Stara hudźba w starej muriznje
Na třoch njedźelach we wječornej hodźinje steji w Budyskej tachantskej cyrkwi třidźělny rjad duchowneje komorneje hudźby na planje. Dźens tydźenja zahaji jón ansambl Nusmido z Halle nad Solawu, kiž je na interpretaciju srjedźowěkowskeje sakralneje hudźby hač k renesansy wusměrjeny.
Lubujemy a wobdźiwujemy stajnje znowa přewšo nadobne gotiske katedrale. Jich stołpy daloko do wyšin sahaja a dušu a ducha do njebjeskich sferow pozběhuja. Srjedźowěkowska architektura wužaduje sej wjele respekta a z tym wulku česćomnosć. Tola kajka hudźba so we wonej dobje, před někak tysac lětami, pěstowaše? Na spočatku steješe jednohłósna gregorianika. Kak so wona dale wuwi, a to do wjacehłósnosće hač k wuměłskej harmoniji renesansy, pokaza ansambl w Božim domje, kotrehož zakładny kamjeń bu w tejle dobje kładźeny. Zo pak bychu přitomni so lóšo zanurić móhli, poda farar Wito Sćapan krótki zarys do tehdyšeho politiskeho połoženja.
Wjace požadarjow hač je městnow
Miłoćicy (SN/MiR). Wosom wuměłcow je na lětušej 17. mjezynarodnej rězbarskej dźěłarničce w Miłočanskej skale dźěłało. Wopytowarjo finisaže su zašłu njedźelu dožiwili, kak twórby, zaměstnjene do přirodnych strukturow ležownosće „Při Krabatowym kamjenju“ skutkuja. Dohlad do tworjenja dóstachu wopytowarjo w ramiku wustajeńcy fotografijow, kotrež běchu čłonojo skupiny „Fototreff“ Wojerowskeho towarstwa pomoc susodstwu w běhu dźěłarnički zhotowili a wustajili. „Za nas skići tale městnosć přewšo powabne motiwy“, rjekny nawoda skupiny Georg Vesper, „tuž smy hižo wospjet tu přebywali, a lětsa finisažu dokumentujemy.“
Redakcija našeho wječornika: Milan Pawlik
Do redakcije Serbskich Nowin loni nazymu zastupiwši je Milan Pawlik započał, sej cyle staru wosobinsku žiłku znowa wotkryć. Hižo na šuli běše jemu najlubša zaběra, w serbšćinje a němčinje při pisanju nastawkow swoje myslički do logiskeho a formalneho porjadka přinjesć. Najprjedy pak wjedźeše jeho puć po maturje 1991 na tehdom hišće „Serbskej rozšěrjenej wyšej šuli“ do Ratingena blisko Düsseldorfa. Milan bě so za ciwilnu město wojerskeje słužby rozsudźił a dźěłaše jako pomocny hladar w geronto-psychiatriskej chorowni. Po tym so do Berlina poda. Multikulturna metropola inspirowaše młodeho Serba, formy wosobinskeho wuměłskeho wuraza wuspytować. To so wosebje w molerstwje a rysowanju kaž tež na polu grafiki a elektroniskeje hudźby na kompjuteru stawaše. Swoje žiwjenje financowaše z dźěłom w domjacym zastaranju chorych.
Pokročuje z encykliku
Vatikan (B/SN). Bamž Franciskus pisa na druhim dźělu encykliki „Laudato si“ a rozjimuje aktualne problemy nastupajo wobswětoškit. W lěće 2015 je wón w prěnim dźělu namołwjał přećiwo změnje klimy zakróčić. „Čłowjestwo ma swoje wašnje žiwjenja kaž tež konsumowe zadźerženje a wašnje produkcijow změnić, zo by woćoplenju zemje zadźěwało.“
Wopominanje samsny dźeń
Moskwa (B/SN). W rusko-ortodoksnej cyrkwi su zhromadny wopomnjenski dźeń za wjac hač dwanatk w Němskej česćenych swjatych 2. do 9. lětstotka za 3. oktober schwalił. Komisija za swjatoprajenje je zwěsćiła, zo „njeje dwěla na jich wulkich skutkach a martrarstwje“. Jedna so mjez druhim wo swjatych Bonifaciusa, Gereona, Korbiniana, Afru a Walburgu. Metropolit Mark z Mnichowa a arcybiskop Tichon z Berlina běštaj wo dowolnosć prosyłoj.
Strach so rozšěrja
Dźeń Saksow: Jako dźěl kraja prezentowali
Aue-Schlema (SN/mb). Po korona-přestawce je so kónc tydźenja w rudnohórskim Aue-Schlema zaso „Dźeń Saksow“ wotměł. 150 000 ludźi je w běhu třoch dnjow přichwatało, zo bychu swjećili a so z pisanymi poskitkami towarstwow zeznajomili. Sobotu wječor je 21 000 ludźi „spěw hórniskeho mištra“ spěwało, kiž je wot měrca jako imaterielne kulturne herbstwo Němskeje připóznaty. Do toho pak dyrbješe sakske knježerstwo přiražku na 1,5 milionow eurow podwojić, zo bychu komunalni politikarjo docyła zwólniwi byli, najwjetši swjedźeń w Sakskej přewjesć. A porno zańdźenosći njeje na kóncu lětušeho Dnja Saksow jasne, hdźe budźe swjedźeń klětu resp. hač hišće něchtó tutu zamołwitosć přewozmje. Tež Serbja běchu ze Serbskej kulturnej informaciju (SKI), Serbskim kulturnym turizmom, Domowinu a Serbskim folklornym ansamblom Wudwor zastupjeni. Na stejnišću na „mili towarstwow“ zahorjachu so dźeći, ale tež njeličomni dalši hosćo na přikład za serbski nałožk walkowanja jejkow abo za hraće computeroweje hry „Krabat“.
„Čej’ da sy?“: Zabawna kontrowersna kniha so poskići
Budyšin (SN/HaJ). Knižna prezentacija wčera we Smolerjec kniharni žněješe dobroćiwy wothłós katolskich a ewangelskich Serbow, kiž běchu na wječorne zarjadowanje přišli. Publikacija „Čej’ da sy? Einblicke in die sorbische katholische Welt“ je składnostnje wustajeńcy w Budyskim Serbskim muzeju wušła. Wona ma podobne mjeno, mjenujcy: „Čej’ da sy? – Wurzeln im Wandel. Einblicke in die sorbische katholische Welt“. Smy wo tutej pokazce, kotraž so 22. oktobra skónči, hižo hustodosć rozprawili.
We wobłuku dźensa zahajeneho Budyskeho staroměšćanskeho ...
„Mi dźěše wo to, mnohotnosć serbskeje kultury předstajić“
Swjedźeń „Serbja-lěćo-słónco“ na Delnjosakskej krajnej zahrodniskej přehladce w Bad Gandersheimje je so we wobłuku Nutřkoněmskeho wuchodno-zapadneho kulturneho dialoga Northeim wotměł. Cordula Ratajczakowa je so z iniciatorom a organizatorom Haraldom Märzom rozmołwjała.
Čehodla Was kultura wuchodneje Němskeje zajimuje?
Nowa kniha wo dr. Mari Grólmusec polarizuje
Budyšin (SN/HaJ) Zarjadowanje so započa wčera hodźinu do premjery knihi na druhim poschodźe Serbskeho muzeja. Wěcywustojne wodźeše kuratorka wustajeńcy „Čej’ da sy?“ Andrea Pawlikowa zajimcow po přehladce, zbližiwši wopytowarjam načasny serbski miljej. Na žurli muzeja předstaji sobudźěłaćerka Serbskeho instituta dr. Susanne Hozyna awtorku dr. Birgit Sack ze Załožby Sakske wopomnišća/Wopomnišćo Budyšin kaž tež moderatorku wječora dr. Jessica Bock. Nowa kniha z Göttingskeho nakładnistwa Wallstein z titulom:„Maria Grollmuß (1896–1944). Biografische Annäherung und Erinnerungsnarrative“ so z aplawsom přiwza, ale tohorunja polarizuje. Němska historikarka dr. Birgit Sack wopisuje žiwjenski puć „němskeje intelektuelneje žony spočatk 20. lětstotka“. Na zakładźe wobšěrnych rešeršow wona posmjertne stilizowanja dr. Marje Grólmusec z přistupnymi žórłami přirunuje. Mnoho ludźi sej publikaciju kupi a da sej ju wosobinsce wot dr. Sack signować.
Šěsć wjerškow kultury, wulka horcota a w busach hudźba
Sedła busow wuměłstwa połnje ze zajimcami kultury wobsadźene
Wjace hač 600 wopytowarjow, šěsć městnosćow wuměłstwa, 50 wuměłcow na tutych wosebitych městnach, tři busowe linije z wosebje dobrym wuhladom panoramowych škleńcow dla, dźesać pomocnikow při busach a w nich, jědnaće hudźbnikow w busach, 13 čłonow teama za planowanje wuměłskeho busa, z nich wosom čestnohamtskich, 14 oficialnych podpěraćelow a njeličomni dobrowólni pomocnicy, wulka horcota a dobra nalada, podpěraćeljo z hospodarstwa, towaršnosće a politiki – to bě lětuši bus wuměłstwa w Hornjej Łužicy.
Galerija Budissin prezentowaše w Budyšinje wuměłstwowej ekspoziciji na dwěmaj stejnišćomaj. Nimo toho pokazachu film Maje Nageloweje a Juliusa Günzela.
