Wot pjatka popołdnja hač do njedźele wječora běše Sebnica za wobchad zawrjena, tola wokrjesne město bě na Dnju Saksow połne žiwjenja.

Sebnica (SH/SN/BŠe). Najwjetši ludowy swjedźeń Sakskeje wotmě so lětsa w přitulnym městačku Sebnicy, hdźež dožiwi Dźeń Saksow nětko swój 30. jubilej. Z teje přičiny bě jubilejna brošurka z pokazkami wšitkich dotalnych swjedźenjow wušła. Sobotu dopołdnja je so kuratorij Dnja Saksow w Ulbersdorfje schadźował. Předsyda Domowiny Dawid Statnik měješe tam składnosć, dźěławosć třěšneho zwjazka předstajić. Rejowarjo Wudworskeho ansambla čłonow kuratorija ze swojim wustupom zahorichu.

Njedowěra a strach w Ruskej

Montag, 08. September 2025 geschrieben von:

Irina Šerbakowa w Budyskej tachantskej cyrkwi přednošowała

Budyšin (dpa/SN). Ruska stawiznarka, přełožowarka a aktiwistka za čłowječe prawa Irina Šerbakowa je minjeny pjatk w Budyskej tachantskej cyrkwi we wobłuku „Budyskich narěčow“ přednošowała. Wot lěta 2022, jako běchu rjad ­zahajili, bě wona mjeztym 27. rěčnica.

Lěta 1949 w Moskwje jako dźowka židowskeju staršeju rodźena je Irina Šerbakowa stawizny a germanistiku studowała a wjele lět jako publicistka za literarne časopisy a dźeniki dźěłała. Jako tajka je wona roman Jurja Brězana „Krabat“ do rušćiny přełožiła a je po tutym puću tež problemy łužiskich Serbow zeznała, wona minjeny pjatk rjekny.

Jubilej ewangelskeje cyrkwje

Montag, 08. September 2025 geschrieben von:

Bonn (B/SN). Předsyda Němskeje biskopskeje konferency Georg Bätzing je so w lisće předsydce rady Ewangelskeje cyrkwje w Němskej (EKD) Kirsten Fehrs k 80lět­nemu wobstaću EKD „za wjelelětnu ekumenisku zwjazanosć, wojowanje wo zhromadne pozicije a stejišća k politiskim prašenjam časa“ dźakował. W awgusće 1945 běchu so lutherske, reformowane a uněrowane krajne cyrkwje do EKD zjednoćili.

Žohnowanje na puć

Lipsk (B/SN). Za pućowanje abo nowy žiwjenski wotrězk wuprošeja sej wěriwi a njewěriwi w přiběracej měrje wosebite žohnowanje. Ewangelski farar Frank ­Karpa w Hamburgu měni: „Njeje samo­zrozumliwe, zo so wšitcy zaso strowi nawróća.“ Tež na Berlinskim lětanišću zastupjerjo ekumeniskeho dušepastyrstwa pućowacych žohnuja a jim pomhaja.

Irske přeća

Bayrou staji prašenje dowěry

Montag, 08. September 2025 geschrieben von:

Paris (dpa/SN). Francoski ministerski prezident François Bayrou chcyše dźensa w narodnej zhromadźiznje prašenje dowěry stajić. 74lětny bě tutu kročel w zwadźe wo lutowanski etat kraja připowědźił. Jeho srjedźo-prawicarske knježerstwo nima w parlamenće wjetšinu. Opozicija je připowědźiła, zo přećiwo njemu hłosuje. Tuž z tym liča, zo dyrbi Bayrou prezidentej Emmanuelej Macronej próst­wu wo wotstup zapodać.

Mjenje próstwow wo azyl

Valetta (dpa/SN). Ličba nowych požadarjow azyla w EU kaž tež w Norwegskej a Šwicarskej je prěnje połlěto widźomnje woteběrała. Hač do kónca junija je agentura EU za azyl nimale 400 000 próstwow wo azyl zličiła. Prěni króć po wjele lětach njeje Němska ze 70 000 próstwami wjace na prěnim městnje. W Francoskej a Španiskej bu hišće wjace próstwow stajenych. Najwjace nowych požadarjow přińdźe z Venezuele, slědujetej Afghanistan a Syriska.

Za Bolsonara demonstrowali

Z wobrazom Carla Acutisa w rukomaj steji młodostny na Pětrowym naměsće w Romje: Bamž Leo XIV. je Carla Acutisa wčera we wobłuku Božeje mšě ze 100 000 wěriwymi swjatoprajił. Acutis bě 2006 z runje 15 lětami na leukemiju zemrěł. Čas swojeho ­krótkeho žiwjenje bě młodostny z wida cyrkwje přikładnje žiwy był a je wosebje w interneće za wěru wabił, čehoždla jeho tež „influencarja Boha“ mjenuja. Nimo toho připisuje cyrkej Acutisej dwaj dźiwaj po jeho smjerći. Młodostny je wosrjedź Italskeje, w Assisiju, pochowany, dokal je loni wjace hač milion ludźi putnikowało. Foto: dpa/Stefano Costantino

Přepytuja koronapandemiju

Montag, 08. September 2025 geschrieben von:
Berlin (dpa/SN). Enquetna komisija zwjazkoweho sejma za předźěłanje koronapandemije je so dźensa ke konstituowacemu posedźenju zešła. Mjez wobdźělnikami bě tež prezidentka zwjaz­koweho sejma Julia Klöckner (CDU). Zwjazkowy sejm bě wutworjenje komi­sije z přemóžacej wjetšinu CDU/CSU, SPD, Zelenych a Lěwicy wobzamknył. Nimo 14 zapósłancow přisłuša gremijej 14 wěcywustojnych. Komisija ma zwjazkowemu sejmej hač do srjedź 2027 rozprawu z doporučenjemi za přichodne krizy předpołožić. Předsydka komisija Franziska Hoppermann přilubi wobšěrne, sprawne a wuwažene přepytowanje krizy, kiž bě wot 2020 hač k jutram 2023 trała: „Chcemy rozumić, nic pak zasudźeć.“

Zhromadnje pokućić?

Montag, 08. September 2025 geschrieben von:

Bě minjene 25 lět w němsko-ruskich stawiznach woprawdźe jenički wulki zmylk? Přednošk Iriny Šerbakoweje w Budyskej tachantskej cyrkwi je mnohich bjezradnych a wohańbjenych zawostajił. Smy so wšitcy hromadźe takle mylili?

Dopominam so hišće derje na wustup młodeho a poměrnje njeznateho prezidenta Wladimira Putina w zwjazkowym sejmje w Berlinje w lěće 2000. W dobrej němčinje podawaše wón Němskej ruku přećelstwa, najebać wšo, štož je Němska ludam Sowjetskeho zwjazka we wójnje načiniła. Njebě dobre hospodarske wu­wiće zapadneje Europy minjenych lětdźesatkow tež wuslědk dobrych poćahow z Ruskej, kotraž nas spušćomnje z wolijom a płunom zastarowaše? Tole wšitko jako „Judašowu mzdu“ wothódnoćić, z kotrejž je sej Putin přihłosowanje zapada za swoju diktatorisku politiku kupił, njewotpowěduje historiskej wěrnosći. A zo dyrbimy so za to zhromadnje zamołwić, njedam sej napowědać. Marko Wjeńka

Zelenskyj žada sej reakciju

Montag, 08. September 2025 geschrieben von:
Kijew (dpa/SN). Po nowych intensiwnych nalětach na swój kraj je ukrainski prezident Wolodymyr Zelenskyj swětowe zjednoćenstwo k jasnej reakciji namołwjał. „To je jasne znamjo, zo chce Putin swět spytować, hač tole akceptuje a so z tym wotnamaka“, rjekny statny šef w swojim wječornym widejowym poselstwje. Ruska bě w nocy na njedźelu ukrainsku stolicu Kijew z wjace hac 800 trutami nadpadnyła, štož je nowy rekord. Nimo toho zasadźichu rakety pře­ćiwo objektam w Ukrainje. W Kijewje zrazy raketa do twarjenja knježerstwa. Při nadpadźe su štyrjo wobydlerjo swoje žiwjenje přisadźili. Mjeztym prezident USA Donald Trump nowe sankcije přećiwo Ruskej hižo njewuzamkuje.

Swinjaca mrětwa přewinjena

Montag, 08. September 2025 geschrieben von:

Drježdźany (dpa/SN). Afriska swinjaca mrětwa (ASP) je w dalokej měrje přewinjena. Tuchwilu njeje w swobodnym staće ani jenički aktiwny pad, socialne ministerstwo zdźěli. Posledni pad mrětwy bě so před dobrym lětom jewił. Zawrjene pasma, kotrež jenož hišće w Budyskim a Zhorjelskim wokrjesu eksistuja, chcedźa nětko postupnje pomjeńšić.

Po informacijach ministerstwa su po wudyrjenju mrětwy w oktobru 2020 cyłkownje 2 398 z wirusom ASP natyknjenych a zahinjenych dźiwich swini našli. Za bój přećiwo mrětwje je swobodny stat něhdźe 54 milionow eurow nałožował. Z toho su 30 milionow eurow za nastajenje a wottwar 850 kilometrow dołhich škitnych płotow wudali.

Afriska swinjaca mrětwa je wirusowa infekcija, kotraž jenož swinje potrjechi. Wona je njehojomna a kónči so w nimale wšěch padach smjertnje. Swinje, kiž su chorosć přewinyli, njejsu přećiwo wirusej imune, ale móža so znowa natyknyć. Dotal njeeksistuje žadyn srědk, z kotrymž móhli swinje šćěpić. Chorosć rozšěrja so přez direktny kontakt skoćećow abo přez kontaminowane wěcy a picu.

Dalši dźěl wobjězdki hotowy

Montag, 08. September 2025 geschrieben von:
Nowy wotrězk zwjazkoweje dróhi B 168 su minjeny tydźeń bjez wulkeho swjedźenja zjawnosći přepodali. Cyłkownje 8,3 kilometry dołhi wotrězk zwjazuje Choćebuz a Baršć a je druhi dźěl noweje wobjězdki města Choćebuz. Nowa wobjězdka wopřija tři dźěle. Najwažniši wotrězk njeje hišće dotwarjeny: Přizamknjenje wobjězdki B 168 k awtodróze A 15, štož drje hišće hač do kónca 2026 traje. Hakle potom chcedźa ­nowu dróhu na wuchodźe Choćebuza na dostojne wašnje poswjećić, braniborski dróhotwarski zarjad zdźěla. Foto: Michael Helbig

Chróšćan Šulerjo

Neuheiten LND