Budyšin (SN/mb). Smolerjec kniharnja běše wčera wječor kopaće połna, jako by wjednica Annett Šołćić na prezentaciju serbskeho bestsellera přeprosyła. Ale wona měješe eksaktnje jedyn eksemplar k dispoziciji, a zo sej nimo uniwersitow wjele ludźi jendźelskorěčnu knihu nižozemskeho nakładnistwa pod titulom „Upper Sorbian Language Policy in Education“ (hornjoserbska rěčna politika w kubłanju) za 125 eurow skaza, ani pólska awtorka Nicole Dołowy-Rybińska njewěri. Wona je zhromadnje ze swojej sobuslědźerku Cordulu Ratajczakowej wuslědki zhromadneje studije na serbskim gymnaziju w Budyšinje (SGB) prezentowała. Přiwšěm „njeběše wotpohlad, konkretnu šulu kritizować“ (Ratajczakowa), ale w rozmołwje ze šulerjemi wšelakeho pochada wotkrywać, kak „rěčne ideologije“ (Dołowy-Rybińska) tomu zadźěwaja, zo so oficielna zasada kubłanskopolitiskeho modela 2plus spjelnja: „Wšitcy šulerjo maja w šuli aktiwnu serbsko-němsku dwurěčnosć docpěć, njewotwisnje wot dotalneho rěčneho wuchadneho niwowa.
Po třoch lětach wuhotuje mustwo towarstwa Pro Museo zaso „Dołhu nóc kultury“ w Budyšinje. Program jutře, sobotu, wopřijima na cyłkownje 17 hrajnišćach mjez druhim čitanje z Michałom Lorencom, koncert Walburgi Wałdźic a Izabely Kałduńskeje kaz tež hudźbno-literarnu prezentaciju z basnikom Andreasom Hennigom a skupinu Kopornik. Foto: Carmen Schumann

Před 50 lětami załožichu w Slepom Serbski folklorny ansambl. Na iniciatiwu sekretara Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny Jana Handrika a župy Běła Woda zjednoćichu so serbske kulturne ćělesa do jednoho cyłka a pěstowachu zhromadnje swojoraznu kulturu a folkloru Slepjanskeje kónčiny. Slepjanska žónska spěwna skupina a serbska rejwanska skupina Brězowka pod nawodom Siegfrieda Holca tworještej jadro folklorneho ansambla. Siegfried Holc je pozdźišo lětdźesatki jako dudak w ćělesu Slepjanskich ludowych hercow sobu hrał.

Z překwapjacej wurywanku

Donnerstag, 01. Juni 2023 geschrieben von:

Wuspěšny sinfonisko-koncertowy debit Georgiosa Balatsinosa

Swój prěni sinfoniski koncert tuteje sezony wuhotowa Serbski ludowy ansambl štwórtk, 25. róžownika, w Němsko-serbskim ludowym dźiwadle w Budyšinje. Mjeztym je Georgios Balatsinos, w grjekskej stolicy Athen narodźeny a přede­wšěm w Němskej wukubłany a skutkowacy dirigent, kiž wukonja wot spočatka sezony 2022/2023 zastojnstwo šefdirigenta w serbskej kulturnej instituciji, tu wězo cyły rjad dirigatow přewzał, ale prěni raz steješe rjadny sinfoniski koncert na programje. Nowy šef orchestra je wšak renoměrowany fachowc swojeho předmjeta, tola běše napjatosć dosć wulka, što poskići so na tutym wječoru w Budyskim dźiwadle. A hlej, překwapjenka běše so poradźiła. Nimo wu­znamneje kompozicije sławneho němsko-židowskeho sinfonikarja Gustav Mahlera (1866–1911) a sinfoniskeje twórby něhdyšeho sobuzałožerja SLA a jeho prěnjeho chóroweho nawody Helmuta Fryče (1907–1944) poskići so kompozicija delnjołužiskeho komponista dr. Kurta Karnauke (1866–1944), kotraž wuwoła jako překwapjaca wurywanka wosebitu skedźbnosć.

Ženje to samsne nječinić

Donnerstag, 01. Juni 2023 geschrieben von:

Filmowy festiwal Nysa (NFF) wopřijima lěto wob lěto dźeń a wjetši podźěl temow, kotrež so ze žiwjenjom, myslenjom a začućom Serbow zaběraja. Při tym njehraja jeničce žiwjenske wašnje, tradicije a kultura rólu, ale tež rěč. A ta jewješe so we wšitkich třoch paskach, kotrež prezentowachu w sekciji „Regionalia“, na cyle swojorazne wašnje. Do rjadu słušeja produkcije, kotrež su w třikrajowym róžku nastali. Někotre su filmowcy, pochadźacy z regiona, nawjerćeli. Kónc zašłeho lěta bu nimale 30 namjetow zapodatych, a tuž bě jury rozsud ćežki, „kotre z produkcijow we wobłuku NFF předstajimy“, rjekny Patrick Weissig, čłon komisije za wuběr filmow. Mjez poskitkami běchu přewažnje krótke abo srjedźnje dołhe filmy. Naposledk pokazachu w rjedźe „Regionalia“ dźesać paskow, mjez druhim w Běłej Wodźe předstajeny „Mühlrose – ein Sonntag auf dem Mond“ z protagonistku Edit Pjenkowej kaž tež na festiwalu wuznamjenjenu čěsko-pólsku produkciju Piotra Jasińskeho „Wšitko w porjadku, běrny w rynkach“.

Prócowanja wo samostatnosć Serbow

Donnerstag, 01. Juni 2023 geschrieben von:
Pućowaca wustajeńca Serbskeho instituta „Swoboda kiwa! Serbja a mjeńšinowe prašenje po 1918“ je wotnětka hač do 8. awgusta w Kamjenskej Haninej cyrkwi přistupna. Postrowne słowa na wčerawšej wernisaži sposrědkowaštaj tamniši měšćanosta Roland Dantz (Swobodni wolerjo, naprawo) a wjednica Lessingoweho muzeja dr. Sylke Kaufmann. Stawiznar dr. Friedrich Pollack poda zawod do přehladki, kotruž bě zhromadnje z dr. Janu Piňosovej zestajał. Wo hudźbne wobrubjenje postara so organist Jan Brězan. Dotal bě wustajeńca hižo z hosćom w Budyskim Kamjentnym domje a w Choćebuskim Serbskim muzeju (SN rozprawjachu). Foto: Johannes Schwabe

„Serbske zwuki“ na płachće

Dienstag, 30. Mai 2023 geschrieben von:
Budyšin (SN/MiR). Nimale 5 000 zajimcow je sej we wobłuku lětušeho 20. filmoweho festiwala Nysa wot 23. do 28. meje wjace hač sto filmow w 23 hrajnišćach w Němskej, Pólskej a Čěskej wobhladało. W rjedźe „Regionalia“ běchu zašły pjatk w Budyskim Kamjentnym domje filmy pod hesłom „Serbske zwuki“ widźeć. Wjace hač 60 wopytowarjow su sej produkcije „Křižerki“, „Fragmenty“ kaž tež „Wěra“ ze serije „Kak klinči domizna?“ wobhladali. Po tym staj Paulina Liznarjec a Šćěpan Friedel na huslach a gitarje ze serbskimi štučkami ludźi překwapiłoj. Sobotu wječor přijachu najlěpši filmowcy w Zhorjelcu myta. Za najlěpši hrajny film, němskorěčnu produkciju „Alaska“, je Max Gleschinski skulpturu Nysowska ryba a pjenježne myto 10 000 eurow Sakskeho ministerstwa za wědomosć, kulturu a turizm přijał. Pólski přinošk Łukasza Kowalskeho „Lombard“ je kampanja „So geht sächsisch“ z 5 000 eurami za najlěpši dokumentarny film wuznamjeniła. Z wida publikuma je čěsko-pólska produkcija Piotra Jasińskeho „Wšitko w porjadku, běrny w rynkach“ była najlěpša. Myto za nju su Sakske Nowiny spožčili.

Rozžohnowanje z premjeru

Dienstag, 30. Mai 2023 geschrieben von:
„Narske bajki abo Mina pitśku zwita“ rěka inscenacija Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła, kotruž minjeny štwórtk premjernje w Choćebuskim dźiwadle Piccolo předstajichu. Delnjoserbsko-němska klankowa a sćinowa hra za dźěći bu wot režisera a nawody klankoweje sparty NSLDź Sćěpana Siegfrieda, kiž so z produkciju z Łužicu rozžohnuje, po motiwach serbskich bajkow spisana; wo přełožk a rěčne poradźowanje bě so Jan Měškank postarał. Wšitke róle sćělesnja Annekatrin Weber. Jutře pokazaja kruch we Wětošowje a zajutřišim w Janšojcach, dalše předstajenja slěduja mjez druhim w Bórkowach, Tšupcu a Dešnje. Foto: Mirosław Nowotny

Mina Witkojc

Dienstag, 30. Mai 2023 geschrieben von:

28. róžownika před 130 lětami narodźi so delnjoserbska basnjerka a nowinarka Mina Witkojc w Bórkowach jako dźowka słužownicy. Jeje njemandźelski nan bě Fryco Pohlenc, korčmar w jeho po swójbje pomjenowanym błótowskim hosćencu. Mina wotrosće pola wowki, přetož mać bě zahe zemrěła.

Koncert z nowym šefdirigentom

Freitag, 26. Mai 2023 geschrieben von:
Nowy šefdirigent Serbskeho ludoweho ansambla Georgios Balatsinos je so wčera wječor na žurli Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła ze swojim prěnim sinfoniskim koncertom, z orchestrom SLA, publikumej předstajił. Připosłucharjo mějachu wjeselo, jako zasłyšachu kompozicije serbskeho komponista Helmuta Fritscheho (1907–1964) a z Choćebuza pochadźaceho Kurta Karnauke (1866–1944). W dalšim je sinfonija čo. 4, we wobdźěłanju Klausa Simona, znateho komponista Gustava Mahlera zaklinčała. Lipšćanska sopranistka Anika Paulick (2. wotlěwa) je spěw wo „Njebjeskim žiwjenju“ interpretowała. Foto: Tomas Kreibich-Nawka

Neuheiten LND