Aus der aktuellen Ausgabe vom Dienstag, 11 September 2018

Dienstag, 11 September 2018 14:00

Krótkopowěsće (11.09.18)

Dwaceći namjetow dóšło

Budyšin. Nominowanska faza za 23. hornjołužiske předewzaćelske myto je nimo. A Marketingowa towaršnosć Hornja Łužica-Delnja Šleska zdźěla, zo je 20 namjetow předewzaćow z wokoliny dóšło. 18. septembra chce jury wo mytach rozsudźić. We wobłuku Hornjołužiskeho hospodarskeho dnja 8. nowembra w Lubiju budźe myto spožčene.

Wotewru nowu přehladku

Budyšin. Nowu stajnu wustajeńcu „Jatba pod hokatym křižom. Budyšin I a Budyšin II 1933 – 1945“ chcedźa jutře za tydźeń w Budyskim wopomnišću wotewrěć. W srjedźišću steja wopory režima nacijow, zajate tehdy w sprjewinym měsće. Z přehladku ma so tež na stawi­zny jastwa na Weigangowej pokazać, ­kotrež su w zjawnym wědomju dotal hłownje z NDRskim časom zwjazane.

Ben Foster jako Žižka

Veröffentlicht in Krótkopowěsće
Dienstag, 11 September 2018 14:00

„Smy to znajmjeńša spytali“

Iniciatiwna skupina Serbski sejm diskusijny wječor přewjedła

Chrósćicy (SN/MkWj). Zajimawe a kontrowersne zarjadowanje móžachu wšitcy ći dožiwić, kotřiž su wčera wječor přeprošenje iniciatiwneje skupiny za wutworjenje Serbskeho sejma sćěhowali. Něhdźe 60 ludźi je na žurlu Krawčikec hosćenca w Chrósćicach přišło, mjez nimi zastupnicy wšitkich generacijow.

Zastupnicy iniciatiwneje skupiny, kaž Njebjelčanski wjesnjanosta Tomaš Čornak (CDU), skedźbnichu na mjeztym sydom lět trajace prócowanje skupiny, kotraž ma zaměr, serbsku rěč a kulturu dołhodobnje zaručić. Tomaš Čornak bě runje tak kaž Alexander Pólk wo tym přeswědčeny, zo su wuhlady za to ćim lěpše, hdyž maja Serbja ze swójskim parlamentom awtonomiju. Potom změja woni wjetšu politisku wahu a smědźa sami rozsudźić, kak móža spěchowanske srědki na dobro našeho ludu zasadźić.

Veröffentlicht in Kraj a swět
Dienstag, 11 September 2018 14:00

Serbstwo Łužicu zwjazuje

„Łužica – Europski kompetencny region za rěče narodnych mjeńšin w digitalnej dobje“ rěka hesło jedneje z cyłkownje šěsć dźěłarničkow na konferency wo strukturnej změnje we Łužicy. Z Mětom Nowakom, kiž z dr. Fabianom Jacobsom dźěłarničku pjatk w Złym Komorowje moderěruje, je Axel Arlt rěčał.

Wo čim chceće z wobdźělnikami dźěłarnički scyła diskutować?

M. Nowak: Jako moderatoraj budźemoj z nimi rozjimać, kotre wočakowanja na „kompetencny region“ maja a kotre wužadanja woni za serbsku rěč w digitalnej dobje widźa. To chcemoj zwjazać, zo bychmy wužadanja za dalše rěčne wuwiće zwěsćili. Z tym zwisuja tež – zo bychmy to zmištrowali – móžne serbske strategije a trěbne kompetency. Prašamy so, kotry wužitk móhł druhim krajam abo mjeńšinam z toho wurosć.

Što predestinuje Łužicu, zo by so z tajkim kompetencym regionom stała?

Veröffentlicht in Rozmołwa
Dienstag, 11 September 2018 14:00

Fabmobil za myto nominowany

Drježdźany (SN/BŠe). Rodźeny Konječan Bosćij Pjaca je ze swojim Fabmobilom ­za sakske myto we wobłuku komunika­ciskeho designa nominowany. Cyłkownje předležeše 213 projektow, wo kotrychž je jury minjeny kónc tydźenja w Drježdźanach-Hellerauwje wuradźowała. K tomu běchu požadarjo wo designowe myto swoje wudźěłki předstajili. Sakski minister za hospodarstwo, dźěło a wobchad Martin Dulig (SPD), kiž myto lětsa 16. raz spožči, bě zjawnu přehladku hižo pjatk wotewrěł.

Fabmobil – busowy labor z modernej techniku 3D-ćišćakow – jězdźi prawi­dłownje po wuchodnej Sakskej. Dźěći, šulerjo a młodostni móža sej w nim modernu techniku spřistupnić. Pjaca je jako inciator ideju w běhu jenož krótkeho časa zwoprawdźił. Při tym njeje labor na štyrjoch kolesach jenož komunikaciski srědk, ale wopřijima dalše wobłuki kaž regionalne wuwiće, socialne dźěło a kulturne kubłanje. Tež zjawnosć móže wo designowym myće wothłosować a samo publikumowe postajić. Dalše informacije su pod www. designpreis.sachsen.de wozjewjene.

Veröffentlicht in Kubłanje
Dienstag, 11 September 2018 14:00

Tež serbsce čitali

Drježdźany/Budyšin (DY/SN). Pólsko-němska antologija poezije „Wie ein Händedruck – Jak podanie ręki“ měješe swoju tudyšu prapremjeru minjeny štwórtk w Drježdźanach. W knize su mjez 79 awtorami a awtorkami tež třo Serbja přeco z basnju pólsce a němsce zastupjeni: Róža Domašcyna, Doro­thea Šołćina a Benedikt Dyrlich. Na zarjadowanju čitaše Dyrlich swój tekst tež serbsce, wšako běchu mjez 30 připosłucharjemi tohorunja Drježdźanscy Serbja. Ideju za antologiju zrodźichu pólscy a sakscy basnicy na mjezynarodnej poezijowej konferency loni nazymu w Poznanju.

Dalše serbsko-pólske-němske čitanje, na kotrymž běchu nimo Poznańskich wuměłcow Róža Domašcyna, Benedikt Dyrlich a Peter Gehrisch ze Sakskeje, wotmě so pjatk na Serbskim gymnaziju w Budyšinje. Domašcyna a Dyrlich čitaštaj tam swoju w antologiji wozjewjenu baseń tohorunja serbsce. Dwě rjadowni 11. lětnika z nawodu kubłanišća Renéjom Wjacławkom běštej hosćićelej literarneje bjesady, kotraž bě móžna dźakowano financnej podpěrje Němsko-Pólskeho towarstwa w Sakskej.

Veröffentlicht in Kultura
Dienstag, 11 September 2018 14:00

Najmodernišo wuhotowane labory přepodate

Budyšin (SN/bn). „Wuspěšne stejnišćo wědomosće je spomóžne za město a wokolinu. Dźakuju so wšitkim, kotřiž su twar zmóžnili, koncipowali a zwoprawdźili“, witaše nawoda Budyskeje wotnožki statneho zawoda za imobilije a twarski management Norbert Seibt přitomnych na wčerawše přepodaće noweho labo­roweho kompleksa statneje studijneje akademije (BA) sprjewineho města.

Veröffentlicht in Kubłanje
Dienstag, 11 September 2018 14:00

Namołwja nawodnistwo AfD

Berlin/Köthen (dpa/SN). Ministerski prezident Saksko-Anhaltskeje Reiner ­Haseloff nawodnistwo AfD namołwja, swój poměr k prawicarskim ekstremistam wujasnić. Hladajo na zhromadne demonstracije politikarjow AfD z prawicarskimi ekstremistami Haseloff na to skedźbnja, zo dyrbjeli tež čłonojo AfD z konsekwencami ličić, hdyž stat na ranjenje zakonjow při demonstracijach reaguje. Při protestach prawicarjow w Kamjenicy a Köthenje běchu wospjet hitlerski postrow pokazowali a „Sieg Heil“ wołali.

Wuradźuja wo etaće 2019

Berlin (dpa/SN). Po lětnjej přestawce liča w zwjazkowym sejmje z kontrowersnymi debatami wo klětušim etaće. Financny minister Olaf Scholz (SPD) je dźensa swoje zasadne předstawy wo etaće rozłožił, kotryž bě kabinet spočatk julija wobzamknył. Planowane su wudawki 356,8 miliardow eurow, 13 miliardow wjace hač lětsa. Nowe kredity nochce Scholz žane brać. Opozicija žada sej hladajo na přiběrace dawkowe dochody wjace wudawkow na socialnym polu a wotstro­njenje solidarneho připłatka.

Žadaja sej podpěru za sankcije

Veröffentlicht in Kraj a swět
Mjez turistami woblubowany je Choćebuski Móst při wulkim Sprjewinym spušćadle na sewjeru města. Jedyn z mało zdźeržanych młynow toho razu w Němskej bu 1801 natwarjeny a dźěłaše hač do 50tych lět minjeneho lětstotka. Młyn wobhospodarja w lěće 2007 załožene spěchowanske towarstwo, kotrež je objekt tež ponowić dało. Foto: Michael Helbig

Veröffentlicht in Kultura
Dienstag, 11 September 2018 14:00

To a tamne (11.09.18)

Po nadpadźe na wobchod žiwidłow w Badensko-Württembergskej je muž do kukuricnišća ćeknył – bjez wuspěcha. 32lětny bě přistajeneho při kasy kupnicy w Schallstadće z nožom wohrozył a měješe jeho wěsty čas samo za zastajenca. Rubježnik hrabny sej z kasy wjacore tysacy eurow. Na to nuzowaše 19lětneho přistajeneho sobu hač k durjam a ćekny. Jako nawoda filiale nadpadnika přesćěhaše, tón jemu tohorunja hrožeše a twochny skónčnje do kukuricnišća. Policija pak polo wobstupi a rubježnika bórze na to zaja.

Mału kóčku z roły kanalizacije wuchowała je wohnjowa wobora w badensko-württembergskim Forsće. Hakle něšto tydźenjow stara micka bě na třěchu bydlenskeho domu zalězła a tam do dešćikoweje roły padnyła. Pomocnicy trjebachu tři hodźiny, zo bychu ju njezranjenu wumóžili.

Veröffentlicht in To a tamne
Dienstag, 11 September 2018 14:00

Nowe hibanje přećiwo pólskemu knježerstwu

Waršawa (dpa/SN). Pólske narodnokonserwatiwne knježerstwo dóstanje nowu politisku konkurencu. Robert Biedroń, woblubowany měšćanosta sewjeropólskeho Słupska a wjele lět jenički wuznawacy homoseksualny politikar kraja, chce nětko ludźi přećiwo knježerstwu strony Prawo a sprawnosć Jarosława Ka­czyńskeho (PiS) mobilizować. Biedroń, kiž žanej stronje njepřisłuša, je tele dny we Waršawje připowědźił, zo chce swójske towaršnostno-politiske hibanje załožić. „Chcu wobličo našeje politiki změnić“ rjekny 42lětny, kiž je pólskej Lěwicy symbol nadźije. „Čas za wuspěšnu alternatiwu k PiS je zrały.“ Spočatk lěta 2019 chce Słupšćanski měšćanosta mjeno a program hibanja předstajić.

Veröffentlicht in Słowjanski wukraj

Serbska debata

Neuheiten LND