Tyšne konflikty – pohonjowacy njepokoj

Donnerstag, 13. April 2023 geschrieben von:

Wuběrnje zahrata adapcija dramy „Do schadźenja słónca“ w Drježdźanach

Štwórtk do bołmončki knježeše w Małym domje Statneho činohrajneho dźiwadła sakskeje stolicy na kóncu prapremjery zaso jónu euforija. Ze sylnym přikleskom so publikum za wusahowacy wuměłski wukon akterow Drježdźanskeje činohry podźakowa. Do toho poskićichu hrajerki a hrajerjo napjatu a bjesadnu stawiznu wostrózbnjacych, tragiskich a komiskich konfliktow z jewišća.

Pozadk inscenacije bě drama Gerharta Hauptmanna „Do schadźenja słónca“ z lěta 1889. Ju je awstriski dramatikar Ewald Palmetshofer, rodźeny 1978, wobdźěłał a pod samsnym titlom kaž něhdy přihladowarstwo šokowacy Hauptmann do přitomnosće přenjesł; adapcija měješe lěta 2017 swoju prapremjeru w šwicarskim Baselu.

Požadanje wo spěchowanje wuspěšne

Donnerstag, 13. April 2023 geschrieben von:

Jónkrótny, pjeć domow a zahrodu wopřijacy ansambl Małowjelkowskich sotrownjow z pózdnjeho baroka wot dźensnišeho „cyle oficialnje“ k europskemu kulturnemu herbstwu słuša.

Mały Wjelkow (SN/MiP). „Smy so wuspěšnje wo přiwzaće do europskeho spěchowanskeho programa ‚7 Most Endangered‘ (7 najbóle wohroženych) swědkow kulturneho herbstwa požadali!“ To pisatej zwjazk Europa Nostra Němska a Spěchowanske towarstwo za Małowjelkowske sotrownje zhromadnje z Ochranowskej wosadu w nowinskej zdźělence składnostnje dźensnišeho spožčenja wuznamjenjenja.

Dalša premjera po „wuspěšnej hrě“

Donnerstag, 13. April 2023 geschrieben von:

Lědma je lětuša hornjoserbska inscenacija Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła „Hrěšna wjes abo Zabyty čert“ wothrata, steji z delnjoserbskej hru „Piwo“­ hižo přichodna produkcija takrjec před durjemi. Jutře, pjatk ma so premjera w Hochozy wotměć.

Budyšin (SN/bn). Dohromady su na šěsć předstajenjach komedije Jana Drdy na hłownym jewišću NSLDź w Budyšinje něhdźe 1 050 wopytowarjow zličili. To je porno lońšej inscenaciji „Šěrcec Hanka“ nimale 600 přihladowarjow mjenje. Přiwšěm ze stron dźiwadła rěka, zo maja hru, kotruž bě hóstna režiserka Rosemarie Vogtenhuber z cyłym serbskim hrajerskim ansamblom NSLDź a hóstnej hrajerku Helenu Bětnarjec zwoprawdźiła, za „wuspěšnu, wosebje hladajo na wulku syłu paralelnje so wotměwacych serbskich zarjadowanjow“. Nazymu chcedźa kruch znowa na hłownym jewišću předstajić, potom w němskej rěči z trochu změnjenej wobsadku.

Stajne blido serbskeho filma

Donnerstag, 13. April 2023 geschrieben von:
Drježdźany (SN/bn). We wobłuku 35. filmoweho festiwala Drježdźany wuhotu­jetej towarstwo Filmowy zwjazk Sakska a Serbsko-němska syć Łužycafilm srjedu, 19. apryla, „Filmowe stajne blido“ na Klemperowej žurli Sakskeje krajneje ­a uniwersitneje biblioteki SLUB. Kooperaciski partner zarjadowanja je Załožba za serbski lud. Z Choćebuskeho filmoweho festiwala znatemu formatej přehladki paskow „Kurze Lausitzer – Krotke Łužyske – Krótke Łužiske“, moderěrowanym wot rozhłosownika Hellmutha Henneberga, přizamknje so „wólna rozmołwu z napojemi a serbskej hudźbu“, kaž w nowinarskej zdźělence organizatorow rěka. Program wopřijima krótkofilmy„Gólska roza“ režiserki Frauke Rahr, „Hinterberg“ Erika Šyški, „Křižerki“ Sofije Cyžec, ­„Fragmenty“ Romana Pernaka kaž tež hudźbne widejo Erika Šyški a Gregora Kliema „Śi wiźim“. Po tym chcedźa na samsnym městnje pod hesłom „Der ­bewahrte Blick – Film- und Tonschätze aus Sachsen“ wosebitu wustajeńcu z „jasnym serbskim podźělom“ wo projekće „SAVE – Zawěsćenje awdiowizuelneho herbstwa w Sakskej“ wotewrić.

Syły wopytowarjow k jutram w Serbskim muzeju

Donnerstag, 13. April 2023 geschrieben von:

Hižo w dojutrownym času wopokaza so Serbski muzej w Budyšinje ze swojej ­wosebitej wustajeńcu „Jutry w Serbach“ a z wospjetnymi poskitkami dźěłarničkow k nawuknjenju wšelakich technikow debjenja jutrownych jejkow jako woprawdźity magnet. Na nich wobdźěli so pod nawodom nazhonitych ludowych wuměłcow něhdźe 230 zajimowanych z blišeje wokoliny, ale tež z druhich kónčin, předewšěm ze Sakskeje.

Poskitk wobšěrneho pedagogiskeho programa a projektow wužiwachu zwjetša šulske rjadownje Budyskeho wokrjesa kaž tež dźěćace skupiny ze Zhorjelca, ­Kamjenicy a Drježdźan. Wot ćicheho pjatka do jutrowneje póndźele předstajichu ludowi wuměłcy z Hornjeje, srjedźneje a Delnjeje Łužicy, kaž je tole w Serbskim muzeju hižo wjacore lětdźesatki z dobrej tradiciju, debjenje jutrownych jejkow w tradicionelnych technikach. Hosćo muzeja, domoródni kaž tež ludźo z najwšelakorišich krajow swěta poskitk přewšo derje přiwzachu a sebi rjany ­suweněr z Łužicy sobu wzachu.

Drježdźany (SN). Jako „prěnje němske jewišćo scyła“ předstaji Statna opereta Drježdźany 22. apryla z „Pólskim kwasom“ takrjec zabytu twórbu Josepha Beera. Libreto spisałoj běštaj Fritz Löhner-Beda a Alfred Grünwald. Prapremjerje w lěće 1937 dotal dalše předstajenja njeslědowachu – nacionalsocialisća běchu kruch židowskeho komponista zakazali, na čož so tež po kóncu diktatury wjace do hrajnych planow njewróći.

Fotografije w comicowym kontrasće

Budyšin (SN). Wustajeńcu dosć njewšědneho razu pokazaja hišće hač do 2. meje w Budyskim Kamjentnym domje. Pod hesłom „Tellerrand I“ tworja symetrisce skomponowane fotografije Elsy Hennig jasny kontrast k wot Nazanin Zandi kuratěrowanej přehladce rysowankow, wotbłyšćowace realne dožiwjenja cyłkownje 65 w Drježdźanach bydlacych žonow najwšelakorišeho pochada. Mólby běchu dohromady 26 ilustratorkow na zakładźe dźěłarničkowych rozmołwow zdźěłali.

Wosebita wustajeńca z twórbami 63 wuměłcow

Jiřetín pod Jedlovou (MH/SN). Lětsa hižo 15. raz wotmě so minjeny Wulki pjatk „Pućowanje z poeziju na Křižowu Horu“ w Jiřetínje pod Jedlovou. Po zwučenym wašnju recitowachu při kóždej jednotliwej z dohromady 14 stacijow tamnišeho křižoweho puća hodźacu so baseń z cyklusa Milana Hrabala „Cestou bolesti a víry – Po puću bolosće a wěry“, kotryž bě Varnsdorfski poet za tele pućowanje stworił a kotryž je delnjoserbske Spěchowanske towarstwo za serbsku rěč w cyrkwi loni bibliofilnje w šěsć rěčach znowa wudało (SN rozprawjachu).

Serbski awdioguide prezentował

Mittwoch, 12. April 2023 geschrieben von:
Braniborski statny sekretar za kulturu Tobias Dünow (SPD) je minjeny štwórtk ­na zahajenju sezony Załožby wjercha Pücklerowy muzej, park a Rogeński hród pod hesłom „STEINREICH. Twarić a zhotowić w Rogeńcu“ serbski awdioguide za dźěći prezentował. Zhromadnje z Markusom Końcarom (nalěwo) a Domowinskej župu Delnja Łužica bu awdioguide wuwity. Nastroj zmóžnja šulerjam, kotřiž delnjoserbšćinu jako cuzu rěč nawuknu, napjate muzejowe dožiwjenje w Rogeńcu. K zhromadnym łužiskim stawiznam słuša, zo nasta park z pomocu serbskich dźěłaćerjow. Tež ­serbske mohile (Hügelgrab) z bronzoweho časa, kotrež Pückler z doła Nysy znaješe, inspirowachu jeho k pyramidam. Foto: Michael Helbig

Ćichi pjatk dostojnje wopominali

Mittwoch, 12. April 2023 geschrieben von:

Smochćicy (CRM/SN). Hižo mnohe lěta poskićuje Smochčanske kubłanišćo ­swjateho Bena na Ćichim pjatku wječor koncert z pasionskej hudźbu. Tež lětsa posrědkowachu orchestrownicy Serb­skeho ludoweho ansambla, kotřiž su zeskupjeni do kwarteta Chordophone, dostojne duchowne a hudźbne dožiwjenje. Na programje steješe tónraz „Stabat ­mater“ italskeho mištra baroka Antonia Vivaldija (1678–1741). K tomu poskićichu hudźbnicy jako kontrast sadźbje „Smyčkowy kwartet čo. 8 w c-moll“ ­sławneho ruskeho komponista klasi­skeje moderny Dimitrija Šostakowiča (1906–1975), ­zwjazujo tak ćerpjenje ­Jězusa Chrystusa z našej dobu. Přetož mjezynarodnje nimoměry připóznaty sowjetski wuměłc – wón dósta nimo mnohich wulkich ­mytow tohorunja wot „Academia de Santa Cecilia“ w Romje počesćenje – wěnowaše tutu swoju w lěće 1960 nastatu twórbu woporam fašizma a wójny. ­Wosebje wójny a ćerpjenja so tu doraznje tematizuja a zdobom so motiw wuchodneje ortodoksneje cyrkwinskeje hudźby zapřija.

napisała Annamaria Zahonowa

Kij w ruce a wačok na ramjenjomaj, třěchu jehlinowych hałzow nad sobu a kamjenjaty puć před sobu steješe Theja, kaž přihotowana za dalokoběh w startowej poziciji. Kós na hałzy pódla njeje machaše z křidleškomaj, prjed hač zaspěwa swój wosobinski rańši kěrluš. Hišće tři běrtlki hodźiny, a potom słónco schadźa. Theja znaješe někotre časy domjacych ptačkow, hdy započinachu ranje witać. Tři běrtlki hodźiny, a prěnje konje domjaceho procesiona budu gratowane. Theja přebywaše k jutram stajnje na domjacym statoku w přitulnej wjesce, kotraž sćeleše znajmjeńša tři pory křižerjow na wozjewjenje radostneho poselstwa po Łužicy. Hižo wot małosće sem pomhaše nanej w konjencu a maćeri na wysokim swjatym dnju. Tola lětsa wijachu so jutry po hinašich šćežkach. Lětsa padny datum jeje narodnin na jutrońčku. Nimo toho woswjeći tónkróć jutry z přećelom, Němcom. Katolskim drje, ale njena­zhonitym we wašnjach a we wědomju, kak wažne katolskim Serbam je, kołowokoło koni a křižerjow k poradźenju wulkeho swjedźenja sobu skutkować.

Neuheiten LND