Aus der aktuellen Ausgabe vom Freitag, 14 Januar 2022

Něhdźe 200 nowych infekcijow

Budyšin/Zhorjelc. Hornjołužiskej wo-krjesaj wostanjetej mjez tuchwilu najmjenje wot pandemije potrjechenymi regio­nami Němskeje. Budyski wokrjes informuje wo 99 dalšich natyknjenych z koronu a wo wosom zemrětych. Incidenca po RKI je 184,1. W Zhorjelskim wokrjesu zličichu 107 nowo­infekcijow. Incidenca tam wučinja 191,6.

Mužakow z inspiraciju był

Ralsko. Jako přewodźerjow w kónčinje „Narodny geopark Ralsko“ w sewjernej Čěskej su 16 t. mj. „georangerow“ wu­kubłali. Tući chcedźa zajimcow na zanjesene a lědma znate městna přewodźeć a je tež wěcywustojnje předstajić. Z in­spiraciju za tajke „geo-dyrdomdejstwa“ bě zhromadne dźěło z geoparkom Mu­žakowski zahork, hdźež hižo podobne wodźenja přewjeduja.

Znowa bjez wizuma

Něhdy běchu ludźo dołhe zymske wječory mjez druhim za to wužiwali, sej za składowanje wunošnych žnjow korby plesć. Tež, hdyž ludźo dźensniši dźeń často plastikowe koše bjeru, tele rjemjesło přiwšěm hišće pěstuja. Dieter Dziumbla w Bórkowach přihotuje sej za to pruty wjerby (Weide), rjadujo je po tołstosći, zo by sej wšelakore družiny korbow plesć móhł. Foto: Peter Becker

Marian Wjeńka

Hdyž čitam a słyšu tele dny z našich gmejnow jich lońše bilancy a lětuše předewzaća, so mi druhdy zda, zo je wuhlad do přichoda kaž hladanje do škleńčaneje kule, kotraž zamóže ći přichod wěšćić. Gmejny maja něštožkuli planowane, ale hač budu to zwoprawdźić móc, je wšo druhe hač wěste. Njewěstosće našeho časa­ su přewulke, hač móžeš z nimi solidnje planować.

Dobry přikład za to je gmejna Pančicy-Kukow. Tu chcychu hižo loni w decembru dalši twarski wotrězk wobšěrneho ponowjenja Šule Ćišinskeho wotzamknjeny měć. Tuchwilu pak maja twarscy dźěłaćerjo přeco hišće ruce połnej dźěła. Jim pobrachuje twarski material, a gmejnje pobrachuja pjenjezy, zo móhła wšo zapłaćić. Runja kóždemu priwatnemu čłowjekej dźě tež komuna pytnje, zo je wšitko dźeń a dróše. Wšelake dypki, kotrež­ njejsu na kóždy pad trěbne, su so hižo z woporom čerwjeneho pisaka stali. A kotra ličba na kóncu pod smužku zličbowanki steji, je dotal wulke hódančko. Nimo zahajenych projektow tuž lětsa w gmejnje ničo dale inwestować njebudu.

Zastupjerjej Domowiny so z ministerku Barbaru Klepsch zetkałoj

Drježdźany (SN/at). W statnym ministerstwje za wědomosć, kulturu a turizm pruwuja dale konkretne namjety Rady za serbske naležnosće Sakskeje, kotrež chcedźa do předdźěła za dwójny etat 2023/2024 swobodneho stata zapřijeć. Tak dźe wo zarunanje wudawkow čłonce a čłonam serbskeje rady, wo wěcne kóšty za dźěławosć gremija a wo wu­tworjenje jednaćelnje. To wobkrući nowinski rěčnik Jörg Förster na naprašowanje našeho wječornika po wčera­wšej rozmołwje přisłuš­neje ministerki Barbary Klepsch (CDU) z předsydu Domowiny Dawidom Statnikom, na kotrejž wob­dźěli so tohorunja nowa jednaćelka Do­mowiny Judit Šołćina. Rěčnik zdobom zdźěli, zo „při potrjebje wotpowědne prawniske zakłady wutworja“, na přikład z pomocu etat přewodźaceho zakonja.

Domjace lěkarki a lěkarjo dale pře koronu šćěpja, předewšěm ludźi staršeje generacije.

Budyšin/Njeswačidło/Mały Wjelkow (SN/MiR). Kónc zašłeho lěta bě so na domjacych lěkarjow wulka ličba pacientow z próstwu wo šćěpjenje wobroćiła. Wšako knježeše po cyłej Němskej deltawarianta korony. Nimo toho skedźbnješe Roberta Kochowy institut dźeń a bóle na přiwa­lacu so žołmu natyknjenja z wariantu omikron. „Njemějachmy pak stajnje šćěpiwa dosć, tež hdyž běchu nam to při­lubili“, wuswětla Budyska lě­karka za powšitkownu medicinu Sabina Miklec, „tak dyrbjachmy pacientam terminy wotprajić a je přestorčić.“ Runje tak bě to w praksomaj dr. Jany Markoweje w Njeswačidle a dr. Anny Reiche w Małym Wjelkowje.

Dr. Jana Markowa zwěsća, zo „jenož jednot­liwcy přichadźeja, zo bychu so prěni króć šćěpić dali, dalši wospjet přińdu, wosebje wulka pak je ličba tych, kotřiž móžnosć boosterowanja wužiwaja.“ Dźěći pod dwanaće lětami wona nješćěpi. „To měli dźěćacy lěkarjo činić. Dźěći a młodo­stnych nad dwanaće lětami mamy tu jenož w małej ličbje, zo bychu so před koronu škitać dali.“

Zhorjelc (SN/BŠe). Po wjele lětach přihotow su nětko 14 čłonow wopřijacy mjezu přesahowacy zwjazk Němsko-pólski geopark Mužakowski zahórk załožili. Jeho zaměr je koordinować, spěchować a wolóžić zhromadne dźěło na dobro naslědneho wuwića geoparka. Na konstituo­wacym posedźenju minjenu póndźelu su sobustawojo z Pólskeje, Braniborskeje a Sakskeje wažne zakłady kooperacije wobzamknyli, tak zo móže zwjazk bórze dźěłać započeć. Čestnohamtski prezident je Tadeusz Jędrzejczak. Hłowne sydło zarjaduja w Małym Kólsku (Klein Kölzig), kaž nowinska rěčnica Zhorjelskeho wo­krjesa Franziska Glaubitz wčera infor­mowaše. Dale su sobustawojo rozsudźili hłownohamtskeho direktora přistajić.

Ze stron Sakskeje je Zhorjelski krajny rada Bernd Lange (CDU) w zwjazku zastupjeny. Dalše sobustawske komuny su Brody, Łęknica, Przewóz, Trzebiel, Tuplice, Żary, ale tež wojewódstwo Lubuskie w Pólskej. Braniborsku zastupuja gmejny Dolina Nysy a Małksy, Feliksowy jězor a wokrjes Sprjewja-Nysa. Dalšej sakskej čłonaj stej město Běła Woda a gmejna Jabłońc (Gablenz) w Zhorjelskim wokrjesu.

Berlin (dpa/SN). K zakónčenju tři dny trajaceje debaty zwjazkoweho sejma přede­wzaća noweje amploweje koalicije SPD, Zelenych a FDP nastupajo je zwjazkowy financny minister Christian Lindner (FDP) dźensa swoje plany předstajił. Znowa su kontrowersnje wo dodatnym etaće 2021 diskutowali. Z nim chce Lindner za přewinjenje koronakrizy předwidźane, ale njewužiwane srědki za klimu škitace naprawy wužiwać. Opozicija ma to za wustawu ranjace.

Imunitu Hilsy zběhnyli

Berlin (dpa/SN). Dobre lěto po swojim wobdźělenju na demonstraciji tak mjenowanych prěkimyslerjow hroža Budyskemu zapósłancej AfD w zwjazkowym sejmje Karstenej Hilsy juristiske kon­sekwency. Přećiwo hłosam AfD je parlament wčera wječor wobzamknył, imu­nitu zapósłanca zběhnyć a chłostanske jednanje přećiwo njemu zmóžnić. Hilse bě so na kromje demonstracije přećiwo statnym naprawam policiji spjećował.

Wukaz Bidena zběhnjeny

Studenća Drježdźanskeje uniwersitneje kliniki su so wčera před kubłanišćom zhromadźili, po tym zo běchu přećiwnicy naprawow­ přećiwo koronawirusej w tej kónčinje k protestam namołwjeli. Policija je demonstraciji zadźěwała. Dokelž bě so wjace­ hač dźesać studentow zhromadźiło, je policija 22 chłostanskich jednanjow přećiwo nim zahajiła. Wot dźensnišeho smě so po postajenju sakskeho krajneho knježerstwa zaso 200 ludźi naraz zhromadźować. Foto: pa/Sebastian Kahnert

Wopity šofer je swoje awto w poryn­sko-pfalcskim Bernkastelu-Kuesu před policajskej staciju parkował a je sej za wodźidłom wusnył. Zastojnikam wóz napad­ny, dokelž motor wšón čas běžeše. Zastojnicy zwěsćichu pola 26lětneho šofe­ra 1,72 pro­milow alkohola a su jeho wo­piłstwa w nadróžnym wobchadźe dla hnydom přizjewili.

Z horcotu nad 50 stopnjemi bědźa so tuchwi­lu wobydlerjo zapadnych kónčin Awstralskeje. W pobrjóžnym sydlišću Onslow bě to wčera z 50,7 stopnjemi lětdźe­satki stary rekord a najwyša hdy w zwjazkowym staće Western Australia měrjena temperatura. Samsnu hódnotu běchu 1960 w pusćinowym sydlišću Oodnadatta na juhu kraja naměrili. Tež w druhich městach su podobne temperatury zwěsćili. Z městnami su klimatiske naprawy přežadane a hižo njedźěłaja.

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa rada je dźensa­ na wurjadnym posedźenju nowe napra­wy w zwisku z koronawirusom schwaliła. Hłownje dźe wo rjadowanja nastupajo karantenu, na kotrež běchu so Zwjazk a zwjazkowe kraje dojednali. Postajenje, kotrež bě zwjazkowy sejm wčera wječor wobzamknył, mjez druhim předwidźi, zo njetrjebaja třeći króć šćěpjeni wjace do karanteny, su-li kontakt k natyknjenej wosobje měli. Tež doba karan­teny bu přikrótšena.

W běhu dnja chcychu so zwjazkowy minister za strowotnistwo Karl Lauterbach (SPD), prezident Roberta Kocho­weho instituta Lothar Wieler a Berlinski wirologa Christian Drosten na zwjazkowej nowinarskej konferency k aktualnemu połoženju w koronakrizy wuprajić.