To a tamne (28.12.18)

Freitag, 28. Dezember 2018 geschrieben von:

Njewšědny telefonat dyrbješe policija w norwegskim Trondheimje wobdźěłać: Młody paduch awtow bě zastojnikow zazwonił, dokelž bě so sam w awće zamknył. Do toho bě so 17lětny pola wikowarja awtow zadobył, zo by awto pokradnył. Jako w nim sedźeše, so wóz sam zamkny. Dokelž zastojnikow z podobnych njeskutkow hižo znaješe, nadźiješe so paduch pomocy. Policija přijědźe, jeho wuswobodźi a zaja.

Běłe hody je sej wopity muž w Ludwigshafenje sam wobradźił a dyrbješe na to na policajskej straži přenocować. Muž bě běły próšk wohnjohašaka na schodach wjaceswójbneho domu rozpryskał. Wobydlerjo wołachu policiju, kotraž 23lětneho sobu wza. Pušćić pak jeho njemóžachu, dokelž hrožeše strach, zo pjany muž na dróhu běži. Tuž jeho najprjedy raz zaso do cele na straži tyknychu.

„Milad Majid“ w Syriskej

Donnerstag, 27. Dezember 2018 geschrieben von:

Damaskus (B/SN). Křesćenjo w Syriskej strowja so hody z „Milad Majid“, štož woznamjenja: Wjesołe hody. Swjeća tam hody podobnje kaž w Němskej. 25. decembra je tam najebać njeměr a wójnu swjaty dźeń, hačrunjež su tam jenož někak dźesać procentow ludnosće křesćenjo. Stawizny křesćanstwa w Syriskej sahaja hač do Antiochije, dźensnišeho města Antakya. Tam su so japoštoljo prěni raz křesćenjo mjenowali. Młody šuler Siwar­ praji wo hodźoch na Facebooku: „Knježi wójna a dožiwjamy wjele zła. Smy wjace doma hač w šuli. Stajimy hodowny štom a darimy sej maličkosće. Kóžda swójba je někoho zhubiła. Wažne nam je, zo hromadźe dźeržimy.“

Poruča orientacisku pomoc

Wukrajnych fachowcow wabić

Donnerstag, 27. Dezember 2018 geschrieben von:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowa wobora chcyła fachowcow z druhich krajow Europskeje unije nawabić. Tole je generalny inspektor zwjazkoweje wobory, Eberhard Zorn, nowinarjam wobkrućił. Při tym měrja so na fachowcow kaž lěkarjow abo kompjuterowych specialistow. W časach pobrachowacych fachowcow měło so „do wšitkich směrow“ zhladować. Zwjazkowe knježerstwo je so pječa hižo na druhe kraje EU w tymle prašenju wobroćiło. Dotal pak je wothłós skromny.

Rekord pola dźěćacych pjenjez

Berlin (dpa/SN). Ličba ludźi, kotřiž dóstawaja dźěćacy pjenjez, docpěje drje lětsa z wjace hač 15 milionami nowy rekord. Hač do kónc nowembra su 15,35 milionow dźěći zličili, kotrež dóstawaja pjenjezy wot němskeho stata. Tole wuchadźa ze statistiki swójbneje kasy, powěsćernja dpa rozprawja. Kónc 2017 bě to 14,97 milionow dźěći było. Ličba wukrajnych dźěći, kotrymž pomoc wupłaća, je so na nimale tři miliony zwyšiła. Nimale 282 000 dźěćom w druhich krajach EU kaž tež w Turkowskej a bywšej Juhosłowjanskej tohorunja pjenjezy přepokazaja.

Schulz: Čłonojo měli wolić

Wjace hač 430 smjertnych woporow na kupomaj Sumatra a Java je sej tsunami minjenu sobotu žadał. Tysacy su po zapławjenjach bjezdomni. Do toho bě wulkan Anak Krakatau na jednej z indoneskich kupow wudyrił a zesuwanje zemje a tsunami zawinował. Zamołwići su mjeztym schodźenk warnowanja zwyšili a kónčinu wokoło wulkana ewakuowali. Foto: dpa/MAXPPP

W Němskej mjezypřizemił

Donnerstag, 27. Dezember 2018 geschrieben von:

Ramstein (dpa/SN). Na wróćopuću swojeho překwapjaceho wopyta w Iraku je prezident USA Donald Trump w porynsko-pfalcskim Ramsteinje přizemił. Mašina prezidenta Air Force One doleća dźensa rano na tamniše zepěranišćo wójska, kaž Běły dom we Washingtonje zdźěla. Po prěnjej rozmołwje z oficěrami w lětadle je so Trump zhromadnje ze swojej mandźelskej Melaniju do lěta­dłoweje hale podał, hdźež wojacy hižo na njeho čakachu. „Halo ludźo“, jich Trump postrowi. Wone mějachu na to składnosć, so z prezidentom fotografować dać.

Trump bě do toho ameriskich wojakow w Iraku wopytał. Bě to prěni wopyt Trumpa pola wojakow USA we wukrajnej krizowej kónčinje scyła. Tam bě Trump swój rozsud zakitował, ameriskich wojakow ze Syriskeje cofnyć. „Njemóžemy dlěje swětowy policist być. Njeje fairne, hdyž dyrbja Američenjo tutu zamołwitosć sami njesć“, wón rjekny.

Za wyšu mzdu

Donnerstag, 27. Dezember 2018 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Dźěłarnistwa žadaja sej jasne zwyšenje minimalneje mzdy. „Minimalna mzda dyrbi so srjedźodobnje zwyšić a měła chudobje zadźěwać“, rjekny šef Němskeho dźěłarniskeho zwjazka Reiner Hoffmann powěsćerni dpa. Tuchwilna minimalna mzda eksistencu njezaruča, wón rjekny. Njedawno bě so tež zwjazkowy financny minister Olaf Scholz (SPD) za to wuprajił, minimalnu mzdu na dwanaće eurow zwyšić. Dźěłodawarjo tole wotpokazuja. Dyrbjał-li so Scholz přesadźić, je kmanosć Němskeje k wubědźowanju wohrožena, rjekny šef Zwjazka dźěłodawarjow Ingo Kramer.

Haß warnuje před centralizmom

Donnerstag, 27. Dezember 2018 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Sakski financny minister Matthias Haß (CDU) boji so wjetšeje wotwisnosće wuchodoněmskich zwjazkowych krajow wot Zwjazka noweho zrěčenja wo financnym wurunanju dla. „Dźěći su přichodnje sylnišo wot nana wotwisne. To widźu z wulkimi starosćemi“, rjekny Haß w Drježdźanach. Z nowymi financnymi poćahami mjez Zwjazkom a krajemi je sej Zwjazk prawo soburěčenja a kontrolu nad financami krajow de facto kupił. Přiběrace wotwisnosće krajow su Haßej wuraz centralistiskeho wuwića. „To je krajam kaž Sakskej, kotrež maja sylny narok na samopostajowanje, wulke mjerzanje.“ Jako přikład mjenowaše Haß zwadu wo digitalny pakt.

Hladajo na konjunkturne wuwiće Haß rjekny, zo ma „złotu dekadu“ z bohatymi dawkowymi dochodami za skónčenu. Prěnje signale su po jeho słowach hižo widźomne, byrnjež hišće žane pokazki na krizu njebyli. „Rozrost wosłabnje. Tole je so hižo při najnowšim trochowanju dawkowych dochodow jasnje pokazało.“

Mosty w hubjenym stawje

Donnerstag, 27. Dezember 2018 geschrieben von:

Zastatki w železniskej syći nuznje nachwatać

Budyšin (SN/BŠe). Železniske mosty sakskeje wobchadneje syće su w hubjenym twarskim stawje. Cyłkownje 132 mostow – sydom procentow – ma so saněrować. To wuchadźa z naprašowanja zapósłanca zwjazkoweho sejma Torstena Herbsta (FDP), kiž skutkuje w zwjazkowym wuběrku za wobchad a digitalnu infrastrukturu. „Tuchwilu staw zatraša. Tu wjeća so dołholětne zastatki w zdźerženju a modernizaciji železniskeje syće. Bohužel je zwjazkowe knježerstwo minjene tydźenje znowa zapasło, konkretne naprawy k pospěšenju planowanjow we wosebitym zakonju zakótwić. Nimo pjenjez su mjenujcy planowanja a dowolenske jednanja přičina deficitow“, Torsten Herbst zwěsća.

Wo prawach rěčeć

Donnerstag, 27. Dezember 2018 geschrieben von:
W kajkej měrje smě něchtó, kiž ći pjenjezy dawa, wo jich wužiwanju sobu rozsudźić abo samo dale sahace žadanja stajeć? Tale debata nas klětu bjezdwěla wočakuje, hdyž změjemy znowa diskusiju wo financowanju digitalneje ofensiwy na šulach Němskeje na blidźe. Zwjazkowe knježerstwo chcyło krajam pjeć miliardow eurow přewostajić, staja pak na druhim boku wěste žadanja. Tole maja někotři ministerscy prezidenća za ranjenje federa­lizma a jich prawa samopostajowanja. Druhdy so prašam, hač by woprawdźe tak złe było, by-li so Zwjazk do naležnosćow krajow „tykał“. Hdyž widźu kubłanski system Němskeje ze 16 wšelakimi wučbnymi planami, 16 wšelako hódnymi maturami a rozdźělnym statusom wučerjow, so druhdy prašam, hač njeby reforma tutoho konstrukta wunošniša była hač wobstawanje krajow na swojich prawach. Na kóždy pad je derje, zo je diskusija wo tym nastorčena. Marko Wjeńka

Kretschmer za jasny profil CDU

Donnerstag, 27. Dezember 2018 geschrieben von:
Drježdźany (dpa/SN). Wróćo ke korjenjam: Unija trjeba po měnjenju sakskeho ministerskeho prezidenta Michaela Kretsch­mera (CDU) zaso jasniši profil. „Mamy tójšto lět wulkeje koalicije za sobu a dyrbjachmy tójšto kompromisam při­zwolić, zo by kraj nowe knježerstwo měł. Z wida wobydlerjow a tež mnohich čłonow CDU pak njeje wjace prawje jasne, što je poprawom žro CDU“, rjekny Kretsch­mer powěsćerni dpa. Tole dyrbjało nowe nawodnistwo CDU na zwjazkowej runinje nětko zrjadować. „Njeńdźe wo to, jenož rozdźělować, ale wične hospodarstwo zaso do srjedźišća stajić“. Unija trjeba nimo toho jasne měritka a orien­taciju w prašenju nutřkowneje wěstoty. Kretschmer bě w decembru 2017 zastojnstwo Stanisława Tilicha jako ministerski prezident přewzał a je wot toho časa tójšto wobydlerskich dialogow a druhich zarjadowanjow­ zmištrował. „Smy minjene měsacy dopokazali, zo smy kmani, so korigować“, wón rjekny. Unija je tež w Sakskej zmylki činiła. Tomu njemóžeš stajnje zadźěwać. „Wažne je, zo maš móc, wuwiće zaso do prawych kolijow wjesć a problemy rozrisać“, 43lětny rjekny.

Neuheiten LND