W Budyskim wopomnišću wotewrěchu wčera pućowansku wustajeńcu „1989 ­Zeitenwende: Osteuropa zwischen friedlicher Revolution und Gewalt“. Přehladka pokazuje wobrazy w Chorwatskej rodźeneho fotoweho reportera Mirka Krizanovica, kiž bu za čas přewróta wot swojeho dźěłodawarja, nowiny FAZ, do ćežišćowych ­kónčin na ­wuchodźe Europy pósłany. Tak su nimo wobrazow z NDR tež fota z Čěskosłowakskeje, Juhosłowjanskeje a Rumunskeje widźeć. Bywši sakski nutřkowny ­minister Heinz ­Eggert a Georg Kanig (wotprawa) staj so na wotewrjenju wustajeńcy intensiwnje rozmołwjałoj. Foto: Carmen Schumann

Iniciatiwa pozitiwny wothłós žnjała

Freitag, 16. Oktober 2020 geschrieben von:
Brüssel (SN). Zjawne słyšenje europskeje wobydlerskeje iniciatiwy Minority Safepack (MSPI) wčera w Europskim parlamenće je wjele pozitiwneho wothłosa žnjało. Zapósłancy wuběrkow za swobodu wobydlerjow, za justicu, za nutřkowne naležnosće a kubłanje kaž tež peticiskeho wuběrka su słyšenje sćěhowali. Zastupjerjo europskich narodnych mjeńšin rozłožichu jim namjety, kak móhli mjeńšinowe prawa kaž tež rěčnu a kulturnu mnohotnosć lěpje spěchować. „Za europsku demokratiju je dźensa dobry dźeń. Wuslědki słyšenja žadaja sej dokładne wuhódnoćenje“, wuzběhny předsyda Domowiny Dawid Statnik. Tež Serbja su MSPI podpěrali. Po cyłej Europje nazběra wona milion podpismow, tak zo dyrbješe so Europski parlament z jeje namjetami zaběrać.

Strach přiběra

Freitag, 16. Oktober 2020 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Strach z koronawirusom so natyknyć přiběra, kaž z dźensa wozjewjeneho naprašowanja YouGov-Covid-19-Tracker wuchadźa. Cyłkownje 43 procentow ludźi so wirusa (jara) boji. W juliju bě jich hišće 40 procentow. Ně­hdźe 72 procentow naprašowanych měni, zo so połoženje w Němskej dale přiwótřa. Němske strowotniske zarjady su mjeztym dalši rekord nowoinfekcijow přizjewili. W běhu jednoho dnja je so 7 334 ludźi z koronawirusom natyknyło. Wot spočatka pandemije je to najwjetša ličba. Dźens tydźenja bě Roberta Ko­chowy institut 4 516 nowych infekcijow w běhu 24 hodźin zwěsćił.

Dołho za to wojowali

Freitag, 16. Oktober 2020 geschrieben von:
Mjeńšinowa politika bě wčera tema w Europskim parlamenće. Skónčnje! A njejsym jenički, kiž tak mysli. Mnozy zastupnicy narodnych mjeńšin maja runja mi wčerawši dźeń za wulki wuspěch. Skónčnje su mjeńšinowe prawa europsku runinu docpěli. Za to wšak su mnozy dołho wojowali, a mjeńšiny su za wobydlersku iniciatiwu před lětomaj wjac hač milion podpismow nazběrali. Tež Serbske Nowiny su pod hesłom „Podpěrujemy Minority SafePack – Sym podpisał ...“ wabili iniciatiwu podpěrać. Swój cil 50 000 podpismow Domowina bohužel docpěła njeje. Přiwšěm smy wšitke mjeńšiny w Europje zhromadnje sylnosć pokazali a trěbny milion podpismow znosyli. Je pak tež wjele hinašich měnjenjow k wčerawšemu słyšenju. Tak někotři zapósłancy EU-parlamenta měnja, zo njejsu narodne mjeńšiny nihdźe na swěće tak derje škitane a zastupjene kaž w Europje, a štóž mjeńšinowe prawa sylni, tón spěchuje separatizm. To mam wosobinsce za wulki kał. Janek Wowčer

Kreatiwne ideje za čas krizy

Freitag, 16. Oktober 2020 geschrieben von:

Braniborske hospodarske ministerstwo turistikarjam myta spožčiło

Podstupim (dpa/SN). Wosebite filmowe, dźiwadłowe abo hudźbne zarjadowanja pod hołym njebjom přewjesć a samowarjene piwo kupcam na njekonwecionelne wašnje spřistupnić – wšo to su wosebite ideje, kotrež nastachu za čas koronapandemije. Předwčerawšim je braniborske hospodarske ministerstwo najkreatiwniše myslički tamnišeje turistiskeje branše z mytom wuznamjeniło. „Koronakriza předewšěm turistikarjow jara poćežuje“, wuzběhny hospodarski minister Jörg Steinbach (SPD). „Woni pak wužadanja na swoje wašnje zmištruja. Tuž smy so lětsa za to rozsudźili tych mytować, kotřiž móža z přikładom być.“

K dobyćerjam słuša na přikład předewzaće Hikanoe z Wildauwa we wokrjesu Dubja-Błóta, kotrež poprawom pućowanske tury z čołmami přewjeduje. Dokelž pak dyrbjachu pandemije dla wšitke wotprajić, poskićachu zajimcam swoje małke rozkładźomne čołmiki, kotrež móžachu sej na wěsty čas wupožčić. Tak zamó Hikanoe swoje wobrotowe straty wurunać. Zdobom wutwori přidatne městno za praktikanta.

To a tamne (16.10.20)

Freitag, 16. Oktober 2020 geschrieben von:

Lětsa soby žanu sezonu njezměja, rozprawja wobsedźer wulkeho stadła w Jendźelskej. Wjele hodownych wikow a adwentnych zarjadowanjow je korona­pandemije dla wotprajenych. Tak drje George Richardson lětsa cyłkownje 95 procentow wobrota přisadźi. Runje tydźenje wokoło hód su jenički čas, ze sobami pjenjezy zasłužić.

Dom wopušćili a škitny nahubnik zabyli? To w Japanskej žadyn problem njeje. Ludźo móža sej tajke we wobchodach, kotrež su tam 24 hodźin wočinjene, ­bórze pak tež w awtomatach kupić. Hla­dajo na koronapandemiju nadźija so napojowy koncern DyDo přidatneho wobrota, hdyž nahubniki do awtomatow ­integruje.

Prócuja so wo zrěčenje

Donnerstag, 15. Oktober 2020 geschrieben von:

Brüssel (dpa/SN). Škit klimy a přichodny poměr k Wulkej Britaniskej zaběra dźensa wobdźělnikow dwudnjowskeho wjerška EU w Brüsselu. Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) wuradźuje ze swojimi kolegami wo wikowanskim zrěčenju z Wulkej Britaniskej, kotrež chcedźa hišće lětsa wobzamknyć. Wčera wječor staj šef wjerška Charles Michel a prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen hišće z britiskim premierministrom Borisom Johnsonom telefonowałoj, kiž je dlijacych so jednanjow dla chětro přesłapjeny.

Kultusowi ministrojo wuradźuja

Berlin/Mainz (dpa/SN). Kultusowi mi­nistrojo zwjazkowych krajow wěnuja so dźensa a jutře na widejowej konferency połoženju šulskich kubłanišćow w času koronapandemije. Dale zaběraja so z tematiku šulskich wotzamknjenjow. W zašłosći wšak bě stajnje zaso diskusija wo tym, hač je abitura rozdźělnych žadanjow w zwjazkowych krajach dla přirunajomna a jenak hódna. Tež załoženje dołho pla­nowaneje kubłanskeje rady steji na dnjowym porjedźe wuradźowanjow.

Hižo wotranja stawkowali

Tesla wažny zadźěwk přewinył

Donnerstag, 15. Oktober 2020 geschrieben von:

Grünheide (dpa/SN). Twarc elektro­awtow Tesla je wažnu kročel do směra přizwolenja twara noweje twornje w Grünheidźe pola Berlina zmištrował. Koncern podpisa zrěčenje wo wužiwanju a wotwodźowanju wody ze zaměrowym zwjazkom za wodu a wopłóčki Strausberg-Erkner, kaž rěčnica zwjazka Sandra Ponesky zdźěli.

Po wobličenjach přetrjebuje Tesla wob lěto přerěznje 1,4 miliony kubiknych metrow wody. Do toho bě rěč wo 3,3 milinach, štož bu jara kritizowane. Hižo klětu chcedźa twornju w Grünheidźe wotewrěć. W prěnim schodźenku planuja 500 000 elektrojězdźidłow wob lěto twarić, za čož trjebaja něhdźe 12 000 sobudźěłaćerjow. Wobswětoškitarjo a woby­dlerjo pak starosća so negatiwnych wuskutkow na přirodu dla.

Dotal hišće žana wobswětoprawniska dowolnosć za projekt njepředleži. Tuchwilu twari Tesla jenož na zakładźe přechodnych dowolnosćow a tak jednotliwe twarske kročele zwoprawdźa. W podłožkach wobtwarjenskeho plana za město Grünheide pak su hižo dalše schodźenki wutwara zakótwjene.

Razniše naprawy trěbne

Donnerstag, 15. Oktober 2020 geschrieben von:

Zwjazk a zwjazkowe kraje postajenja přiwótřili

Berlin (dpa/SN). Z přiwótřenymi naprawami korony dla nadźijeja so Zwjazk a kraje, razantnje přiběracej ličbje natyknjenjow zadźěwać móc. Přiwšěm zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) připowědźi, zo móhli hišće dalše a chutniše postajenja trěbne być, njeje-li wčera na prezencnej konferency wobzamknjene postupowanje dosahace. „Rěčimy wo wobmjezowanju kontaktow, wosebje hladajo na zakaz wuchoda wot 23 abo hižo 22 hodź.“, wona rozkładźe.

Ličba wobkrućenych nowoinfekcijow ze 6 638 padami w minjenych 24 hodźinach je dalši nowy rekord docpěła. Kónc měrca běchu strowotniske zarjady 6 300 inficěrowanych registrowali. Cyle wšak njedadźa so dźensniše hódnoty z nalěćom přirunać, dokelž je nětko wjele wjace testow a wuslědkow.

To a tamne (15.10.20)

Donnerstag, 15. Oktober 2020 geschrieben von:

Britiska rockband The Who je prawi­dłownje na koncertach swoje gitary wotpohladnje skóncowała. Štóž pak sej mysli, zo su je tak wotbyli, so myli. Swoje instrumenty su po tym přeco zaso hromadźe lěpili, dołhož njebě šija gitary skóncowana, přeradźa mjeztym 75lětny spěwar skupiny Roger Daltrey. Za nowe gitary tehdy žane pjenjezy njemějachu, lěpk bě hižo drohi dosć.

Najebać koronapandemiju kwas swjećić je mnohim wulke wužadanje. Wšako njeje telko hosći dowolenych. Hinduistiski porik we Wulkej Britaniskej je při­wšěm něhdźe 200 hosći přeprosył. W awtokinje móžachu woni w swojich awtach na wulkich wobrazowkach štyrihodźinsku ceremoniju sćěhować. Něhdźe 300 dalšich ludźi po cyłym swěće je swjatočnosć přez widejo tohorunja widźało.

Neuheiten LND