Aus der aktuellen Ausgabe vom Montag, 20 März 2023

Tilman Zülch njeboh

Göttingen. Załožer „Towaršnosće za wohrožene ludy“ (GfbV), Tilman Zülch, je w starobje 83 lět zemrěł. To je organizacija kónc tydźenja zdźěliła. Burkhard Gauly, předsyda GfbV, njeboćičkeho jako „wizionara dźěła za čłowjeske prawa“ hódnoćeše. Tež Serbam běše Zülch wospjet solidarisce poboku, nic naposledk w zwisku z wotbagrowanjom serbskich wsow.

Dźěłowe městna nješmórnu

Budyšin/Zhorjelc. Koncern Alstom najprjedy raz 500 dźěłowych městnow na stejnišćomaj Budyšin a Zhorjelc nješmórnje. Zawčerawšim je so koncern ze zastupjerjemi dźěłarnistwa IG metal na to dorozumił. Tole pak je jenož přechodne rozrisanje. Tak matej zawodaj w přichodźe dopokazać, zo stej wubědźowanjakmanej. Wo wuslědkach jednanjow chcyše Alstom w běhu dnja informować.

Šule su hosćencam konkurenca

Nalěćo kónc tydźenja hižo witała je swójba Di Carlo z Kamjenicy. Mina, Monika, Nelly a René dachu sej zhromadnje z přećelku Klaru lód w Beach Barje při Budyskim spjatym jězorje zesłodźeć. Swójba je sej jónu do Budyšina na wopyt dojěła. Dźensa, 20. měrca, wječor w 22.24 hodź. zahaji so astronomiske a protykarske nalěćo. Foto: SN/Božena Šimanec

Budyšin (SN/bn). „Diferenca mjez spisownej a wobchadnej serbšćinu njeměła nadal rozrosć. Měli wobchadnu rěč připóznać a ju we wučbje wobjednawać.“ Tónle facit na kóncu přednoška Leńki Šołćic „Róla wobchadneje rěče w modernym swěće“, z kotrymž rěčespytnica předwčerawšim na žurli Budyskeho Serbskeho muzeja hłownu zhromadźiznu Maćicy Serbskeje (MS) zahaji, zbudźi mjez něhdźe 40 přitomnymi čiłu diskusiju. Tezy, zo woznamjenja jeje dopóznaća „zwrěšćenje serbskeje šulskeje politiki minjenych 60 lět“, Šołćic z ramjenjomaj sukajo přihłosowaše. Wupuć móhł po jeje měnjenju być „na přikład dowolić artikle a njeobligatoriski dual“. Ze slědowacym přednoškom „Prócowanja Maćicy wo serbske pomniki“ bilancowaše Trudla Malinkowa „wuspěšne skutkowanje pomnikoweho wuběrka MS po wožiwjenju towarstwa w lěće 1991“. Zdobom wona připowědźi, zo so wotpowědna sekcija lětsa rozpušći, dźěl jeje nadawkow ma přichodnje fachowa přirada Załožby za serbski lud wukonjeć. Za jeje wjelelětny angažement spožčichu Trudli Malinkowej čestne čłonstwo MS.

Wo zastojnstwje a mandaće bjeze zjawnosće w zwjazkowym předsydstwje

Budyšin (SN/at). Zwjazkowe předsydstwo Domowiny je so w njezjawnym dźělu swojeho posedźenja minjeny pjatk w Budyskim Serbskim domje z „kawsu zastojnstwo a mandat“ zaběrało. Na to je třěšny zwjazk w nowinskim wozjewjenju zdźěliło, zo „we wuslědku gremij wuraznje wita a sej zdobom přeje, zo so w přichodźe Domowinjenjo a Serbja aktiwnje na wšitkich politiskich runinach angažuja“. Dopóznaća prawniskeho wuběrka, kotremuž bě zwjazkowe předsydstwo naležnosć w januarje přepodało, je jednaćel Domowiny Marcus Końcaŕ přednjesł. Wón je ze stron zarjada za prawniski wuběrk zamołwity. Toho předsyda, Jan Clausen, njemóžeše so pjatk wobdźělić. Kóždyžkuli angažement wosebje na čestnohamtskej runinje měli podpěrać a njehaćić. „Nichtó njeměł swojeje politiskeje nahlady dla lěpšiny abo njelěpšiny měć. To wotpowěduje zdobom artiklomaj 2 a 3 Zakładneho zakonja Němskeje“, rěka w zdźělence ze Serbskeho domu dale.

Budyšin/Nadrózna Hrabowka (SN/at). Zwjazkej serbskich rjemjeslnikow a předewzaćelow (ZSRP) wot minjeneho pjatk nowy čłon přisłuša: zawod TDDK w Na­dróznej Hrabowce (Straßgräbchen). Wo tym je čłon Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny Bjarnat Cyž jenož něšto hodźin pozdźišo na posedźenju gremija informował.

Delegacija ZSRP z předsydku Moniku Cyžowej a čłonami předsydstwa Wolfgangom Wowčerjom z Prawoćic, Křesćanom Krawcom z Wulkeje Dubrawy a Šćěpanom Dejom z Radworja, je so pjatk popołdnju z jednaćelom Ronaldom Juhnkom rozmołwjała, rozprawja społnomócnjena za serbske naležnosće zawoda TDDK Carolina Měršowa. Po zawodźe je jich Ralbičan Dominik Knop wjedł, slědowaše podpisanje wopisma wo přistupje TDDK towarstwu ZSRP.

Při Wojerowskim torhošću móžeš wotnětka z porstami po měsće dundać: Bronzowy relief města z popisanjom w serbšćinje, němčinje a w Braille-pismach za slepych zajimcow přeprošuje.

Wojerecy (AK/SN). Torsten Ruban-Zeh (SPD), wyši měšćanosta, je zahorjeny: „Relief turistow a wobydlerjow narěči. Nastał je cyle nowy wid na město.“ Při wotkryću reliefa pjatk popołdnju, dźakowachu so tež wosebje něhdyšej čestnohamtskej społnomócnjenej za serbske naležnosće města, Gabrieli Linakowej, za přesadźenje žiweje serbšćiny w zjawnym rumje. Michael Renner, něhdyši jednaćel Łužiskeje hale Wojerecy, angažuje so wot załoženja Lions Cluba 1992 we Wojerecach w tutym towarstwje, kiž je wuměłsku twórbu iniciěrował; wón praješe składnostnje předstajenja reliefa: „Dwurěčnosć měšćanskeho reliefa běše nam samozrozumliwa wěcka, wšako chcemy dwurěčnosć w našim měsće zwoprawdźeć.“ Tworiłoj staj relief socharjej Egbert a Felix Broerken z Welvera pola Soesta we Westfalenskej, nan a syn staj mjeztym wjac hač sto brozowych modelow městow produkowałoj.

Interlaken (dpa/SN). Nowa rozprawa swětoweje klimoweje rady ma na strachi a rizika skedźbnjeć, jelizo so klima dale změnja. Gremij měješe dźensa w šwicarskim Interlakenje rozprawu předstajić. Hižo do toho bě znate, zo dyrbi so swět na dalše ekstremne wjedrowe podawki nastajić. Trěbne je, zo so emisije drastisce zniža, jelizo chce swětowa towaršnosć tomu zadźěwać.

Chinski šef pola Putina

Moskwa/Kijew (dpa/SN). Ruski prezident Wladimir Putin witaše dźensa ­chinskeho statneho šefa, Xi Jinpinga, ­do Moskwy. Hač do zajutřišim su rozmołwy předwidźane, w kotrychž ma so strategiska kooperacija mjez krajomaj wobjednawać. Za Putina je wopyt jara wažny, wšako móže wón dopokazać, zo pěstuje mjezynarodne kontakty a izolowany njeje. China njeje wójnu Ruskeje přećiwo Ukrainje zasudźiła a chce so za jednanje wo měr zasadźić.

Njeměr na financnych wikach

W nocy na njedźelu je dom w vogtlandskim Ellefeld rozbuchnył. Tež susodny dom so paleše, tak zo dyrbjachu wohnjowi ­wobornicy wobě twarjeni hašeć. 67lětneho wobsedźerja wjaceswójbneho domu su slědźerjo w rozpadankach rozbuchnjeneho twarjenja mortweho namakali. Přičina njezboža bě prawdźepodobnje skóncowany płunowód. Foto: dpa/Mike Müller

Nawoda hłowneho studija ZDF Theo Koll je za to znaty, zo w decentnej drasće chodźi. To ma swoju přičinu. Jemu je wažne, zo so jako „hósć“ w mnohich bydlenskich stwach nichtó na jeho drastu njehórši, Koll nowinje Stern składnostnje swojich wčerawšich 65. narodnin wuswětli. Kaž wón přizna, wobsedźi 60 porow nohajcow w antracitowej barbje samsneje marki. Tak njetrjeba rano přemyslować, kotre nohajcy chce so zwoblěkać. A jelizo so jednotliwe nohajcy zhubja, njetrjeba wón tamny preč ćisnyć, dokelž so prjedy abo pozdźišo druhi zaso namaka.

Magdeburg (dpa/SN). Šef sćelaka ARD Kai Gniffke wobkedźbuje, zo su rozprawy zjawno-prawniskich medijow neutralniše. Wokoło lěta 2014 drje běše to w zwisku z azylowej problematiku a dale a sylnišej AfD trochu hinak. „Mjez linkami sy pytnył, zo so ludźom něšto poda, što maja myslić“, Gniffke tele dny wujasni. Ze zmylkow su medije wuknyli a spytaja nětko žurnalistisce „čiste“ wostać. Gniffke wupraji so za to, z AfD tak wobchadźeć, kaž ze wšitkimi tamnymi politiskimi stronami.

Dale wabi šef ARD wo politisku podpěru za reformowe procesy zjawno-prawniskeho rozhłosa. Mjez druhim dźe wo to, interne struktury změnić a zwisk k młodym ludźom njezhubić. Tak měli poskitki wotpowědnje wuhotować. Hižo nětko su změny w programje, zarjadnistwje a pruwowanju kwality předwidźane.