Dźeń do wulkeho dnja wotewrjenja w awgusće 2000 je jednaćel tehdyšeje zawodoweje a managementoweje towaršnosće „Łužiske koło“ kontakt z Berniejom Ecclestoneom nawjazał. Štó, hdyž nic wony aktiwny Brita, móhł Formulu 1 do małeho Klěśišća w hornjobłótowsko-łužiskim wokrjesu přinjesć, bě sej wón tehdy myslił. Ecclestone bě swój čas wulki manager Formule 1. Tuž běchu sej wěsći, zo móhła Formula srjedźodobnje tež na Łužiskim kole startować. „Smy w stajnych jednanjach ze zaměrom, wot lěta 2002 wubědźowanja Formule 1 na Łužiskim kole přewjesć, rjekny jednaćel Hans-Jörg Fischer. Tehdy wšak fanojo hišće ze syłami k wubědźowanišćam přichadźachu. Bě to tež wulki čas Michaela Schumachera, kiž zběraše jedyn titul swětoweho mištra po druhim.
Zamołwići Łužiskeho koła so nadźijachu, wubědźowanišćo Hockenheimring w sewjernej Badiskej narunać. Tam dyrbjachu nuznje twarske dźěła přewjesć, zo njebychu zamołwići Formule 1 čaru ze swojeho kalendra šmórnyli.
Štóž je sej hdy swójsku chěžu natwarił abo sej natwarić dał, wě, zo dawno hišće hotowy njeje, hdyž je do njeje zaćahnył. Potom čaka mjenujcy hišće kopica dalšeho dźěła. Tak chceš sej wězo tež přijězd do garaže wuplestrować, snano płót stajić, sej rjany róžk k sedźenju na zahrodźe wuhotować atd. Dalše dźěło – a zawěrno nic njewažne – je, zo staraš so wo to, kak dešćikowu wodu najlěpje wotwodźeš. Z twarskimi planami za nowy dom je to samo na sebi w dosahacej měrje zrjadowane a planowane, ale jenož teoretisce. Praktisce ma so to hakle rozrisać, štož pak njeje stajnje lochko. To wě tež Chrystof Mikławšk. Wón je swój jednoswójbny dom na kromje Serbskich Pazlic do směra na Njebjelčicy po twarskim lěće 2015 dotwarił. Wot lěta 2014 bědźi so wón z problemom, kiž by w normalnym padźe dawno hižo rozrisany měł. Ale w jeho padźe zda so to komplikowana naležnosć być, nic komplikowanych twarskich dźěłow, ale skerje njerozrisanych zamołwitosćow dla a dokelž so problem prosće ignoruje.
Předstawizny
Składnostnje lětušich 125. narodnin a 55. posmjertnin molerja-ekspresionista Carla Lohsy (1895–1965) česći město Biskopicy swojeho najwuznamnišeho syna wot 4. septembra do 20. decembra ze wšelakorymi wustajeńcami a zarjadowanjemi.
Biskopicy (SN/CoR). Jako wjeršk předstajeja prěni raz dotal w zjawnosći hišće njepokazane twórby Carla Lohsy. Biskopičanski moler Falk Nützsche je jako kurator někotre z priwatneho wobsydstwa wnučkow wuměłca pochadźace mólby wuzwolił a zestajał. 4. septembra chcedźa w Biskopičanskej galeriji Carla Lohsy naraz dwě wustajeńcy wotewrěć: „Njeznate twórby – wustajeńca z twórbami z priwatneho wobsydstwa wnučkow Carla Lohsy“, kotraž budźe hač do 1. nowembra přistupna, a „Lohse a jeho wid na industriju“, kotruž móžeš sej hač do 20. decembra wobhladać. Nimo toho přihotuja za 5. nowember přehladku z hakle lětsa wobnowjenymi twórbami wuměłca. Dźěłarnički, wodźenja, přednoški a kołojězba po měsće program skulojća.
Kóždu srjedu wječor wotměwa so wot 3. junija w Budyskej tachantskej cyrkwi hač do kónca awgusta „Budyske pišćelowe lěćo“. Mjeztym njeposkićichu jenož wurjadni hudźbnicy z Němskeje koncerty na wulkich byrglach firmy Eule, ale tež z New Yorka a Prahi. Wosebje pak zahori njedawno Tomaš Žur, wjelelětny tachantski organist w Berlinje, mnohich wopytowarjow z přewšo naročnym programom. Mnozy Serbja z města a wokolnych wosadow koncert jako wurjadny podawk dožiwichu, tak tež jeho bywši sobušulerjo z tehdomnišeje Budyskeje Serbskeje rozšěrjeneje wyšeje šule.
Drohoćinka ze Serbskeje centralneje biblioteki
W Serbskim kulturnym archiwje (SKA) resp. w Serbskej centralnej bibliotece chowa so tójšto bibliografiskich drohoćinkow – zajimawych za wědomostnikow a ekspertow runje tak kaž za ludźi, kotřiž chcedźa so hdys a hdys wot serbskich stawiznow překwapić dać, abo so za wosebite pola zajimuja, kaž su to w tymle padźe sadowe štomy.
W dwójnym zmysle awantgardistiska je „Ssadowa knižka – Wudata wot klukschanskeho ratarskeho towarstwa psches jeho ßadowu dźjelbu“. Sprěnja, dokelž njejedna so wo přełožk němskeje předłohi, kaž pola druhich rozwučenjow, ale je to prěnjotny serbski spis. Zdruha, dokelž wuńdźe relatiwnje zahe porno druhim monografijam a přiručkam 19. lětstotka, kotrež skerje z druheje połojcy toho lětstotka pochadźeja.
Braniborske towarstwo Nowa hudźba (BVNM) wuhotuje wot 20. do 24. awgusta 20. swjedźeń „Intersonancy“ we wuměłstwowym domje „Sans titre“ kaž tež pod hołym njebjom w nutřkownym měsće Podstupima.
Podstupim (SN/bn/CoR). „Najwažniši zaměr festiwala je, hudźbutwórcow, publikum a fachowcow do rozmołwy wjesć a tak diskurs wo aktualnych wuwićach šěrić“, pisa wuměłski nawoda zarjadowanja Thomas Gerwin w programowej brošurce. „Wjelestronske puće zynkow sćěhujo poskićimy parcours – zestajany z koncertow, wustajeńcow, eksperimentalneho hudźbneho dźiwadła, dźěłarničkow, stawizniskeho sympozija a zjawnych diskusijow – z kotrymž chcemy předewšěm wćipnych a wotewrjenych zajimcow docpěć.“
Kamjenc (CRM/SN). Festiwal šesćiměstow „Přińć a woteńć“, předewšěm wot Swobodneho stata Sakskeje a Załožby za serbski lud spěchowany, je wjelestronski hudźbny event, zwjazowacy Hornju Łužicu z jeje susodnymi regionami, kotryž so tuchwilu třeći raz přewjedźe. Prěnje z dohromady šěsnaće zarjadowanjow wotmě so minjeny pjatk wječor w Kamjencu.
W bywšej „Serbskej cyrkwi“, mjenujcy w klóšterskej cyrkwi swj. Hany, wustupichu ze znatym delnjoserbskim spěwarjom a dirigentom Geraldom Schönom młodźinski wokalny ansambl Studnja kaž tež nowe hudźbne formaty předstajace wuměłcy z Berlina a Braniborskeje. Z iniciatorom a 1. předsydu tuteje festiwalneje ideje, gitaristom a basistom Hansom Narvu, kaž tež z pianistom a komponistom Konstantinom Dupeliusom a akordeonistku Susanne Stock předstajichu woni dalše alternatiwne formy a wobsahi hudźbneje prezentacije na swojotne wašnje.
Někotre nowostki su zaso z druhich nakładnistwow pola nas dóšli. Poetenladen Lipsk je wudał knihu Róže Domašcyneje „stimmen aus der unterbühne“. Basni „Wurscha“ a „So sprüche“ stej mje wosobinsce jara hnułoj. W dalšej knize z toho nakładnistwa je Róža Domašcyna z Axelom Helbigom wudawaćelka najnowšeje antologije ze Sakskeje „Weltbetrachter – Neue Lyrik“. Namakamy w njej twórby serbskich awtorow a awtorkow.
Lubowarjo basnjow Róže Domašcyneje móža sej nětko tež Poesiealbum čo. 354 z nakładnistwa Märkischer Verlag Wilhelmshorst kupić. „Dorf und Barockschloss Milkel. – einst und jetzt“ spisali su E. Garbe, P. Hennig a H. Michalk a wudali w nakładnistwje Franka Nürnbergera. Stare a nowše stawizny hrodu (tež serbska rěčna šula je skrótka mjenowana) a wjele fotow, wosebje wo ponowjenju, zajim zbudźeja. Ulrike Mětškowa je wobrazowy cyklus „Die Winterreise“ a „Die schöne Müllerin“ wudała.