Serbska premjera na festiwalu

Montag, 29. August 2022 geschrieben von:

3. festiwal Łužica su minjeny štwórtk zahajili. Tři tydźenja přeprošuje 550 wuměłcow na nimale 50 zarjadowanjow na 25 městnach w Sakskej, Braniborskej a Pólskej. Kruch „Nyks – reje z wódnym mužom“ dožiwi 4. septembra na Šusterec dworje w Trjebinje swoju prapremjeru. Wolfgang Kotisek je hudźbu ke kruchej spisał. Z dudakom-komponistom je so Cordula Ratajczakowa rozmołwjała.

Festiwal Łužica njeje runje znaty za serbski podźěl – kak je k Wašemu lětušemu přinoškej dóšło?

W. Kotisek: Režiser Frank Düwel z Hamburga, z kotrymž smy loni na Złokomorowskim Nowym jewišću hru „Ganz anders wer: Erwin Strittmatter“ předstajili, ma wulki respekt před Serbami. Wón je intendantej Danielej Kühnelej swoju kritiku wuprajił, zo ničo serbske w festiwalu njeje, a zo so to njesłuša za festiwal z mjenom ,Łužica‘. Tež ja sym Düwelej rjekł, zo tudyši ludźo festiwal na wědomje njebjeru. Tuž smój rozmyslowałoj, kak móhli mizeru rozrisać. Na kóncu smój na wódneho muža jako zwjazowacu figuru Łužicow šłoj.

Kak sće kruch nadźěłali?

Najrjeńši čas dźěćom njeskazyć

Freitag, 26. August 2022 geschrieben von:
Bianka Šeferowa

Starši maja so tuchwilu jara ćežko. Najprjedy dyrbjachu koronapandemiju přetrać a swoje dźěći doma wuwučować. Nětko bědźa so tež hišće z inflaciju a stupacymi energijowymi kóštami. Tež płaćizny za šulski material a šulsku jědź so wot septembra jasnje podróša. Z blakami maja starši na dźeń 4,50 eurow a wjace za jednu jědź zapłaćić. Jeli maja wone tři dźěći, štož je mjez Serbami zwjetša přerězk, je to na jědź a dźeń nimale 14 eurow, wob tydźeń potom ně­hdźe 70 eurow a na měsac tuž 294 eurow. Mnozy starši budu derje wotwažować, hač móže sej to dowolić. Nimo materialijow a jědźe přidruža so kóštam w šulskim lěće hišće pućowanske dny abo šulerske jězby. Dale trjebaja někotři šulerjo pomocnu wučbu, za kotruž maja płaćić. Šulerjo zakładneho schodźenka wopytuja zwjetša hišće hort, hdźež starši popłatk płaća. Nimo toho dyrbja šulerjo wězo tež rano do kubłanišća a popołdnju zaso wróćo domoj, za čož wužiwaja bliskowobchadne srědki. Tež tule maja starši wěsty podźěl sami njesć.

Powerserb lětsa jako rolowa hra

Donnerstag, 25. August 2022 geschrieben von:

Dobyćer lońšeho wubědźowanja „Powerserb“ w Radworju běše Wotrowska młodźina. Z tym wuhotuje wona lětuše zarjadowanje, a to sobotu dnja 10. septembra. We Wotrowskej młodźinje aktiwny a zdobom na organizatoriskich procesach wobdźěleny je Jonas Pjetaš z Pančic-Kukowa. Jan Bogusz je so ze 23lětnym rozmołwjał.

Na kotru temu smědźa so serbscy młodostni na lětušim „Powerserb“-zarjadowanju wjeselić?

J. Pjetaš: Moto lětsa wěnuje so znatej rolowej hrě z jendźelskorěčnym titulom „Dungeons & Dragons“, kotraž hraje w fantasyjowym swěće zmijow, lutkow, kuzłarjow a wjele dalšich. W tutej hrě sej kóždy hrajer swójsku stawiznu wumysli, tak – rjec jednu baju baje. Tuž smy chcyli tutu mysličku tež na „Powerserb“ – wubědźowanje přenjesć a tak wobdźělnikam a wobdźělnicam kóždeho mustwa na stacijach wšelke móžnosće k rozsudźenju skićić. Z tym kroča woni w běhu wubědźowanja tohorunja po swójskej stawi­znje. Tak wočakuja jich mjez druhim nadawki kaž třělenje z katapultom. Někotre překwapjenki pak hišće na nich čakaja.

Kak je scyła k tutej ideji přišło?

Wječornik njesmě zahinyć

Freitag, 19. August 2022 geschrieben von:
Axel Arlt

Budźe lětsa hodowne wudaće Serbskich Nowin? Prašenje to, kotrež njeby so pod normalnymi wuměnjenjemi redakciskeho dźěła kónc awgusta nichtó stajił. Za abonentow je „normalne“, zo nowinu prawidłownje w listowym kašćiku maja resp. ju online čitać móža. Horstce redaktorkow a redaktorow je so w minjenych lětach z wulkim napinanjom přeco zaso poradźiło, personalne wuskosće tak přemosćić, zo nutřkoredakciski ćišć zwonka hnydom pytnyć njebě. Nadawki, kaž na přikład přiłoze „Wuměłstwo a wjace“ a „Dźěćiznak“, kotrež běchu swěrni wonkowni sobudźěłaćerjo spušćomnje zaručili, dyrbi redakciske mustwo přidatnje zmištrować.

Personalne problemy sobu z pobrachowacym dorostom zwisuja. Ličba njewuspěšnych wupisanjow dźěłowych městnow w redakciji je stajnje přiběrała, tak zo su samo klučowe pozicije kaž ta za korekturu wakantne.

Druhi króć w Janskej cyrkwi

Freitag, 19. August 2022 geschrieben von:

Po lońšej premjerje wjeseli so skupina dujerjow Tiefblechensemble na dalši koncertny rjad, kotryž zahaja dźensa w Budyskej cyrkwi swj. Pětra. Jutře, sobotu, w 19 hodź. koncertuja druhi króć we Wojerowskej Janskej cyrkwi. Silke Richter je so z hudźbnikom kwarteta, Wojerowčanom Fritzom Vogelom, rozmołwjała.

Loni sće premjeru we Wojerowskej Janskej cyrkwi měli …

F. Vogel: Haj, koncertowachmy tam ­loni scyła prěni raz jako skupina Tief­blechen­semble. Tuž móhli rjec, zo bě to naš załoženski koncert. Program bě pisany, wot hudźby z barokneho časa hač k modernym spěwam bě wšitko pódla. Zwjeselili smy so nad wulkej ličbu hosći. Janska cyrkej bě jara derje pjelnjena. ­Po koncerće dóstachmy tójšto chwalby a připó­znaća, štož nas pohonjowaše, lětsa dalši koncertny rjad přewjesć.

Kak je k załoženju ansambla dóšło?

Pytaja tež serbsce rěčacych

Donnerstag, 18. August 2022 geschrieben von:

Roberto Lombino pochadźa z Prahi a zajimuje so předewšěm za słowjanske rěče. We wobłuku stipendija Załožby za serbski lud je w Lipsku studował a so dale w serbšćinje wukmanił. Tučasnje studuje młody Čech pólsku filologiju w Poznanju. Hižo někotre lěta angažuje so wón w projekće mjezysłowjanskeje rěče, za kotryž pytaja tež serbskich rěčnikow a rěčnicy. Što so dokładnje za ideju chowa, wo tym je so Jan Bogusz z nim rozmołwjał.

Što móžemy sej pod „mjezysłowjanšćinu“ – jendźelsce je to interslavic language – předstajić?

Kónc tydźenja wotměwa so znowa hudźbny festiwal Nukstock, kotryž lětsa na štwórćlětstotka zhladuje. Cordula Ratajczakowa je so ze sobuzamołwitym za program Měrćinom Wjenkom rozmołwjała.

Před 25 lět lětami bě prěni festiwal Nukstock – planujeće składnostnje jubileja něšto wosebite?

M. Wjenk: Ně, ničo. Njeje to tež lětsa za nas žadyn jubilej. Prěni Nukstock bě drje 1997, je pak wosebje w prěnich lětach a potom před dwěmaj lětomaj korony dla tež cyłkownje trójce wupadnył. Swjećimy lětsa 23. Nukstock, naš přichodny jubilej je tohodla hakle za dwě lěće. Potom sej tež zawěsće něšto wosebite wumyslimy.

Što su lětuše wjerški hudźbneho programa?

Žadyn lóšt na horcu nazymu

Freitag, 12. August 2022 geschrieben von:
Cordula Ratajczakowa

Kak móžemy pječa pačenu Budysku towaršnosć zaso zwjazać a „mazany“ image sprjewineho města změnić? Prašeni to, kotrejž nas hižo někotre lěta přewodźatej. Nětko spyta iniciatiwa Budyšin w zhromadnosći znowa problem rozrisać a přeprošuje pod hesłom „Lóšt na Budyšin“ na dialog.

Wo nachwatanju njedostatkow

Donnerstag, 11. August 2022 geschrieben von:

Korony dla su měli šulerjo wšitkich šulskich schodźenkow w minjenym šulskim lěće tójšto nachwatać. Milenka Rječcyna je so z nawodu Slepjanskeje wyšeje šule „Dr. Marja Grólmusec“ Janom Hrjehorjom wo tym rozmołwjała.

W kotrej měrje su móhli wučerjo a wučerki wurunać wuknjenski deficit mjez šulerjemi a šulerkami?

J. Hrjehor: Zasadnje smy wšitko, štož bě žadane spjelnili, nic pak pola kóždeho šulerja. Mějachmy móžnosć nachwatać zastatki z programa Sakskeje „Dopomoc po koronje“. Smy organizowali z pjenjezami, běchu to 17 500 eurow, kotrež je nam kraj Sakska přewostajił, dopomoc za šulerjow. Woni su móhli na te wašnje swójski cil w jednym abo wjacorych předmjetach zaměrnje slědować.

Kelko šulerjow a šulerkow je tónle poskitk wužiwało?

Rodźeny Sulšečan, bywši šuler gymnazija we Warnoćicach, skótny lěkar, čłon wosadneje rady, městopředsyda Domowiny, čłon rady za serbske naležnosće Sakskeje, předsyda towarstwa Bratrowstwo ..., a dalše tajke zastojnstwa móhła tule naličić, kotrež je dr. Pětr Brězan zastawał abo w kotrychž dźensa hišće skutkuje. Dźensa, 11. awgusta 2022, swjeći wón swoje 90. narodniny.

W swjedźenskej narěči składnostnje 100. jubileja Kulowskeho towarstwa Bratrowstwo 3. januara 1998 wuzběhny dr. Brězan mjez druhim, zo trjeba kóždy lud a kóždy čłowjek za swoje duchowne a dušine derjeměće žórło – a tajke žórło je čłonam Bratrowstwa farska cyrkej w Kulowje. Wšako zbožo jenož w dobrej a strowej towaršliwosći zakćěwa.

Serbska debata

Neuheiten LND