Ow, ja sym wćipny

Mittwoch, 29. August 2018 geschrieben von:
Na Budyskim dwórnišću hižo wjacore lěta był njejsym. Dokładnje pak so dopominam, kak jeho zachodna hala wupadaše, wšako běch srjedź 1980tych lět za čas wójska a pozdźišo jako student nastaj­nosći z Budyšina z ćahom po puću. Před wočomaj mam wosom wulkich nasćěnowych wobrazow, we wušomaj klinča mi připowědźenja za jednotliwe ćahi a w nosu mam njepřijomny smjerd, kotryž ludźom ze směra nuznikow napřećo ćehnješe. Jako wčera zakładny kamjeń za přetwar dwórnišća na běrowowe twarjenje połožichu, běch tuž wćipny, kajke tam wokomiknje wupada. Poprawom zwo­stachu jeničce wonkowne sćěny, wšo druhe je wottor­hane, nasćěnowe wobrazy su z drjewom zakryte. A bě mi trochu ćežko sej předstajić, kak chcedźa w běrowowym twarjenju funkciju dwórnišća zachować. Na to sym woprawdźe jara wćipny a so hižo nětko na wotewrjenje kónc přichodneho lěta wjeselu. Marian Wjeńka

Swójby pytaja za zhubjenymi

Mittwoch, 29. August 2018 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). W pytanskej słužbje Němskeho čerwjeneho křiža (DRK) tež 70 lět po skónčenju Druheje swětoweje wójny přeco hišće naprašowanja za we wójnje zhubjenymi dochadźeja. W prěnich šěsć měsacach 2018 su tam 4 747 wotpowědnych naprašowanjow dóstali, zdźěli organizacija składnostnje jutři­šeho Mjezynarodneho dnja zhubjenych (30. awgust). Loni bě jich přez cyłe lěto 8 800 naprašowanjow. Ličba wostanje tuž dale na wysokim niwowje. Sobudźěła­ćerjo pytanskeje słužby móžachu nimale štwórćinu padow wujasnić. „Zajim za dóńt milionow ludźi, kotřiž su přez Druhu­ swětowu wójnu a wuhnanstwo přiwuznych zhubili, je dale jara wulki“, rjekny prezidentka DRK Gerda Hasselfeldt. Wjele swójbow w Němskej tema přeco hišće jara intensiwnje zaběra.

Po wšěm swěće pyta DRK tuchwilu za ni­male 100 000 ludźimi, kotřiž su jako sćěh wójny, ćěkanja abo wuhnaća zhu­bje­ni. To je najwjetša ličba minjenych dźesać lět. Přiběrajcy so migranća na DRK wo­broćeja, dokelž su na ćěkańcy přiwu­znych zhubili. Hłownje su to ludźo z Afghanistana, Syriskeje, Somalije a Eritreje.

To a tamne (29.08.18)

Mittwoch, 29. August 2018 geschrieben von:

Tysacy pčołkow su wčera předawanišćo hotdogow wosrjedź z turistami mjerwjaceho so Times Squara w New Yorku woblěhowali. Prawdźepodobnje běchu swój schow horcoty dla wopušćili. Ludźo so předawanišća zdalowachu. Policija pósła swojeju hłownohamtskeju fachowcow za pčołki. Njetraješe ani hodźinu, a něhdźe 40 000 pčołkow bě popadnjenych a po puću k nowej domiznje na Long Island.

Tójšto wusměšowanja dyrbi sej britiska premierministerka Theresa May w interneće lubić dać, po tym zo bě na wopyće w Južnej Africe ze šulerjemi rejwała. Rejuje „kaž roboter Maybot“, abo „kaž Mick Jagger, po tym zo je jeho Boža ručka zajała“, tam čitaš. W zjawnosći rejwać je za politikarjow „wěste riziko“. Kóždy dźě tak „cool njegroovuje“ kaž bywši US-prezident Barack Obama na swojim poslednim wopyće Južneje Afriki.

Delnjoserbska biblija online přistupna

Dienstag, 28. August 2018 geschrieben von:

Digitalizowana delnjoserbska biblija z lěta 1868 je hižo w internetnym portalu Choćebuskeje wotnožki Serbskeho instituta přistupna. Přichodnu njedźelu, na 250. serbskej namši nowšeho časa­, wěnowanej 30lětnemu wobstaću dźěłoweje skupiny „Serbska namša“, w Choćebuskej Němskej cyrkwi tutón digitalny wupłód zdobom prezentuja.

Choćebuz (SN/at). Wuske zhromadne dźěło Choćebuskich wědomostnikow Serbskeho instituta ze Spěchowanskim towarstwom za serbsku rěč w cyrkwi je so wudaniło. Zajimowany Serb, tak je to předsyda towarstwa dr. Hartmut Leipner z widom na nastawacy projekt raz prajił, „móže nětko w Swjatym pismje listować, wšojedne, hdźe runje přebywa“.

Wot lěta 2005 w Serbskim instituće digi­talizowany tekst předleži. Te­hdy dachu jón za delnjoserbski tekstowy korpus wotpisać. Zo pak bychu jón wudali, běchu korektury trěbne. Kopica dźěła za tym­ tči a hakle w lětomaj 2015/2016, tak informuje Serbski institut pod www.dolnoserbski.de, dóńdźe ke kooperaciji ze Spěchowanskim towarstwom za serb­sku rěč w cyrkwi.

Kónc koalicije móžny

Dienstag, 28. August 2018 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Parlamentariski jednaćel frakcije SPD w zwjazkowym sejmje Carsten Schneider ma za móžne, zo koalicija jeho strony z CDU a CSU w běhu přichodnych dwanaće měsacow rozpadnje. „Hdyž unija dale dźěło zapowědźa a wažne zakonske předewzaća blokuje, njetrjebamy hač k ewaluaciji nazymu 2019 čakać“, rjekny Schneider nowinarjam. „Mjez socialdemokratami je po zwadźe mjez CDU a CSU azyloweje poli­tiki dla sćerpnosć přetrjebana.“

Knježerstwo bjez wjetšiny

Drježdźany (dpa/SN) Dobre lěto do wólbow Sakskeho krajneho sejma je nahladnosć krajneho knježerstwa mjez wole­rjemi tak snadna, zo nima hižo wjetšinu. Bychu-li njedźelu wólby byli, by CDU z 30 procentami najsylniša móc była, njeby pak z SPD koaliciju wutworić móhła, dokelž by ta runje hišće jědnaće procentow hłosow dóstała, zdźěla institut Infratest. AfD by z 25 procentami druha najsylniša móc była. Lěwica by měła 18 procentow, Zeleni šěsć a FDP pjeć proc.

Přemało za kolesowarjow

Dźěłapołny kónc tydźenja mějachu sobudźěłaćerjo mjeńšinoweho sekretariata w Berlinje: Woni wobdźělichu so na kóždo­lětnym dnju wotewrjenych duri zwjazkoweho knježerstwa, zo bychu w nutřkownym ministerstwje wo swojim dźěle a wo narodnych mjeńšinach informowali. Tam přińdźe předsyda Domowiny Dawid Statnik ze zwjazkowym ministrom za nutř­kowne naležnosće Horstom Seehoferom (CSU) do rozmołwy a jeho přeprosy błótowske kórki woptać. Foto: Mjeńšinowy sekretariat/Judit Šołćina

Babiš ćěkancam napřećo dale njepowalny

Dienstag, 28. August 2018 geschrieben von:

Praha (dpa/SN). Dźeń do wopyta w Italskej a na kupje Malta je čěski ministerski prezident Andrej Babiš w prašenju ćěkan­cow swoju bjezkompromisnu po­ziciju potwjerdźił. „Hdyž wo tym rěču, zo nochcu ani jeničkeho migranta při­wzać, da tohodla, zo bych signal dał“, rjekny załožer populistiskeho hibanja ANO po zdźělenju powěsćernje čtk wčera w Praze. Babiš sej žadaše, zo měli zrěčenja ze sewjeroafriskimi statami wujednać, zo bychu ćěkancow wróćo brali.

W Romje wočakowaše Babiša dźensa italski ministerski prezident Giuseppe Conte. Wobaj politikarjej běštaj so minjene dny w prašenju migracije w Srjedźnym morju zjawnje rozestajałoj. Čěska bě italsku próstwu wotpokazała, přiwzać ćěkancow, kotřiž z čołmami přijědu. Ital­ska­­ žada sej wot čłonskich statow EU wjace solidarity. Čuje so hladajo na spochi přichadźacych ćěkancow wosamoćena a je swoju politiku migrantam a pomocnym organizacijam napřećo widźomnje přiwótřiła. Tež na kupje Malta su pječa hranicy poćežowanja docpěli. Tam čaka tohorunja tójšto ćěkancow na dalejězbu do druhich europskich krajow.

Wopory katastrofy wopominali

Dienstag, 28. August 2018 geschrieben von:

Ramstein (dpa/SN). 30 lět po katastrofje na lětarskim dnju na porynsko-pfalcskim wojerskim zepěranišću USA Ramstein su při­wuzni a přežiwjeni 70 mortwych a wjace hač tysac zranjenych wopomi­nali. Předwidźana bě mjez druhim eku­meniska nutrnosć. Po tym smědźachu wobdźělnicy z busom k městnu njezboža w poprawom kruće zaraćenej kónčinje lěta­nišća jěć. Dźeń měješe ze zjawnym zarjadowanjom při wopomnišću zwonka lětanišća wuklinčeć. Zarja­dowarjo wočakowachu něhdźe sto wobdźělnikow. Na swjatočnosć přizjewili běchu so mjez dru­him ministerska prezidentka Po­rynsko-Pfalcy Malu Dreyer (SPD) kaž tež ně­hdyšej ministerskaj prezidentaj Kurt Beck (SPD) a Bernhard Vogel (CDU).

28. awgusta 1988 běchu we wobłuku lětarskeho předstajenja na wojerskej bazy tři mašiny italskeje wuměłskeje stafle Frecce Tricolori (Třibarbne kłoki) do so zrazyli. Jedne z nich padny do přihladowarjow a rozbuchny. 67 wopytowarjow a třo piloća zemrěchu. Wjace hač tysac ludźi so zrani, mnozy so strašnje spalichu.

Namócnosće raznje zasudźeja

Dienstag, 28. August 2018 geschrieben von:

Tež nowe demonstracije w Kamjenicy sej zranjenych žadali

Kamjenica (dpa/SN). Po najnowšich namócnosćach w Kamjenicy přiběra kritika přiběraceje agresije přećiwo wukrajnikam dla. „Rasizm sej widźomnje puć ruba“, rjekny fachowc za prawicarski ekstremizm Amadeuwa Antonijoweje załožby Robert Lüdecke powěsćerni dpa.

Při nowych protestach prawicarskich a lěwicarskich demonstrantow w centrumje Kamjenicy je so wčera wječor šěsć demonstrantow zraniło. Wobdźěl­nicy mjetachu praskotaki a bleše. Wuchadźišćo protestow běchu kónctydźenske namócnosće, při kotrychž bu 35lětny Němc zakłóty. Policija zaja na to 23lět­neho Syričana a 22lětneho muža z Iraka. Wobaj sedźitaj w přepytowanskej jatbje.

W Nowej Cali planuja nowy klóšter

Dienstag, 28. August 2018 geschrieben von:

Podstupim (dpa/SN). Mniša rjadu cisterciensow so po 200 lětach do braniborskeje Noweje Cale nawróća a planuja zdobom nowotwar klóštra. Spočatnje chcychu mniša do kencliskeho twarjenja 750 lět stareho klóšterskeho objekta zaćahnyć, zdźěli kulturna ministerka Braniborskeje Martina Münch (SPD), kotraž je tež předsydka rady załožby Wustaw Nowa Cala, wčera w Podstupimje. Mniša su so po probowym lěće w Nowej Cali za no­wotwar rozsudźili.

Přichodnu njedźelu chcedźa priorat oficialnje załožić, zo móhli klóšterske žiwje­nje dale wjesć. Před 750 lětami za­łoženy stary klóšter bu 1818 sekulari­zowany. Wot lěta 1996 wobsteji załožba. Na terenje wotměwa so tójšto kulturnych zarjadowanjow.

Serbska debata

Neuheiten LND