Zapósłanc přezahe rěčał

pjatk, 16. februara 2024 spisane wot:

Ruska dźěła drje na nowych nuklearnych naprawach w swětnišću

Washington (dpa/SN). Tajne słužby USA informuja wo wozjewjenjach w medijach nastupajo nowe nuklearne ambicije Ruskeje w swětnišću. Mnohe ameriske medije, mjez kotrymiž běchu New York Times kaž tež rozhłosowe sćelaki ABC a Fox News, rozprawjachu wčera wječor, zo jedna so wo nowe dopóznaća nastupajo ruske nuklearne naprawy, kotrež so přećiwo satelitam w swětnišću měrja a tak narodnu kaž tež mjezynarodnu wěstotu wohrožuja. New York Times pisaše, zo su ameriski kongres kaž tež zwjazkarjo w Europje wo planach Moskwy informowani. Nowe nuklearne naprawy so w Ruskej wuwiwaja, njejsu pak so dotal zasadźili – wohroženje drje tuchwilu akutne njeje. Fox News rysowaše scenarij móžneho zasadźenja ruskich nuklearnych systemow přećiwo satelitam, kotrež su kmane, komunikaciju wójska a wuskušowanske aktiwity USA hasnyć.

Habeck je chětro poraženy

pjatk, 16. februara 2024 spisane wot:

Nürnberg (dpa/SN). Zwjazkowy hospodarski minister Robert Habeck (Zeleni) je hladajo na namócne protesty a z tym zwisowacym wotprajenym zarjadowanjom swojeje strony chětro poraženy. Wón je ćěsnjeny, zo njedóńdźe k rozmołwam z protestowacymi, Habeck wčera wječor na wobydlerskim dialogu w Nürnbergu wuzběhny. „To njeje dobre wuwiće“, wón podšmórny. Zwjazkowy hospodarski minister sej žada, zo dyrbjeli mjez sobu wjace rěčeć. „To je w zmysle demokratije a demonstracijow, zo sej měnjenja wuměnimy.“ Pokazki minjenych třoch dnjow pak snano k tomu dopomhaja, „zo wšitcy swoje přinoški přepruwuja.“

Do zarjadowanja w Nürnbergu su ludźo Habecka protestujo witali. Bayerski burski zwjazk je k demonstracijam namołwjał. Po informacijach policije je namołwje něhdźe 250 wobdźělnikow sćěhowało.

Najniše koncentracije drobnopróška

pjatk, 16. februara 2024 spisane wot:

Drježdźany (dpa/SN). Sakski krajny zarjad za wobswět, ratarstwo a geologiju (LfULG) je bilancu kwality powětra w Sakskej za lěto 2023 wozjewił. Fachowcy zwěsćichu, zo su so wšitke hranične a cilowe hódnoty dodźerželi, zdźěla samo pod žadanymi hranicami zakonjedawarja wostawaja.

Miłe zymske měsacy a nadpřerězne spadki su na dobro niskeho mnóstwa drobnopróška a dusykoweho dioksyda w powětře byli. Z dwanaće mikrogramami na kubikny meter powětra běše přerězne lětne mnóstwo wo 40 mikrogramow na kubikny meter mjeńše. Je to zdobom najniši z lěta 1999 měrjeny lětny přerězk. Tež hranične hódnoty za drobnopróšk su so po cyłej Sakskej hač na sydom dnjow dodźerželi. W lěće 2022 je LfULG hišće překročenje na 29 dnjach registrował.

Zapust wuspěšnje zymu wućěri?

pjatk, 16. februara 2024 spisane wot:

W Błótach přewjeduja tele dny zaso zapust, kotrež ma zymu wućěrić. Wočiwidnje běše tole dotal jara wuspěšne. Miłe februarske wjedro z nalětnymi temperaturami přeprošuje tuchwilu k přebywanju w přirodźe. Lea Müller a Michel Kuhn wobdźě­litaj so kónc tydźenja na 111. Limbarkskich póstnicach. Minjene dny stej sej drastu zwoblěkałoj. Tohorunja wužiwaštej składnosć so w přirodźe wokoło Raduša foto­grafować dać, kotraž ze zymskeho spara wotuća.

Foto: Peter Becker

To a tamne (16.02.24)

pjatk, 16. februara 2024 spisane wot:

Němski raper Bushido je Němsku oficialnje wopušćił a do Dubaija přećahnył. Na prašenje žurnalista nowiny Berliner Tagesspiegel, što je jeho wabiło, wón wotmołwi: „Wěstota, serwis, dawki.“ Berlin drje sej wón nadal waži, ale mjezsobna zdwórliwosć w Dubaiju ma wosobinsce za jara spomóžnu. Nimo toho „će domoródni jako wukrajnika njewidźa“, wón praji.

Britiski princ Harry (39) je ze swojej mandźelskej Meghan (42) srjedu treningowe lěhwo za zranjenych wojakow w kanadiskim měsće Whistler blisko Vancouvera wopytał. Wojacy přihotuja so na klětuše wubědźowanje Invictus Games, kotrež je princ před lětami sam załožił. Sportowcy su Harryja a Megan do wšelakich formow zymskeho sporta za ludźi ze zbrašenjom zapokazali.

„Swjatojanska muška“ je mjeno, na kotrež je US-firma Light Bio z Idaho swoju nowu družinu Petunije wukřćiła. Slědźerjo su rostlinu genetisce modifikowali, tak zo w nocy swěći. Wot klětušeho nalěća sem móža ju zajimcy za 29 dolarow na internetnej stronje předewzaća kupić.

Što woznamjenjeja dopóznaća swětosławneho myslerja Immanuela Kanta za serbski lud? Lětuši jubilej je našemu awtorej dr. Měrćinej Wałdźe nastork, mysle rozswětlerstwa wułožować.

Němcy su a tež Serbja smědźa abo móža hordźi być na němski kraj a kulturu. Přičinow je dosć – Goethe, Bach abo Beethoven, Willy Brandt, znowazjednoćenje Němskeje abo lěto 2015 a mnoho druhe. Myslimy jenož na zastupjerja rozswětlerstwa Immanuela Kanta. Na jeho 300-te narodniny lětsa so we wotpowědnych medijach dopomina a Němska přihotuje so ze zarjadowanjemi a konferencami na tutón jubilej.

Debata wo atomowych bombach

štwórtk, 15. februara 2024 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Minister za zakitowanje Němskeje Boris Pistorius (SPD) nima tuchwilnu zapal za debatu wo přidatnym systemje atomarneho wottrašenja w Europje za trěbnu. „To je woprawdźe kompleksna diskusija, kotraž njeměła so nimoducy zahajić“, rjekny wón wčera w Brüsselu. Pistorius kritizowaše, zo so diskusija wustupa něhdyšeho prezidenta USA Donalda Trumpa we wólbnym boju dla wjedźe. „W swojej narěči Trump atomarne brónje ani naspomnił njeje“, praji Pistorius.

Přičina njeskutka njejasna

Washington/Kansas City (dpa/SN). Přičiny, wobstejnosće a motiw třěleńcy zašłu njedźelu blisko dwórnišća w Kansas City su dale njejasne. Na kromje parady na česć ameriskeho footballoweho mustwa Kansas City Chiefs na Super Bowlu bu jedyn muž zatřěleny, wjace hač 20 dalšich ludźi bu zranjenych. Šefina policije Stacey Graves rjekny, zo su policisća třoch ludźi zajeli. Swjedźeń njeje w kóždym padźe cil njeskutka był, wona praji.

Wojersku łódź podnurili

Před halu w badensko-württembergskim Biberachu, w kotrejž su so politikarjo Zelenych wčera na swoju politisku popjelnu srjedu zešli, zhromadźichu so wjacore sta demonstrantow, při čimž dóńdźe k „agresiwnym akcijam“. Wjacori policisća so zranichu. Strona Zelenych je podawkow dla swoje zarjadowanje dočasnje zakónčiła. Foto: IMAGO/Nordphoto

Maja zakoń k wuswojenju

štwórtk, 15. februara 2024 spisane wot:

Moskwa (dpa/SN). Ruski prezident Wladimir Putin je zakoń wo sćazanju swójstwa kritikarjow wójny a „njepřećelow“ stata wotžohnował. Wotpowědny dekret bu wčera w ruskej datowej bance za zakonje wozjewjeny. Ze zakonja wuchadźa, zo ma so wobsydstwo sćazać, kotrež bu na zakładźe šěrjenja pozdatnych wopačnych informacijow wo ruskim wójsku abo namołwy k wohroženju narodneje wěstoty Ruskeje zdobyte. Kak ma so zakoń praktisce nałožować, hišće jasne njeje­.

Wot zahajenja wójny w Ukrainje je Ruska wospjet zakonje přiwótřiła, zo by kritice zadźěwała. Tak so pozdatne rozšěrjenje wopačnych powěsćow wo ruskim wójsku z jastwom chłosta. Zakoń wo wuswojenju kritikarjow wójny je knježerstwo spočatk lěta do parlamenta zapodało. Tam su jón zapósłancy jednohłósnje schwalili.

Eksport zakazać?

štwórtk, 15. februara 2024 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Němske eksporty wotpadkow do Azije, předewšěm z plastiki, su po statistice wo nimale połojcu přiběrali. Loni bu něhdźe 158 000 tonow kumštnych wotpadkow z Němskeje do Azije transportowanych. To bě něhdźe 51 000 tonow wjace hač lěto do toho, zdźěli němski zwjazk BDE na naprašowanje powěsćernje dpa. Konkretne ličby dotal za prěnje dźesać měsacow předleža, dalšej měsacaj su trochowane. Hižo w lěće 2022 běchu eksporty z wotpadkami přiběrali, tehdy pak jenož wo šěsć procentow. Wobswětoškitarjo na to skedźbnjeja, zo njejsu předpisy a kontrole w chudšich krajach kaž Malajzija, Indoneska a Vietnam tak krute kaž w Němskej. Tam wotpadki do krajiny a morja sypaja. Greenpeace žada sej zakaz tajkich eksportow.

nowostki LND