Telewizija RBB w šulomaj nahrawała

Montag, 07. Dezember 2020 geschrieben von:

Slepo (JH/SN). Pod krutymi naprawami hygieny je team delnjoserbskeho telewizijneho magacina Łužyca minjene dny w Němsko-serbskim šulskim centrumje Slepo moderacije za decemberske wusyłanje nahrawał. Moderator Christian Matthée bě na wjacorych městnach na šulskej ležownosći kaž tež w šulskim domje po puću. Tak měješe na přikład rozmołwu z Mirekom Malinkom ze zakładneje šule „Dr. Marja Grólmusec“, z wuknjacymi wyšeje šule Alinu Mäkelburgec, Oskarom Schutzu a Dominicom Krawžu. Dalšej dwě holcy tamnišeho kubłanišća přewodźeštej Slepjanske dźěćetko, štož bě tema jedneje moderacije. Na njej bě­štaj tež Manfred Hermaš z Rownoho a wučerka Silvia Seicowa z Mułkec wobdźělenaj. Wonaj rozkładźeštaj Christianej Matthéejej nałožk, kotryž pěstuja jenož w Slepjanskej wosadźe. Z nawodu Slepjanskeje wyšeje šule Janom Hrjehorjom chodźeše telewizijny team RBB po domje a wobdźěli so tež na wučbje serbšćiny. Tam předstajichu šulerjo 9. lětnika nowu wuknjensku metodu ze zwukopi­sakom a z wobrazowej knihu Ludoweho nakładnistwa Domowina „Swět wokoło nas“.

Humor z wuchoda ćežišćo

Freitag, 04. Dezember 2020 geschrieben von:

Přestorčeny 30. Choćebuski filmowy festiwal (FFC) poskići wot 8. do 31. decembra zajimcam program jako stream. Dohromady je 150 přinoškow z 15 sekcijow na internetnej stronje www.filmfestivalcottbus.de přistupnych. To je ­ně­hdźe połsta mjenje hač poprawom za festiwal planowane.

Choćebuz (SN/CoR/bn). Humor w najwšelakorišich wariantach hraje w lětušim mjezynarodnym programje FFC wosebitu rólu. Tak chcedźa klišejej tristneho šěreho wuchodoeuropskeho kina znapřećiwić. Wjacore inteligentne komedije w rozdźělnych sekcijach to pokazuja – filmy wo hypochondrach, twochnjenych kruwach, přiwisnikach zapřisahanskich teorijow, wo za hru chcyćiwych, wo mytiskich figurach, komplikowanych mandźelskich poměrach kaž tež wo Kosowo-albanskim „wotpowědniku“ Monthyja Pythona.

Serbski muzej z nowinku

Freitag, 04. Dezember 2020 geschrieben von:
Dypkownje k swj. Mikławšej skići Budyski Serbski muzej nowinku. Ručež jón zaso wotewru – krutych postajenjow korony dla wostanje dom prawdźepodobnje hač dosrjedź januara zawrjeny –, móža zajimcy tam nowy čěskorěčny awdioguide ­za dźěći wužiwać, kotryž smědźeše sobudźěłaćerka muzeja Mónika Ošikowa dźensa hižo ze škórnja wućahnyć. Z pomocu INTERREG-projekta a čěskeho towarstwa ­Societas Amicum Liberec je tudyši muzej nahrawanja zwoprawdźił, trěbne sekwency su z maćernorěčnymi čěskimi dźěćimi a dorosćenymi natočili. Dokelž njemóža guide kaž planowane zajutřišim na swójbnym popołdnju předstajić, dadźa muzejownicy hižo raz mały dohlad na Facebooku. Foto: SN/Hanka Šěnec

Kak so Europa směje?

Freitag, 04. Dezember 2020 geschrieben von:
Zo maja Češa swojorazny a wosebje šibały humor, njesměło cyle njeznate być. Kak pak to druhdźe w našim wuchodnym susodstwje wupada? Wćipnym skići FFC nětko móžnosć, sej sami wobraz tworić. Wšako prezentuja lětsa přewažnje komedije, štož runje tele dny najskerje najšpatniša myslička njeje. A byrnjež ani najwjetša wobrazowka wulku płachtu njenarunała, hodźi so lědma někajki format tak derje za streaming kaž filmowy festiwal, tule Choćebuski. Wužiwajmy tuž šansu – ćim bóle, hdyž sej wuwědomimy, zo wjetšinu přinoškow nihdy w regularnych programach našich kinow njewuhladamy. Riziko tudyšim wupožčowarjam zda so nažel přeco hišće přewulke być. Popłatk wotpowěduje tym wulkich mjezynarodnych portalow, Łužisku filmowu přehladku móžemy sej samo zadarmo wobhladać. Při­wšěm sej FFC wěstu kajkosć kina wobchowa: Samo najwjetša žurla je prjedy abo pozdźišo wupředata, zajimcy měli so tuž do spěcha měć! Bosćan Nawka

Hartmut Israel nam jara pobrachuje

Freitag, 04. Dezember 2020 geschrieben von:

Zeznach Hartmuta Israela jako nowačk chóra Serbskeho ludoweha ansambla 1973 w Budyšinje. Wón mi hnydom jako jara sympatiska wosoba napadny. To pokaza so pozdźišo na mnohich zhromadnych probach a zarjadowanjach kaž tež na turnejach, hdźež wón jako klarinetist a dudak sobu skutkowaše. Wuwiło je so přećelstwo, tež z jeho swójbu. Tak napadny mi pola njeho doma knižny regal, hdźež nańdźech wjele studijnych partiturow.

Jeho preciznosć interpretacije wot­błyšćowaše so w tym, zo je so na kóždy kruch přihotował. Za njeho běštej to ­takrjec hudźbno-analytiske rozestajenje a analyza. Konkretnje pokaza wón to na pišćelach hrajo we wobłuku Božich mšow, hdźež wšak maš při přewodźenju kěrlušow generalny bas harmonizować.

Tež při nahrawanju rejowanskeje bajki „Krabat“ Georgija Marinowa 1996 za ­Nałožkowu skupinu Čorny Chołmc, za čož spisach hudźbu, běch Hartmutej ­Israelej za tón abo tamny pokiw jara dźakowny. Zwukoweje barby a charakte­ristiki dla zasadźich jeho tam jako klarinetista.

Ante Trstenjak

Freitag, 04. Dezember 2020 geschrieben von:
Po studijnych lětach molerstwa w ródnej Słowjenskej a dale w Grazu, Wienje, Parisu a Praze a po studijnych pućowanjach po mnohich europskich krajach přesydli so Ante Trstenjak 1920 do Prahi. Tam załoži swójbu a zezna tež serbskich studentow. W lěće 1928 poda so prěni raz na pjeć měsacow do Łužicy, zo by sej stawizny, rěč a kulturu Serbow zbližił. Sydom króć je wón Łužicu wopytał, posledni raz składnostnje ll. festiwala serbskeje kultury 1968. Serbska narodna drasta jeho fascinowaše, a tohodla je Serbowki w Hornjej a Delnjej Łužicy na najwšelakoriše wuměłsko-techniske wašnje zwobraznił. Serbowkam wěnowaše Trstenjak dlěje hač 30 lět swoje wuměłske tworjenje. Najznaćiša mólba je triptychon „Hołdowanje serbskim wótčincam“, kotryž debi žurlu Serbskeho muzeja w Budyšinje. Njedawno hakle su tam wustajeńcu jeho wobrazow „Barby daliny“ wotewrěli. Přistupna je přehladka hač do klětušeje 9. meje, tuchwilu pak je pandemije dla bohužel za­wrjena. Mějmy nadźiju, zo dalši přistup k wustajeńcy hišće zmóžnja, prjedy hač pokazaja ju w Praze a Mariboru. W starobje 76 lět zemrě Trstenjak 4. decembra 1970.

Město Chicaga najprjedy Budyšin

Mittwoch, 02. Dezember 2020 geschrieben von:

Šěršej serbskej zjawnosći bu Luiza Winarjec znata, jako je we wobłuku lětušeje schadźowanki nowostki Ludoweho nakładnistwa Domowina za „digitalnym knižnym blidom“ předstajiła. Zo 18lětna wot septembra w rozšěrjenju LND pomha, zwisuje z koronapandemiju.

CD „Serbska rapsodija“ wušła

Dienstag, 01. Dezember 2020 geschrieben von:

Besigheim (SN). W hudźbnym nakładnistwje ENA Liany Bertók je CD „Serbska rapsodija – Sorbische Kammermusik für Violine und Klavier“ wušła.

Nowe wudaće serbskeje komorneje hudźby wobsahuje twórby Bjarnata Krawca, Jurja Winarja, Jana Rawpa a němskeho komponista Huga Raithela. Zestajeli su na zynkonošaku kompozicije, kotrež su lědma hišće znate abo hižo njepřistupne. Nowšej twórbje Jana Thiemanna a Ulricha Pogody wuběr wu­dospołnjetej. Wo mištersku interpretaciju postaraštej so Anett Baumann (wiolina) a Liana Bertók (klawěr).

Do Českeje Lípy

Dienstag, 01. Dezember 2020 geschrieben von:
30. nazymnika 1945 dowjeze wosebity bus 30 serbskich šulerjow do Českeje Lípy. To běchu wuknjacy prěnjeje rjadownje „připrawnišća łužiskoserbskeho realneho gymnazija“. Wutworjenje gymnazija běštej čěska šulska Maćica (ÚMŠ) a Towarstwo přećelow Serbow (SPL) zmóžniłoj. Spočatk 1946 rozrosće ličba šulerjow na 59 w dwěmaj rjadownjomaj. 15. měrca potom rozrjadowachu mjeztym 61 hólcow a holcow na tři rjadownje. 34 šulerjow bydleše w internaće, tamni běchu hosćo čěskich swójbow. Třo młodźi Serbja z Wotrowskeje wosady (Jurij Pěčka, Beno Šołta a Jurij Wróbl) přińdźechu bjez předznajomosćow čěšćiny do 11. lětnika na měšćanski gymnazij. 22. septembra 1946 załožichu w Čěskej Lípje Towarstwo serbskich studentow. Předsyda bu Beno Šołta, wjednistwu přisłušeštaj tež Ben Budar a Beno Korjeńk. Wučerjo w Českej Lípje běchu kantor Jurij Šołta, Jurij Wuješ (wot decembra 1945), Bjarnat Rachela, Arnošt Skopa (wot januara 1946), Měrćin Zoba (wot měrca 1946), dr. Herman Šleca, Pawoł Wowčerk (wot spočatka šulskeho lěta 1946/1947). Wjednik gymnazija bě prof. Mikławš Krječmar. Na proze 1947 přećahny gymnazij do Varnsdorfa-Warnoćic. Mikławš Krawc

„Kak powitam ja tebje ...“

Montag, 30. November 2020 geschrieben von:

Znowa zazběh do adwenta z duchownej hudźbu

Budyšin (CRM/SN). Pod hesłom „Kak ­powitam ja tebje ...“, w 17. lětstotku wot w Berlinje na wurjadnym městnje skutkowaceho a jara sławjeneho Serba Jana Krygarja na tekst Paula Gerhardta spisaneho hišće dźensa woblubowaneho kěrluša, steješe lětuši nyšpor adwentneje hudźby wčera w Budyskej cyrkwi Našeje lubeje knjenje. „Wulkotne su naše wašnja a nałožki předewšěm w adwentnym ­času“, zwěsći tachantski farar, prelat ­Wito Sćapan při swojim witanju. A runje tež tónle hudźbny nyšpor jako zazběh ­do wulkeho swjedźenja hód je mjeztym jara woblubowany. Byrnjež cyłkownje trochu mjenje wopytowarjow přišło hač druhe lěta, přizwolene městna tola cyle njedosahachu. Běše dźě cyrkwinski hudźbny direktor Friedemann Böhme ze skupinu młodych kaž tež dorosćenych wosadnych dosć nahladny a zdobom wotměnjawy program přihotował. Mjez nimi běše tež serbski šuler Šćěpan Friedl jako młody a hižo dosć zamóžliwy gitarist.

Neuheiten LND