Aus der aktuellen Ausgabe vom Mittwoch, 22 Januar 2020

Počesća Kurta Biedenkopfa

Drježdźany. Ze swjedźenskim zarjadowanjom w Drježdźanskej cyrkwi Našeje knjenje chce Konrada Adenauerowa za­łož­ba přichodnu wutoru politikarja unija Kurta Biedenkopfa počesćić, kiž tón dźeń 90. narodniny swjeći. Na zarjado­wanje wočakuja tež zwjazkowu kanclerku Angelu Merkel (CDU). Křesćanski demo­krat Biedenkopf bě wot lěta 1990 do 2002 ministerski prezident Sakskeje.

Dwě stejnišći poskićiło

Choćebuz. Město Choćebuz je Zwjazkowej centrali za politiske kubłanje dwě stejnišći – při nastawacym Wuchodnym jězoru abo na arealu bywšeho jastwa na Bu­dyskej dróze – poskićiło, hdźež móhła­ wona nowy fachowy wobłuk wutworić, kaž wčera z radnicy rěkaše. Zwjazkowy zarjad chce nowy wobłuk za transformaciske procesy zarjadować, pak w Choćebuzu pak w Halle nad Solawu.

Na Dnju susodow so wobdźělić

Po začuću wobydlerjow padustwa přiběraja

Budyšin (SN/BŠe). Ludźo wokoło Ra­dwo­rja a Njeswačidła začuwaja, zo je ličba zado­bywanjow wot minjeneje nazymy přiběrała. Z naprašowanja našeho wječornika pola policije wuchadźa, zo běchu so paduši wot minjeneho septembra w Radworskej gmejnje do šěsć objektow zadobyli, w Njeswačanskej do wosom. Pokradnyli su na přikład tobakowe twory, zežiwidła, pjenjezy, bencin, kolesa a płunowe bleše. Kriminalna słužba Budyskeho policajskeho rewěra přepytuje. Tuchwilu maja jednoho podhladneho, kiž je po wšěm zdaću płunowe bleše z ležownosće Njeswačanskeje firmy spakosćił. We wšěch dalšich padach zastojnicy hišće rešeršuja. Wšudźe su slědy skući­ćelow zawěsćili, kotrež nětko přepytuja a z kotrychž nadźijeja so dalšich pokazkow na zadobywarjow.

Wojerecy (AK/SN). Po lońšich a lětušich nazhonjenjach chcedźa we Wojerecach tak mjenowany wobydlerski hospodarski plan dołhodobnje dale wjesć. Za to wupraja so mjez druhim měšćanski radźi­ćel Uwe Blazejczyk, kiž je zdobom nawo­da za to zamołwiteje wodźenskeje skupiny. „Wobydlerjo so na rozsudach we Wojerecach rady sobu wobdźěleja, toho­dla dyrbjeli z etatom pokročować“, wón podšmórny.

Namjety, pjenjezy z tohole wosebiteho etata w měsće a w jemu přisłušacych wsach nałožić, kotrež je wjac hač sto zajimcow­ na njedawnej dźěłarničce w forumowej žurli Wojerowskeje Łužiskeje hale rozjimało, sahachu wot po­nowjenja murje w Parku Jürgena von Woyskeho hač k tomu, postajić dwaceći in­for­ma­ciskich taflow wo kulturnohistoriskich pomnikach města. Hač do přichodneje póndźele móža wobydlerjo hišće wot­hłosować, za kotre naprawy měli pje­njezy­ z woby­dlerskeho etata wužiwać. Wot měrca potom chcedźa projekty zwoprawdźeć.­

Stróža (SN/MWj). Na wosebite wašnje chce zarjadnistwo biosferoweho rezerwata Hornjołužiska hola a haty hromadźe z domizniskim towarstwom Radiška dopomnjenki wobydlerjow z časa dźě­ćatstwa wokoło Hućiny, Stróže a Olba­skeho jězora zachować. Za to zarjaduja pjatk a sobotu, 24. a 25. januara, w Stróžanskim šulskim muzeju „Korla Awgust Kocor“­ kónctydźenske zetkanje w znamjenju stawiznow a stawizničkow. Jeho wuslědki zapřijmuja potom do ponowjenja přirodoweje wučbneje šćežki „Hućinjanske haty a Olba“.

Kaž sobudźěłaćerka zarjadnistwa bio­sfe­roweho rezerwata Susanne Bärisch zdźěli, maja za nowy koncept přirodoweje wučbneje šćežki wosobinske dopomnjenki a anekdoty wobydlerjow z Hućiny, Stróže, Zubornički a blišeje wokoliny wažnu rólu hrać. Fota abo na přikład najlubši karpowy recept su tohorunja wi­tane. Wšitke stawiznički a wobrazy chcedźa zezběrać, wobdźěłać a po móžnosći prawje wjele z nich na nowych informaciskich taflach předstajić.

Choćebuske rjemjeslniske wiki jako najwjetša předawanska a wukonowa přehladka w Braniborskej wotměja so přichodnu sobotu a njedźelu 30. raz. Pódla budźe znowa zhromadne wustajenišćo Zwjazka serbskich rjemjeslnikow a předewzaćelow (ZSRP).

Choćebuz (SN/at). Zhromadne wustajenišćo pod módro-čerwjeno-běłej chorhoju je tradicionalne wonkowne znamjo prezentacije delnjoserbskich firmownikow. Wopytowarjo nańdu je hnydom w hali 1, z čimž organizatorojo serbskim wustajerjam wosebitu kedźbnosć zaru­čeja. ZSRP zastupuja lětsa jeničce tři přede­wzaća, kotrež pak so tu mnohe lěta swěrnje předstajeja. K nim słuša Delia Münchowa z Heinzojc drastoweje šwalčernje w Žylowje. „Wjeselu so, zo je prěni dźeń wikow ptači kwas. Tak předstaju drastu, kotraž zwisuje z woblubowanym ludowym nałožkom“, wona powěda. Kaž loni, hdyž bě rjemjeslniska přehladka dźeń po ptačim kwasu, chce rjemjesl­niska mišterka figurinu jako pobratśa (brašku) zhotować. Sobu wzać chce runje tak drastu, kotruž chowancow Žylowskeje Witaj-pěstowarnje­ na ptačim kwasu woblěkaja.

Prěni raz je so Patricia Kralec z Róžanta 2015/2016 na Literarnym wubědźowanju LND a Załožby za serbski lud wobdźěliła, tehdy hišće bjez wuznamjenjenja. Tónraz pak dósta so z powědančkomaj „Skok“ a „Ke kermuši“ do ligi mytowanych, a to w dwěmaj kategorijomaj. Přinošk za Radijo Satkula, kotryž bě 21lětna studentka zubneje mediciny w Drježdźanach při­hotowała, a rozmołwa ze zamołwitym za wubědźowanje ze stron załožby Johnom Petrikom běštej jej nastork, so znowa pjera jimać. „Tež nutřkownje je mje wabiło. Poprawom so přeco mjerzam, zo nimamy serbsku literaturu za młodych ludźi, kajkuž bych sej přała. Tajku, kotraž so lochko čita, hdźež mje hižo w prěnim wot­rězku žane mi njeznate słowa njewottrašeja a kotraž młodźinske temy wob­jed­nawa.“ Młoda žona je hižo wot lěta 2013 nazhonjenja na polu rozhłosoweho žurnalizma zběrała. A wosebite wašnje pisać, zo by připosłuchar tež jeno słyšo rozumił, wo čo dźe, pytnješ tohorunja w powědančkach Patricije Kralec. Direktne a wočerstwjace wone su – tajke, kaž by ći něchtó něšto powědał. „Štož sej myslu, dyrbi won.“ Tak chce tež dale pisać.

Wulke Hendrichecy (SN/CoR). Nowy projekt „Medijowy centrum kultura na wsy“ zahaji Wobswětowa biblioteka we Wulkich Hendrichecach (Großhennersdorf) ze zarjadowanjom pod hesłom „Dorfbegräbnis – Bayerske filmowe wuměłstwo zetka so ze serbsko-němskim basnistwom a fotografiju“ wot 7. do 9. februara. Róža Domašcyna čita 8. februara w Žitawje, k tomu wustaja fota Jürgena Maćija. Na podijowej rozmołwje 9. februara wobdźělitaj so nimo serbskeje basnicy tež filmowcaj Benedikt Kuby a Rüdiger Lorenc z Bayerskeje, kotrejuž film „Bur ty wostanješ“ a paski z do­kumentaciskeje serije „Posledni swojeho stawa“ w programowych kinach w Mittelherwigsdorfje, Žitawje a Wulkich Hendrichecach pokazuja. Cil wot zwjazkoweho ministerstwa za zežiwjenje a ratarstwo spěchowaneho tři lěta trajaceho projekta je, natwarić medijowy centrum z filmami, knihami a fotami wo kulturje na wsy. „Serbja su so intensiwnje ze změnami na wsy rozestajeli, to chcemy předstajić – a serbsku kulturu tudyšim ludźom bjez klišejow zbližić“, rjekny Martin Schubach z Wobswětoweje biblioteki.

Stuttgart (dpa/SN). Afera manipulowanych dieselowych jězdźidłow dla drje budźe za němskeho awtotwarca Daimler dróša hač dotal myslene. Za lěto 2019 liča­ z wudawkami hač do 1,5 miliardow eurow, koncern dźensa w Stuttgarće zdźěli. Při tym dźe wo „přidatne kóšty za tuchwilne zarjadniske a sudniske jednanja w zwisku z potrjechenymi dieselowymi jězdźidłami Mercedes Benz we wšelakich kónčinach“. Daimler bě loni hižo prěnje 1,6 mrd. eurow za to składował.

Mjeńšinowe knježerstwo steji

Erfurt (dpa/SN). Po třoch jednanskich kołach su so Lěwica, SPD a Zeleni zasadne prašenja wutworjenja mjeńšinoweho knježerstwa w Durinskej dojednali. Tak wobchowa Lěwica štyri ministerstwa, SPD změje tři a Zeleni dwě, kaž wodźacy politikarjo třoch stron wčera wječor informowachu. Nowemu knježerstwu pobrachuja w parlamenće štyri hłosy k wjetšinje. SPD a Zeleni chcedźa na stronskimaj zjězdomaj rozsudźić, hač so na to zwaža. Lěwica praša so čłonow.

Nowy wirus so rozšěrja

Z hnujacym zarjadowanjom su so wčera w Podstupimje ze zemrětym bywšim braniborskim ministerskim prezidentom Manfredom­ Stolpu rozžohnowali. Mjez rěčnikami bě zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier, kiž mjenowaše jeho „mostytwarca,­ mištra dialoga a přećela“. Stolpe bě 29. decembra 83lětny po dołhej chorosći zemrěł. Foto: dpa/Soeren Stache

Swojorazny Porsche zbudźa w Mnichowje diskusije. Sportowy wóz wupada mjenujcy na prěni napohlad kaž policajske awto. Hakle při dokładnišim wobhladanju widźiš, zo njejedna so wo słužbne jězdźidło, ale je jenož napodobnjene. Na motorowej­ hawbje a na durjach steji na neonomódrym pozadku „Police“. Mnichowska policija z awtom žadyn problem­ nima, dołhož njejstej „Polizei“ a bayerski wopon na nim widźeć.

Awto z Habole wućahnyła je wohnjowa wobora w sewjerobraniborskim Mildenbergu. 45lětny šofer bě swój Pkw na parkowanišću při přistawje wotstajił, bjeztoho zo by ručne borzdźidło přićahnył. Awto­ jědźeše po skłoninje dele, zjědźe do rěki a so skónčnje podnuri. Wohnjowa wobora skaza nurjakow a kran. Po hodźinach móžachu Pkw z rěki wućahnyć. Cyłkowna škoda njeje hišće znata.