Berlin (dpa/SN). W boju přećiwo plastowym wotpadkam žada sej minister za wuwićowu pomoc Gerd Müller hnydomny zakaz plastowych nakupowanskich titow. „Zakaz plastowych troskow njedosaha. Němska njesměła na Europu čakać a dyrbjała plastowe tity za jónkrótne wužiwanje hnydom zakazać“, rjekny politikar CSU nowinarjam w Augsburgu. „Hdyž dale činimy kaž dotal, so we wotpadkach potepimy“, minister podšmórny. Wotpadki su runje tak kaž změna klimy­ globalne prašenje přežiwjenja. Müller pokaza na afriske staty, hdźež su plastowe tity hižo zakazali. „Štož kraje kaž Ruanda, Kenia­ a Uganda móža, dyrbjało tež w Němskej móžne być.“

Hladarjo starych dale nuznje trěbni

Freitag, 10. Mai 2019 geschrieben von:
Nürnberg (dpa/SN). Hladarnje starych w Němskej měli so po posudku Zwjazkoweje agentury za dźěło najprjedy raz na to nastajić, zo změja při wobsadźenju swobodnych městnow dale ćeže. Ličba njewobsadźenych městnow je minjeny čas dale přiběrała, zwjazkowa agentura w Nürnbergu składnostnje „dnja hladanja“ dźensa zdźěla. Mjeztym je njedostatk fachowcow na hladanskim polu cyłoněmski zjaw. Po informacijach dźěłoweje agentury nimaja w žanym zwjazkowym kraju dosć požadarjow, zo móhli swobodne městna zaso wobsadźić. To płaći za wukubłanych fachowcow runje tak kaž za pomocne mocy. W Němskej pytaja 15 300 hladarjow.

Rozdźěle akceptować

Freitag, 10. Mai 2019 geschrieben von:
Třicety raz je Friedricha Ebertowa załožba Budyski forum wčera a dźensa w sprjewinym měsće zarjadowała. Centralna tema bě prašenje, kak so dopominać na žiwjenje w NDR, kak wobchadźeć z njeprawdu SED 30 lět po měrniwej rewoluciji. Zo je Frank Richter, znaty teologa a wojowar wo wobydlerske prawa, wjelelětny nawoda krajneje centrale za politiske kubłanje a nětčiši kandidat SPD za nowy Sakski krajny sejm, wčera zawodnje spytał na prašenje „Za čo so dopominać?“ z aktualnym poćahom wotmołwić, bě wobdźělnikam zawěsće wjeršk. Za wažny pak mam tež facit po wčerawšej podijowej diskusiji. Hdyž bě tam rěč wo tym, zo měli rozdźělne pohódnoćenje NDRskeje zašłosće akceptować, wotpowěduje to skerje začuwanju jednotliwca. Tež hdyž njeje měnjenje jednoho tamnemu přijomne: Wone twori sobu wjacehódnotu, kotraž wšitkim wjace dawa hač jednostronski wid. Wažne to dopóznaće za dalše rozestajenje ze zašłosću NDR. Axel Arlt

Połoža dalše kopolaki

Freitag, 10. Mai 2019 geschrieben von:

Choćebuz (dpa/SN). Wopominajo dóńt židowskich swójbow z Choćebuza chcedźa tam jutře sydom nowych kopolakow połožić. Kamjenje, małe wopominanske taflički z mosaza na chódnikach, su dźesać króć dźesać centimetrow wulke a dopominaja na židowske wopory nacionalsocializma. Kłasć budźe je wunamakar projekta, Kölnski wuměłc Gunter Demnig, před bydlenjemi, w kotrychž su wopory do deportacije přebywali.

Kaž Choćebuske domizniske towarstwo zdźěla, maja w Choćebuzu dotal 83 kopolakow. Do wopominanskich kamjenjow su mjeno, datum poroda a datum deportacije zagrawěrowane a, je-li znaty, datum smjerće. Akcija je móžna z pomocu pjenježnych darow. Za kóždy jednotliwy kamjeń pytaja kmóta. Kładźenje jednoho tajkeho płaći 120 eurow.

Kopolaki leža w městach a gmejnach po wšej Němskej, mjez druhim w Berlinje, Mnichowje a Hammje. Tež w Budy­šinje tajke maja. Po cyłej Europje leži 73 000 wopominanskich kamjenjow w 23 krajach. Stajnje zaso dochadźa k nadpadam prawicarjow, kotrež kopo­laki z barbu wonječesćeja.

To a tamne (10.05.19)

Freitag, 10. Mai 2019 geschrieben von:

Kćějaty bóz bě prawdźepodobnje na tym wina, zo dyrbješe wohnjowa wobora w Hamburgu přijěć. Žona bě nuzowe čisło woliła a rjekła, zo chětro za wohenjom smjerdźi. Jako wobornicy přijědźechu, njewuhladachu ani kur ani woheń. Po dokładnym přepytowanju wšak napadny jim blisko domu kćějaty bozowc, kotryž sylnje wonješe. Žona bě jeho wóń po wšěm zdaću z wohenjom zaměniła.

Sprawnosć wupłaćiła je so mandźelskimaj: Po wopyće w Mnichowskej cyrkwi Našeje knjenje dósta por z Kamjenicy namakansku mzdu 700 eurow. 35lětny turist z Južneje Koreje bě móšeń z wjace hač 20 000 eurami w katedrali ležo wostajił. Mandźelskaj ze Sakskeje pjenjezy namakaštaj a wotedaštaj je policiji. Wot zastojnikow­ informowany turist so sprawnymaj Kamjeničanomaj na to ze 700 eurami podźakowa.

30. Budyski forum dźensa zahajili

Donnerstag, 09. Mai 2019 geschrieben von:
30. Budyski forum započa so dźensa pod hesłom „Kak so dopominać? Wo wobchadźe z njeprawdu SED 30 lět po měrniwej rewoluciji“. Mjez wobdźělnikami běchu předsyda Budyskeje komiteja Alexander Latotzky, mecklenburgsko-předpomorska krajna społnomócnjena za předźěłanje diktatury SED Anne Drescher, teologa a wojowar za staćanske prawa Frank Richter – wón měješe dźensa zazběhowy referat na temu­ „Čemu so dopominać?“ –, zapósłanc Sakskeho krajneho sejma Harald Baumann-Hasske­ (SPD), Budyski wyši měšćanosta Alexander Ahrens (SPD) a Manfred­ Baumhäckel (prědku wotlěwa). Foto: SN/Hanka Šěnec

Wjeršk EU za jednotu

Donnerstag, 09. Mai 2019 geschrieben von:

Sibiu (dpa/SN). W rumunskim měsće Sibiu je so dźensa připołdnju wjerškowe zetkanje krajow EU zahajiło. Dwaj tydźenjej do wólbow Europskeho parlamenta, po krizach minjenych lět a po dołhej debaće brexita dla chcedźa tónraz signal jednoty a rozmacha wusyłać. Za to chcedźa zhromadnu „Sibiusku deklaraciju“ schwalić, w kotrejž wuznawaja so k zakładnym hódnotam demokratije a prawostatnosće a k sylnišej róli Europy w swětowej politice. Nimo toho chcedźa „strategisku agendu“ za přichodne pjeć lět zdźěłać.

Mjenje pjenjez hač zašłe lěta

Berlin (dpa/SDN). Zwjazkowe knježerstwo dyrbi so na to nastajić, zo dawkowe dochody přichodnje wjace tak nježórla kaž dotal. Zwjazkowy financny minister Olaf Scholz (SPD) chcyše dźensa popoł­dnju wuslědki najnowšeho trochowanja fachowcow nastupajo dochody stata předstajić. Hižo do toho bu znate, zo smě knježerstwo drje dale z přiběracymi dochodami ličić, budźe pak wo wjele mjenje hač zašłe lěta.

Steinmeier w Słowjenskej

Po wšej Ruskej su dźensa 74. róčnicu dobyća nad hitlerskej Němskej w Druhej swětowej wójnje woswjećili. Wjeršk bě wulka wojerska­ parada w Moskwje. We Wladiwostoku demonstrowachu wobydlerjo z wobrazami swojich přiwuznych, kotřiž běchu we Wulkej wótčinowej wójnje (1941–1945) wojowali a na kotrychž su hordźi. Foto: dpa/Jurij Smitjuk

Krjeml: Iran protestuje přećiwo USA

Donnerstag, 09. Mai 2019 geschrieben von:

Moskwa (dpa/SN). Ruska ma dźělne wupowědźenje mjezynarodneho atomoweho zrěčenja přez Iran za wuraz protesta přećiwo USA. Prezident Wladimir Putin je wospjet před njepřemyslenym krokom warnował, ke kotremuž běchu so we Washingtonje nastupajo Iran rozsudźili. To praji rěčnik Krjemla Dmitrij Pjeskow wčera w Moskwje. „Nětko widźimy prěnje konsekwency.“ Ruska pak chcyła dale na tym dźěłać, zo so dojednanja zrěčenja dodźerža.

Iranski prezident Hassan Ruhani je wčera dźělne wupowědźenje swojeho kraja z mjezynarodneho Wienskeho atomoweho zrěčenja z lěta 2015 připowědźił. Te měješe Iranej z krutymi mjezynarodnymi kontrolemi produkciju atomowych bróni znjemóžnić. Za to zaručichu tamni partnerojo zrěčenja, předewšěm USA, zo sankcije přećiwo Iranej zběhnu a hospodarske poćahi normalizuja. USA pak běchu zrěčenje loni spočatk meje jednostronsce wupowědźili.

ZDF wusyła jutře live ze Žitawy

Donnerstag, 09. Mai 2019 geschrieben von:
Žitawa (dpa/SN). Dwaj tydźenjej do wólbow Europskeho parlamenta wusyła rańši magacin telewizijneho sćelaka ZDF jutře rano originalnje ze Žitawy. Tam chcedźa mjez druhim pokazać, što je so po přistupje susodneju krajow Čěskeje a Pólskeje k EU w lěće 2004 a po wotewrjenju mjezow 2007 za wobydlerjow změniło. K tomu chce so moderator Mitri Sirin na Hłownym torhošću z wobydlerjemi, ze sakskim ministerskim prezidentom Michaelom Kretschmerom (CDU) a ze Žitawskim wyšim měšćanostu Thomasom Zenkerom (Žitawa móže wjac) rozmołwjeć. „Pola nas móže kóždy Europu dožiwić, cyle konkretnje na městnje“, rjekny Zenker w přihotach wusyłanja powěsćerni dpa. Zhromadne dźěło praktikuja na wjele runinach, na swjedźenjach, zhromadnych wustajeńcach, w mjezynarodnych šulach abo w kooperacijach přede­wzaćow. Tež zarjadnistwa su wusko splećene. Přiwšěm wobsteja rěčne zadźěwki, Zenker přizna. Žitawa prócuje so zhromadnje z partnerami z Čěskeje a Pólskeje wo titul Kulturna stolica Europy 2025.

Neuheiten LND