Berlin (dpa/SN). Kóždy štwórty so starosća, zo móhła Němska do wojerskeho rozestajenja splećena być. Kaž z „Wěstotneho reporta 2020“ wuchadźa, njebě strach před wójnu wot spočatka woprašowanja za kóždolětnje wuchadźacu rozprawu w lěće 2011 hišće nihdy wjetši.
Po wčera wozjewjenym přepytowanju je 66 procentow ludźi w Němskej měnjenja, zo wuchadźa najwjetše wohroženje swětoweho měra přichodne lěta z Irana. Na druhim městnje na lisćinje krajow, kotrež maja ludźo za tajke wohroženje, steja USA (61 procentow). Slěduje Sewjerna Koreja, Turkowska a – na pjatym městnje – Ruska. Při tymle prašenju móžachu ludźo wjacore kraje mjenować.
Runočasnje ma 39 procentow ludźi w Němskej USA dale za najwažnišeho wojerskeho zwjazkarja Němskeje. Tule pak su jasne rozdźěle mjez zapadnej a wuchodnej Němskej widźomne: Mjeztym zo ma 41 procentow zapadnych Němcow USA za najwažnišeho zwjazkarja, je jich na wuchodźe runje 30 procentow. Po tutych informacijach ma 34 procentow zapadnych a 37 procentow wuchodnych Němcow Francosku za najwažnišeho wojerskeho partnera.
Drježdźany (dpa/SN). Z mnohimi zarjadowanjemi wopominaja w Drježdźanach dźensa zničenje města před 75 lětami na kóncu Druheje swětoweje wójny. Popołdnju wočakowachu zwjazkoweho prezidenta Franka-Waltera Steinmeiera, kiž chcyše w Kulturnym palasće rěčeć.
Britiscy a ameriscy bombowcy běchu 13. februara 1945 a dny po tym centrum metropole nad Łobjom nimale dospołnje zničili. Hač do 25 000 ludźi bě tehdy zahinyło. Wo dokładnych ličbach woporow so hač do dźensnišeho wadźa.
Zwjazkowy prezident Steinmeier chce so wječor zhromadnje z wobydlerjemi Drježdźan a hosćimi z Wulkeje Britaniskeje na čłowjeskim rjećazu wobdźělić, kotryž tam kóžde lěto jako znamjo přećiwo znjewužiwanju podawka přez prawicarjow wutworja. Nalěty prawicarscy ekstremisća prawidłownje instrumentalizuja, zo bychu winu Němskeje na wójnje a złóstnistwa nacionalsocialistow relatiwizowali. We wokomiku prěnjeho nalěta wokoło 21.45 hodź. maja zwony wšitkich Drježdźanskich cyrkwjow zwonić.
Ludwigshafen/Podstupim (SN). Chemijowy koncern BASF chce w swojim zawodźe w Carnym Gózdźu (Schwarzheide) nowu produkciju za baterijowe materialije natwarić. Tam chcedźa předprodukty finskeje wotnožki BASF předźěłać, předewzaće wčera w swojej centrali w Ludwigshafenje zdźěli. Po informacijach medijow planuja při tym inwesticije 500 milionow eurow.
W Carnym Gózdźu chcedźa baterije twarić, z kotrymiž móža něhdźe 400 000 elektroawtow wob lěto wuhotować. Nowa připrawa ma dźěl wjaceschodźenkoweho inwesticiskeho plana za natwar cyłoeuropskeje syće za produkciju elektroawtow być. Wo planach za natwar baterijoweje produkcije běchu loni prěni króć rozprawjeli. Pozadk zasydlenja je rozsud komisije EU, po kotrymž móhła so produkcija baterijow z najwjace 3,2 miliardomaj eurow spěchować. Na projekće wobdźěla so sydom krajow. Němska smě najwjace 1,25 miliardow eurow dóstać. W lěće 2022 chcedźa prěnje baterije twarić.
Nowy pospyt k wuchowanju krokodila: Awstralčan chce w Indoneskej krokodilej pomhać, wobruč motorskeho, kotruž ma reptil hižo wjacore lěta wokoło šije, wotbyć. Za to chce so telewizijny fachowc za zwěrjata Matt Wright na kupu Sulawesi podać. Dotal běchu wšitke pospyty zwrěšćili, krokodil wuchować. Nětko chce Wright, znaty z wusyłanja „Outback Wrangler“, swoje zbožo pospytać.
60 hodźin bjez spara wutrać dyrbja wobdźělnicy telewizijneho wusyłanja sćelaka ProSieben, kiž chcedźa 14. měrca prěni króć originalnje wusyłać. Při show „Štóž spi, tón přěhraje“ nastupi šěsć prominentnych ze wšelakimi hrami wušiknosće a kedźbliwosće přećiwo sebi. Při tym fachowcy dokładnje wobkedźbuja, hač je sej něchtó wusnył. Štóž najdlěje předźerži, je dobył. Dotal njeje znate, štó chcył so jako kandidat na to zwažić.
Concord (dpa/SN). Lěwicarski senator Bernie Sanders je druhe předwólby za prezidentskeho kandidata demokratow USA snadnje dobył. Po wuličenju nimale wšitkich hłosow měješe Sanders w sewjerowuchodnym zwjazkowym staće New Hampshire něhdźe 26 procentow, medije USA rozprawjeja. Bywši měšćanosta Pete Buttigieg dósta 24 procentow. 38lětny Buttigieg bě minjeny tydźeń w staće Iowa přećiwo Sandersej dobył.
Rozsudźa wo Salviniju
Rom (dpa/SN). Italski senat měješe dźensa rozsudźić, hač dyrbi bywši nutřkowny minister Matteo Salvini swojeje politiki ćěkancam napřećo dla před sudnistwo. Za to by senat imunitu šefa prawicarskeje Legi zběhnyć dyrbjał. Sudnistwo w Cataniji na Sicilskej bě wotpowědnu próstwu zapodało. Při móžnym procesu dźe wo to, zo bě Salvini swój čas jako nutřkowny minister 131 migrantam na łódźi pobrjóžneje straše „Gregoretti“ čakać dał. Łódź njesmědźeše dny dołho do přistawa přijěć. Statne rěčnistwo wumjetuje Salvinijej rubjenje swobody.
Wočakuja dokument bamža
Budyšin (SN/MkWj). Časowy plan nastupajo wutwar Budyskeje policajskeje wyšeje šule měli na kóždy pad dodźeržeć. Tole žada sej zapósłanc CDU w Sakskim krajnym sejmje Marko Šiman. Policajske kubłanišćo je po jeho měnjenju sobu najwažniše twarske předewzaće. Wot lěta 2013 na tym dźěłaja, w Budyšinje wotnožku Rózborskeje policajskeje wyšeje šule zaměstnić. Twarske dźěła su mjeztym zahajene. Kónc lěta 2024 ma šula hotowa być, Šiman wčera na nowinarskej rozmołwje w Budyšinje připowědźi. Nowe kubłanišćo policistow wotpowěduje po jeho słowach nowym wužadanjam časa a skića moderne wuměnjenja za wysoku kwalitu wukubłanja młodych policistow. W tym zwisku Šiman před tym warnuje, pjenježnych přičin dla lutować a spočatne wysoke naroki nastupajo techniske wuhotowanje šule znižić. Twar płaći 75 milionow eurow.
Berlin (dpa/SN). Předsyda krajneje skupiny CSU w zwjazkowym sejmje Alexander Dobrindt žada sej spěšne rozrisanje krizy nawodnistwa CDU. Časowy plan, wo kotrymž je tuchwilu stajnje zaso rěč, a kiž předwidźi rozrisanje prašenja nawodnistwa přez wjacore měsacy, so scyła njehodźi a je bjez šansy na zwoprawdźenje, rjekny Dobrindt wčera w Berlinje. „Krizowe połoženje njerozrisaš z tym, zo krizu pěstuješ, ale hdyž jednaš.“
CDU dyrbjała rozsudźić, hač ma móc so ponowić, sej Dobrindt žadaše. Nichtó njetrjeba wubědźowanje rjanolinkow, wón rjekny. Dźe wo jasnosć nastupajo wosobiny, namakać wosobu, kotraž móže za uniju pozitiwne fantazije za přichod budźić. Prašenje, kak unija we wólbnym boju 2021 wobsteji, sylnje wot toho wotwisuje, kak so lěto 2020 za nju skónči. Tohodla je nětko wažne rozsudźić, zo móhli stabilnje knježić. „Čim dlěje doba pytanja traje, ćim bóle budu nas politiscy přećiwnicy w swojich komentarach wusměšować.“