Skorža dla klimy njepřećelskosće

Donnerstag, 17. Oktober 2019 geschrieben von:
Lipsk (dpa/SN). Lětuši lawreaća Lipšćanskeho medijoweho myta wobkedźbuja přiběracu njepřećelsku klimu napřećo medijam w towaršnosći. W Němskej reaguja mjeztym hač do wobydlerskich kruhow na hinaše měnjenja z hidu, rjekny wčera 46lětny telewizijny reporter Arndt Ginzel. Předewšěm na wuchodźe Němskeje na žurnalistow njedowěrliwje a skeptisce zhladuja. Z Budyšina pochadźacy Ginzel dósta lětsa zhromadnje ze swojim kameramužom, 47lětnym Geraldom Gerberom, Myto za swobodu­ a přichod medijow. Wutoru wječor su je w Lipsku přepodali. Samsne myto spožčichu awstriskemu žurnalistej a moderatorej sćelaka ORF, 53lětnemu Arminej Wolfej. Wón so wuwića dla runje tak starosći. „Stajnje zaso spytaja dźěło žurnalistow delegitimować – a to ze stron prawicarskich populistow kaž tež ze stron knje­žerstwow.“ Wolfa su jeho dźěła dla hižo wospjet ze stron prawicarskopopulistiskeje FPÖ nadběhowali. Ginzel a Gerber bu­štaj znataj,­ po tym zo bě jeju na demonstraciji Pegidy w Drježdźanach wobdźělnik atakował. Myto w cyłkownej hódnoće 30 000 eurow spožčeja wot lěta 2001.

To a tamne (17.10.19)

Donnerstag, 17. Oktober 2019 geschrieben von:

Při wotstronjenju knotwišća w durinskim Sulza je so sobudźěłaćer gmejny ćežko zranił. 47lětny bě spytał, knotwišćo z praskotakom zničić. Po prěnich dopóznaćach bě muž praskotak do knotwišća tyknył a zapalił. Po tym stupi z nohu na hromadku. Při rozbuchnjenju praskotaka poćerpi muž zranjenja při noze a wóčku. Jeho dowjezechu do chorownje.

Špatne swědomje je drje paducha pohnuło, pokradnjenu chorhoj koparskeho mustwa Bayer Leverkusen wróćić a so zamołwić. Wobsedźerka chorhoje policiji zdźěli, zo je chorhoj před swojim domom namakała, zhromadnje z pisomnym zamołwjenjom a wotškódnjenjom 20 eurow. W pismje paduch rozłoži, zo je „hłupje jednał“. Chorhoj bě unikat, kotryž njemóžeš kupić. Zakukleny paduch bě ju w nocy na sobotu ze sćežora před domom žony wzał a so zminył.

Knježacy anticyganizm wobkrućeny

Mittwoch, 16. Oktober 2019 geschrieben von:

Nimale 19 000 ludźi je slědźenski institut Pew wo zjawnym měnjenju w Europje 30 lět po powalenju murje woprašował. Slědźerjo su diferency mjez wuchodnej a zapadnej Němskej nastupajo nastajenje ludźi k mjeńšinam zwěsćili, na přikład k židam.

Washington/Berlin/Budyšin (SN/at). Tendencielnje steja ludźo we wuchodnej Němskej mjeńšinam negatiwnišo napřećo hač wobydlerjo zapadneje Němskeje. We woprašowanju instituta Pew, kotrehož wuslědki su wčera we Washingtonje předstajili, zwurazni 36 procentow wuchodoněmskich wobdźělnikow wotpokazowace stejnišćo přećiwo muslimam, 22 procentow bě to na zapadźe. Židam napřećo je po tym dwanaće procentow woprašanych na wuchodźe negatiwnje nastajene, na zapadźe je to pjeć procentow. Jara jasne je wotpokazanje Romow: We wuchodnej Němskej bě 48 procentow negatiwneho měnjenja, w zapadnym dźělu kraja 34 procentow.

Wulki zajim za iniciatiwu FUEN

Mittwoch, 16. Oktober 2019 geschrieben von:

Praha (SN/at). Federalistiska unija europskich narodnych mjeńšin (FUEN) chce nošerjow statnych rozsudow w Čěskej zdobyć, zo bychu woni iniciatiwu Minority SafePack podpěrali. Delegacija FUEN pod nawodom prezidenta Loránta Vincze zetka so minjeny pjatk w Praze z mi­ni­sterskim prezidentom a předsydu knje­žerstwoweje rady za narodne mjeńšiny Andrejom Babišom, z předsydu wuběrka senata za naležnosće EU Václavom Hamplom, předsydu komisije senata za we wukraju bydlacych krajanow Tomášom Czerninom a dalšimi zastupjerjemi.

Kaž FUEN po rozmołwach zdźěli, je sej wona podpěru wažnych zamołwitych za wo­błuk mjeńšinoweho škita w Čěskej zawě­sćiła. Tam „wobsteji wulki zajim knježerstwa a parlamenta, podpěrać narodne mjeńšiny w Europje a tak kulturu a rěčnu wjelorakosć zachować. Je wažne, zo telko čłonskich statow EU kaž móžno iniciatiwu Minority SafePack podpěruje“, zjima prezident Loránt Vin­cze. Delegaciji FUEN přisłušachu zastupjerjo čłonskich cyłkow Čechow a Słowakow w Chorwatskej, Słowakskej a Rumunskej resp. Polakow a Němcow w Čěskej.

Jednaja pod wulkim ćišćom

Mittwoch, 16. Oktober 2019 geschrieben von:

Brüssel (dpa/SN). Pod wulkim časowym ćišćom zastupnicy EU a Wulkeje Britaniskeje jednaja, zo bychu so tola hišće na zrěčenje nastupajo brexit dojednali. Rozmołwy su minjenu nóc přetorhnyli. W běhu dnja chcychu so znowa zeńć. Zaměr je dojednanje hač do wječora, zo móh­li zrěčenje statnym a knježerstwowym šefam EU na jutře so zahajacym wjeršku předpołožić. Bjez dojednanja dyrbjał premierminister Boris Johnson po zakonju EU wo podlěšenje brexita prosyć, štož pak wón na žadyn pad nochce.

Namócnosće w Kataloniskej

Barcelona (dpa/SN). Při nowych protestach w španiskej regionje Kataloniskej přećiwo raznym chłostanjam za zastupnikow hibanja njewotwisnosće je minjenu nóc k zražkam mjez demonstrantami a policiju dóšło. Zdźěla zakukleni demonstranća nadběhowachu policistow z praskotakami, blešemi a kamjenjemi a zapalowachu barikady. Policija je znajmjeńša 25 ludźi zajała. Najwyše španiske sudnistwo bě nawodow separatistow k jastwu hač do 13 lět zasudźiło.

Merkel a Macron so zetkataj

Zahubny taifun je sej w Japanskej znajmjeńša 74 smjertnych woporow žadał, wjace hač 200 ludźi so zranichu. Njewšědnje sylny orkan „Hagibis“ bě minjeny kónc tydźenja ze zliwkami nad krajom cychnował. Wosebje potrjecheny je sewjerowuchodny dźěl kraja. Ludźo běchu tam hižo 2011 z woporom zemjerženja a tsunamija z tysacami mortwymi. Foto: dpa/Taketo Oishi

Zwjazkowy sejm wo Syriskej wuradźował

Mittwoch, 16. Oktober 2019 geschrieben von:

Berlin/Ankara (dpa/SN). Zwjazkowy sejm je so dźensa na próstwu Lěwicy z turkowskej wojerskej ofensiwu na sewjeru Syriskeje zaběrał. Wšitke frakcije su sej přezjedne, zo měło so zasadźenje přećiwo kurdiskim milicam YPG tak spěšnje kaž móžno skónčić. Wulka njepřezjednosć pak knježi w tym, kak móhli turkowskeho prezidenta Recepa Tayyipa Erdoğana nuzować, jednotki zaso wróćo sćahnyć. Zwjazkowe knježerstwo je ofensiwu drje „najraznišo“ zasudźiło, konkretne sankcije njeje pak dotal wobzamknyło.

Jenička naprawa Němskeje je dotal wobmjezowanje eksporta bróni do Turkowskeje. Tak njeje dowolene, brónje do Turkowskeje słać, kotrež móhli w konflikće wužiwać. Druhe wojerske wudźěłki njejsu potrjechene. Praktiske wuskutki dźělneho zakaza eksporta wostanu tuž poměrnje snadne.

Klimowy program schwaleny

Mittwoch, 16. Oktober 2019 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowe knježerstwo pod nawodom zwjazkoweje kanclerki Angele Merkel (CDU) je dźensa zasadne dźěle klimoweho paketa wobzamknyło. W nim dźe na jednym boku wo naprawy, kotrymž dyrbi Zwjazkowa rada hišće přihłosować, kaž pawšale za dojězdźowarjow, pawšalu za mobilitu, tuńše jězdźenki železnicy a nowe ležownostne dawki za wětrniki. Nimo toho planuja wyše dawki za wužiwanje lětadłow. Tak chcyła Němska hač do 2030 swoje klimowe zaměry docpěć.

Klimowy paket zwjazkoweho knježerstwa ma so po słowach etatoweho fachowca Johannesa Kahrsa (SPD) wo to postarać, „zo jedyn z najwjetšich industrijnych narodow swěta swój kurs poněčim změni“. Za to je tójšto mjeńšich naprawow trěbnych, rjekny Kahrs dźensa w rańšim magacinje sćelaka ARD. Změnu pak dyrbjeli „hospodarsce rozumnje“ zwoprawdźić. „Njesměmy žane dźěłowe městna zhubić a dyrbimy tole tež financować móc. Přiwšěm dyrbjało to tež socialnje sprawne być.“

Łužiske předewzaća sylnić

Mittwoch, 16. Oktober 2019 geschrieben von:

W Hamoru wo wuskutkach strukturneje změny wuradźowali

Hamor (AK/SN). W kónčinach, kotrež su wot skónčenja zmilinjenja brunicy wosebje potrjechene, je dalewuwiće infrastruktury zasadne wuměnjenje za wuspěšnu strukturnu změnu. To bě facit njedawneho stajneho hospodarskeho blida Hamorskeje gmejny tydźenja w Hamorje. Něhdźe 40 zastupnikow regionalnych industrijnych, wikowanskich a rjemjeslniskich firmow, zarjadnistwow a zwjazkow­ bě so zetkało. Woni wuradźowachu wo planowanym „Zakonju k zesylnjenju strukturow“ zwjazkoweho knježerstwa. K tomu přednošowachu Hamorski wjesnjanosta Achim Junker (CDU), hłowny jednaćel Drježdźanskeje Industrijneje a wikowanskeje komory dr. Detlef Hamann a Michael Schulz, jednaćel Łužiskeje hospodarskeje iniciatiwy z. t.

Budyšin (CS/SN). We wobłuku swjatočnosćow składnostnje 400. róčnicy wobstaća Budyskeje wosady swj. Michała je dr. Lubina Malinkowa wo pietistiskim wozrodźenju w tutej wosadźe přednošowała. Hibanje měješe swoje započatki wokoło lěta 1700 na Židowje, kaž wona připosłucharjam na žurli Michałskeje wosady rozłoži. Serb Měrćin Hajnk je tam swój čas bibliske hodźiny zarjadował a to ze zaměrom, wěriwych w čitanju biblije wukmanić. Biblija steješe w srjedźišću pietistiskeho hibanja, kotrež zrozumi so jako reforma reformacije. Zdobom bě hibanje­ wozrodźenja zhromadnostne a spěwarske hibanje.

Serbska debata

Neuheiten LND