Slepo (JoS/SN). Nowa wustajeńca „Mjez Sprjewju a Nysu“ Běłowodźanskeho wuměłca Rainera Dietmara Henniga w Slepjanskim Serbskim kulturnym centrumje (SKC) zbudźa tele dny kedźbnosć wopytowarjow. Přehladka bě kruće do plana lětušich zarjadowanjow SKC zapřijata, koronawirus pak je zamołwitym hnydom dwójce naprěki přišoł. Sprěnja běchu zarjadniske wobmjezowanja wuskutkowali, zo njebě hižo předchadźaca wosebita jutrowna wustajeńca přistupna. Zdruha běchu wuwólnjenja škitnych naprawow hakle po poprawnym terminje wotewrjenja aktualneje ekspozicije wobzamknyli. Nětko su sobudźěłaćerki SKC dwójne rozrisanje našli a wobě wustajeńcy zwjazali. „Smy jutrownu wustajeńcu prosće hač do 14. junija podlěšili. By přeškoda było, njemóhł-li nichtó z lubosću wuhotowanu přehladku dohromady 444 jutrownych jejkow ze zběrkow Ingrid Bramke a dr. Lotara Balka widźeć“, měni nawodnica SKC Sylwija Panošina.

Z molerstwom ludźi wabić

Dienstag, 26. Mai 2020 geschrieben von:

Swjatki přeprošeja wuměłcy po wšej Sakskej zaso zajimcow do swojich ateljejow a dźěłarnjow. Mjez nimi je tež Helga Schönach w Nadróznej Hrabowce (Straßgräbchen), kotraž chce ludźom swoje mólby pokazać.

Nadrózna Hrabowka (WM/SN). Małe čaporowe wiki a molerstwo maja zajimcow do dźěłarnje Helgi Schönach wabić. Mjeztym 15. króć chce wona swój ateljej zjawnosći wotewrěć. Jako běše dźensa 77lětna před 22 lětami swoje dźěło zhubiła, wona wo tym rozmyslowaše, kak móhła wólny čas zmysłapołnje wupjelnić. Spěšnje rozsudźi so za nowy hobby molowanje, štož jej wulke wjeselo wobradźa. Swjatki njedźelu a póndźelu přeproša wona w „Garaži wuměłstwa“ na swojej zahrodźe na Sydlišćowym puću 3 w Na­dróznej Hrabowce wot 10 do 17 hodź. zajimcow na tradicionalnu akciju „Kunst: offen in Sachsen“ witać. Z njej chce, kaž mnozy dalši wuměłcy, zajim za wuměłstwo budźić. Helga Schönach wustaja wjace hač 60 wobrazow w technikach pastel, akryl a akwarel. Na swojich wobrazach zapopaduje rjanosć krajiny, městow a wsow Łužicy. Rady wuměłča wězo tež na prašenja hosći wotmołwja.

Nowy grafiski koncept za muzej

Freitag, 22. Mai 2020 geschrieben von:
W Budyskim Serbskim muzeju modernizuja tuchwilu swój grafiski koncept. Posledni raz běchu jón 1989 wobnowili. Budyski grafikar Ralf Reimann, kiž je hižo jutrownu wustajeńcu wuhotował, stara so nětko wo nowe grafiske wuhotowanje domu, kotrež chcedźa krok po kroku zwoprawdźić. Tak chcedźa logo z nowym pismom na wuchodnu fasadu namolować, zo bychu wopytowarjow ze směra Maćijoweje wěže lěpje na so skedźbnić móhli. Tež nowe pismiki při zachodźe buchu zašły tydźeń připrawjene, kaž Jurij Suchy tule pokazuje. Nimo tutych nowostkow dóstanu wopytowarjo hižo wot januara při kasy nowe zastupne lisćiki. Foto: Carmen Schumann

Jan Bartko

Freitag, 22. Mai 2020 geschrieben von:

18. meje 1900 zemrě w Budyšinje wučer a spisowaćel Jan Bartko, kiž bě so 16. nowembra 1821 žiwnosćerskej swójbje w Drobach pola Minakała narodźił. Po wopyće Budyskeho krajnostawskeho wučerskeho seminara wučerješe w Delnjej Hórce, Chwaćicach a 33 lět w Nosaćicach, hdźež bě tež kantor. Zasadźeše so za čas byrgarsko-demokratiskeje rewolucije w Němskej 1848/1849 jara za towaršnostny postup a za narodne zajimy Serbow. Bě sobuawtor Wulkeje peticije Serbow, zapisowar Serbskeho burskeho towarstwa Radwor a 1847 sobuzałožićel Maćicy Serbskeje. 1898 bu jeje čestny čłon. Pod pseudonymom „Jan Šćipalca“ pisaše a pěsnješe doprědkarske přinoški a basnje za Tydźenske Nowiny a za Serbski Nowinkar, ko­trehož soburedaktor wón bě. Jako připó­znaty wučer spisa 1872 štyri króć nakładowanu a 48 lět wužiwanu „Prěnju čitanku za serbske šule“ a 59 lět wužiwane „Bibliske stawizny za serbsko-němske šule“ kaž tež knihu „Oberlin. Jeho žiwjenje a skutkowanje w Kamjenjodoli“, kěrluše, basnje a pře­łoži teksty Zejlerjoweho oratorija „Na­lěćo“ do němčiny.

Manfred Laduš

Prěnje zetkanje

Freitag, 22. Mai 2020 geschrieben von:
21. meje 1945 wječor zeńdźe so wjace hač dwaceći Budyskich Serbow w hosćencu „Zelena jědla“ na Hornčerskej na prěnju powójnsku Domowinsku zhromadźiznu, kotruž bě nachwilny předsyda dr. Jan Cyž zwołał. Wón rozłoži zaměr a móžnosće skutkowanja narodneje organizacije, kotruž bě sowjetska krajna komandantura Sakskeje 17. meje dowoliła. Próstwu za to bě 12. meje dr. Cyž na Budyskej komandanturje gardowemu kapitanej Kuzmjenkej přednjesł a wo zaměrach a wustawkach 1937 zakazaneje Domowiny informował. Kuzmjenko jemu praji, zo dyrbi krajna komandantura dźěławosći Domowiny přihłosować, dokelž je jeje skutkowanišćo wjetše hač Budyski wokrjes. Hižo 18. meje bě dr. Cyž w Chrósćicach na zhromadźiznje 30 přitomnym bywšim Domowinjanam zdźělił, zo móže zwjazk Serbow zaso dźěłać. Přitomni schwalichu serbskich naležnosćow dla list na Stalina, kotryž měješe na Čunkec statoku přebywacy sowjetski major do Moskwy sobu wzać. Kopija lista bu potom w Čěskej wozjewjena. 21. meje zapisa so hnydom dwaceći Serbow za čłonstwo Domowiny. Manfred Laduš

Wódne koło młyn zaso wudospołni

Dienstag, 19. Mai 2020 geschrieben von:
Techniski pomnik w Choćebuzu, Młyn při sprjewinym spušćadle, dóstanje wódne koło. Tak budźe młyn zaso dospołny a hodźi so dźakowano młynskej technice w połnej funkciji předstajić. Nadawk wukonja młynotwarske předewzaće Gottfrieda Schumanna z rudnohórskeje gmejny Mulda. Schumann nawjeduje wot lěta 1878 wobstejacu firmu w štwórtej generaciji. Minjenu wutoru běchu wobstatki dóšli, z čimž započachu montažu přihotować. Wódne koło ma přeměr 5,90 metrow a je dwaj metraj šěroke. Wčera su łopatate nošaki młynskemu kołu přimontowali, spočatk přichodneho tydźenja chcedźa kompletnu montažu dokónčić. Foto: Michael Helbig

Nuzowe wudaće było

Dienstag, 19. Mai 2020 geschrieben von:
Hawarije w ćišćerni na Horach dla su abonenća wčerawše Serbske Nowiny jako nuzowe wudaće dóstali. To redakcija wobžaruje a so za špatnu čitansku kwalitu zamołwja. „Serbske Nowiny dźensa zaso kaž zwučene wuńdu“, rěka z ćišćernje. Trěbnu narunanku ze Šwicarskeje su w nocy zatwarili. SN

Praksa archiwow we fokusu

Montag, 18. Mai 2020 geschrieben von:

Fotografije su za slědźerjow drohotne žórła. Kak je prawje katalogizować, digitalnje spřistupnić a kak wobstatki rozšěrić, to wědomostnicy tuchwilu we wobłuku wosebiteho zjězda rozjimuja.

Marburg/Drježdźany/Budyšin (SN/bn). Němska towaršnosć ludowědy (dgv), Institut za sakske stawizny a ludowědu kaž tež Serbski institut (SI) su minjeny pjatk lětuši zjězd „Wobrazowe archiwy“ zahajili. Koronakrizy dla zarjadowanje ryzy digitalnje wuhotuja. Dohromady 19 wědomostnikow je w tym zwisku přednoški nahrawało a na stronje bildarchive.isgv. de wozjewiło. Hač do 20. julija přistupne wideja su do štyrjoch skupin „Wužiwanje wobrazowych archiwow“, „Wobstatki wobrazow a kontekstualizacija“, „Strategije zběranja“, „Praksa zběranja“ kaž tež „Wobrazy a digitalizacija“ rozrjadowane. Z pomocu wotpowědneje funkcije móža wědomostnicy, ale tež eksterni zajimcy přinoški komentować a mjez sobu diskutować.

Přewjeduja generalnu inwenturu

Montag, 18. Mai 2020 geschrieben von:

Zańdźeny, přez koronawirus postajany čas zawrjenych duri je Budyski Serbski muzej mjez druhim za to wužiwał, pokročować z přećahom do noweho składa na Budyskej Lubijskej dróze.

Budyšin (SN/CoR). Na łubi wěcy składować, kotrež nachwilnje trěbne njejsu, to bě lěta dołho tež strategija Budyskeho Serbskeho muzeja, swój wobstatk chować. Hdyž pak dźeń a wjace objektow k tomu přińdźe, maš tež dale a wjetše ćeže z přemało městnom. „Eksistencielny problem bě, zo njebychmy tak žane dalše eksponaty wjace přijimać móhli. Nimo toho žadaja sej wone wězo wosebite klimatisko-konserwatoriske wuměnjenja, tež statika stareho twara bě problematiska atd. Płonina w nowym składźe je nimale trójce tak wulka kaž dotalna“, rozłožuje direktorka Serbskeho muzeja Christina Boguszowa. Twarske naprawy po přećach muzeja su mjeztym tak daloko zakónčene, jenož polcy hišće pobrachuja. Přiwšěm su muzejownicy hižo započeli łubju krok po kroku wurumować.

Mjenje nawěškow so na dźenik wuskutkuje

Montag, 18. Mai 2020 geschrieben von:

Koronawirus ma wšědny dźeń redaktorow mjeńšinowych nowin, kotrež su w Europskim zjednoćenstwje dźenikow w mjeńšinowych a regionalnych rěčach (MIDAS) zwjazane – mjez nimi tež Serbske Nowiny – w horšći. Smy so raz wobhonili, kajka tuchwilna situacija w čłonskich dźenikach MIDAS je. Dźensa rozprawjamy wo danskej nowinje w Němskej, Flensborg Avis.

Flensburg (SN/JaW). W sewjernym dźělu Němskeje Južnym Schleswigu nimaja ­telko z koronawirusom natyknjenych. „W Flensburgu z 95 000 wobydlerjemi bu dotal jeničce 33 wosobow pozitiwnje testowanych“, pisa šefredaktor danskeho dźenika w Němskej „Flensborg Avis“ Jørgen Møllekær na naprašowanje našeho wječornika a dalšich čłonskich dźenikow MIDAS.

Serbska debata

Neuheiten LND