Přemóžaca solidarita

Mittwoch, 30. Juni 2021 geschrieben von:

Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej

Praha. Po ničacym tornadźe w juho­mo­rawskim Hodonínskim wobwodźe minje­ny štwórtk pjelnja zrudźace powěsće wo dóńtach jednotliwych swójbow w potrjechenych gmejnach dźeniki susodneho kraja. Sydom čłowjeskich ži­wjenjow je sej strašne njewjedro žadało. Po gra­woći­wej katastrofje dožiwjeja naši južni susodźa jónkrótnu solidaritu a pomoc ludźi samo z wukraja. Tak nazbě­rachu po cyłej Čěskej hač do póndźele 850 milionow krónow (32 milionow eurow) za prěnju pomoc potrjechenym woby­dlerjam a za nowonatwar zapusćenych wsow. Tale su­ma­ je samo wyša hač nazběrane pjenjezy za podpěru po­trje­chenych wot zahubnych přepławjenjow 1997, jako składowachu 800 milionow krónow.

Pomoc woporam tornada w Čěskej

Dienstag, 29. Juni 2021 geschrieben von:

Praha (dpa/SN). Reagujo na zahubny tornado na juhowuchodźe Čěskeje je knježerstwo w Praze hnydomnu pomoc za wopory njewjedra wobzamknyło. Kóždy škodowany wobsedźer domu dóstanje přeličene nimale 80 000 eurow a ma prawo na kredit z wosebje niskej danju. To je ministerka za regionalne wuwiće Klára Dostálová wčera w Praze připowědźiła. Tež předewzaćeljo a ratarjo móža z pjenježnej pomocu a dawkowymi wolóženjemi ličić.

Ćežke njewjedro bě sej minjeny štwórtk wječor šěsć smjertnych woporow žadało. Mjez mortwymi je tež dwě lěće stare dźěćo. Wjace hač 200 ludźi je so zraniło. Čěski minister za strowotnistwo Adam Vojtěch je medicinske nuzowe mustwo do po­trjecheneje kónčiny na južnej Morawje pósłał. Při rumowanskich dźěłach dochadźa zas a zaso k dalšim zranjenjam.

Tornado bě 26 kilometrow dołhu a 500 metrow šěroku čaru zapusćenja zawostajił. W sydom wsach je wón 1 200 domow wobškodźił abo dospołnje zničił. Sta wohnjowych wobornikow, wojakow a dobrowólnych pomocnikow tam škody wotstronjeja a milinowody wuporjedźeja.

„K přećelstwu zasudźenej“

Freitag, 25. Juni 2021 geschrieben von:

Pólske echo na 30. róčnicu pólsko-němskeho zrěčenja wo dobrym susodstwje

Waršawa. Chětro nadrobnje a wobšěrnje rozprawjeja pólske medije wo zarjadowanjach k njedawnej róčnicy, kotraž je Polakam jara wažna. Něhdyši němski zwjazkowy kancler Helmut Kohl a tehdyši pólski ministerski prezident Jan Krzysztof Bielecki běštaj 17. junija 1991 pólsko-němske zrěčenje „Wo dobrym susod­stwje a přećelskim zhromadnym dźěle“ podpisałoj. Dojednanje garantuje mjez druhim wěste wobstaće němsko-pólskeje mjezy, štož je Polakam po stawizniskich dožiwjenjach bytostne.

Mało akceptancy

Freitag, 25. Juni 2021 geschrieben von:

Bratislava (SŽ/K/SN). Nětčiša politiska elita Słowakskeje wočiwidnje žanu wulku nahladnosć mjez ludnosću nima. To da so z naprašowanja sćěhować, přewjedźeneho wot agentury Focus.

Zaso přećiwo Babišej na dróze

Mittwoch, 23. Juni 2021 geschrieben von:

Marek Krawc rozprawja wo aktualnje rozjimanych temach w Čěskej

Praha. Njewšědny koncert za wobydlerjow čěskeje stolicy přihotowachu hudźbnicy orchestra Narodneho dźiwa­dła ze swojimi kolegami Statneje opery. Tak mějachu přiwisnicy klasiskeje hudźby sobotu wječor składnosć, sej na při­brjoze Wołtawy blisko Narodneho dźiwadła znate hudźbne parlički lubić dać. Na čołmach sedźo bě 65 wuměłcow zahorjenemu publikumej dohlad do swo­jeho aktualneho repertoira zmóžniło. Z tajkim njewšědnym koncertom pod hołym njebjom zakónči čěske Narodne dźiwadło swoju sezonu a dźakowaše so zdobom swojim přihladowarjam za swěru w času koronapandemije. Přichodnu sobotu je druhe předstajenje na rěce předwidźane. „Hudźbnicy so hižo jara na swój přichodny program wjesela. Wšako mějachu dołhu přestawku škitnych naprawow dla. 26. junija zahrajemy wujimki z najznaćišich operow Smetany, Dvořáka, Puccinija, Bizeta a Rossinija a k tomu hišće někotre hudźbne překwapjenki“, wuwjedźe Jaroslav Kyzlink, hudźbny direktor opery Narodneho dźiwadła.

Škit z brónju we wustawje

Mittwoch, 23. Juni 2021 geschrieben von:

Praha (ČŽ/K/SN). Prawo na to, z brónju směć sebje a druhich škitać, dodźeržejo zakonske wuměnjenja, zapisaja do čěskeje wustawy. To je sejm z trěbnej wjetšinu wobzamknył. Z přitomnych 159 zapósłancow je 149 předležacej noweli přihłosowało, pjatnaće z nich (hłownje přisłušnicy Piratow a KDU-ČSL) so hłosa wzdało a třo su přećiwo njej byli. Nowelu dyrbi nětko jenož hišće senat schwalić, štož wšak ma so za njeproblematiske.

Nastork ke kročeli bě peticija, kotruž bě wjace hač 102 000 ludźi podpisało. Iniciěrowali běchu peticiju hajnicy a za­jimowani dalši wobydlerjo přećiwo wotpohladej Europskeje komisije, priwatne wobsydstwo bróni chcyć wobmjezować, zo bychu počinanje teroristow podry­wali. Kritikarjo běchu wšak na to pokazowali, zo terorisća bjeztoho zwjetša brónje ilegalneho pochada wužiwaja.

Do wothłosowanja běchu nowelu zapósłancy SPD, ODS kaž tež ANO podpě­rali. Woni pokazowachu na to, zo chcedźa z nowelu ludźom prawo garantować, z legalnej brónju nadpadnika kóždehožkuli razu směć wotwobarać, za škit swójskeho žiwjenja abo žiwjenja druhich.

Pólske hospodarstwo dale rosće

Montag, 21. Juni 2021 geschrieben von:

Susodny kraj so na 5. městno wikowanskich partnerow Němskeje dóstał

Berlin/Waršawa (RD/SN). „Pólska je loni Italsku wot pjateho městna na lisćinje najwjetšich hospodarskich partnerskich krajow Němskeje wutłóčiła. Jenož China, Nižozemska, USA a Francoska hišće před njej leža.“ To je Oliver Hermes, prezident wuchodneho wuběrka němskeho hospodarstwa, minjeny tydźeń na internetnje přewjedźenym lětnym schadźowanju gremija wozjewił. Strózbje wón doda, zo je­ cyłkowne mnóstwo dowožowanjow a wuwožowanjow susodneju krajow 123 miliardow eurow wučinjało, nimale trójce telko kaž wikowanje z Ruskej.

Pólske hospodarstwo, to wobkrućeja wšelake hospodarske instituty a dalše žórła, je koronapandemiju nimale bjez škody přetrało a je dale w pozběhu. Tak móžeše knježerstwowy šef Mateusz Mora­wiecki, kiž bě schadźowanju jako čestny hósć přišaltowany, hordźe zdźělić: „Smy 2020 jeničce spad nutřkokrajneho bruttoprodukta 2,7 procentow zwěsćili; to je jedna z najlěpšich hódnotow po cyłej Europskej uniji.“

Proša za swoje hrěchi wo wodaće

Freitag, 18. Juni 2021 geschrieben von:

Bamž Franciskus žada sej rozprawu wo połoženju w pólskej cyrkwi

Waršawa. Mjez biskopami Pólskeje tele dny njeměr knježi. Minjeny měsac su dóstali namołwu bamža Franciskusa „Ad limina apostolorum“. Hłowa katolskeje cyrkwje žada sej rozprawu wo połoženju w biskopstwach kraja. Vatikan kaza sej tajku rozprawu stajnje po pjeć lětach. ­Koronapandemije dla je mjeztym sydom lět zašło. W tym času pak je so w pólskej cyrkwi něštožkuli stało.

Andrzej Kobyliński, duchowny a docent na Waršawskej katolskej uniwersiće Kardinala Stefana Wyszyńskeho, je sej wěsty, zo budźe prezentacija rozprawy přez pólskich biskopow w oktobru we Vatikanje wšo druhe hač přijomna. W tydźeniku Polityka wón w rozmołwje rozłožuje, čehodla tomu tak budźe.

Čěska a Pólska rěčitej Turowa dla

Freitag, 18. Juni 2021 geschrieben von:
Praha (ČŽ/K/SN). „Nastupajo Turów je zaměr dojednanje a nic sudnistwo“, Tole rjekny čěski minister za wobswět Richard Brabec (ANO) wčera na prěnim zetkanja z pólskim ministrom za wobswět Michałóm Kortyku. Juristiske rozrisanje konflikta wobeńć, na tym ma hłownje Pólska zajim. Za nju by dźě njesměrne ekonomiske a financne sćěhi měło, by-li Turów „dyrbjał wupadnyć“. Pólska tohodla tež zaměrnje ignoruje přikaz Europskeho sudnistwa, kiž bě skóržbje Čěskeje wotpowědujo postajiło, nachwilnje zakónčić wudobywanje brunicy z Turówskeje jamy. Spočatk tydźenja bě so Čěska na Europske sudnistwo z próstwu wobroćiła „Pólskej napołožić pokutu we wysokosći pjeć milionow eurow za kóždy dźeń, na kotrymž wona w Turówskej brunicowej jamje dale wuhlo wudobyła. Pochłostać so ma, zo njespjelnja přikaz, w jamje Turów hnydom z wudobywanjom wuhla tak dołho přestać, doniž so wo čěskej skóržbje njeje doskónčnje rozsudźiło“. Minister Kurtyka jako zastupnik Pólskeje wočakuje wuspěch jednanjow, dokelž „jednoća nas wola, docpěć dołhodobne bilateralne dojednanje“.

Nowy wupokaz

Donnerstag, 17. Juni 2021 geschrieben von:

Praha (ČŽ/K/SN). Prěnje woprašowanje žonow w Čěskej je wujewiło, zo třećina z nich wita, njetrjebać hižo -ová rěkać, dwě třećinje chcetej wšak uzus ze starodawna wobchować. Čěski parlament bě historisku změnu njedawno wobzamknył. Přewróćacy přisamom je fakt, zo smědźa so žony po zmandźelenju wzdać přidawka -ová k swójbnemu mjenu. To bě dotal jeno wukrajnicam dowolene by­ło­, a Čechowkam w tym padźe, hdyž su so na wukrajnika wudali. Starši tež rozsudźa, hač nowonarodźenej dźow­čičce kóncowku -ová přidadźa abo nic. Namjet k naprawje bě społnomócnjena knježerstwa za čłowjeske prawa, zapósłanča ANO Helena Válková, hromadźe ze zapósłancom Piratow Ondřejom Profantom zapodała. Namjet Piratow, njezapisać do wupokaza splah wosoby, porno tomu přepadny. Naležnosć nastupajo -ová bě tež nutřkowny minister Jan Hamáčk podpěrał. 91 zapósłancow ze 171 přitomnych namjetej přihłosowaše.

Serbska debata

Neuheiten LND