W Serbach nastawa dźěl kraja wědomosće
Astrocentrum Łužica móhł so wo rozkćěw cyłeho regiona postarać – perspektiwa za młodych ludźi w domiznje
Sakska ma so stać z krajom wědomosće, wšako hightech-stejnišćo hižo je. Zakłady za to su minjene lěta ze zaměstnjenjom puć rubacych předewzaćow kładli. Husto rěči so w medijach wo Silicon Saxony, štož pokazuje na wěsty podźěl z hospodarstwom splećeneje wědomosće. Loni stej so dalšej wulkej předewzaći wědomosće přidružiłoj. Jedne z njeju je Němski centrum za astrofyziku (DZA), kotryž serbsce oficialnje Astrocentrum Łužicarěka. Zaběra so z grawitaciskimi žołmami – tež za hospodarske zaměry. Nimo toho spytaja jeho wědomostnicy z pomocu grawitaciskich žołmow wuswětlić zakłady a pozadk swětnišća. Dopóznaća z toho pomhaja při wuwiwanju nowych technologijow a modernych datowych systemow.
Za swoje zaměry su wědomostnicy DZA w serbskej Hornjeje Łužicy, w Delanach, optimalne wuměnjenja namakali. Loni su dóstali zelenu swěcu za swój projekt a lětsa doskónčne přizwolenje njesnadneje sumy spěchowanskich srědkow.
Wučerjo dźěłaja husto podźělnje
Drježdźany/Budyšin (SN/MiR). Podźělne dźěło mjez wučerjemi je w Sakskej snadnje stupało. Po informacijach Zwjazkoweho statistiskeho zarjada dźěłaše w šulskim lěće 2022/2023 po cyłej Sakskej dohromady 40,8 procentow wšitkich wučerjow a wučerkow na powšitkownje kubłacych šulach podźělnje. To je wo nimale jedyn procent wjace, hač lěto do toho. Po cyłej Němskej je kwota wyša – 42,3 procentow – najwyša w běhu zašłych dźesać lět. Kaž Sakski krajny zarjad za šulu a kubłanje (LaSuB) na naprašowanje SN zdźěli, njeje móžno konkretizować, kelko wučerkow a wučerjow na serbskich a serbšćinu wuwučowacych šulach z mjenje hodźinami dźěła. Zarjad nima za to diferencowanu móžnosć absolutne ličby zwěsćić.
Rěčne kursy požadane
Rěčny centrum WITAJ (RCW) w Budyšinje zhladuje wróćo na dale a stupacu ličbu kursow serbšćiny w zańdźenym lěće. Milenka Rječcyna je so z docentom serbšćiny Marekom Krawcom rozmołwjała.
Kak je poměr přirunujo kursy serbšćiny w tutym a w zańdźenym lěće?
M. Krawc: Tuchwilu mamy w RCW 24 kursow, loni mějachmy něhdźe 17. To je jasnje stupaca tendenca. Zajimawe je, zo mamy kursy na dalšich městnach, nic jenož kaž dotal w Budyšinje, Pančicach-Kukowje, Wojerecach abo w Slepom. Nětko podawamy tež kursy w Konjecach, Kulowje a w Radworju, wšitke wusměrjene na započatkarjow. W cyłku je dźewjeć nowych prezencnych kursow, dwaj stej online kursaj.
Wuwučujeće Wy wšitke kursy na wšelkich městnosćach jenož sam?
M. Krawc: Ně. Nimo mje – ja wuwučuju w Budyšinje, w Slepom a we Wojerecach – su to: Jan Breindl w Kulowje, Kryštof Peršín w Konjecach a Pančicach-Kukowje, Julian Nyča w Pančicach-Kukowje kaž tež Walburga Šćapanowa w Radworju. Wjeselu so jara, zo wona tam kurs za započatkarjow podawa. Jan Breindl wuwučuje w třoch kursach, Kryštof Peršin ma štyri kursy kaž tež dwaj online kursaj na starosći.
LIPA: Koncept do přichoda
Ralbicy-Róžant (SN/MiR). Serbske šulske towarstwo (SŠT) je koncept za wuwiće Smjerdźečanskeho kubłanskeho srjedźišća LIPA wuwiło. Dźensa wječor chce gmejnska rada Ralbicy-Róžant wo předłoze wuradźować a diskutować. Jako nošer imobilije a ležownosće wšak rozsudźi gmejna, komu rumnosće za wužiwanje přewostaji. Zajimc z najwjetšimi ambicijemi tuchwilu je – a budźe to tež dale – Serbske šulske towarstwo. Wone chce Smjerdźečansku LIPU jako kubłanske srjedźišćo w Delanach wutwarić.
Za nadźěłanje koncepta je so jednaćel SŠT Andreas Ošika wo spěchowanske srědki pola Załožby za serbski lud prócował. Dohromady 3 000 eurow je wona loni towarstwu za to přizwoliła. Po swojim koncepće chce SŠT rumnosće imobilije, kotrež budu wot přichodneho lěta swobodne, za kubłanske zarjadowanja wužiwać. Aktualnje tam hišće zaměstnjeny žłobik kónc tohole resp. spočatk noweho lěta do přebywanišća w Ralbicach přećehnje. Loni bě SŠT pjenjezy do kehelowanišća a do wutworjenja kulturneje zahrody inwestowało.
Ptači kwas w sakskej stolicy swjećili
Šulerjo 4. lětnikow, w prěnim rjedźe ze serbskich a serbšćinu ...
Kulowska wyša šula w duchu Kocora skutkuje
Kulow (AK/SN). Kulowska wyša šula „Korla Awgust Kocor“ je zašły pjatk na Dźeń wotewrjenych duri přeprosyła. Šulska nawodnica Ines Lešowa zwěsći, zo maja „serbska rěč, kultura a hajenje tradicijow na kubłanišću stajnje wysoku hódnotu.“ Wuwučuja tam serbšćinu jako předmjet a poskićuja ju zdobom jako cyłodnjowski poskitk.
Tuchwilu wuknje 46 z 315 šulerjow serbšćinu po koncepće 2plus, dźesać šulerjow w 5. lětniku, dźewjećo w 6., šesćo w 7, dźesaćo we 8., šesćo w 9. a pjećo w 10. lětniku. Sabina Modšingowa z Ćiska wuwučuje serbšćinu w 5., Zuzana Rečelina z Kulowca w 6. a 7. a maćeršćinarka Ines Lešowa w 9. a 10. lětniku. Nimo toho móžeš serbšćinu tež jako cyłodnjowski poskitk dožiwjeć. Ličba wobdźělnikow na cyłodnjowskim poskitku je wšelakora, wotwisna wot zajima a wobsaha. „Dźakowano tomule poskitkej, mamy składnosć cyle zaměrnje wšelake projekty organizować“, rjekny Ines Lešowa. „W tymle šulskim lěće podamy so w aprylu na ekskursiju do Delnjeje Łužicy na Radušanske słowjanske hrodźišćo. Tam zeznajomjeja so šulerjo ze stawiznami Łužicy a geografiskimi wosebitosćemi Błótow.
Integracija běše prawy rozsud
Na Johanneumje so wyša šula a gymnazij wzajomnje podpěrujetej
Wojerecy (AK/SN). Integracija wyšeje šule na Křesćanskej šuli Johanneum Wojerecy je přewšo wunošna. „Wosom lět po zawjedźenju zhromadneho wuknjenja a wuwučowanja zakónči tu mjeztym hižo třeća rjadownja wyšeje šule swój šulski čas.“ Tole podšmórny Katrin Goering, nawodnica wyšeje šule, na dnju wotewrjenych duri.
Hudźba a wjele wjac na gymnaziju
Toralf Schrader, wučer na Lessingowym gymnaziju we Wojerecach, zhladuje na minjene šulske połlěto kaž tež na přichodnu połojcu šulskeho lěta, kotraž wot februara na wuwučowacych a wuknjacych čaka.
Kóždy z nas ma cyle wosobinski časowy porjad. Štóž wšědnje rano swoje dźěći do šule pohonjuje, wě, što měnju. Tež šula sama ma swój časowy porjad. Šulske lěto so w lěću započina. Tuž smy prěnje połlěto hižo wuspěšnje zakónčili.
Lětuši prěni wjeršk šulskeho žiwjenja běše dźeń wotewrjenych duri na gymnaziju, kotryž mjenujemy „pózdnju změnu“, minjeny pjatk. Mnozy šulerjo wokolnych zakładnych šulow smy na njón přeprosyli, zo bychu hosćom na swojich instrumentach zahudźili.
