Swójske brónje puć do swobody

Mittwoch, 31. Januar 2024 geschrieben von:

Kijew (dpa/SN). Ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj ma wuwiwacu so produkciju trutow a municije w swójskim kraju za puć do swobody. „Domjaca produkcije trutow, granatow za artileriju a wojerskich jězdźidłow je we woprawdźitym zmysle produkcija našeje swobody, swobody Ukrainjanow a Ukrainy“, rjekny 46lětny wčera w swojim wšědnym widejowym poselstwje. Zelenskyj bě stajnje zaso potwjerdźił, zo chcył Rusku na bitwišću porazyć. Jenož tak móhła Ukraina rusku agresiju dołhodobnje skónčić. Połoženje na fronće mjenowaše prezident znowa „wobćežnu“.

Minjene dny běchu medije rozprawjeli, zo je Zelenskyj wyšeho rozkazowarja wójska Walerija Zalušnyho pušćił. Na ćišć USA a Wulkeje Britaniskeje pak je wón swój wukaz pozdźišo zaso cofnył.

Klingbeil: Wotsunjenje přesadźić

Mittwoch, 31. Januar 2024 geschrieben von:

Osnabrück (dpa/SN). Předsyda SPD Lars Klingbeil je zwjazkowe kraje namołwjał, wot zwjazkoweho kanclera Olafa Scholza (SPD) nastorčenu iniciatiwu nastupajo wotsunjenje migrantow přesadźić. „Zwjazkowe kraje maja nětko składnosć a dyrbja ju tež wužić“, rjekny Klingbeil Osnabrückskim nowinarjam. „Stat dyrbi fungować, hdyž wo to dźe, ludźi, kotřiž njemóža pola nas wostać, wróćo pósłać.“

Podlěšenje jatby do wotsunjenja ma přichodnje tomu zadźěwać, zo wupokazanja w poslednim wokomiku zwrěšća. Amplowa koalicija bě před tydźenjomaj wotpowědny zakoń wobzamknyła.

Scholz bě hižo nazymu 2023 w rozmołwje z magacinom Spiegel rjekł: ­„Dyrbimy skónčnje we wulkim stilu tych wotsunyć, kotřiž nimaja žane prawo, w Němskej wostać.“ Klingbeil zdobom na to pokaza, zo trjeba Němska dale wukrajnych fachowcow. Hladajo na snadny podźěl ukrainskich ćěkancow na dźěłowych wikach sej Klingbeil žada, zo měli ćěkancy po najspěšnišim puću němsce nawuknyć a potom tule na dźěło chodźić. Zdobom wón zakituje, zo dóstawaja tež ukrainscy ćěkancy wobydlerski pjenjez a z tym wjace, hač požadarjo azyla w Němskej.

Dobra komunikacija

Mittwoch, 31. Januar 2024 geschrieben von:
Chcemy hišće printowe abo radšo hnydom digitalne produkty? Wobmjezujemy kruh tych, kotrychž chcemy narěčeć? Abo poskićamy informacije wjetšej skupinje ludźi? W Serbach njeje to lochko. Wšako mamy jónkrótne institucije, towarstwa kaž tež předewzaća. Z jich aktiwitami měrja so wone na mnohe starobne skupiny a wšelakore zajimy ludźi. Dobry puć komunikacije su wudawaćeljo brošurki namakali, w kotrejž wabja za ekskursije po Budyskich serbskich institucijach. Cilowa skupina su maćernorěčni kaž tež šulerjo z dobrymi serbskorěčnymi znajomosćemi. Zdobom pak narěči brošurka tež za nowym powołanskim wužadanjom pytacych. Teksty w ćišćanej brošurce wjedu z qr-kodom tež do digitalneho swěta medijow. Tuž je bjez dźiwa, zo dóstachu iniciatorojo hnydom po wozjewjenju brošurki naprašowanje z Delnjeje Łužicy za runje tajkim produktom. Ideju móža tam bjezdwěla přewzać, zwoprawdźić pak dyrbja ju sami, po swojej – dwurěčnej – potrjebje. Milenka Rječcyna

Porjedźenka

Mittwoch, 31. Januar 2024 geschrieben von:
W Předźenaku ze 26. januara jewi so w přinošku „Diamantny jubilej ...“ zmylk. Nic Jan, ale wězo Handrij Cyž je so z prěnim nawodu 1. serbskeje kulturneje brigady stał. Redakcija prosy wo wodaće za misnjenje.

Na wukubłanje do Taiwana

Mittwoch, 31. Januar 2024 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Runje štyri měsacy po wotpowědnym dojednanju mjez Sakskej a taiwanskim koncernom za twar elektroniskich chipow TSMC zahaja zhromadny program wuměny talentow. Prěni młodźi ludźo podadźa so přichodnu póndźelu na studijne přebywanje do Taipehja a Taichunga, wědomostne ministerstwo w Drježdźanach wčera zdźěli. Studij na National Taiwan University je z praktiskim wukubłanjom w Training Center & Fab w koncernje TSMC zwjazany, w ministerstwje rěkaše.

Z programom „Semiconductor Talent Incubation Program“ přichodnych fachowcow za industriju połwodźakow spěchuja. Wob lěto chcedźa hač do sto młodych ludźi z Němskeje na šěsć měsacow na kupowy stat pósłać, zo bychu tam wučbny plan połwodźakow na hosćićelskich uniwersitach kaž tež dwaj měsacaj trajace zwučowanje zmištrowali.

W awgusće 2023 bě koncern TSMC připowědźił, zo chcył w Drježdźanach twornju za produkciju połwodźakow natwarić a dźesać miliardow eurow inwestować. Zdobom mějachu wobmyslenja hladajo na dosć fachowcow w Němskej.

Jónkrótne wopomnišćo na kěrchowje

Mittwoch, 31. Januar 2024 geschrieben von:
Na ewangelskim kěrchowje we Wulkich Rědorjecach dopomina pomnik na padnjenych wojakow Prěnjeje swětoweje wójny. Srjedźišćo pomnika rězbarja Johannesa Ernsta Borna twori žarowaca chorobna sotra z mrějacym wojakom. Wopomnišćo je do wšelakich dźělow rozrjadowane, na kotrychž su tafle wšelako wuhotowane. Tafle abo stele su jednore abo wudebjene a skedźbnjeja na słužbny rjad padnjeneho wojaka. Zdobom su tam štomy zwosadźane, kotrež spožča wopomnišću wosebity jónkrótny raz. Foto: imago/Sylvio Dittrich

Němska wita zakoń wo KI

Mittwoch, 31. Januar 2024 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Němska chce zakonjej EU nastupajo nałožowanje kumštneje inteligency (KI) přihłosować. Tole je zwjazkowy minister za digitalne naležnosće Volker Wissing (FDP) wčera w Berlinje připowědźił. Jednanja wo němsku pozi­ciju k tak mjenowanemu AI Act su so z „nošnym kompromisom“ skónčili. Wissing je so hač do kónca za inowacijam přichileniše rjadowanja zasadźał a polěpšenja za małe a srěnje předewzaća wuwojował, wón rjekny. Njepřiměrjene žadanja móžeše wón wotpokazać. Wujednany kompromis je dobry zakład wuwića kumštneje inteligency, kotrejž móže čłowjek dowěrić, tak Wissing. Europa móže so tak na wuznamne městno KI wuwiwać a po wšěm swěće postajować.

Kumštna inteligenca zepěra so na mašinelne wuknjenje, při čimž software wulke mnóstwa datow přeslědźi a z toho samostatnje konkluzije sćehnje. We wšelakich wobłukach KI hižo nětko nałožuja. Tak móže KI daty kompjuterowych tomografow lěpje a dokładnišo wuhódnoćić hač čłowjek. Tež samostatnje jěduce awta spytaja, na móžne zadźerženje druhich šoferow zwoprědka reagować.

To a tamne (31.01.24)

Mittwoch, 31. Januar 2024 geschrieben von:
Wo wjele prjedy hač myslene sydlachu prěni čłowjekojo w srjedźnej Europje. Tole dopokazuja namakanki w prózdnjeńcy w Durinskej. Tam su slědźerjo powostanki čłowjeskich kosći našli. Te na to pokazuja, zo sydleše homo sapiens hižo před 45 000 lětami w srjedźnej Europje, byrnjež tam lodoweje doby dla přerěznje wo 15 stopnjow zymnišo było hač dźensa. Namakanki zdobom dopokazuja, kak derje je so čłowjek na tehdy knježace wobswětowe wobstejnosće nastajić móhł.

Zapustarjo na wopory njezabyli

Dienstag, 30. Januar 2024 geschrieben von:
Cyłkownje 30 porow – mjez nimi 13 młodźinskich – je minjenu sobotu w Strobicach na kromje Choćebuza mjeztym 32. zapust woswjećiło. Při tym na to skedźbnichu, zo je wjes mjeztym 572 lět stara. Lětsa ćehnjechu po wsy a wopominachu při pomniku wopory swětoweju wójnow (hlej wobraz). Tež lětsa tradicionalny zhromadny foto njepobrachowaše. Po rejwanju na wjesnym torhošću ćehnjechu wšitcy z přewodom Strobičanskich dujerjow do gratownje wohnjoweje wobory. Po puću wopytachu wjacore statoki, zo bychu sej zastaranje wuprosyli. Dźeń wuklinča ze zapustowymi rejemi diskotekarja a Strobičanskich dujerjow. Foto: Michael Helbig

Lěkarjo klinikow stawkowali

Dienstag, 30. Januar 2024 geschrieben von:

Hannover (dpa/SN). Po wšej Němskej dyrbjachu so pacienća na uniwersitnych klinikach dźensa na wobmjezowanja nastajić. W tarifowym rozestajenju z krajemi je dźěłarnistwo Marburgski zwjazk wjace hač 20 000 lěkarjow a lěkarkow na 23 krajnych uniwersitnych chorownjach Němskeje do warnowanskeho stawka namołwjało. Dźěłarnistwo žada sej za lěkarjow 12,5 procentow wjace mzdy. Na centralnym zarjadowanju w Hannoveru wočakowachu tysacy wobdźělnikow.

Wustawowe sudnistwo sylnić

Berlin (dpa/SN). Unija CDU/CSU podpěruje namjet amploweje koalicije SPD, Zelenych a FDP, jako reakciju za rozrost ekstremnych politiskich stron Zwjazkowe wustawowe sudnistwo lěpje před móžnym wobwliwowanjom škitać. Tole měło so na šěrokej bazy diskutować, rjekny zastupowace frakciska předsydka Andrea Lindholz (CSU) nowinarjam. SPD namjetuje, zo měł zwjazkowy sejm přichodnje z wjetšinu dweju třećin wo tym rozsudźić. Tuchwilu dosaha jednora wjetšina.

Radšo do dobreje chorownje

Neuheiten LND