Změny na dobro transparency

Freitag, 22. September 2023 geschrieben von:

Po skandalu w sćelaku RBB wobzamknu zwjazkowe kraje tuchwilu 4. změnjene statne zrěčenje wo medijach. 20. septembra su to nětko tež w sakskim ­parlamenće činili.

Drježdźany (SN/MG). Po tym zo bě sakske knježerstwo w aprylu změnam w medijowym statnym zrěčenju přihłosowało, je srjedu tež Sakski krajny sejm tomu přizwolił. W nowym, tak mjenowanym 4. změnjenym statnym zrěčenju wo medijach su so wšitke zwjazkowe kraje na wob­šěrne změny wosebje we wobłuku pohórškoweho managementa dojednali.

Medijowy minister Oliver Schenk je sebi toho wěsty, zo „sadźi Sakska z přihłosowanjom za 4. změnjene statne zrěčenje wo medijach jasne znamjo za wjace transparency a kontrole w zjawnoprawniskim rozhłosu“.

Žadnostki a kuriozne eksponaty

Mittwoch, 20. September 2023 geschrieben von:

Budyšin. Serbski muzej w Budyšinje chowa mjez tuchwilu někak 35 000 eksponatami někotružkuli hódnotnu wosebitosć. Někotre kuriozity je projektowa asistentka Rebecca Wöppelowa njedawno při „Kofeju w třoch“ wopytowarstwu na lóštne wašnje zbližiła. Tak hosćo zhonichu, zo słuša dźěłowy grat bywšeho direktora Arnošta Kowarja, mjenujcy fotowa kamera z přidatnymi dźělemi do skerje ­kurioznych zběrkow muzeja. Hišće njewšědniše su wotnošene mužace cholowy z časa mjez 1850 a 1870. Wone buchu ­hižo za čas NDR w muzeju inwentarizowane. Zajimawe na nich je, zo su z kože. Tajke cholowy słušachu něhdy k serbskej mužacej drasće. Mužojo chodźachu w tajkich chětro šěrokich cholowach drje předewšěm kemši. Najskerje ze zběrkow stareho Serbskeho muzeja pak pochadźa běły kitlk z dobreho płata. Tutón dźěl (wosobnišeje) burskeje drasty žonow Budyskeho ewangelskeho kraja słušeše po zapisku sotře profesora Arnošta Muki, kotraž běše so z Wulkeho Wosyka do ­Jědlic na bohateho bura wudała.

Štož Krausa a Krabata zwjazuje

Mittwoch, 20. September 2023 geschrieben von:

Krabat narodźi so 1624 w Jesernicach/ Žumberaku, Chorwatska). Krabat by potajkim 400. narodniny swjećił.

1650 lět prěnjeho naspomnjenja Wulkich Zdźarow.

• Před 333 lětami přińdźe Krabat (Janko Šajatović) do Wulkich Zdźarow (17.04. 1691).

• Před 33 lětami je Wolfgang Kraus do Sakskeje přišoł.

• Před 30 lětami je Kraus do Wulkich Zdźarow ćahnył.

• Před 25 lětami je Kraus w dźiwadłowej hrě rólu Krabata hrał.

• 25 lět iniciatiwa Krabat z.t.

• Před 25 lětami załoži Kraus hłownu zhromadźiznu Wulkich Zdźarow.

• Wulke Zdźary budu 25 lět spěchowana wjes.

• Před 25 lětami je Kraus, bjez toho, zo ­by to wědźał, staru nuknicu Krabata (Vorwerk) kupił.

• 20 lět skutkuje Wolfgang Kraus jako wulkopósłanc Hornjeje Łužicy.

• Před 20 lětami wobzamknychu, zo přisłušeja Wulke­ Zdźary gmejnje Łaz.

• Před dźesać lětami nawjazaštaj Kraus a Hans-Jürgen Schröter kontakt z potomnikami Krabata w Chorwatskej.

Biografija wo Dučmanje wušła

Mittwoch, 20. September 2023 geschrieben von:
Załožba za serbski lud je z wudawaćelku w Ludowym nakładnistwje Domowina wušłeje knihi Betiny Kaun „Der Bauingenieur Eberhard Deutschmann/Dučman. Zwischen Lausitzer Holzbaukunst und industriellem Bauen“. Dučmann bě němsko-serbski twarski inženjer, profesor Techniskeje uniwersity Drježdźany a awtor. Jeho kniha „Lausitzer Holzbaukunst“ je trajacy přinošk k přeslědźenju kulturnych stawiznow Łužicy. Z mnoho wobrazami wuhotowana němskorěčna publikacija wopisuje jeho žiwjenski puć .

Redakcija našeho wječornika: Bojan Benić

Dienstag, 19. September 2023 geschrieben von:

Na mjezynarodnym folklornym festiwalu běše Bojan Benić w Chrósćicach hač do nocy po puću – prěni raz słužbnje za naš wječornik. Hišće na probu. Po tym su čłonojo redakcije jeho fota wuhódnoći­wši rozsudźili, jednaćelej nakładnistwa poručić, 36lětneho južneho Serba přistajić. Wot srjedź awgusta dźěła ženjeny nan štyrilětneje dźowki jako fotograf a fotoredaktor w našej redakciji.

So wě, zo je najskerje nowum w stawiznach Serbskich Nowin, zo zastupi kolega do kruha sobudźěłaćerjow dźenika, kiž najprjedy ani serbsce ani němsce njemóže. Wón sam je w swojim požadanju na to skedźbnił: „Moja maćeršćina je serbochorwatšćina, a tohodla nimale wšě wuchodnoeuropske rěče derje rozumju.“ Nawjazujo na tute zmužite wuprajenje so Bojan kóžde ranje na posedźenju redakcije prócuje, mjezsobne dorěčenja sćěhować. Hdyž tola jónu ze zrozumjenjom klaca, pomhamy sebi z jendźelšćinu, a něšto słowow němsce Bojan wězo móže. Priorita ma pak nětko nawuknjenje serbšćiny, a tohodla Bojan tež prawidłownje póndźelu na kurs chodźi.

Riziko a stary lac

Montag, 18. September 2023 geschrieben von:
Debata wo nadawkach, funkciji a sebje-zrozumjenju SLA je stary lac. Najnowša inscenacija je w tym zwisku kmana, dalšu šćipku připołožić. Hač z tajkeho tak mjenowaneho crossovera „klasiskeje“ a „popularneje“ hudźby naposledk skulojćeny cyłk nastawa, móžemy hakle po druhim dźělu posudźować. Hač „smě“ so kompozicija Krawca rozkuskować a z „cuzymi“ elementami wudospołnić, wo tym njech elitarni tradicionalisća – rady ekskluziwnje w swojej słonowinowej wěži – kaž tež wšowědni za stajnym blidom dale diskutuja. Štož pak hodźi so hižo zwěsćić: Afekt je so ansamblej bjezdwěla zešlachćił. A to dźě je z prěnjorjadnej winowatosću jewišćoweho wuměłstwa. Chwalba tuž za zmužitosć, z riskantnym eksperimentom publikum wužadować. Kritika, kajkuž wjacori přihladowarjo sformulowachu, nastupa často njezrozumliwe teksty snadneje artikulacije dla – trochu wjace kedźbnosće tu zawěsće nješkodźi. A dujerjo: ­nó haj, stary lac em. Bosćan Nawka

Institutnicy w Slepom so zešli

Montag, 18. September 2023 geschrieben von:
Něhdźe 40 wědomostnikow Serbskeho instituta je so minjeny štwórtk w Serbskim kulturnym centrumje w Slepom na klawsuru zetkało, zo bychu so k slědźerskim ­ćežišćam a nowym projektam w přichodnym lěće 2024 wuměnjeli. Wědomje poda so Serbski institut za swoje klawsury na wšelake městna w Hornjej, Delnjej ­a srjedźnej Łužicy. Tak poda w Slepom tamniša fararka Jadwiga Malinkowa dohlad do cyrkwinskeho a slědy serbskeho žiwjenja we wosadźe. W druhej połojcy klawsury předstaji wědomostna sobudźěłaćerka Marleen Schindler projektaj za register serbskeho kulturneho herbstwa. Foto: Madlen Domašcyna

Serbski ludowy ansambl hotuje so na prěnju wulkoprodukciju hrajneje doby 2023/2024. Dźensa, pjatk, předstaja wšitke šparty domu a hóstny Chór Budyšin prapremjerne inscenowany oratorij „Wójna a ...“ Bjarnata Krawca a Michała Nawki na žurli SLA. Jutře kaž tež za tydźeń pokazaja jón hišće dwójce w Budyšinje kaž tež raz w Choćebuzu. Foto: Martin Pižga

Slěborna „Serenada w zelenym“

Donnerstag, 14. September 2023 geschrieben von:

Jubilejny koncert w Stróži móže bjezwěla móst do přichoda tworić

Klasiski koncert na předwječoru Němsko-serbskich wikow přirody w Stróži měješe minjeny pjatk slěborny jubilej. Čas je so minył, „ideje, lóšt a zaměrnosć“ po słowach Siegharda Kozela, zastupjerja sobuhosćićelskeho Domizniskeho towarstwa Radiška, popušćili njejsu. „Smy ideju a projekt pěstonili kaž małe dźěćo. Koncert je kulturny podawk. Što by było, njebychmy-li tutu ideju měli“, so wón na spočatku lětušeje „Serenady w zelenym“ prašeše. Z wida zarjadnistwa biosferoweho rezerwata Hornjołužiska hola a haty je to „cyle wažne zarjadowanje“, rjekny referatnica Susanne Bährisch.

Nowy Casnik – wažny za cyłu Łužicu

Donnerstag, 14. September 2023 geschrieben von:
Jednaćel Ludoweho nakładnistwa Domowiny (LND), Syman Pětr Cyž (naprawo), a wotrjadnik LND za nowiny a časopisy, Marcel Brauman (2. wotlěwa), pobyštaj wčera w redakciji Noweho Casnika (NC) w Choćebuzu. Nimo komisariskeje šefredaktorki NC, Katalin Porackojc (srjedźa) widźiće na wobrazu Annu Günikerowu a Olka Derepaska (wotprawa). Dale do teama słušeja: Konstanze Kušcyc, Jill-Francis Ketlicojc a Heiko Lobert. W štyrihodźinskej rozmołwje su praktiske kročele dalšeje kooperacije NC a Serbskich Nowin dorěčeli. Brauman princip decentralizacije wuzběhny: resursy lěpje hromadźe wužić a w Choćebuzu dale awtonomnje rozsudźić. Foto: Nowy Casnik

Serbska debata

Neuheiten LND