Aus der aktuellen Ausgabe vom Montag, 10 September 2018

Montag, 10 September 2018 14:00

Krótkopowěsće (10.09.18)

Mjezynarodne pěsnje w parku

Wochozy. Z 1. němsko-serbskim chórowym festiwalom zakónči so wčera we Wochožanskim parku błudźenkow tamniše hudźbne lěćo. Serbski muski chór Delany a Błótowski žónski chór Lubin stej něhdźe sto wopytowarjow z łužiskimi a słowjanskimi spěwami zabawjałoj. Nimo toho předstaji so Wojerowski wokalny ansambl Kontrapunkt.

Nowy wobsedźer ze Słowakskeje

Niska. Wagonownja w Niskej ma noweho wobsedźerja. Słowakski koncern Tatrawagonka je łužiski zawod přewzał, zaručejo dale něhdźe 300 dźěłowych městnow a pjećlětne dalewobstaće Nišćanskeho stejnišća. Předewzaće Tatrawagonka je ze zawodami w Němskej, Pólskej, Serbiskej a Indiskej najwjetši twarc nakładnych wagonow.

„Disidentsku šćežku“ wotewrěli

Veröffentlicht in Krótkopowěsće
Montag, 10 September 2018 14:00

Tři premjery na turneji

LND předstaja nazymske nowostki ducy po Łužicy

Ralbicy (SN/bn). Ludowe nakładnistwo Domowina je dźensa rano z knižnej premjeru swoju tradicionalnu čitansku turneju zahajiło. W Serbskej zakładnej šuli Ralbicy předstajichu wudawaćelka a jednaćelka LND Marka Maćijowa a třo awtorojo nowu antologiju „Hura, prózdniny“. Křesćan Krawc čitaše za šulerjow 2. lětnika wujimki ze swojeho powědančka „Hana a jeje přećel“, Pětr Šołta zbliži chowancam 3. lětnika swój tekst „37LPZB7U45 pódla malenoweho kerka“, Dorothea ­Šołćina prezentowaše holcam a hólcam 4. lětnika swoju powědku „Sym zaso tu“. Šulerjo spisowaćelam napjeće připosłuchachu, a z wotmołwami na prašenja na přikład Pětra Šołty – jeho do směra sciencefiction chabłacy tekst wopřijima někotre komplikowane techniske wurazy – woni pokazachu, zo jich jewjace so temy zajimuja a zo běchu wćipni, kak so stawizna wuwije.

Veröffentlicht in Kultura
Montag, 10 September 2018 14:00

„Kak jednore to poprawom je“

Z předsydku frakcije Zwjazka 90/Ze­lenych w zwjazkowym sejmje Katrin Göring-Eckardt je na jeje njedawnym wopyće w Budyšinje Axel Arlt rěčał.

Kak wažne su Wam štyri awtochtone narodne mjeńšiny w Němskej za Europu?

K. Göring-Eckardt: Wone su mały kosmos za něšto wulke, štož w Europje mamy. Móžemy zhromadnje žiwi być, tež hdyž smy rozdźělni a z rozdźělnymi rěčemi. Widźo w Serbskim muzeju historiske wuwiće, pytnych, zo běchu přeco zaso pospyty to znjewužiwać. Je bohatstwo, zo ludźo dwurěčnje wotrostuja, zo woni swójsku tradiciju a kulturu pěstuja.

Što je Was wosebje zajimowało?

K. Göring-Eckardt: Sym so často za pěstowarnjemi a šulemi wobhonjała, za dźiwadłom. Jako zwjazkowa politikarka znaju prašenje, kak so scyła što spěchuje. Bohatstwo serbskeje kultury a rěče mamy zachować a ludźom za to dźakowni być, zo jej dale dawaja. A zo tež młodźi ludźo so nětko rozsudźeja wjace k tomu přinošować. Měli sej wuwědomić, zo nas tajke prócowanja wobohaćeja.

Mjeńšinowa rada frakcijam w zwjazkowym sejmje poruča, powołać rěčnika za naležnosće mjeńšin. Štó je to pola Was?

Veröffentlicht in Rozmołwa
Montag, 10 September 2018 14:00

Zajimawe pro a kontra wočakować

Njebjelčicy/Chrósćicy (SN/at). Dźensa popołdnju w štyrjoch skónči so doba, zo móžachu serbske towarstwa kandidatow za wólby Serbskeho sejma namjetować. Sydom wosobow je spěchowanske towarstwo Smy z.t. wčera w Njebjelčicach nominowało. Su to Dirk Mark, wědomostnik z Hogrozneje (Ogrosen) pola Wětošowa, Cornelia Šnipa, wodźerka hosći a terapeutka z Ptačec, Handrij Wjenk, diplomowy překupc z Rakec, historikar Alexander Pólk z Budyšina, Gerat Šram, diplomowy inženjer z Koćiny, Christof Haenel, socialny pedagoga ze Sedlišća, měšćanskeho dźěla Złeho Komorowa, a rjemjeslnik Pětr Janak z Wuskidźe (Weiß­keißel). Z pomocu skupiny swójskich podpěraćelow chce Dirk Pawlik z Myšyna pola Bórkowow kandidować. „Sym so pola wólbneho nawody dr. Domaški wobhonił, hač je tež na hinaše wašnje móžno wosoby namjetować hač jeno přez towarstwa. Nimo toho je mi moja strona CDU podpěru přilubiła“, rjekny mějićel młyna našemu wječornikej.

Veröffentlicht in Kraj a swět
Montag, 10 September 2018 14:00

Wiki znowa tójšto wopytowarjow přiwabili

Jedyn z wjerškow nazymy su kóždolětne Stróžanske wiki přirody. Lětsa su wone do Łužiskich rybowych tydźenjow sobu zapołožene, kotrež pak so hakle 22. septembra oficialnje zahaja.

Stróža (CS/SN). Nazymske přirodowe wiki na dworje zarjadnistwa biosferoweho rezerwata Hornjołužiska hola a haty w Stróži su sobotu znowa tójšto wopytowarjow zbliska a zdaloka přiwabili. Ně­hdźe 4 800 ludźi su zamołwići zličili. Nimo mnohich stejnišćow z chłóšćenkami z domizny, kaž běchu to čerstwa ryba, pjekarske wudźěłki ze starych žitnych družin kaž tež najwšelakoriše mjasowe a kołbasowe produkty, měd a mlokowe wudźěłki, pokazachu rjemjeslnicy swojej wušiknej ruce, při čimž jim zajimcy rady přihladowachu.

Veröffentlicht in Hospodarstwo
Montag, 10 September 2018 14:00

Bullmann: EU sobu wina

Brüssel/Stockholm (dpa/SN). Europski politikar SPD Udo Bullmann widźi w zaprajenju EU jednu přičinu, zo so prawicarscy populisća w Šwedskej zesylnjeja. „Njewěrju, zo móžemy kaž dotal dale činić“, rjekny šef socialdemokratow w parlamenće EU hladajo na migracisku politiku w rozhłosu. Při wčerawšich wólbach w Šwedskej běchu socialdemokraća z 28,4 procentami najšpatniši wuslědk minjenych sto lět docpěli. Prawicarskopopulistiscy Šwedscy demokraća móžachu ze 17,6 procentami jasnje přidobyć a su nětko třeća najsylniša móc.

Talibanojo zapěranišćo zdobyli

Kabul (dpa/SN). Radikalnoislamscy talibanojo su minjenu nóc wjacore wojerske institucije na sewjeru Afghanistana zdobyli. Wojerske zapěranišćo, policajska straža a wjacore kontrolnišća w prowincnej stolicy Sar-e Pul su nětko pod kontrolu talibanow, po tym zo běchu ju zběžkarjo z třoch směrow nadběhowali. We wojerskej kasernje je hišće 300 wojakow, ke kotrymž nimaja zwisk. Znajmjeńša 17 wěstotnych mocow je žiwjenje přisadźiło.

Skorža přećiwo VW

Veröffentlicht in Kraj a swět
Na wobydlerskim swjedźenju zwjazkoweho prezidenta Franka-Waltera Steinmeiera w Berlinskim hrodźe Bellevue je so kónc ­tydźenja tež mjeńšinowy sekretariat wobdźělił. Ze swojim stejnišćom informowachu wo Frizach, Danach, Sintach a Romach kaž tež wo Serbach. W tym zwisku wopyta jich minjeny pjatk tež sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU, srjedźa). Serbow prezentowaštaj tež předsyda Domowiny Dawid Statnik (2. wotprawa) a Kito Ela (nalěwo) Foto: Judit Šołćina

Veröffentlicht in Kraj a swět
Montag, 10 September 2018 14:00

To a tamne (10.09.18)

Něhdźe 200 wowcow je minjeny pjatk cyłu hodźinu wažnu awtodróhu A 7 w Delnjej Sakskej do wobeju směrow haćiło. Skoćata běchu so mjez wotbóčkomaj Northeim a Echte na jězdnju dóstali, a zawinowachu tam wobchadny chaos. Wobchad bě nachwilnje dospołnje lemjeny. Spočatnje běchu wjacore starše jehnjata na A 7 běželi, byrnjež tomu pastyrjej a wjacore psy zadźěwać spytali. Skónčnje bě cyłe stadło na awtodróze. Hakle po hodźinje běchu wowcy zaso na swojim městnje, na pastwje.

Zetkanje čerwjenowłosatych ze wšeje Europy zakónči so wčera w Hamburgu z wulkim skupinskim fotom. Něhdźe 200 ludźi bě so tam zhromadźiło. Zarjadowar „Redhead days“ chce w prěnim rjedźe předsudki wotstronić, kotrež ludźo přeco hišće maja, a pokazać, kak njewažne wonkowne kajkosće su.

Veröffentlicht in To a tamne
Montag, 10 September 2018 14:00

Wočakuja wujasnjenje Maaßena

Berlin (dpa/SN). Po dwělomnych wuprajenjach Hansa-Georga Maaßena k rozměram přećiwo wukrajnikam měrjacych so namócnosćow w Kamjenicy nadźija so zwjazkowe knježerstwo wot nawody zwjazkoweho zarjada za wustawoškit wujasnjenja. Zwjazkowy minister za nutřkowne naležnosće Horst Seehofer (CSU) wočakowaše w běhu dnja wot Maaßena po swójskich informacijach wopodstatnjenje za jeho tezy. Kaž je Maaßen nowinarjam rjekł, nima wón žanych spušćomnych informacijow, zo bě w Kamjenicy k honjeńcam na wukrajnikow dóšło. Wotpowědny widejo, kotryž to w interneće dokumentuje, móhł falšowany być. Maaßen rěčeše wo „zaměrnych wopačnych informacijach“. Zwjazkowa kanclerka Angela Merkel (CDU) jeho słowa wotpokazała.

Veröffentlicht in Kraj a swět
Montag, 10 September 2018 14:00

Demonstracija po smjerći muža

Köthen (dpa/SN). Po zwadźe mjez wjacorymi mužemi w saksko-anhaltskim Kö­thenje a po smjerći 22lětneho wobydlerja města chcyštaj nutřkowny minister Holger Stahlknecht a justicna ministerka Anne-Marie Keding (wobaj CDU) w běhu dnja dalše nadrobosće wozjewić. Sobotu wječor je policija dweju muži z Afghanistana zajała. Wumjetuja jimaj ranjenje ćěła ze smjertnym wukóncom. Hižo wčera zamołwići zdźělichu, zo bě 22lětny z Köthena na zaprajenje wutroby zemrěł a nic na sćěhi rozestajenja.

Najebać to wobdźěli so wčera něhdźe 2 500 ludźi na demonstraciji, ke kotrejž běchu prawicarske skupiny namołwjeli. Hladajo na nazhonjenja w Kamjenicy, hdźež bě k namócnosćam dóšło, bě policija přihotowana, po tym zo běchu přidatne mocy z Delnjeje Sakskeje a Berlina přijěli. Zarjadowanje bě z městnami agresiwne, jako wobdźělnicy přećiwo wukrajnikam měrjace so parole wołachu. Nimo toho buchu wjacore wosoby nadběhowane, kotrež demonstraciju z mobilnym telefonom filmowachu. Policija spěšnje zakroči. Něhdźe 200 wosobow je so k přećiwnej demonstraciji zhromadźiło.

Veröffentlicht in Kraj a swět

Serbska debata

Neuheiten LND