Chcedźa wšitke talenty docpěć

Dienstag, 08. Februar 2022 geschrieben von:

Mjeztym dwanaty króć přeprošuje Serbski ludowy ansambl młode hudźbne talenty na wubědźowanje „Młoda serbska hudźba“. Cordula Ratajczakowa je so ze Stefanom Cušku z ansambla rozmołwjała.

Na koho je wubědźowanje wusměrjene?

S. Cuška: Dźěći a młodostni w starobje 6 do 25 lět su přeprošeni, so na wubědźowanju wobdźělić. Wosebje wuspěšni wobdźělnicy so na zakónčacy koncert mytowanych do Budyšina přeproša. Z toho móže so tež zhromadny wustup ze Serbskim ludowym ansamblom wudać.

Sće tradicionelnym kategorijam, kaž stej to spěwanje (solo, skupina, chór) a instrument (solo, skupina, orchester), nowej přidali, mjenujcy band a reja (solo, skupina). Čehodla?

S. Cuška: Chcemy z wubědźowanjom woprawdźe wšěch młodych wuměłcow na hudźbnym polu docpěć a tohodla běše trěbne přidatne kategorije zapřijeć. Smy wćipni na wothłós, wosebje w kategorijomaj orchester a reja.

Štó posudźuje přinoški?

Prócowanja derje postupuja

Montag, 07. Februar 2022 geschrieben von:

Strukturna změna je za skutkowanje župy „Jakub Lorenc-Zalěski“ runje tak tema kaž zhromadne dźěło ze župu „Handrij Zejler“. Ze županku Dianu ­Maticowej je so Axel Arlt rozmołwjał.

Kak posudźujeće za župu „Jakub Lorenc-Zalěski“ połoženje nastupajo strukturnu změnu kónca zmilinjenja brunicy dla?

D. Maticowa: Župa leži wo­srjedź wudobywanišća brunicy a je wosebje potrjechena. Bohužel njejsu zamołwići za strukturnu změnu zajimy našeje župy wobkedźbowali. W tutym nastupanju přeju sej wuše zhromadne dźěło. Gmejna Slepo pak spěchuje intensiwnu wuměnu ze župu a prócuje so wo to, naše nastorki a namjety wobkedźbować, zwoprawdźeć a wšitko transparentnje wotměwać. Žadamy sej pak wjetšu prezencu třěšneho zwjazka.

Župje „Jakub Lorenc-Zalěski“ a „Handrij Zejler“ tworitej srjedźnołužisku wósku. Zwuraznja so to w zhromadnym dźěle?

D. Maticowa: Zaměrne zhromadne dźěło našeju župow zwisuje zdobom z tym, zo je projektowa managerka Domowiny Marka Suchec za wobě zamołwita.

Što nas zawjeduje?

Donnerstag, 03. Februar 2022 geschrieben von:

Kruch awtorki Esther Undisz „Šěrcec Hanka“ po motiwach Jurja Kochoweje nowele dožiwi 12. februara swoju prapremjeru w Budyskim Němsko-Serbskim ludowym dźiwadle. Cordula Ratajczakowa je so z režiserku, kotraž z Choćebuza pochadźa, rozmołwjała.

Kak jara maće so po předłoze Kocha?

E. Undisz: Dźakowano jemu dźensa docyła na Hanku Šěrcec dopominamy. Přiwšěm bě mi po lekturje jasne, zo mje dźensa něšto hinaše zajimuje. Što móžemy hišće wuslědźić wo najskerje wot nacijow zamordowanej katolskej Serbowce židowskeho pochada? Tak nasta plan, jeje stawiznu – kaž by so stać móhła – rekonstruować. Njejsym stawiznarka, sym pak so na historiske slědy podała, tež na zakładźe rešeršow stawiznarjow, kaž staj to Alexander Pólk, kiž je jako student seminarske dźěło wo žiwjenju Hanki Šěrcec spisał, a prof. dr. Hermann Simon, kiž w němskorěčnej noweli dosłowo podawa. Wužiwamy w kruchu tež fota Hanki Šěrcec, kotrež je nam Jěwa-Marija Elic přewostajiła. Jeje nan bě Šěrcec statok přewzał, a wón spisa tež swoje dopomnjenki na młodu holcu.

Što dźensa wěmy?

Nikoho domoj njepósćelu

Donnerstag, 03. Februar 2022 geschrieben von:

W chorownjach a hladarnjach staraja so sobudźěłaćerjo wo dobro swojich pacientow a chowancow. Kak pak maja w tym wobłuku skutkowacy kaž tež ­nošerjo a nawodźa zarjadnišćow ­z ­winowatosću šćěpjenja wobchadźeć? Milenka Rječcyna je so z nawodu Smječkečanskeho Domu swj. Jana, ­kotryž je w nošerstwje Křesćansko­socialneho skutka, Markom Klimanom rozmołwjała.

Kajki je staw w Domje swj. Jana šćěpjenje sobudźěłaćerjow nastupajo?

M. Kliman: Mamy pola nas w domje šćěpjensku kwotu, kotraž je trochu wyša hač powšitkownje w towaršnosći. Ně­hdźe 70 procentow sobudźěłaćerjow je mjeztym šćěpjenych.

Boja so tući wo swoje dźěłowe městno po 15. měrcu 2022?

M. Kliman: Wěmy, zo su so někotři sobudźěłaćerjo mjeztym na dźěłowym zarjedźe přizjewili. To wšak ma přistajeny, ručež wě, zo móhł dźěło zhubić abo zo dźěłowe zrěčenje wuběži, činić. Naš nadawk jako nošer w tym zwisku je, zo mamy Budyskemu strowotniskemu zarjadej 15. měrca zdźělić, štó z našich sobudźěłaćerjow je šćěpjeny a štó nic. Dalši nadawk nimamy.

A kak jako nawoda domu zhromadnje z nošerjom z tym wobchadźeće?

Rozsud kóždeho jednotliwca

Mittwoch, 02. Februar 2022 geschrieben von:

Maćica Serbska přeproša na zjawnu disku­siju wo serbskej hymnje. Cordula Ratajczakowa je so z předsydku dr. Anju Pohončowej rozmołwjała.

Čehodla přewjedźeće diskusiju wo hymnje?

A. Pohončowa: Kritiki nastupajo tekst serbskeje hymny su so w zašłych lětach wospjet zwuraznili, woprawdźita diskusija pak njeje so dotal wotměła. Myslu sej, zo přeprošuje dźensniši towaršnostny diskurs­, w kotrymž sej někotři wjace widźomnosće žonow w zjawnosći žadaja, k tomu, aktualnosć teksta serbskeje hymny jónu do fokusa wzać a so z tutym prašenjom intensiwnišo zaběrać. Po našim měnjenju njeby so měła tajka diskusija w zawrjenych komorach wjesć, ale měła wšitkim zajimowanym móžnosć dać so na njej wobdźělić. Tohodla smy so za formu zjawneje diskusije rozsudźili. Něchtó dyrbjał tajku diskusiju nawjedować a přewodźeć, čehodla nic Maćica? Wothladajo wot toho, zo běštaj Zejler a Kocor čłonaj Maćicy Serbskeje, myslu sej, zo ma naše čestnohamtsce skutkowace towarstwo dosć kompetency za tutón nadawk.

Sće hižo nowu wersiju hymny namjeto­wali. Štó je tutu ideju zrodźił?

Za naše dźěći a přichod regiona

Montag, 31. Januar 2022 geschrieben von:

Nawod­nica Sakskeho krajneho zarjada za zažne susodnorěčne kubłanje (LaNa) dr. Regina Gellrich bě minjeny tydźeń z hosćom w Serbskim instituće. Cordula Ratajczakowa je so z prócowarku za mnohorěčnosć rozmołwjała.

Kak je so mnohorěčne kubłanje wot załoženja LaNa lěta 2014 wuwiło?

R. Gellrich: Tema wjacerěčnosć je hižo dawno tež w pěstowarnjach sakskich po­mjez­nych kónčin aktualna. Prawidłownje daty zběramy a widźimy na jednym boku wjace pólskich resp. čěskich maćer­norěčnych mjez dźěćimi a personalom. Na tamnej stronje zwěsćamy wotewrjenosć a přiběracy zajim staršich a pěstowarnjow, dźěćom rěč a kulturu susodneju krajow zbližić. Za to poskićamy jako krajny zarjad wobšěrne spěchowanje a kwalifikaciju pedagogiskeho dźěła.

Posaarska chce so z „francoskej strategiju“ z multilingualnym modelowym regionom stać. Što móžemy wottam wuknyć?

Tež Serbam medije wěnuja

Donnerstag, 27. Januar 2022 geschrieben von:

W Choćebuskej měšćanskej a regionalnej bibliotece maja zajim na serbskich temach a poskićeja tež wšelku literaturu ze serbskimi, předewšěm pak wobsahami z błótowskeho regiona. Milenka Rječcyna je so z nawodnicu zarjadnišća Utu Jacob rozmołwjała.

Što Choćebusku měšćansku a regionalnu biblioteku wuznamjenja, je to tež serbskosć?

U. Jacob: Wobłuk regionalna wěda wopřijima něhdźe 27 000 medijow. Nimo swobodnje přistupnych poskitkow chowamy někotre pokłady w archiwach. Něhdźe 1 100 medijow je wěnowanych Serbam, wuběr pak je přewažnje němskorěčny. Bibliotece přisłuša tež wupožčowarnja za originalne wuměłske twórby, artoteka. Někotre dźěła maja poćah k Serbam a Błótam.

Zwotkle maće literaturu wo Serbach?

U. Jacob: Namakamy infor­macije w prospektach nakładnistwow, w městnych předawanišćach knihow, w nowinach a časopisach, zrědka z nakupje wot priwatnych wosobow – skerje z darow medijow, z lisćinow dubletow a druhich zarjadnišćow. Štož kupujemy, je přewažnje z městnych poskićernjow.

W kotrej formje dźěłaće hromadźe ze serbskimi institucijemi a zarjadami?

Šćěpjenje je wudospołnjenje

Dienstag, 25. Januar 2022 geschrieben von:

Interview sakskeho socialneho ministerstwa z dr. Thomasom Grünewaldom, předsydu Sakskeje šćěpjenskeje komisije (SIKO). Dale je wón nawoda Kamjeničanskeho klinikuma za infekcisku tropisku medicinu a nawjedowacy lěkar wotrjada za hygienu a wobswět w mjenowanym klinikumje.

W Sakskej njeje něhdźe 20 procentow ludźi­, staršich hač 60 lět, dospołnje šćě­pjenych. Je to přičina so starosćić?

Dr. T. Grünewald: Haj, wšako wěmy, zo hrozy runje tym w mjenowanej starobje wulke riziko, na ćežki a za žiwjenje strašny covid-wotběh schorjeć. Tež hdyž njeje ze šćěpjenjom móžno so stoprocentnje njenatyknyć, škita wone před ćežkim wotběhom a zamóže w tajkich padach žiwjenje wuchować!

Kak wažne je za wšěch třeće šćěpjenje tak mje­nowany booster? Dźe tule skerje wo škit před wariantu omikron?

Njewšědne koncertowanje

Montag, 24. Januar 2022 geschrieben von:

22lětny organist Johannes Kral z Do­branec je hižo w mnohich krajach swěta wustupował a tak tójšto nazhonjenjow zběrał. Što je młody Serb, kotrehož su mjez druhim 2017 ze Silbermannowym pišćelowym mytom počesćili, minjeny čas dožiwił, chcyše Jan Bogusz wot njeho wědźeć.

Po maturje na Serbskim gymnaziju w Budyšinje sy so na studij cyrkwinskeje hudźby do Lipska podał. Kak swoje wustupy a studij časowje zmištruješ?

J. Kral: Studij wobsteji hłownje z wuměłskeje wučby za jednotliwcow. K tomu słuša na pišćelach a klawěrje hrać, chór nawjedować a spěwanje. Tež wudospołnjace čitanja a seminary su trěbne. Dyrbju sej tuž swój čas derje zarjadować. Organizacija je takrjec wšitko. Koncertowe jězby su wězo přidatne wužadanje. Na zbožo pak profesorojo moju njepřitomnosć toleruja a mje samo při projektach podpěraja.

Tež loni je so korona wo wulke wobmjezowanja postarała. Sy přiwšěm wubědźowanja abo wustupy realizować móhł?

Nowy rěčny rum přistupny

Donnerstag, 20. Januar 2022 geschrieben von:

Wuknjenska platforma LernSax sakskeho ministerstwa za kultus (SMK) je nětko tež w hornjoserbskej rěči wužiwajomna. Milenka Rječcyna je so z wučerku Worklečanskeje Serbskeje wyšeje šule „Michał Hórnik“ a referentku za koncepcionelne dźěło ze serbskimi wobsahami w Krajnym zarjedźe za šulu a kubłanje (LaSuB) Radebeul Dianu Šołćinej ­rozmołwjała.

Kotre su přičiny, zo hodźi so platforma nětko w hornjoserbšćinje wužiwać?

D. Šołćina: Šulska cloud je we wšelakich rěčach natwarjena. Nimo němčiny maja cuzorěčni a dalši zajimcy składnosć, sej program tak nastajić, zo dó­stawaja zasadne informacije w druhich rěčach, kaž jendźelskej a francoskej. To zmóž­njamy nětko tež hornjoserbsce rěča­cym wužiwarjam – wučerjam, šulerjam a staršim. Jako iniciatorojo chcychmy na te­ wašnje nowy serbskorěčny rum w digitalnym swěće wotkryć.

Sće naspomniła, zo su zasadne informacije w serbskej rěči přistupne. Što to rěka?

Serbska debata

Neuheiten LND