Loni w měrcu je Else-Frenkel-Brunswick-Institut (EFBI) na Lipšćanskej uniwersiće studiju wozjewił, w kotrejž přepytowaše wliw předewzaćelow na prawicarske zmyslenje ludźi we wokrjesomaj Zhorjelcu a Budyšinje (SN rozprawjachu). Do kruha naspomnjenych prominentnych a wliwapołnych wosobow słuša Jörg Drews, jednaćel Budyskeho twarskeho předewzaća Hentschke Bau.
Přećiwo institutej – jako wudawaćelej studije – kaž tež přećiwo skupinje „15 Grad Research“, kotrejež rešerše běštaj awtor Johannes Kiess a awtorka Amelie Feuerer wuhódnoćiłoj a do studije zapřijałoj, Drews ze swojim předewzaćom nětko na krajnym sudnistwje w Drježdźanach skorži. Lětsa, 19. januara, wotmě so prěnje sudniske jednanje přećiwo rešeršowacemu kolektiwej resp. jeho nošerjej: Zjednoćenstwu přesćěhanych nacistiskeho režima – Zwjazkej antifašistow w Sakskej (VVN-BdA). Ze skóržbu přećiwo Lipšćanskemu institutej budźe so sudnistwo w separatnym procesu zaběrać. Termin za to hišće njeje jasny.
Wiesbaden (dpa/SN). Němska industrija so dale a mjenje wuwiwa. Cyłkowna produkcija w předźěłanskim přemysle je wo 1,6 procentow woteběrała, zdźěli dźensa Zwjazkowy statistiski zarjad ze sydłom we Wiesbadenje. Hižo sedmy měsac za sobu ličba spaduje. Fachowcy su překwapjeni, wšako z hódnoty 0,5 procentow wuchadźachu. W decembrje je produkcija předewšěm we wobłukomaj chemiska industrija a twarstwo woteběrała.
Manipulowace powěsće zwěsćić
Berlin/Drježdźany (dpa/SN). Nowa iniciatiwa chce kompetencu za powěsće wobydlerjow w Sakskej hladajo na wólby bóle spěchować. Projekt z mjenom „faktenstark“ stej załožbje Bertelsmann a Amadeu Antonio kaž tež towarstwo Codetekt załožili. „W interneće šěrja so wotpohladnje dale a bóle wopačne informacije, z kotrymž spytaja ludźi zjebać abo manipulować“, iniciatiwa dźensa zdźěli. Nětko su dźěłarnički předwidźane, hdźež móža zajimcy wot staroby 18 lět strategije nawuknyć, kak móža wopačne informacije zwěsćić.
Na lětanišćach stawkuja
Köln (dpa/SN). Młodźinsku organizaciju AfD je zwjazkowy zarjad za škit wustawy (BfV) jako zawěsćene ekstremistiske hibanje zastopnjował. Wčera je zarjadniske sudnistwo w Kölnje tole wobkrućiło. Wobzamknjenje njeje hišće prawomócne. Strona AfD a młodźinska organizacija Młoda alternatiwa (JA) móžetej hišće pohóršk sewjernorynsko-westfalskemu Wyšemu zarjadniskemu sudnistwu zapodać.
JA jedna na wšitkich politiskich runinach přećiwo principam demokratije. Tež zwiski JA k organizacijam, kotrež přećiwo wustawje jednaja, za to rěča, zo ma sudnistwo Młodu alternatiwu za ekstremistisku.
Drježdźany (dpa/SN). Wjacore w sakskim sejmje zastupjene strony starosćeja so tuchwilu wo železniske projekty w swobodnym staće. „Jelizo so nětko wěste plany wutwara zadźerža, je zwjazkowe knježerstwo zaprajiło“, kritizowaše wčera politiski rěčnik za wobchad frakcije Lěwicy Marco Böhme w Drježdźanach.
Po njewobkrućenych rozprawach w medijach ma nimo dalšeho wutwara Saksko-Frankskeje magistrale tež druhi twarski schodźenk zwiska Drježdźan–Berlin na lisćinje za skrótšenje stać, kotruž je DB Infrago, infrastrukturna sparta Němskeje železnicy (DB), dohladowanskej radźe pósłała. Pozadk toho je wusud wo budgeće Zwjazkoweho wustawoweho sudnistwa.
Přeworštowanje zwjazkowych srědkow za nowo- a wutwar kolijoweje infrastruktury ma sakska frakcija Zelenych w sakskim krajnym sejmje za „jěru poražku za swobodny stat“. „Chcemy-li jako žiwjenska a hospodarska městnosć tež w přichodźe atraktiwni być, trjebamy dobre železniske zwiski a spušćomnu kolijowu syć“, praji wobchadopolitiski rěčnik Gerhard Liebscher.
Strach před wysokosću je za tele dźěłowe městno špatna kajkosć. Tola wěda wo łódźnistwje a watowym morju stej porno tomu lěpšina. Za swoju Staru swětłownju pyta mała wuchodofriziska kupa Wangerooge noweho stražnika abo stražnicu. Požadarjo za dźěło měli po wupisanju dźěłoweho městna gmejny nimo toho ćělnje fit być. Dyrbiš znajmjeńša dwójce wob dźeń 161 schodźenkow přewinyć móc. 39 metrow wysoka čerwjeno-běło-čorna swětłownja je jedne z charakteristiskich znamjenjow znateje kupy w Sewjernym morju.
Do finala Stuttgartskeje olympiady kucharjow su wčera tak mjenowane Live-Carver swoje zamóžnosće dopokazali a z nožom wuměłske figury ze zeleniny a sada, twarožka, cokora a šokolody rězbarili. W běhu třoch hodźin dyrbjachu pjeć wšelakich twórbow pokazkow zhotowić.
Rewitalizacija rěče a digitalizacija stej ćežišći dźěła Załožby za serbski lud. Jeje direktor Jan Budar skedźbnja w bilancy 2023 a wuhledźe do přichoda wosebje na potrjebu serbowacych fachowcow.
Budyšin (SN). Lěto 2023 je załožbje nowych radźićelow w załožbowej radźe a přiběrace próstwy wo spěchowanje wobradźiło. Tež něhdyši radźićeljo su zarjadej na polu digitalizacije takrjec domjace nadawki zawostajili, zo by so wosebje institucije přesahowace dźěło polěpšiło. Za to stej přidatna personelna struktura a poradźowacy gremij fachowcow trěbnej. Direktor załožby widźi to jako prěnje wulke wužadanje w nowej wólbnej periodźe załožboweje rady: „Mamy nětko hižo ćeže, wšitke wotewrjene městna w serbskich institucijach a projektach změny strukturow adekwatnje wobsadźić. Tak widźimy, zo dyrbimy poskitki za spěšne nawuknjenje serbšćiny nuznje dale wutwarjeć.“
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy kancler Olaf Scholz a nowy ministerski prezident Francoskeje Gabriel Attal staj wuznam zhromadneho dźěła wobeju krajow hladajo na aktualne wužadanja wuzběhnyłoj. Kmanosć mjezsobneho wothłosowanja Němcow a Francozow je hladajo na šmjatki swěta wažniše hač hdy do toho, rjekny Attal na swojim nastupnym wopyće dźensa w Berlinje, hladajo wosebje na wójnje w Ukrainje a na Bliskim wuchodźe. „Nas wjace wjaza hač dźěli.“
Kretschmann za čorno-zelenych
Stuttgart (dpa/SN). Badensko-württembergski ministerski prezident Winfried Kretschmann ma čorno-zelene knježerstwo na zwjazkowej runinje dale za realistisku móžnosć. Šansy za tajki zwjazk CDU a Zelenych w Berlinje po wólbach zwjazkoweho sejma 2025 hódnoćeše politikar Zelenych w rozmołwje z nowinarjemi jako „jara wulke“. CDU je hospodarstwu přichilena strona, Zeleni staraja so wo škit wobswěta a klimy. „To je dobra konstelacija“, tak Kretschmann.
Charles III. na rak schorjeł