Aus der aktuellen Ausgabe vom Mittwoch, 01 April 2020

Mittwoch, 01 April 2020 14:00

Krótkopowěsće (01.04.20)

Dalši inficěrowani

Budyšin/Zhorjelc. 180 wosobow je po wčerawšim stawje w Budyskim wokrjesu z koronawirusom natyknjenych, dźewjeć wjace hač póndźelu. 696 ludźi přebywa w karantenje. Dalši štyrjo pacienća su so wustrowili, třoch tuchwilu w chorowni zastaruja. W Zhorjelskim wokrjesu je so wčera ličba ze šěsć nowoinficěrowanymi na 75 powjetšiła. Tam je 152 wosobow w karantenje, w chorowni dźewjeć.

Nowy wokrjesny jednaćel CDU

Budyšin. Radworčan Filip Wjerš wu­konja wot dźensnišeho zastojnstwo jednaćela Budyskeho wokrjesneho zwjazka CDU. Za Serba staj so wokrjesny předsyda Michael Harig a dotalny wokrjesny jednaćel a nětčiši pokładnik Thomas Israel­ rozsudźiłoj, po tym zo běštaj so z třomi požadarjemi rozmołwjałoj.

Nowy kulturny portal

Veröffentlicht in Krótkopowěsće
Wažnu energijowu rostlinu miscantus plahujetaj wot lěta 2008 Carmen Retzela-Kühn a Uwe Kühn w Bóšericach (gmejna Hodźij). Tuchwi­lu je čas žnjow. Płoninu nimale pjeć hektarow su minjeny tydźeń wotsykli, miscantus ma nětko schnyć. Po jutrach chcedźa dźěła na dalšim runje tak wulkim zahonje zakónčić. Kaž Uwe Kühn rjekny, dodawaja přirodnu maćiznu mjez druhim papjernikej abo tež zawodam, hdźež hlinjane cyhele abo platy zhotowjeja. Za produkciju miliny je jemu rostlina přeškoda. Foto: SN/Hanka Šěnec

Veröffentlicht in Hospodarstwo
Mittwoch, 01 April 2020 14:00

Sněh wina był

Priwatny němski sćelak Radio PSR wusy­ła stajnje poslednju njedźelu měsa­ca nabožne powěsće w serbskej rěči. Projekt zwoprawdźa z redaktorom časopisa za katolskich Serbow Katolski Posoł Rafaelom Ledźborjom. Janek Wowčer je so z nim wo naležnosći rozmoł­wjał a so mjez druhim prašał:

Kak dołho projekt běži a kelko króć je sćelak hižo serbskorěčne powěsće wozjewjał?

R. Ledźbor: W aprylu budźe dwě lěće, zo nabožne powěsće serbsce w Radiju PSR wusyłamy. 24 króć sym mjeztym na sće­laku był. Prěni pospyt bě w aprylu 2018. Přichodne wusyłanje budźe njedźelu, 26. apryla, něhdźe w 20.30 hodź.

Štó je mysličku za to zrodźił?

Veröffentlicht in Rozmołwa
Mittwoch, 01 April 2020 14:00

Wuměłcy w srjedźišću steja

Slědźerski projekt wo času politiskeho přewróta

Budyšin/Drježdźany (SN/CoR). Pod hes­łom „Serbske kulturne a kreatiwne hospodarstwo w transformaciji“ wobdźě­łuje dr. Theresa Jacobsowa wot spočatka februara w Serbskim instituće tři lěta trajacy projekt, kotryž je dźěl wot sakskeho ministerstwa za wědomosć, kulturu spěchowaneho zwjazowaceho projekta „Mul­tiple transformacije – towaršnostne nazhonjenja a kulturna změna we wuchodnej Němskej a wuchodnej Europje do a po lěće 1989“. Na projekće wobdźělenej stej nimo serbskeho slědźenišća a ko­ordinowaceho Instituta za sakske stawi­zny a ludowědu w Drježdźanach tež tamniši Institut Hannyh Arendt za slědźenje wo totalitarizmje a Leibnizowy institut za stawizny a kulturu wuchodneje Europy w Lipsku. Tute slědźenje wo politiskim přewróće sćěhuje tohorunja wot Swobodneho stata Sakskeje financowany projekt „1918 – Chiffre für Umbruch und Aufbruch“, w kotrehož wobłuku wěnu­jetaj so dr. Jana Piňosová a Marcel Langer hišće hač do kónca lěta předstawam wo serbskej Łužicy spočatk 20. lětstotka.

Veröffentlicht in Kultura
Mittwoch, 01 April 2020 14:00

Dalša saněrowanska kročel docpěta

Zły Komorow (SN/BŠe). Kupa na Złokomorowskim jězorje je najprjedy raz saněrowana. Bagry a płuwace připrawy nětko zaso na kraj dowjezu, zdźěli Łužiska a srje­dźoněmska towaršnosć hórnistwoweho zarjadnistwa (LMBV). Wot nowembra su tam z pomocu płuwaceje techniki płoninu wokoło kupy wobdźěłali. „Na­jebać ćežke wobstejnosće je twarska firma ETK za wódnu techniku kupu saně­rowała“, wuzběhny nawoda saněrowanskeho wobłuka pola LMBV Gerd Richter. Dalše dźěła pak su trěbne a móhli hišće chwilu trać.

Nětko slěduje najprjedy raz dokumentacija wo zakónčenych naprawach. Dźěle wobłuka wokoło jězora, kotrež běchu hižo­ dlěje njepřistupne, budu bórze zaso wobchodźomne. Wčera je braniborski zarjad za geologiju a hórnistwo wo pře­strjenjach rozsudźił, kotrež měli dale za­wrjene wostać. Hižo dźensa chcyše LMBV areal z Kóšynskeho směra wotewrěć, hdźež móža so ludźo přichodnje zaso wočerstwić a wuchodźować.

Veröffentlicht in Hospodarstwo
Mittwoch, 01 April 2020 14:00

Koncept 2plus dale zwoprawdźeć

Wo połojčnosćach Karl-Heinz Schütze nidźo­ njedźerži. „Hdyž so gratu přimaš, da porjadnje“, je dewiza 61lětneho Wojerowčana. Wot 2014 do 2019 bě wón po­ra­dźowacy wobydler we Wojerowskej přiradźe za serbske naležnosće. Na to chce nawjazać. Čornochołmčanski Krabatowy młyn ma dale rosć a wuprudźeć. Model Witaj w Němčanskej pěstowarni „Pumpot“, kotraž je w nošerstwje Serbskeho šulskeho towarstwa, dyrbi dale hić. Na to nawjazowacy koncept 2plus na Handrija Zejlerjowej zakładnej šuli ma so konsekwentnje dale zwoprawdźeć. To wšo jemu na wutrobje leži. „Trjebamy serbšćinu tež na přichodnej wyšej šuli. Po móžnosći měli tam tohorunja předmjety kaž zemjepis, biologiju a stawizny w serbskej rěči podawać. Personal zawěsćić měło kultusowe ministerstwo.“

Veröffentlicht in Łužica
Mittwoch, 01 April 2020 14:00

Dźeń a wjace natyknjenych

Berlin (dpa/SN). Po wšej Němskej je mjeztym 67 366 z koronawirusom natyknjenych. Nowoinfekcije su w běhu 24 hodźin wo 5 453 přiběrali. Roberta Kochowy institut zdźěla, zo je ličba smjertnych woporow wo 149 na 732 rozrostła. Wjace hač 16 000 ludźi je so mjeztym zaso wustrowiło. Durinske město Jena planuje koronakrizy dla wukaz, po kotrymž dyrbja wobydlerjo w zjawnosći škitnu masku nosyć. Woni su namołwjeni sej tajku za sebje a druhich sami šić.

Pomoc Ruskeje za USA

Moskwa (dpa/SN). Dramatiskeho połoženja koronakrizy dla je Ruska minjenu nóc transportne lětadło z pomocnymi srědkami do USA pósłała. Ruski prezident Wladimir Putin a jeho kolega z USA Donald Trump staj so wčera telefonisce na to dojednałoj. Kaž rěčnik Krjemla po­twjerdźi, njeje hladajo na krizu žaneje ­alternatiwy k zhromadnemu jednanju. Ruska bě minjene dny hižo prěnju pomoc do Italskeje pósłała. USA maja mjeztym 190 000 z wirusom natyknjenych, wjace hač 4 000 ludźi je zemrěło.

Ličba wustrowjenych přiběra

Veröffentlicht in Kraj a swět
Tež w schleswigsko-holsteinskim Büsumje hotele a pensije prózdne steja: Wot dźensnišeho móža hotelownicy a hosćencarjo kraja na bance abo lutowarni wo kredit prosyć, zo njebychu koronakrizy dla insolwencu přizjewić trjebali. Krajne knježerstwo je za pomoc wosebity paket 500 milionow eurow zestajało. Foto: dpa/Carsten Rehder

Veröffentlicht in Kraj a swět
Mittwoch, 01 April 2020 14:00

To a tamne (01.04.20)

Palencarnje a piwarnje Wulkeje Britaniskeje produkuja nětko koronakrizy dla ručny desinfekciski srědk za policistow, kaž Scotland Yard w Londonje zdźěla. Zastojnicy, kotřiž wukonjeja słužbu na dróhach, w jastwach abo na městnach njeskutkow, su wot wirusa wosebje wohroženi. Srědki w składach pak so strašnje nachileja. Pytajo za nowymi dodawarjemi bě so centralny policajski zarjad tuž na alkoholowu industriju wobroćił. Jedna z piwarnjow je samo 6 000 litrow desinfekciskeho srědka dariła.

Swoju mjeztym druhu wulku pandemiju dožiwja Španičanka Lulú Vázquez, kotraž swjećeše minjeny kónc tydźenja 110. narodniny. Wona bě hišće dźěćo, jako 1918 španiska gripa wudyri, kotraž je sej po trochowanju fachowcow po cyłym swěće 25 do 50 milionow smjertnych woporow žadała.

Veröffentlicht in To a tamne
Mittwoch, 01 April 2020 14:00

Swoboda dale wobmjezowana

Drježdźany (dpa/SN). Sakska je wobmjezowanja swobodneho hibanja korona­krizy dla přez jutry hač do 20. apryla podlěšiła, kaž krajne knježerstwo wčera w Drježdźanach wobzamkny. Wobmjezowanja su dźěl wukaza, kotrež spožča naprawam zdobom prawnisku wěstotu. Minjeny čas běchu ludźo wospjet přećiwo powšitkownym naprawam swobodneho stata sudnisce skoržili. Wukaz płaći wot 18. měrca a bu štyri dny pozdźišo wot socialneho ministerstwa hišće raz wudospołnjeny. Z wukazom je mjez druhim zakazane, bydlenje bjez přičiny wopušćić. Tež wopyty w starownjach a hladarnjach su zakazane.

Ličba dopokazanych padow korony w Sakskej je mjeztym na 2 084 rozrostła. Runočasnje zličichu w swobodnym staće 13 na wirus zemrětych, dwaj wjace hač dźeń do toho, socialna ministerka Petra Köpping (SPD) po posedźenju kabineta zdźěli. Wšitcy zemrěći běchu starši hač 74 lět.

Veröffentlicht in Kraj a swět

Serbska debata

Neuheiten LND