Wustajeńca wo skutkowanju Wernera Nowela
Mały Kólsk (JoS/SN). Składnostnje prěnich posmjertnin Wernera Nowela hódnoća jeho wotkazanje z wustajeńcu w Starej cyhelnicy Małeho Kólska (Klein Kölzig). Wot minjeneho štwórtka je přehladka widźeć. Werner Nowel, rodźeny 29. nowembra 1937 w Drjowku, je loni 30. nowembra w Choćebuzu zemrěł. Wón bě sej za nadawk stajił slědźić wo geologiji w Delnjej Łužicy w zwisku z wudobywanjom brunicy.
Hižo 1951, tón čas bě wón wučomnik w brunicowej jamje Maliń (Greifenhain), započa so za geologiju zajimować. Wot lěta 1957 je na hórniskej akademiji Freiberg w tymle fachowym směrje studował. Ze swojim diplomowym dźěłom skedźbni wón 1962 z „Přepytowanjemi wo poměrach połoženja časoweje doby kwartera w zapadnym a srjedźnym dźělu łužiskeho brunicoweho rewěra“ na swój zajim za najmłódši system stawiznow zemje, štož je Nowela cyły powołanski puć přewodźało.
Jurij Frencl
Kriterije za spěchowanje filmow trěbne
Choćebuz (SN/CoR). Hłowne myto za najlěpši pask 31. Choćebuskeho filmoweho festiwala (CFF) spožčichu režiserej Peterej Kerekesej za „107 MOTHERS“. CFF zakónči so wčera po předstajenju dohromady 170 přinoškow na sydom hrajnišćach. Jan P. Matuszyński dósta dalšu „Lubinu“ za najlěpšu režiju filma „LEAVE NO TRACES“. Za awtentiske předstajenje woprowaceho so nana wuznamjenichu dźiwadźelnika Levana Tediashvilisa w „BRIGHTON 4th“ Levana Koguashvilija.
Čakam njesćerpnje
Hodowny swing z powšitkownowužitnym zaměrom
Budyšin (SN). Budyske serwisowe kluby Lions, Leos, Rotary a Soroptimist přeprošuja zhromadnje z towarstwom Kamjentny dom a Jelenjogórskim kulturnym centrumom na tradicionalne beneficne koncerty pod hesłom „Swingin’ Santa“. Tuchwilneho pandemiskeho połoženja dla wuhotuja je lětsa trójce w Budyskej „Krónje“, a to 26., 27. a 28. nowembra. W Jelenjej Górje koncertuja 4. decembra.
We wobłuku tydźenskeje dźěłarnički srjedź oktobra w Kamjentnym domje je něhdźe 30 młodostnych z Budyšina, Jelenjeje Góry a z wokoliny partnerskeju městow pod nawodom Johannesa Gerstengarby program nazwučowało. Dwuhodźinska prezentacija wopřijima znate němske, pólske a mjezynarodne hodowne spěwy, w jazzowym stilu aranžowane mjez druhim wot Malty Rogackeho a Marcusa Pötschki za małe a-cappella-wobsadki runje tak kaž za wulku big band. Kaž w minjenych lětach budu młodym hudźbnikam nazhonići profesionalni wuměłcy na jewišću poboku, kaž na přikład popowa a jazzowa spěwarka Jasmin Graf a spěwytwórc Jody Cooper, wobaj z Lipska.
Dóńt „Dźěći Rusow“ w fokusu Lessingowych dnjow
Kamjenc (BG/SN). We wobłuku lětušich 53. Lessingowych dnjow wěnowachu so minjenu wutoru w Kamjenskim měšćanskim dźiwadle temje, kotraž so w Němskej skerje na kromje wobjednawa. Z přednoškom a čitanjom předstajištaj Birgit Michler ze Žitawy a Winfried Behlau z Delmenhorsta knihu „Diestelblüten – Russenkinder in Deutschland“. Zběrka tematizuje dóńt tak mjenowanych dźěći Rusow, kaž nowonarodźenych po Druhej swětowej wójnje mjenowachu, kotrež buchu často přez wumocowanja spłodźene. Runja swojim maćerjam běchu wobstajnemu difamowanju wustajane. Tak rěkachu jim na přikład „Russenbalg“ abo „Russenbastard“. To pokazuje po měnjenju přednošowaceju, kak „skažena němska towaršnosć po režimje nacionalsocialistow bě – na wuchodźe runje tak kaž na zapadźe“.
Kajke běchu serbske poměry?
Wulka strata za kulturu regiona
Wojerowske wuměłstwowe towarstwo kónc lěta rozpušća
Na hłownej zhromadźiznje 2. oktobra su čłonojo rozsudźili, Wojerowske wuměłstwowe towarstwo rozpušćić. „Přičiny za to su zwjetša starobneho a strowotneho razu. Su tu drje někotři młódši čłonojo. Nichtó z nich pak njezamó – swójskeho powołanskeho wobćeženja dla – čestnohamtski nawod za towarstwo přewzać. Bohužel tuž njemóže nichtó zamołwitosć za předsydstwo njesć“, rozłožuje wjelelětny předsyda Wojerowskeho wuměłstwoweho towarstwa Martin Schmidt. Dźěło towarstwa ležeše w minjenych lětach rozsudnje w jeho rukach a w rukach jeho mandźelskeje Heleny, podpěrowanaj buštaj wot předsydstwa.
Karasekowu knihu restawrowali
Žitawska biblioteka Christiana Weisy chowa historisku romanowu knihu z lěta 1891 wo rubježniskim wjedniku Karaseku za potomnistwo. To wuzběhny tamniši nawoda wobłuka Wědomostny a domiznowědny starowobstatk Uwe Kahl. „Dźakowano šćedriwemu spěchowanju ze stron Swobodneho stata Sakskeje – posrědkowaneho přez Krajny centrum za wobchowanje wobstatka při Sakskej krajnej bibliotece/Statnej a uniwersitnej bibliotece Drježdźany – bě móžno, tutu historisku knihu njedawno restawrować“, wón rozłoži. „Při wobnowjenju knihi w Lipšćanskim knižnym restawrowanju su rozčitane a wot papjeroweho rozpada wohrožene łopjena najprjedy čisćili.“ Na to su pobrachowace městna wudospołnili a papjeru přidatnje stabilizowali. To sta so z tak mjenowanej jara ćeńkej „japanskej papjeru“. „Tak zawěsćene łopjena su na kóncu zaso k prěnjotnym 35 zešiwkam hromadźe zwjazali a do specialnje za to zhotowjeneje kartonoweje mapy zapołožili“, wuwjedźe Uwe Kahl. Tak su rědki a drohotny Karasekowy roman za přichod wobchowali a za wužiwanje spřihotowali.
Poćah połny kontrastow
Budyšin (SN/CoR). „Bě nam to priwatna, wuměłska kaž tež politiska naležnosć, tule w Budyšinje naš program wo židowskim žiwjenju w Němskej předstajić a wjeselu so, zo je zajim za njón tak wulki. Dźakuju so Wam, lubi Budyšenjo, zo sće přišli.“ Tak wutrobiće rozžohnowaše so wčera wječor znaty, w sprjewinym měsće wotrosćeny dźiwadźelnik Roman Knižka z publikumom w Budyskim wopomnišću. Něhdźe 130 ludźi, je poradźeny literarno-komorny hudźbny wječork pod hesłom basnje Heinricha Heiny „Ich hatte einst ein schönes Vaterland“ dožiwiło. Zarjadowanje wotmě so we wobłuku swjedźenskeho lěta „1 700 lět židowske žiwjenje w Němskej“. Dujerski kwintet Opus 45 wobrubi čitanje z twórbami židowskich komponistow.
