swojim njedawnym posedźenju nastupajo wólby krajneho sejma dorozumiło. W župnym teritoriju budźe sydom wólbnych wokrjesow. Tam nastupowacym kandidatkam a kandidatam chcedźa znowa wólbne kopolaki k temam předpołožić kotrež Serbow potrjechja. Z wotmołwow chcedźa pozicije kandidowacych zeznać. Kaž župan dr. Pětš Šurman rjekny, budu so při tym wobsahowe sformulowanja nastupajo z třěšnym zwjazkom dorozumić. Do wólbow wotpohladuja zhromadne zarjadowanja z Nowym Casnikom a z braniborskej Serbskej radu.

Hižo bórze je wuměna z čłonkami a čło­nami tutoho gremija předwidźana, zo bychu sej zhromadnu poziciju wu­tworili.

Hory (GH/SN). Hosćićelka lětušeje dźěłarnički Bjesadow běše předwčerawšim, sobotu, zaso raz skupina z Hór pola Wojerec. Wot lěta 2013 wuhotuja Serbske ewangelske towarstwo a ewangelske Bjesady kóžde lěto tajke zarjadowanje, zo bychu swojich čłonow so dale kubłali a nazhonjenja wuměnili.

Žurla gmejnskeho zarjada gmejny Halštrowska Hola běše z nimale 30 wobdźělnikami resp. hosćemi derje wobsadźena, jako Ramona Wowčerjowa jich w mjenje hosćićelskeje Bjesady witaše a dźěłarničku zahaji. Na spočatku gratulowachu Dieterej Stoppelej z trójnej sławu, dokelž bu dźeń do toho w Budyšinje z čestnym znamješkom Domowiny wu­znamjenjeny.

Za temu dźěłarnički bě Horjanska Bjesada kermušu wuzwoliła. Čłonojo-hosćićeljo rozprawjachu wo nałožkach dokoławokoło serbskeje kermuše we Wojerowskich kónčinach a wo swójskich nazhonjenjach na swójbnych swjedźenjach doma abo pola přiwuznych. Přitomni słyšachu wo wulkich a małych kermušach, wo muskich, wroblowych a wowčich. Runje tak powědachu wo njewšědnej kermušnej jědźi. Wosebity kermušny tykanc móžachu hosćo woptać.

Njeswačidło/Konjecy (ML/SN). Čłonojo Zwjazka za serbski kulturny turizm z předsydu Pětrom Brězanom podachu so tutón tydźeń z dalšimi zajimcami na wuprawu na temu „Hosćo w katolskich Serbach“ do wšelakich wsow mjenowaneje serbskeje kónčiny. Cyłodnjowska ekskursija skónči so w Njeswačanskim domizniskim muzeju. Jeho nawoda Arnd Lehmann a žurnalist Manfred Laduš ­přewodźeštaj po nim a porěčeštaj wo Serbach w tutej gmejnje w přitomnosći a zašłosći. Wulětnikarjo zhonichu, zo bydleše 1884 w Njeswačidle 441 Serbow a 90 Němcow, z kotrychž 35 tohorunja serbsce rěčachu. W cyłej wosadźe bě w tutym lěće 3 389 Serbow a 383 Němcow doma, z kotrychž 196 tež serbsku rěč wobknježachu. Hač do 1930 chodźachu konfirmandki hišće we wosebitej serbskej drasće, kotraž je w muzeju ­wustajena.

Zaměr Serbow: swětowa lisćina

pjatk, 20. oktobera 2023 spisane wot:
Budyšin (SN/mb). Nałožki našeho ludu maja w přichodźe tež jako imaterielne kulturne herbstwo na mjezynarodnej lisćinje UNESCO připóznate być – tón zaměr sakska kulturna ministerka Barbara Klepsch (CDU) podpěruje. Na wčerawšim zetkanju w Budyskim Serbskim domje praješe, zo su serbske nałožki „jónkrótne a hódnotne“. Předsyda Domowiny Dawid Statnik wobkrući wobzamknjenje Zwjazkoweho předsydstwa, so za to zasadźować. Kulturny wuběrk bě to po wjacorych wuradźowanjach poručił. Wot lěta 2014 su serbske nałožki hižo na němskej lisćinje imaterielneho kulturneho herbstwa zapisane. Kulturny referent Domowiny Clemens Škoda wopisa na naprašowanje našeho wječornika dźensa přichodnu kročel jako wulke wužadanje: „Spytamy, so wo tón cil prócować“, štož praktisce rěka: Najprjedy steji konsultacija z němskej UNESCO-komisiju na planje. Mjezystacija budźe připowědź mjezynarodnej runinje, zo so Serbja wo tute připóznaće prócuja. Škoda wě, zo „nam hišće jara wjele trěbneho lobby-dźěła do rukow hlada.“ Cyły proces budźe zawěsće wjac hač pjeć lět trać.

Maćica Serbska z.t. je składnostnje 250. posmjertnin Hadama Bohuchwała Šěracha wčera na Maćičnu akademiju přeprosyła. Jan Malink je wo awtoru a fararju a wo nabožnym skutkowanju Šěracha we 18. lětstotku přednošował.

Leipner kandiduje za funkciju FUEN

štwórtk, 19. oktobera 2023 spisane wot:

Budyšin (SN). Na 25. posedźenju prezidija Domowiny w aktualnej wólbnej periodźe stejachu wčera wječor na dnjowym porjedźe mjez druhim přihoty třěšneho zwjazka na klětuše wólby krajneju sejmow. Wšako chcedźa zaso wólbne kopolaki z prašenjemi kandidatam w Sakskej a Braniborskej posrědkować.

Dalša tema bě wobdźělenje Domowiny na słowjanskim seminarje FUEN w Zagrebje. Wot dźensnišeho hač do njedźele tam městopředsyda dr. Hartmut Leipner a hłowna jednaćelka Judit Šołćina sobu dźěłataj. Hosćićel lětušeho seminara je serbiska mjeńšina w Chorwatskej. W tutym zwisku diskutowachu čłonojo prezidija rólu Domowiny w FUEN. Tuchwilu je Domowina w štyrjoch dźěłowych skupinach FUEN zastupjena. Prezidij podpěruje kandidaturu dr. Hartmuta Leipnera za nawodnistwo słowjanskeje dźěłoweje skupiny. Dotalna rěčnica je přizjewiła zastojnstwo złožić.

Nimo toho bě sej prezidij wědomo­stneho sobudźěłaćerja projekta ZARI Juliana Nyču na rozmołwu přeprosył.

Z ministerku so rozmołwjeli

štwórtk, 19. oktobera 2023 spisane wot:
Sakska statna ministerka za kulturu a turizm Barbara Klepsch (CDU, srjedźa) je dźensa dopołdnja na wopyće pola Serbow w Budyšinje přebywała. W rozmołwje z předsydu Domowiny Dawidom Statnikom (2. wotpr.) a hłownej jednaćelku Judit Šołćinej (nal.) je so politikarka wo aktualnych temach informowała. Tak su so mjez druhim wo dalšim financowanjom Załožby za Serbski lud wuměnili. Domowina potwjerdźi, zo maja so dotalne wobsahi spěchowanja zdźeržeć, přiwšěm budu politiske jednanja trěbne. Na rozmołwje je so społnomócnjena za serbske naležnosće w Sakskej dr. Madlena Malinkec (napr.) wobdźěliła. Foto: SN/Bojan Benić

Diskutuja wo mjeńšinowych temach

štwórtk, 19. oktobera 2023 spisane wot:
Hač do njedźele přebywaja młodostni europskich mjeńšin, mjez nimi tež štyrjo ­čłonojo PAWKa, w Suboticy, serbiskim měsće na sewjernej hranicy k Madźarskej. Młodźinska organizacija madźarskeje mjeńšiny w Serbiskej VIFO je na wuměnu nazhonjenjow k mjeńšinowym temam přeprosyła. Na wobrazu rozmołwja so Serbowka Leticija Frenclec (nalěwo) ze zastupjerkomaj danskeje mjeńšiny w Němskej na seminarje wo temje „tradicije“. Na póndźelnišim zarjadowanju zaběrachu so młodźi wobdźělnicy mjez druhim tež z prašenjemi: Kak so tradicije měnjeja a kak móža młodostni tajku změnu wowliwować? Foto: Jakub Wowčer

Fachowa ekskursija je čłonow Serbskeho kulturneho turizma z.t. a turistiskich multiplikatorow spočatk tydźenja do katolskich Serbow wjedła. Wjace hač 20 zajimcow je so wobdźěliło. Woni wopytachu mjez druhim pčołarja Jana Šołtu w Konjecach, ­rozhladowachu so w klóštrje Marijinej hwězdźe w Pančicach-Kukowje (na foće), nóžkowachu wottam do Swinjarnje, posylnichu so w Radworju a skónčnje pobychu hišće w Njeswačanskim domizniskim muzeju. Foto: Pětr Brězan

Serbska debata

nowostki LND