Aus der aktuellen Ausgabe vom Freitag, 15 Oktober 2021

Freitag, 15 Oktober 2021 14:00

Krótkopowěsće (15.10.21)

Incidenca nětko 125,8

Budyšin. Incidenca w Budyskim wo­krjesu nahladnje stupa, RKI podawa dźensa hódnotu 125,8. Tudyši strowotniski zarjad je wčera wo 92 natyknjenjach z koronawirusom informował. We wo­krjesu lěkuja wot 792 schorjenych 14 w klinice. W Zhorjelskim wokrjesu bě wčera dalšich 35 infekcijow. Incidenca tam wučinja po RKI dźensa 93,0.

Wokrjes zajimcam podpěru skići

Baršć. Wokrjes Sprjewja-Nysa skići za­jim­cam za stipendij studentam wučerstwa za předmjet serbšćinu podpěru při požadanju, kaž ze zdźělenki krajnoradneho zarjada w Baršću wuchadźa. W srjedźišću steja při tym wuměnjenja za při­zwolenje podpěry. Jedne tajke je, zo maja­ požadarjo swój referendariat w šulach wo­krjesa Sprjewja-Nysa wukonjeć.

Dale z elektrotransporterom

Veröffentlicht in Krótkopowěsće
Znata serbska designerka Sarah Gwiszcz (srjedźa) je minjene tři dny dźesać- do štyrnaćelětne holcy při jich prěnich krokach nastu­pajo modu a design, ale tež zasadne techniki šića přewodźała. Dźěłarničku za čas prózdnin w Braniborskej organizowała bě projektowa skupina kolij 3 w Lubnjowje. Holcy naćisnychu skicy za swoju prěnju „drastowu suknju“ a přimachu so na to noži­cow a šijawy. Betty Belka ze Zarěca (Säritz, nalěwo) wjeseleše so nad prózdninskej zaběru połnej wotměny. Helena Scherz z Rogowa (Ragow, naprawo) ani dočakać njemóžeše a je so zešitu suknju hnydom raz zhotowała. Foto: Peter Becker

Veröffentlicht in Kubłanje
Freitag, 15 Oktober 2021 14:00

Centralnosćlěpje wužiwać

Axel Arlt

Předsydstwo Domowinskeje župy „Handrij Zejler“ wočakuje, zo wšitke serbske institucije z hłownym sydłom w Budy­šinje přichodnje tež wotnožku we Wojerecach wudźeržuja. Tele přeće čerstwje wuzwoleneho gremija zdawa so tróšku raznje zwuraznjene być.

Předsydstwo centralnje ležaceje župy njepoćahuje wuprajenja nastupajo regionalizaciju jenož na skutkowanje Domowiny. Zo je město Wojerecy zwólniwe móžne prócowanja snano tež za institucionelny wobłuk podpěrać, bě ze słowow wyšeho měšćanosty Torstena Rubana-Zeha na swjatočnosći k 100. róčnicy wu­tworjenja Domowinskich župow w juliju hižo wusłyšeć.

Wobě stronje stej do swojeho dialoga změnu strukturow po kóncu zmilinjenja brunicy zapřijałoj. Budźe-li w tym zwisku trjeba, zo Serbja nowe cyłki wu­tworja, maja so wone něhdźe zaměstnić. Wo tym zahe dosć rěčeć je konstruktiwne. Město Wojerecy je rumnostne kapacity pruwowało. Pozitiwny wuslědk su čłonojo župneho předsydstwa na swojim njedawnym posedźenju zhonili a na to swoje přeće sformulowali.

Veröffentlicht in Rozmyslowane
Freitag, 15 Oktober 2021 14:00

Dźiwadło wobsteji 75 lět

Złokomorowske Nowe jewišćo přeproša na swjedźenski tydźeń

Zły Komorow (SN/CoR). Ze swjedźenskim tydźenjom chce Złokomorowske Nowe jewišćo 75. róčnicu wobstaća wo­swjećić, a to wot 17. do 24. oktobra zhromad­nje z publikumom pod hesłom „Happy birthday, altes Haus“.

Dom zhladuje na zajimawe stawizny. Dnja 21. oktobra 1946 bě wokrjesny koman­dant Čerwjeneje armeje Iwan Demja­nowič Zoldatow měšćanske dźiwa­dło Zły Komorow załožił. Najprjedy su w ćěłozwučowarni dźensnišeje Walthera Rathe­nauwoweje Zakładneje šule hrali. 1959 dósta dom mjeno Dźiwadło hór­nikow, ale hakle 1990 jako Nowe jewišćo z nowotwarom trěbne dźiwadłowe twarske a techniske wuhotowanje. Heinz Kleve­now połoži ze swojej 14 lět traja­cej intendancu nowy zakład za dźiwadło po towaršnostnym přewróće.

Veröffentlicht in Kultura
Freitag, 15 Oktober 2021 14:00

Dale 1. a 3. adwenta nakupować

Wo móžnosćach, njedźelu w Budyšinje nakupować, je měšćanska rada na swojim posedźenju předwčerawšim wuradźowała. Z wjetšinu hłosow je rozsudźene, zo wostanje najprjedy raz wšitko při starym.

Budyšin (SN/JaW). Wobchody sprjewineho města smědźa tež přichodnje jenož tři njedźele wob lěto wotewrjene měć. To je tudyša měšćanska rada na swojim wuradźowanju srjedu popołdnju po wěcownej diskusiji rozsudźiła. Tak wobkrućichu měšćanscy radźićeljo dotalne rjadowanja nastupajo nakupowanske njedźele.

Kaž Budyski wyši měšćanosta Ale­xander Ahrens (SPD) informowaše, su na­ležnosć tež hižo we hłownym wu­běrku města rozjimali, hdźež bě wjetšina za rja­dowanje, po kotrymž „smědźa wobchady po cyłkownje třoch njedźelach wote­wrěć: na Budyskim nalěću kaž tež­ we wobłu­ku hodownych wikow 1. a 3. adwenta“, Ahrens rozłoži. Dale rozpra­wješe wón wo tym, zo je město ze za­stupnikami cyrkwje a dźěłarnistwow rěčało. „Woni maja rozdźělenje nakupowanskich njedźelow w Budyšinje za dobre“ a chwalachu sej ofensiwne postupowanje města wo rozmołwu.

Veröffentlicht in Łužica
Freitag, 15 Oktober 2021 14:00

Wosebity wid na wjetšinu jako mjeńšina

Budyšin (SN/bn). „5 x Němska po cyłym swěće“ rěka nowa wosebita wustajeńca, kotruž Serbski muzej w Budyšinje a Goe­thowy institut njedźelu w sprjewinym měsće wotewrjetej. Přehladka pokazuje zhromadźenstwa potomnikow wupućowanych Němcow na pjeć kontinentach. Fotograf Jörg Müller je jich wot lěta 2014 do 2018 wopytał a portretuje jich wšědny dźeń kaž tež „němske“ swojoraznosće, kotrež su sej přez doby wobchowali. Konkretnje wěnuje so koloniji menonitow w Mexiku, wsy Litowka w Sibirskej kaž tež městam Wartburg (Južna Afrika), Oberwitschau (Rumunska) a Pomerode (Brazilska). „Štož je mjenowanym městnam a tamnišim wobydlerjam zhromadne: Wšitcy nałožuja němčinu – w dwěmaj padomaj samo dialektaj, kotrejž w Europje wjace njenamakamy – a pěstuja němske tradicije. Přiwšěm so rěč dźeń a bóle – hdyž tež tu spěšnišo a tam pomałšo – zhubja. Předewšěm młódša generacija so přiběrajcy na wokolnu, wjetšinowu rěč wusměrja“, Jörg Müller na wčerawšej nowinarskej konferency zjima.

Veröffentlicht in Kultura
Freitag, 15 Oktober 2021 14:00

Kretschmer kritizuje SPD

Drježdźany (dpa/SN). Sakski ministerski prezident Michael Kretschmer (CDU) je SPD ambicijow dla, wutworić koaliciju z Lěwicu, raznje kritizował. „Po Berlinje nětko tež SPD w Mecklenburgsko-Předpomorskej pokazuje, dokal ma jězba wjesć“, rjekny Kretschmer dźensa w Drježdźanach. „Woni wšitko za to činja swoje pozicije w Zwjazkowej radźe zesylnić.“ Po słowach sakskeho premiera njeje to žana zamołwita politika. Wšako SPD tak srjedźiznu towaršnosće wopušći.

Klětuši popłatk wozjewili

Berlin (dpa/SN). Wobhospodarjerjo wulkich milinowych syćow su dźensa klětuši popłatk za dalewjedźenje wobnowjomnych energijow (EEG) wozjewili. Po informacijach powěsćernje dpa zniži so wotedawk na 3,72 centow na kilowattowu hodźinu. K tomu přinošuje wulkomyslna přiražka Zwjazka, wopřijaca 3,25 miliardow eurow. Lětsa wučinja popłatk EEG hišće 6,5 centow.

Italska ze zelenym wupokazom

Veröffentlicht in Kraj a swět
Zastupjerjo SPD, FDP a Zelenych su dźensa w Berlinje započeli sonděrowanske rozmołwy bilancować. Před wikowej halu, hdźež woni wuradźowachu, demonstrowachu přewažnje młodźi aktiwisća za škit klimy a su za akciju wulke mjezwoča Annaleny ­Baerbock (Zeleni), Christiana Lindnera (FDP) a Olafa Scholza (SPD) zhotowili. Zastupjerjo stron so nadźijachu, zo móža dźensa hižo wozjewić, kak chcedźa dale postupować. Foto: pa/Annegret Hilse

Veröffentlicht in Kraj a swět
Freitag, 15 Oktober 2021 14:00

To a tamne (15.10.21)

Dokelž nochcyše bjezdomny dlěje pod hołym njebjom spać, wón nětko mor­darstwo přizna, kotrež bě před nimale 38 lětami skućił. W decembru 1983 bě wón 50lětneho z marmorowym popjelnikom na hrózbne wašnje zabił, jenož dokelž bě so přispomnjenja muža dla chětro rozhněwał. Londonske sudnistwo je mjeztym 59lětneho skućićela nětko na 15,5 lět do jastwa tyknyć dało.

Mjezwočo a ruce „staruški“ w kófrowym rumje awta wuhladałoj staj žona a jeje bratr wčera dopołdnja na parkowanišću kupnicy w Bielefeldźe. Tuž hnydom policiju informowaštaj. Nimo diwersnych wudźěłkow wšak nańdźechu zastojnicy w awće jeničce wulkeho palčika za zahrodku.

Veröffentlicht in To a tamne
Freitag, 15 Oktober 2021 14:00

Dóstanu wjace

Berlin (dpa/SN). Něhdźe 890 000 přistajenych w twarstwje dóstanje wjace pjenjez. Za měsacy wot julija do oktobra 2021 přepokazaja jim na konto koronapremiju 500 eurow na zapadźe a 220 eurow na wuchodźe, zdźělištej dźensa rano dźěłarnistwo twarstwo-agrar-wobswět (IG BAU) kaž tež hłowny zwjazk němskeje twarskeje industrije. Nowe tarifowe zrěčenje, na kotrež su so dźěłodawarjo a zastupjerjo dźěłopřijimarjo po dołhej ćahańcy dojednali, wopřijima tohorunja wyše mzdy. Tak so zasłužba wot 1. nowembra wo dwaj procentaj na zapadźe a wo tři procenty na wuchodźe zwyši. Druha kročel je za apryl 2022 předwidźana. To dóstanu dźěłopřijimarjo na wuchodźe 2,8 procentow (na zapadźe 2,2 procentaj) wjace pjenjez. W třećej kročeli w aprylu 2023 zwyša mzdu na zapadźe wo dalše dwaj procentaj (na wuchodźe 2,7 procentow). Na zapadźe su dalše jónkrótne płaćenja planowane.

Veröffentlicht in Kraj a swět

Neuheiten LND