Koronakriza tež šulerjow tuchwilu poćežuje. Ty­dźe­nje dołho njesmě­dźa­chu do šule a mějachu doma swoje nadawki spjelnjeć.

Mjeztym je situacija trochu lěp­ša, a dźěći smědźa po po­stajenych dnjach zaso w šuli wuknyć. Nadawki doma pak dale wostawa­ja, štož mnohich chětro wužaduje. Ćim bóle so wjesela, hdyž smědźa kreatiwnje dźěłać. Ra­dworska wučerka Doris Pallman­nowa měješe za nich wotměnja­wy nadawk. Tak dyrbjachu šulerjo 5. a 6. lětnika hotel za překasancy twarić. Jara wužitny to nadawk, wša­ko je dale a mjenje insektow. Za přirodu pak su tajke domicile bytostne.

A kak wušiknje su dźěći Radwor­skeje šule nadawk zwoprawdźili, wi­dźi­my na wu­slěd­kach. Dźěl z nich směmy w Dźě­ćiznaku wo­zjewić. Bianka Šeferowa

Zwjazanosć z dźěćimi tež nadal digitalnje pěstuja

„Druhdy je njedobre tež za něšto wušne“, by moja njeboh wowka rjekła. Wězo swój čas njeměješe wona před wočomaj aktualnu koronapandemiju, ale mysleše na čas, jako běchu ludźo zbožowni, dokelž njetrjebachu so hižo wójny dla strachować. Kotry wužitk pak ma korona? Zwěsćam, zo zaběramy so bóle z digitalnym swětom. Poskitki w serbskej rěči, kotrymž móžemy so jeničce wirtuelnje bližić, přiběraja. Wjetšina z nich je na termin abo něšto dnjow wjazana, někotre pak tež maja wutrajnych wuwiwarjow a na nowych idejach njelutuja.

Tajki přikład je Njebjelčanska pěstowarnja „Jan Skala – Barbojte kamuški“. Ručna klanka Lotka a jeje towarška Sophia zaběratej so w krótkich widejach ze zwjetša lóštnymi, druhdy tež z chutnymi temami wšědneho žiwjenja. Na te wašnje wonej dźěćom a dorosćenym swět wotwěratej. Powěsć wo nimaj a jich akciji je so spěšnje po Łužicy roznjesła. „Smy jara překwapjeni, kelko ludźi je sej mjeztym naš poskitk w interneće wobhladało. A zajim njewoteběra“, praji kubłarka Sophia Budarjec, „za to smy našim fanam jara dźakowni.“

W znowa zapřijatymaj meandromaj je Sprjewja přirodniši žiwjenski rum

Jara pomału Sprjewja na wonym mejskim dnju ćeče. Niłkeje wody dla to we wožiwjenymaj wotrězkomaj blisko Lemišowa a sewjernje Połpicy lědma pytnješ.

Něhdźe 90 lět bu rěka runu smuhu po skoro kanalizowanym rěčnišću mjez Lemišowom a Nowej Wsy wjedźena. A měješe-li wjele wody, wona wšitko ze sobu torhny, wohrožowaše blisku wjes a ju přepławi. Dotal poslednju wulku wodu Sprjewje z lěta 2013 su sej Połpičenjo hłuboko do pomjatka zaryli. Hačrunjež běchu pódlanske areale łučinoweho lěsa ze Sprjewju mjezowali, njemějachu wjele lět žadyn wužitk z tohole susodstwa. Pobra­chowaše włóžnota w zemi. Nalětnje powodźenja jako zakład wosebiteho ekosystema ju njedocpěchu. Nimo toho njeskićeše rune rěčnišćo mnohim za tajki biotop typiskim žiwocham žiwjenski rum. Rěka sama bě wocuzbnjena.

Z Wolframom Güntherom (Zwjazk 90/Zeleni), sakskim ministrom za energiju, škit klimy, wobswět a ratarstwo, je so Axel Arlt w Połpicy rozmołwjał.

Knježe ministrje, kotry wuznam ma projekt „Redynamizacija Sprjewje“ za Saksku?

Projekt je tuchwilu najwjetši swojeho razu w Sakskej. Tohodla so ćim bóle wjeselu, zo mějach składnosć jón na městnje přepodać. Chcemy přichodne lěta dalše tak wusměrjene naprawy zwoprawdźić, tež w tajkej wulkosći. W ministerstwje na tym dźěłamy, temje rěčne łučiny a škit před wulkej wodu bóle ze so­bu zwjazać. To je dołhodobny nadawk, za kotryž smy tež w hnydomnym pro­gramje statneho knježerstwa pjenjezy přewostajili. Temy přirodneho škita před wulkej wodu budu nas tež přichodne lěta přewodźeć.

Kotre z naspomnjenych předdźěłow po­trjechja předewzaća w Hornjej Łužicy?

Chcemy redynamizaciju Sprjewje dale wjesć. K tomu słušatej saněrowanje a rena­turěrowanje rěki južnje Čelnoho a w Nowoměšćanskej holi.

Lěto wob lěto suchota we Łužicy přiběra. Je přičiny so starosćić, zo bě tónle naroč­ny projekt za dźesać, pjatnaće lět snano po­darmo?