To a tamne (27.08.19)

Dienstag, 27. August 2019 geschrieben von:

Mjerzajo so na nócnu haru je wobydler we westfalskej wsy šofera chłódźenskeho awta do njeho zamknył. Šofer bě rano w 4.20 hodź. twory do wobchoda přiwjezł, jako wobydler jeho do awta zam­kny. Muž drje móžeše chłódźenje hasnyć, dyrbješe pak poł hodźiny čakać, prjedy hač něchtó jeho wołanje wusłyša a jeho z chłódneho jastwa wuswobodźi. Wo­bydler policiji wšitko přizna, měješe pak swoje postupowanje přiwšěm za woprawnjene. Tak ma nětko ze skóržbu ličić.

Trójce wob dźeń chodźi kołp w baden­sko-württembergskim Riedlingenje pola Biberacha k swójbnemu domej, zo by so tam nažrał. Zwjetša jeho partnerka a mło­dźata­ sobu přińdu. Ritual pěstuje kołp hižo­ wjacore lěta, kaž wobydlerjo rozprawjeja. Hižo jako młodźo bě tam ze star­šimaj rano, připołdnju a wječor po chlěb chodźił. Hdyž wonka nikoho njewidźi, klepa­ kołp wo wokno a prosy wo žratwu.

Woprawdźitosći jara bliscy

Montag, 26. August 2019 geschrieben von:

Tankowi grenaděrojo z Neubrandenburga w Hornjej Łužicy zwučowali

Wuskidź (CK/SN). To žno je cyle porjadnje praskało, minjenu srjedu na wojerskim zwučowanišću Hornja Łužica. Na třělnej čarje čo. 4 stupachu swětłowe rakety k njebju. Krótko po tym slědowaše hrimot ćežkich kanonow. W Neubrandenburgu zaměstnjena tankowa gre­naděrowa brigada 41 „Předpomorska“ bě na nócne třělenje přijěła. Tankowej wozaj ze stajnje dźewjeć wojakami zwučowa­štej bojowe nadawki – w dospołnej ćmě. Šoferojo tajkich wozow drje maja nastroje, z kotrymiž tež w nocy wšitko widźa, najebać to dyrbja wjele zwučować, zo by tež póćmje wšitko kaž na štryčku wot­běžało. Wobsadka je mjez druhim zwučowała, kak z jězdźidła spěšnje wulězć a do njeho zalězć. Z 30 kilogramow ćežkim wačokom na ćěle po pěskojtym zwučowanišću běhać žada sej dobru ćělnu fitnes.

Nabožina ma měrej słužić

Montag, 26. August 2019 geschrieben von:

Bonn (B/SN). Kardinal Reinhard Marx je so­ wutoru, 20. awgusta, na spočatku biskopskeje konferency w doraznym apelu na něhdźe 1 000 wobdźělnikow swětoweje zhromadźizny „Religions for Peace“ w Lindauwje nad Bodamskim jězorom wobroćił. Iniciatiwa „Nabožina ma měrej słužić“, před 50 lětami zało­žena, wotměwa so kóžde pjeć lět, lětsa prěni raz w Němskej. Moto zetkanja je, wo zhromadny přichod so starać a derjeměće zhromadźenstwa spěchować. Rěčnik wuzběhny, zo nimaja so nabožiny za po­litisko-kulturne zaměry instrumentalizować. „My chcemy dialog a koope­raciju, a tak słužimy měrej“, rjekny kardinal Marx.

Rozmołwy wo rewoluciji 1989

Berlin (B/SN). K 30. róčnicy měrliweje rewo­lucije chce zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier ludźi z wuchoda a zapada Němskeje w swojim zastojnskim sydle do zhromadneje bjesady wjesć. Předwidźany je štyridźělny rozmołwny rjad, w kotrymž rozprawjatej jedna wosoba z wuchoda a jedna ze za­pada wo wosobinskich dopomnjenkach. Prěni termin bě 13. awgusta k 58. róčnicy natwara Berlinskeje murje. Přichodne rozmołwne koła su planowane 16. septembra, 25. oktobra a 5. nowembra.

Kozel: Zakonske móžnosće wužiwać

Montag, 26. August 2019 geschrieben von:

Kak so prawje zadźeržiš, hdyž će prawicarjo atakuja, hač werbalnje abo ćělnje. To bě hłowna tema informaciskeho zarja­dowanja serbskeho zapósłanca Lěwicy w Sakskim krajnym sejmje Hajka Kozela minjeny pjatk w Nuknicy.

Nuknica (SN/MkWj). Nadpady prawicarskich ekstremistow na serbskich młodostnych su minjeny čas stajnje zaso wulke rozhorjenje zbudźili a tež w medijach kedźbnosć našli. Zo njeje tema wokomiknje mjez ludźimi jara palaca, bě snadź jedna z přičin snadneho zajima. Runje šěsć młodostnych je minjeny pjatk wječor do Nukničanskeje baraki přišło. Najebać to su tematiku prawicarskich nadpadow dosć chutnje wobjednali. Tak zhonichu wobdźělnicy spočatnje wo někotrych prawniskich zasadach: Nichtó njetrjeba nadpady ćerpjeć, ale ma nawopak prawo na to so wobarać. Srědki pak dyrbjeli přiměrjene być. Hewak móhło so stać, zo sy naraz sam skućićel, hdyž na přikład nóž wužiwaš.

Wjeršk zakónčeny

Montag, 26. August 2019 geschrieben von:

Biarritz (dpa/SN). Wjerškowe zetkanje sydom wodźacych industrijnych krajow w francoskim Biarritzu je so dźensa skónčił. Na třećim dnju wuradźowanjow w francoskim pobrjóžnym měsće chcyštaj so zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) a prezident USA Donald Trump zetkać. Nimo bilateralnych rozmołwow steještej klima a škit družin na dnjowym porjedźe sydom statnych a knježerstwowych šefow. Přeprošene pak běchu tež Indiska,­ Awstralska, Južna Afrika a Chile.

Zestaja sej swoje mustwo

Brüssel (dpa/SN). Přichodna prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen je dźensa oficialnje započała, swoje mustwo komisarow na přichodne pjeć lět zestajeć. Za to chce nětko wosobinske rozmołwy z požadarjemi ze wšěch 26 čłonskich statow wjesć. Wulka Britaniska njeje žanoho kandidata postajiła, dokelž chce Europsku uniju 31. oktobra wopušćić. Nowa komisija ma po planje 1. nowembra dźěłać započeć.

Z wětrnikow wodźik zdobywać

SPD chcyła nowy zamóženski dawk

Montag, 26. August 2019 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Komisariski předsyda SPD Thorsten Schäfer-Gümbel je plany swojeje strony k zawjedźenju zamó­žen­skeho dawka zakitował. „Něhdźe 45 swójbow w Němskej wobsedźi telko zamóženja kaž 50 procentow wobydlerjow kraja“, rjekny Schäfer-Gümbel dźensa w rańšim magacinje sćelaka ZDF. „Smy minjene lěta strašnu njerunowahu dožiwili.“ Schäfer-Gümbel chcyše plany SPD k zamóženskemu dawkej w běhu dnja zhromadnje ze sakskim ministrom za hospodarstwo a načolnym kandidatom SPD (za wólby Sakskeho krajneho sejma) Martinom Duligom zjawnosći předstajić. Dopołdnja je so prezidij strony z temu zaběrał. CDU/CSU znowazawjedźenje dawka raznje wotpokazuje, wumjetujo SPD, zo šěri zawisć mjez ludźimi a zo towaršnosć pači.

Unija debatuje wo hospodarstwje

Montag, 26. August 2019 geschrieben von:
Drježdźany (dpa/SN). Poslednje dny wólbneho boja so CDU/CSU nadźija, z temami hospodarstwo a inowacije mjez ludźi­mi dypki zběrać. Na dwudnjowskim klawsurnym posedźenju wuradźujetej nawodnistwje CDU a CSU hladajo na wosłabjacu so konjunkturu w Drježdźanach, „kak móhli hospodarstwo Něm­skeje stabilizować a dowěru ludźi do přichoda sylnić“. Předsydce CDU Annegret Kramp-Karrenbauer je „wažne, zo njedóńdźe k hospodarskej krizy“. Předsyda CSU Markus Söder rjekny wčera wječor na kromje klawsury, zo trjeba Němska „zasadne inwesticije do modernych technologijow“. Přewodźeć měłoj to dawkowa reforma a niši předewzaćelski dawk.

Zhromadnje katastrofu zwučowali

Montag, 26. August 2019 geschrieben von:
Prossen (dpa/SN). Na dotal najwjetšim katastrofowym zwučowanju w hornim dole Łobja w Schöna njedaloko Bad Schandauwa bě sobotu něhdźe 950 pomocnikow zasadźenych. W akciji „Schöna 2019“ zwučowachu wuchowanje 300 pasažěrow ze znjezboženeho ćaha. Pomonicy dyrbjachu ludźi pod ćežkimi topografiskimi wuměnjenjemi chować a do wokolnych chorownjow dowjezć. Wobdźěleni běchu tež pomocnicy ze susodneje Čěskeje. Nimo toho su chorownje na čěskim boku do zwučowanja zapřijeli. „Katastrofy na mjezach kraja njekónča“, rjekny šef sakskeje statneje kenclije Oliver Schenk (CDU), kiž zwučowanje zahaji. „Tohodla je derje, zo mjezy přesahujo zwučujemy a so na tajke situacije přihotujemy.“ Nimo Schenka je sej tež čěski­ wonkowny minister Tomáš Petříček­ přehlad wo połoženju wutworił. Na zwučowanju wobdźělene běchu jednotki katastrofoweho škita a wuchowanske słužby wokrjesow Sakska Šwica­Wuchodne Rudne horiny a Budyšin kež tež krajneje stolicy Drježdźany, komu­nalne wohnjowe wobory, policija a Techniski pomocny skutk.

Horiconty wotewrěć

Montag, 26. August 2019 geschrieben von:
Wjace hač 3 000 ludźi je sej wustajeńcu WOBRAZY KRAJINY – PŘECHOD 03 w Budyskim Serbskim muzeju wobhladało, te abo tamne z dohromady 20 ju přewodźacych zarjadowanjow wopytało a tak zdobom šansu wužiwało swój horicont rozšěrić. Kelko to impulsow k rozmyslowanju, kelko móžnosćow, sej nowu wuměłču abo noweho wuměłca wotkryć a z njej/z nim nowy swět myslow a perspektiwow. Wosobinsce je čitanje ze słowjenskej basnicu Anju Golob hłuboki zaćišć we mni zawostajiło – kak je přednošowała, hłubokosć jeje myslow, jeje humor a zahoritosć kaž tež jeje njeinscenowane, přirodne wašnje komunikacije. Njebě to posledni raz, zo sym sej jeje słowa zbližiła. A zawěsće njebych na nju bjez projekta PŘECHOD storčiła. Mjezynarodny a mjezywuměłstwowy projekt je nam tu we Łužicy nowe horiconty wotewrěł. Nadźijam so, zo łužiski horicont tež ludźom w Słowjenskej a Korutanskej spřistupnja. Cordula Ratajczakowa

Za solidarnu towaršnosć na dróhu šli

Montag, 26. August 2019 geschrieben von:
Tydźeń do wólbow noweho Sakskeho krajneho sejma su sobotu dźesaćitysacy w Drježdźanach za wotewrjenu a solidarnu towaršnosć demonstrowali. Pod hesłom „Sakska móže tež hinak – Drježdźany su wjele wjace hač Pegida“ ćehnješe po prěnich trochowanjach něhdźe 35 000 ludźi po centrumje sakskeje stolicy. Za demonstraciju bě towarstwo „Njedźělomne“ po wšej Němskej wabiło. Při wólbach 1. septembra wočakuja w Sakskej runje tak kaž w Braniborskej widźomne zesylnjenje prawicarskopopulistiskeje strony AfD. W Braniborskej móhła so wona samo z najsylnišej politiskej mocu w kraju stać. Foto: dpa/Alexey Vitvitsky

Neuheiten LND