Za Serbami so dźensa hišće praša

Freitag, 26. Januar 2018 geschrieben von:

Serbja maja bohudźak wjele wěrnych přećelow. Jedyn z nich je dr. Hans Modrow, a wón swjeći jutře, 27. wulkeho róžka, dźewjećdźesaćiny.

Hans Modrow, předposledni ministerski prezident NDR, narodźi so w dźensnišej Pólskej a dožiwi kaž wulki dźěl jeho generacije typiski žiwjenski puć: wójnsku jatbu, antifašistiske lěhwo, politisku karjeru a wopyt stronskich šulow. Njedźiwajo na to bě wón atypiski wysoki funkcionar. Nazymu 1973 pósła jeho strona SED jako 1. sekretara wobwodneho wjednistwa do Drježdźan. Naslědnik Wernera Krolikowskeho pak njezaćahny do wile předchadnika, ale do normalneho wysokodomu. Nowy to signal!

Sym Hansa Modrowa bórze po tym wosobinsce zeznał. Zhoniwši, zo sym serbski žurnalist, prašeše so mje za žiwjenjom Serbow. To je hač do dźensnišeho tak, hdyž so w Berlinje zetkamoj. Modrow je sej spěšnje wjele wosobinskich přećelow mjez Serbami zdobył, hač spisowaćela Jurja Brězana abo Hórčanskeho wjesnjanostu Franca Młynka.

Zhromadne dźěło skrućeć

Donnerstag, 25. Januar 2018 geschrieben von:

Dana Dubil je nowa jednaćelka Něm­skeho dźěłarniskeho zwjazka (DGB) w regionje wuchodna Sakska. Jako naslědnicu­­ Matthiasa Klemma su ju na konferency DGB Sakskeje loni w decembru w Lipsku do zastojnstwa wuzwolili. Axel Arlt je so z njej rozmołwjał.

Móža dźěłarnistwa hladajo na přesunjenja w towaršnosći, kotrež tež we wuchodnej Sakskej zwěsćamy, zajimy dźěłopřijimarjow hišće dosć zastupować?

D. Dubil: Definitiwnje haj. Wone móža dźěłaćerjow a přistajenych motiwować, jich organizować, so za jich prawa a zajimy zasadźeć, jich skutkownje do zjawnosće zapřijeć a skónčnje tež něšto zahibać.

Złožujeće so na to, zo je čłonstwo tudyšich dźěłarnistwow zaso přiběrało?

D. Dubil: Dźěłarnistwa we wuchodnej Sakskej rostu. Wšako smy so jako dźěłarnicy z rólu zastupjerja rozžohnowali. Stachmy so z dźěłarnistwom sobučinjenja. Dźěłaćerki, dźěłaćerjo a přistajeni z nami hromadźe postupuja. Móc, kotruž móžeš z teje zhromadnosće rozwić, je cyle hinaša, hač hdyž so jenož na zastupjerja powołuješ.

Što tči za dźěłarnistwom k sobučinjenju?

Hdyž maš wuhladyna přichod

Donnerstag, 25. Januar 2018 geschrieben von:

Na Drježdźanskich wikach „Karrierestart“ je so tež meblowy zawod Maja z Kulowa předstajił. Zajimawe na tymle stejnišću bě, zo su wučomnicy sami wo sebi a swojim wukubłanju a wo zawodźe rozprawjeli. Předstajichu projekty a přikłady swojeho dźěła z pomocu digitalnych medijow. Jan Kral je so z wučomnicu Angelinu Schwarze rozmołwjał­.

Byšće so prošu skrótka předstajiła.

A. Schwarze: Sym wučomnica w druhim wukubłanskim lěće. Chcu so stać z industrijowej překupču. Wukubłanje derje běži a sym tu na wikach, zo bych zawod a swoje dźěło bliže předstajiła.

Njejsće sama tu. Kajki je poměr mjez wučomnikami w zawodźe?

Z Němskimi Pazlicami dale wusko zwjazany

Dienstag, 23. Januar 2018 geschrieben von:

Dźensa swjeći jedyn z najwuznamnišich wuměłcow Němskeje – moler, grafikar a rězbar Georg Baselitz wosomdźesaćiny. Minjenu wutoru je sćelak telewizije BR połdrahodźinski film „Georg Baselitz – Ein deutscher Maler“ składnostnje jeho jubilejnych narodnin wusyłał. Swětoznaty je wón nic naposledk přez swoje „na hłowje stejace“ wobrazy.

W Smječkečanskim Domje swj. Jana přednošuje póndźelu, 29. januara, w 19.30 hodź. dr. Handrij Klimant na temu­ „Bój přećiwo wobšudnistwu ze žiwidłami“. Rodźeny Radworčan dźěła­ w zwjazkowym zarjedźe za škit přetrjebarjow a wěstotu žiwidłow w Berlinje (BVL). Marian Wjeńka je so z nim rozmołwjał.

Wy pochadźeće z Radworja a dźěłaće dźensa w Berlinje. Kajki bě Waš šulski, wukubłanski­ a powołanski puć?

Dr. H. Klimant: Dokelž so hižo z dwanaće lětami rozsudźich so ze skótnym lěkarjom­ stać, bě puć poměrnje runy. Abituru złožich 1989 na SRWŠ w Budyšinje, studowach w Lipsku a nětko dźěłam hižo nimale 18 lět we wobłuku škita přetrjebarjow a wěstoty žiwidłow. Wězo so tež na prěnje lěta rady dopominam, ale sobu najrjeńši čas bě wot lěta 2011 do 2015, jako skutkowach jako agrarny atašej w němskim pósłanstwje w Mo­skwje. Wróćo w Němskej dóstach nadawk, bój přećiwo wobšudnistwu ze žiwidłami sobu natwarić, štož je wulke wužadanje,­ ale tež jara zajimawe.

Na kotru temu sće promowował?

Kóždej šuli swoje mjeno

Freitag, 19. Januar 2018 geschrieben von:
Milenka Rječcyna

Štóž je hdy w Slepjanskej kónčinje přebywał, tón wě, zo su tamniše wsy wot hole wobdate. Region to, kotryž ma swoje typiske wašnje žiwjenja. W serbskimaj stolicomaj Budyšinje a Choćebuzu ludźo často njewědźa, z čim so wobydlerjo na wsach Slepjanskeje wosady zaběraja. Tele dny pak pyta sej namjet puć do wulkeho łužiskeho swěta, kotryž móhł, ně, twjerdźu, zo dyrbi samo myslenje tež druhdźe wobwliwować.

Wot 1960tych lět ma Slepjanska šula mjeno „Dr. Marja Grólmusec“. Generacije šulerjow su so ze žiwjenjom a skutko­wanjom antifašistki zaběrali, byrnjež rodźena Radworčanka njeposrědni zwisk k tamnišim kónčinam njeměła. Přiwšěm je derje, zo zwonka Slepoho stejaca wosobina historiski horicont šěri. Nětko pak kursěruje ideja, nastawacemu nowemu Němsko-Serbskemu šulskemu centrumej Slepo spožčić mjeno Kito Lorenc. Hač tomu tak budźe, njeje jasne. Wšako su tam tež druzy, kotřiž chcedźa dotalne mjeno zachować. Zajimawe je, zo wotwažuja w Slepom wo dwěmaj mjenomaj.

Překwapjenka a profesionalita

Donnerstag, 18. Januar 2018 geschrieben von:

Michał „Černo“ Brězan je wot wšeho spočatka hłowny organizator jolka-swjedźenja. Bosćan Nawka je so z Nukničanom­ rozmołwjał.

Knježe Brězano, kak hódnoćiće ze stejnišća zarjadowarja lětuši swjedźeń?

M. Brězan: Nastupajo wotběh a wopyt je poprawom wšitko kaž wočakowane běžało. Překwapił je mje nimoměry dobry wothłós, a to nic jenož wjesnjanow. Program je so lětsa, kaž so zda, skoro wšitkim wopytowarjam lubił.

Na kóncu sće Michała Cyža počesćili. Njeje wón woprawdźe ničo wo tym wědźał?

M. Brězan: Ně, hewak dźě njeby to žana překwapjenka była. Tak je so akcija šlachćiła, a wón so jara wjeseleše. Bě načasu so jemu za dźěło jako wuměłski nawoda dźakować.

Što su Waše wosobinske wjerški?

M. Brězan: Kóžde lěto je to hinak, njeje­ móžno sej jednorje něšto wubrać a wosebje wuzběhnyć. Tónraz mějachmy hosći, čemuž dotal tak było njeje, ale je mje wosobinsce zwjeseliło.

Směmy jolku mjeztym jako profesionelnje organizowany swjedźeń wopisować?

Dowolnicy su z cyłeje Europy

Mittwoch, 17. Januar 2018 geschrieben von:

Brězowski jězor je hižo dlěje hač 35 lět dowolowa idylka wšitkim, kotřiž lubuja měr a so rady kupaja. Tež tu profituja wo wuwiću, zo dale a wjace ludźi swój dowol w Němskej přežiwja. Jost Schmidtchen je so wo tym z jednaćelom zaměroweho zwjazka Lotharom Ahrom rozmołwjał.

Knježe Ahro, kak su so ličby wopytowarjow loni při Brězowskim jězoru wuwili?

L. Ahr: Z dokładnje 19 463 přenocowanjemi na přibrjohomaj za tekstil a FKK mějachmy loni stopnjowanje wo 400. Docpěli pak smy stopnjowanje jeničce na přibrjohu za FKK, hdźež mamy kupanišćo, stanowanišćo a předawanišći zakuskow. Tónle wobłuk je dźeń a woblubowaniši. Cyłkownje smy tam 5 931 přenocowanjow zličili.

Zwotkel kupacy, stanowarjo a dalši dowolnicy su?

Zajim za nowu techniku budźić

Dienstag, 16. Januar 2018 geschrieben von:

Bus z napisom Fabmobil steji dwutydźensce póndźelu na dworje Serbskeho šulskeho a zetkawanskeho centruma (SŠZC) kaž tež Kamjentneho domu w Bu­dyšinje. Milenka Rječcyna je so z industrijnym designerom Bosćijom Pjacu rozmołwjała, kiž projekt přewodźa.

Jako Berlinske předewzaće Design Studio The Constitute sće ideju wuwili, dźěćom a młodostnym načasnu technologiju zbližić. Jězdźiće z Fabmobilom po Łužicy. Što je zmysł projekta?

B. Pjaca: Chcemy wosebje šulam na wsach a w mjeńšich městach technolo­gije přichoda spřistupnić. Tak wotkrywamy młodostnym kulturne kubłanje a powołanske puće, kotrež běchu jim dotal njeznate abo na kotrež so ženje zmužili njebychu. Naš zaměr je zajimcam spřistupnić kreatiwnu technologiju w 3D-ćišću, wirtualnu realitu, robotiku a programěrowanje. W městach je wjetši poskitk so z tejle temu zaběrać. Chcemy nowe, digitalne a načasne kulturne a dožiwjenske formaty wutworić.

Na kotre wašnje zajim budźiće?

Žane swójske bytostne mysle?

Freitag, 12. Januar 2018 geschrieben von:
Axel Arlt

Kajke to začuće, hdyž dobrowólnje jenož přihladuješ? Nimo Budyskeho su wšitke wokrjesy južneje Braniborskeje a wuchodneje Sakskeje kaž tež bjezwokrjesne město Choćebuz towaršnosći Hospo­darski region Łužica přistupili, zo bychu regionalne žadanja za strukturnu změnu zwěsćili a je z podpěru knježerstwow w Drježdźanach a Podstupimje jednohłósnje w Berlinje zwuraznili.

Hornjołužiscy wobdźělnicy na srjedownym nowolětnym přijeću města Cho­ćebuza běchu snano tróšku překwapjeni, z kotrym zapalom je tamniši wyši měšćanosta Holger Kelch (CDU) wo wulkich wužadanjach předstejaceje strukturneje změny w kónčinje rěčał a zdobom narok swojeho města na nawodnu rólu w tymle procesu přizjewił. Wězo začu­waja w Delnjej Łužicy a w Zhorjelskim wo­krjesu njesměrnje wulki ćišć nastupajo zarunanje dźěłowych městnow w hórnistwje a energijownistwje. A byrnjež Budy­ski wokrjes direktnje z toho snano mjenje potrjecheny był, płaća nimale wšitke zaměry hospodarskeho regiona njewobmjezowanje tež za njón.

Serbska debata

Neuheiten LND