Studenća w małym kruhu adwentničku swjećili

Donnerstag, 16. Dezember 2021 geschrieben von:

Lipsk (SN/JBo). Po tym zo dyrbjachu čłonojo studentskeho towarstwa Sorabija w Lipsku loni swoju adwentničku digitalnje swjećić, móžachu so lětsa zaso, byrnjež jenož w mjeńšim kruhu, w towarstwowej rumnosći studentskeho domu „Centrifuze“ zetkać. Předsydstwo do toho prawidło 2G jako wuměnjenje za wopyt wčerawšeho wječora postajiło. Nimo toho móžachu studenća tež wot doma adwentničku internetnje sobu dožiwić.

Šibałe wašnje sej cyłe žiwjenje wobchował

Donnerstag, 16. Dezember 2021 geschrieben von:

Pjatk, 10. decembra, je w Přiwćicach znaty serbski ratar Kurt Latka 96lětny zemrěł. Znaju jeho nimale cyłe žiwjenje. Prěni raz sym jeho wědomje zetkał na ewangelskim cyrkwinskim dnju. Wón bě měrny čłowjek a měješe porno druhim dorosćenym w mojim wobswěće jara wysoki hłós. „To je knjez Latka z Přiwćic“, mi jeho te­hdy naš nan předstaji. „Wón je zastupjer Serbow w sakskej synodźe.“ Aha, sej mys­lach a so runočasnje prašach, što tale „synoda“ je? Najskerje budźe to něšto, na čož smědźa jenož lubi, mudri stari ludźo chodźić, dale pak wo tym njerozmyslowach.

Zo bě Kurt Latka woprawdźe mudry, luby čłowjek, sym nazhonił jako dźěłach w lěkarskej praksy našeho nana. Hdyž so jeho tam něšto woprašach, sym stajnje dokładnu wotmołwu dóstał. Tak na přikład zhonich, zo je wón z Přiwćic, zo je to wjes pola Malešec, zo słušeja Přiwćicy po wosadźe do Budyšinka, hdźež bu tež křćeny, a zo bě wón mnohe lěta zastupjer Serbow w sakskej synodźe. A jónu chcych wědźeć, što to dokładnje je, a dóstach – za knjeza Latku samozrozumliwje – dobru, spokojacu wotmołwu.

Mjez Serbami so doma čuje

Mittwoch, 15. Dezember 2021 geschrieben von:

Wón pochadźa z kónčiny Morawska Słowakska, mjez Serbami pak so kaž doma čuje. Wšako su w jeho domiznje mnohe nałožki podobne tym na serbskich wsach. Rěč je wo Milanje Tureku, kiž bu spočatk oktobra w Budyšinje z Čestnym znamješkom Domowiny wuznamjenjeny.

Hižo přeco słušeše lubosć Milana Tureka pućowanju, zo by hinaše kónčiny swěta zeznał. Jara zajimuja jeho kulturne hódnoty, stawizny a předewšěm nałožki. „Wot lěta 1964 je za swojich krajanow organizował wuprawy do Žitawy a Budyšina. Pozdźišo nawjaza wón zwiski k Turistiskemu zwjazkej Hornja Łužica-Delnja Šleska a k Budyskej Serbskej kulturnej informaciji“, zwurazni Beno Bělk w lawdaciji.

Nałožki a tradicije dale dawać

Montag, 13. Dezember 2021 geschrieben von:

Nimale 60 lět je wón Domowinjan a wot 1969 hač do 2013 – potajkim 44 lět – bě wón předsyda Janšojskeje Domowinskeje skupiny. Rěč je wo Günteru Zeleńku. Za swoje zasłužby, a tych njeje mało, bu wón spočatk oktobra z Čestnym znamješkom Domowiny wuznamjenjeny.

Za čas předsydstwa Güntera Zeleńka je Janšojska Domowinska skupina na 297 čłonow a čłonkow rozrostła. „Dołhi čas bě wona najwjetša Domowiny. Přewšo wužitny bě čas Zeleńka jako předsyda skupiny a Janšojski wjesnjanosta za wuwiće serbskeho žiwjenja we wsy“, zwurazni Heike Apeltowa w lawdaciji. Zhromadnje z Ursulu Starikowej je wón w tych lětach zakładny kamjeń połožił za nastaće Janšojskeho domizniskeho muzeja. Dale připisuja jemu wuhotowanje wustajeńcy stareje keramiki a burskeho gratu kaž tež jónkrótneje přehladki serbskeje narodneje drasty, w kotrejž widźi wopytowar z kóždeje wosady Delnjeje Łužicy znajmjeńša jednu wariantu, kaž z wobkrućenja za počesćenje wuchadźa.

Móst do Berlina

Montag, 13. Dezember 2021 geschrieben von:

Lubin/Budyšin (SN/at). „Chcemy jako wokrjes ze swojej politiku serbskosći nowe wuwiće zmóžnić“, praji krajny rada wokrjesa Dubja-Błóta Stephan Loge (SPD) k spěchowanskemu čłonstwu jednoho wokrjesa scyła w Domowinje, kotrež mjeztym wot 11. decembra 2020 wobsteji. Politika je w zašłosći serbskosć „husto wróćo tłóčiła“. Minjene lěto pak pokazuje, zo nětko w najsewjernišim delnjołužiskim wo­krjesu hinak postupuja. Loge dopomina na prěni serbski swjedźeń literatury a hudźby z awtorkami, awtorami, hudźbnicami a hudźbnikami ze wšeje ­Łužicy we wokrjesnym měsće Lubinje.

Podawk „je pokazał, zo pod tuchwilu ćežkimi wobłukowymi wuměnjenjemi serbski profil našeho wokrjesa dale wótřimy“. Za nowe lěto připowědźa krajny rada dalše nowosće, na přikład knihu „Wěcej ako drastwa ... Serbske žywjenje we wokrejsu Dubja-Błóta“, na kotrejž dźěła wo­krjesna społnomócnjena hromadźe z wo­krjesnym archiwom.

W institucijach bóle na rěč dźiwać

Freitag, 10. Dezember 2021 geschrieben von:

Lětnje zetkawaja so načolnicy serbskich institucijow z předsydu Domowiny, zo bychu aktualne prašenja a konkretne skutkowanje jednotliwych zarjadnišćow rozjimali. Pod wuměnjenjemi trajaceje pandemije bě lětuša rozmołwa premjera, dokelž je so prěni raz dospołnje online wotměła, kaž Domowina ­informuje.

Budyšin (SN/at). Koronapandemija serbske institucije jara rozdźělnje trjechi: Krutych postajenjow w Sakskej dla je Serbski muzej w Budyšinje zawrjeny. Hinak w Choćebuzu wupada. W tamnišim Serbskim muzeju smědźa sej wopytowarjo wustajeńcy pod prawidłom 2Gplus wobhladać, tež w skupinach z hač do dźesać wosobami. Woblubowane projekty pak dyrbjachu wotprajić.

„Zasadnje mam zetkanje načolnikow a načolnicow serbskich institucijow za spomóžny grat k hajenju mjezsobneho zrozumjenja a wuměny. Tak wěnowachmy so móžnosćam rěčneho wukmanjenja dźěławych w našich domach“, zdźěli jednaćel Ludoweho nakładnistwa Domowina Syman Pětr Cyž na naprašowanje.

Wo wuměłstwje regiona zhonili

Donnerstag, 09. Dezember 2021 geschrieben von:
W dźěłarničce „burske molerstwo“ w muzeju pod hołym njebjom na Lědach nawodnica Šule za delnjoserbsku rěč a kulturu Uta Henšelowa (nalěwo) rozłožuje, zo wuměłski stil hłownje pyšne ­elementy meblow regiona wotbłyšćuje. Typiske za kónčinu su na přikład pisane ­elementy wokoło hłowneho motiwa. Kubłarce Witaj-skupiny horta Wětošowskeje zakładneje šule Tina Schmidt a Anke Gräfe (sedźo wotlěwa) stej wosebje na serbskich motiwach zajimowanej, kotrež jimaj Henšelowa tež rady w serbskej rěči rozkładuje. „Móžemoj tu nawuknjenu wědu a serbske wopřijeća wo domizniskich motiwach ­potom z dźěćimi horta derje nałožować“, wonej měnitej. Foto: Peter Becker

Přidatne projekty schwalić móhli

Donnerstag, 09. Dezember 2021 geschrieben von:

Budyšin (SN). Cyłkownje jědnaće projektow móža Domowinske župy hišće lětsa zwoprawdźić. To je prezidij Zwjazkoweho předsydstwa Domowiny na swojim wčerawšim digitalnym wuradźowanju wobzamknył. Kaž nowinski rěčnik třěšneho zwjazka Marcel Brauman zdźěli, je gremij projekty přidatnje schwalić móhł, dokelž „wupadnjenych zarjadowanjow a jězbow za čas pandemije wjac srědkow hač hewak zbywa, kotrež móža regionalne cyłki nětko za dalše potrjeby nałožić“. Wužiwać chcedźa župy pjenjezy mjez druhim za nakup serbskeje literatury, za srědki k digitalizaciji serbšćiny kaž tež za dźěłowy material za rěčne kursy.

Tema wčerawšeho wuradźowanja bě zdobom zhromadne dźěło prezidija a předsydstwa župy Delnjeje Łužicy, kotrež na zakładźe kooperaciskeho zrěčenja třěšneho zwjazka a župy organizuja. Kaž župan dr. Pětš Šurman rysowaše, wunjese praktiska kooperacija ze zjawnostnym dźěłom třěšneho zwjazka wjetšu transparencu dźěławosće. Zdobom wón připowědźi, zo chcedźa 75. róčnicu załoženja Domowiny w Delnjej Łužicy po móžnosći klětu w meji nachwatać.

Nowy rjad dźěłarničkow planowany

Mittwoch, 08. Dezember 2021 geschrieben von:

Wojerecy (SN). Přihoty klětušich projektow stejachu w srjedźišću wčerawšeho wuradźowanja předsydstwa Wojerowskeje župy „Handrij Zejler“. Nowinski rěčnik Domowiny Marcel Brauman k tomu zdźěli, zo su so čłonojo gremija prěni raz digitalnje schadźowali.

Kaž ze zdźělenki třěšneho zwjazka wucha­dźa, chcedźa klětu ze zetkanjemi „serbować we wšědnym zjawnym žiwjenju Wojerec“ pokročować. Dale planuja w tamnišej župje „nowy rjad za­rjadowanjow respektiwnje dźěłarničkow pod hesłom ‚regionalna pisanosć rěče, drastow a kultury su žórła serbskeje identity‘, kotrež maja zdobom zacho­wanju a wožiwjenju wjesnych dialektow a jich swojoraznych rěčnych wobrotow słužić“. Wobaj projektaj je Załožba za serbski lud we wobłuku swojeho wubědźowanja „Rěč zwjazuje“ wuznamjeniła.

Někak logiske

Montag, 06. Dezember 2021 geschrieben von:
Online-konferency maja pódlanski zjaw, zo chcedźa organizatorojo z naprašowanjemi dokładniše informacije wo wobdźělnikach zhonić. Tomu bě tež předwčerawšim na 2. digitalizaciskej konferency Załožby za serbski lud tak. Jónu chcychu wědźeć, hdźe zajimče a zajimcy runje za kom­pjuterom sedźa. Skoro pjećina za­po­da tu „něhdźe w Němskej“ (18 procentow). Wjetšina pak pochadźeše z Hornjeje Łužicy (68 proc.), jeno 14 proc. bě z Del­nje­je Łužicy. Skerje překwapjeny běch wo wuslědku dalšeho prašenja. Tam so mjenujcy wukopa, zo je najwjace z wobdźělenych přez wosobinske poručenje wo zarjadowanju zhoniło. Sćěhowachu socialne medije jako žórło. Z wotstawkom steještej tradicionalnej medijej Serbske Nowiny a Serbski rozhłós na zadnimaj městnomaj. Poprawom je to někak logiske: Štóž je digitalnje po puću, zepěra so hłownje na poskitki, kotrež ma w stajnej wuměnje z druhimi na šmóratku abo na tableće k dispoziciji. Axel Arlt

Serbska debata

Neuheiten LND