Zasypany pólski hórnik zemrěł

Dienstag, 17. März 2020 geschrieben von:
Waršawa (dpa/SN). Při hórniskim nje­zbožu w jednym z kamjentnowuhlowych podkopkow Pólskeje je zasypany hórnik zemrěł. Pomocnicy běchu podarmo spytali 41lětneho wožiwić. Spočatnje mějachu k njemu hišće zwisk, zdźěli zamołwite hórnistwowe zarjadnistwo powěsćerni PAP. K njezbožu w podkopku Bobrek w šleskim Bytomje bě dóšło, jako třo hórnicy 840 metrow hłuboko roły wuměnjachu. Dźěl pod­kopka so sypny. Dwaj hórnikaj móžeštaj so wuswobodźić.

To a tamne (17.03.20)

Dienstag, 17. März 2020 geschrieben von:

Do swojeje chinskeje domizny nawróćiło je so koparske mustwo Wuhan Zall z treningoweho lěhwa w Španiskej. Sportowcy dyrbjachu połdra měsaca w španiskim eksilu wostać, po tym zo bě coronawirus w jich chinskej domiznje wudyrił. „Nětko mamy problem tu“, rjekny španiski trenar mustwa krótko do wotlěta z Madrida. W Chinje je so połoženje mjeztym změrowało, Španiska pak je nimo Italskeje tuchwilu wot wirusa najbóle potrjecheny kraj Europy.

Dwě lěće jako domownik dźěłał je znaty telewizijny moderator Günther Jauch do swojeho­ časa w telewiziji, kaž je we wčerawšim wusyłanju „Štó budźe milionar?“ přeradźił. „To njebě najzbožowniši čas za wobydlerjow“, wón k tomu rjekny. Wosebje mjerzachu Jaucha njepřestajne skóržby wobydlerjow najwšelakorišeho razu a črije před durjemi bydlenjow.

Wočakuje jasnu wotmołwu

Montag, 16. März 2020 geschrieben von:

Vatikan (B/SN). Bamž Franciskus war­nuje, zo stanje so zasadźenje přećiwo změnje klimy z ideologiskim rozestajenjom. Bohužel njeje nuznosć ekologiskeho přewróta ze stron politiki přeco hišće zrjadowana. „Dotalne wotmołwy su hišće­ jara słabe a mje starosća“, rjekny bamž. Klimowa konferenca w Madridźe bě alarmowaca. Trjebamy kolektiwnu wot­mołwu, kotraž derjeměće wšěch nad zajimy jednotliwcow staja.

Přichod njewěsty

W Zwjazkowej radźe słyšane

Montag, 16. März 2020 geschrieben von:

Berlin (SN/JaW). Mjeńšinowa rada Němskeje njeje so pjatk w Berlinje z prezi­dentom Zwjazkoweje rady Dietmarom Woidku (SPD) zetkała. Aktualneho po­ło­ženja rozpřestrěća coronawirusa dla zastupowaštaj jeho statna sekretarka a społ­nomócnjena Braniborskeje w Zwjazku dr. Jutta Jahns-Böhm a ministerialny dirigent dr. Michael Wisser.

Kaž předsyda Domowiny Dawid Statnik, kiž je zdobom předsyda mjeńši­noweje rady, na naprašowanje zdźěli, bychu­ tež dźěłowu rozmołwu bjezmała wot­prajili. Čas za to pak bě překrótki. Tak běchu­ wšitcy zwjeseleni, zo „su nas w Zwjazkowej radźe přijeli. To nam po­kazuje, zo su mjeńšinowa rada kaž tež temy­ narodnych mjeńšin w Zwjazkowej radźe słyšane“, Statnik zwurazni.

Maas: Do wukraja njejězdźić

Montag, 16. März 2020 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo radźi so wšitkich njetrjebawšich jězbow do wukraja wzdać. „Riziko, zo njemóžeće so přiběracych wobmjezowanjow dla wjace do Němskeje nawróćić, je w mnohich kónčinach tuchwilu wulke“, twitterowaše dźensa zwjazkowy wonkowny mi­nister Heiko Maas (SPD). Ministerstwo na swojej internetnej stronje zdźěla, zo liči z dalšimi drastiskimi wobmjezowanjemi zjawneho žiwjenja w mnohich krajach, štož so tež na pućowanje wuskutkuje.

W Bayerskej „katastrofowy pad“

Mnichow (dpa/SN). W Bayerskej płaći wot jutřišeho coronawirusa dla katastrofowy staw. To je ministerski prezident Markus Söder dźensa wukazał. Zdobom wón připowědźi, zo chcyło bayerske krajne knježerstwo hač do dźesać miliardow eurow z wosebiteho fondsa EU nałožić, zo móhli krizu přewinyć. „Njewostajimy nikoho samoho“, rjekny Söder dźensa w Mnichowje. Katastrofowy pad płaći najprjedy raz 14 dnjow. Z nim su w prěnim rjedźe organizatoriske rjadowanja přećiwo coronawirusej zwjazane.

Z hosćenca na polo

Tež dźeń po zawrjenju pólsko-němskeje mjezy coronawirusa dla maja so šoferojo dale z masiwnymi haćenjemi bědźić. Před ­namjeznym přechodom Jędrzychowice na awtodróze A 4 pola Zhorjelca čakachu šoferojo dźensa rano dlěje hač pjeć hodźin. Pólska bě kónc tydźenja wirusa dla na 58 namjeznych přechodach kraja zaso kontrole zawjedła. Foto: Christian Essler

Bjez Ruskeje njebudźe Europa domizna

Montag, 16. März 2020 geschrieben von:

Podstupim (dpa/SN). Bywši předsyda SPD Matthias Platzeck namołwja Němsku a Europsku uniju, poměr k Ruskej polěpšić. „Jeničce z Ruskej jako partnerom móže Europa swoju politisku wahu na swěće zasadźić.“ To piše bywši mi­nisterski prezident Braniborskeje, kiž je tež předsyda Němsko-ruskeho foruma, w swojej knize „Trjebamy nowu politiku za wuchod. Jeno zhromadnje z Ruskej móžemy wulke globalne nadawki přichoda zmištrować – hač škit klimy, energijowu wěstotu, migraciju abo terorizm.“ Kniha je wot minjeneho pjatka we wobchodach na předań.

„Pačenje mjez wuchodom a zapadom njeje přewinjene“, Platzeck dale pisa. „Rozdźěle su wostali a su so zdźěla hišće jasnišo wujewili, nic jenož w poměrje k Ruskej, ale tež we wobłuku Europskeje unije a w Němskej samej.“ Europa měła Rusku integrować a njeměła ju izolować. „Tónle kontinent njebudźe nam bjez Ruske­je abo samo přećiwo njej žana wěsta a měrniwa domizna.“

Platzeck wěnuje so w swojej knize tež natwarej wuchoda po zjednoćenju Němske­je. „Natwar wuchoda“ su mnozy wucho­doněmscy wobydlerjo jako to začuwali, štož wón de facto tež bě: „wot­twar wuchoda“.

Masiwne problemy wirusa dla

Montag, 16. März 2020 geschrieben von:

Kubłanišća a pěstowarnje dlěši čas zawrjene – tójšto njejasnosćow

Berlin (dpa/SN). W boju přećiwo dalšemu rozšěrjenju coronawirusa wostanu wot dźensnišeho po wšej Němskej tysacy šulow a pěstowarnjow zawrjene. Dotal jónkrótny wukaz płaći w najwjace zwjazkowych krajach hač do kónca jutrownych prózdnin, potajkim hač dosrjedź abo kónca apryla. W Němskej je 2,8 milionow wuknjacych w zakładnych šulach, w dźěćacych dnjowych přebywanišćach staraja so wo 3,7 milionow dźěći.

Tydźenja trajace zawrjenje staja staršich a dźěłodawarjow před masiwne problemy. Minister za dźěło Hubertus Heil (SPD) apelowaše w tym zwisku na šefow zawodow a institucijow, zhromadnje ze sobudźěłaćerjemi njeběrokratiske a znjesliwe rozrisanja za hladanje dźěći namakać, tak zo njetrjebali starši ze skrótšenjom mzdow ličić.

Kraje nimo toho spytaja nuzowe zastaranje za staršich w tak mjenowanych kritiskich powołanjach – policistow, medicinarjow, wohnjowych wobornikow, hladarjow abo sobudźěłaćerjow wuchowanskeje słužby – organizować, zo móhli woni dale na dźěło chodźić.

Wostańće strowi!

Montag, 16. März 2020 geschrieben von:
Tak dołho tomu ani hišće njeje, zo sedźachmy njewěriwi před telewizorami, jako rozprawjachu žurnalisća z Chiny wo wuludnjenych metropolach a wo ludźoch w škitnych woblekach, kotřiž wobydlerjow na móžnu zymicu kontrolowachu. Wšitko zdawaše so někak njewěrne, a předewšěm bě to jara daloko preč. Prjedy hač smy so dohladali, je so coronawirus do Europy, do Němskeje a do Łužicy předrěł. Hižo słyšimy wo padach corony w našich wsach a samo swójbach. Njedźelu tydźenja smy hišće diskutowali, hač njeby lěpje było sej w cyrkwi ruku njezawdać, wčera njeje so tute prašenje wjace stajiło. Mjeztym je zjawne žiwjenje w dalokej měrje zlemjene, spěšnišo a raznišo, hač smy sej to hdy předstajić móhli. A runje tak spěšnje so pokaza, zo njeje naša towaršnosć na tajke katastrofy poprawom přihotowana. To drje přichodnje hišće něštožkuli na nas čaka. Najwažniše wšak je: Wostańće strowi! Marko Wjeńka

To a tamne (16.03.20)

Montag, 16. März 2020 geschrieben von:

Pytajo za klučikom awta je žona w Mnichowje pod sydłom šofera z ruku tčacy wostała. Pomocnicy 56lětnu skónčnje wuswobodźichu, po tym zo běchu sydło zdźěla rozrězali. Žonje bě so klučik pod sydło sunył. Pospyt, jón wućahnyć, pak zwrěšći. Žona, kotraž we wočinjenych durjach steješe, wosta tčacy, móžeše pak na zbožo z tamnej ruku handy wzać a wohnjowu woboru wołać.

50 titow muki w nakupowanskim wozu běchu přičina rozestajenja we wobchodźe žiwidłow njedaloko Osnabrücka. Muž bě w měsće Hilter muku do woza nakładował. Při kasy pak nochcychu jemu tajke wulke mnóstwo předać. Najwjace 20 titow móhł wón kupić, zbytk je za­ tamnych, jemu rozłožichu. 41lětny so roznjemdri a samo do přistajeneju ­biješe. Na kóncu wosta wšitke 50 titow muki w kupnicy. Mužej su zakazali wotnětka we wobchodźe nakupować.

Neuheiten LND