Nowy zakoń přećiwo ćěkancam
Waršawa (dpa/SN). W Pólskej płaći wotnětka nowy zakoń nastupajo wobchadźenja z wukrajnikami, z kotrymž móža migrantow spěšnišo zaso wupokazać. Pozadk je přiběraca ličba ilegalnych zapućowanjow z Běłoruskeje. Po wčera w hamtskim łopjenu wozjewjenej zakonskej změnje móže komander wotpowědneho pomjezneho wotrězka hnydom po protokolowanju njedowoleneho překročenja mjezy potrjecheneho wukrajnika z kraja wupokazać. Runje tak móže wón jemu zakazać, přichodne šěsć měsacow do Pólskeje a do Schengenskeho ruma přijěć. Wuwzaća płaća jenož, móže-li wukrajnik dopokazać, zo přińdźe z kraja, w kotrymž je jeho žiwjenje wohrožene.
Knježerstwo we Waršawje wumjetuje běłoruskemu mócnarjej Aleksanderej Lukašenkej, zo ćěkancy zaměrnje z krizowych kónčin k wonkownej mjezy EU sćele, zo by so za sankcije EU přećiwo njemu wjećił. Parlament bě změnu zakonja srjedź oktobra wobzamknył. Prezident Andrzej Duda je ju podpisał. Pomocny skutk UNO je wulce starosćiwje na nowy zakoń reagował, dokelž wón zakładne čłowjeske prawo na azyl podrywa.
To a tamne (27.10.21)
Po nanuzowanej přestawce koronapandemije dla je wčera zaso 200 wobdźělnikow legendarny napřemoběh po 1 576 schodźenkach New Yorkskeho Empire State Buildinga přewjesć móhło. Najspěšniši bě Wai Ching Soh z Malaysije, kiž bě po 10 mjeńšinach a 46 sekundach w cilu. Lěta 2019 bě wón hišće na druhim městnje był. Najspěšniša žona bě Cinda Harris z USA, kotraž po 14 mjeńšinach a jednej sekundźe cyle horjeka doběža.
Roboter „Bella“ wot najnowšeho wopytowarjow hosćenca w schleswigsko-holsteinskim Grömitzu při Baltiskim morju posłužuje. Z njewšědnym pomocnikom chce hosćencar Tim Bornewasser problemy pobrachowaceho personala dla rozrisać. Rěčaca mašina nima pak čłowjeski serwis narunać. Wona pak móže jědźe a napoje přiwjezć. Skazanki přiwzaja dale čłowjescy kolegojo „Belle“.
Proces přećiwo hladarce
Podstupim (dpa/SN). Poł lěta po smjertnych namócnosćach w domje zbrašenych w Podstupimje su dźensa před krajnym sudnistwom proces přećiwo 52lětnej hladarce mordarstwa dla zahajili. Žonje wumjetuja, zo je w aprylu pjeć wobydlerjow domu z nožom nadpadnyła a štyrjoch z nich moriła. Statne rěčnistwo wuchadźa po psychiatriskim posudku z toho, zo njebě sej hladarka swojich njeskutkow wědoma. Ju běchu hnydom po zajeću do forensiskeho wotrjada psychiatrije dowjezli.
Warnuje před łamkom dowěry
Drježdźany (dpa/SN). Jedyn z Drježdźanskich ekonomow warnuje před móžnymi sćěhami dočasneho skónčenja zmilinjenja brunicy w lěće 2030. „To by masiwny łamk dowěry napřećo ludźom potrjechenych regionow był“, rjekny zastupowacy nawoda hospodarskeho slědźenskeho instituta ifo Joachim Ragnitz Lipšćanskim nowinarjam. W zbywacych wosom lětach njeje móžno trěbnu infrastrukturu natwarić a tež dźěłowe městna tak spěšnje njenastanu. Nimo toho je milina z brunicy „hišće dlěši čas trěbna“.
Srjedźny staw dale ćerpi
Z mócnej detonaciju je wulkan na kanariskej kupje La Palma minjenu ...
Płaćizny energije w srjedźišću
Wjace pruwować
Zwjazkowy sejm prěni króć so zešoł
Berlin (dpa/SN). Nowy zwjazkowy sejm je so dźensa – 30 dnjow po wólbach – k swojemu konstituowacemu posedźenju zešoł. W srjedźišću steješe schwalenje dźěłoweho porjada a wuzwolenje prezidija sejma. Dotalny prezident zwjazkoweho sejma Wolfgang Schäuble je posedźenje wotewrěł a tak 20. wólbnu dobu zahajił. 79lětny politikar CDU sedźi wot lěta 1972 w zwjazkowym sejmje a je wotnětka starobny prezident. Wón by rady prezident zwjazkoweho sejma wostał. Tute zastojnstwo pak přisteji najsylnišej frakciji a tak SPD. Strona bě za tute zastojnstwo Bärbel Bas namjetowała. Bas je hakle třeća žona w tutym zastojnstwje. Dotal wukonještej Annemarie Renger (SPD) a Rita Süssmuth (CDU) protokolarisce druhe najwyše zastojnstwo Němskeje po zwjazkowym prezidenće.
Dźeń bě so z ekumeniskej Božej słužbu w Berlinje zahajił. Ju nawjedowaštaj społnomócnjeny Rady ewangelskeje cyrkwje Němskeje Martin Dutzmann a nawoda katolskeho běrowa w Berlinje prelat Karl Jüsten.
Pólska warnuje EU před „wójnu“
Zwada mjez Waršawu a Brüsselom so tež werbalnje dale přiwótřa
Waršawa (dpa/SN). W zwadźe wo prawostatnosć Pólskeje je pólski ministerski prezident Mateusz Morawiecki Europsku uniju před tym warnował, přilubjene pjenjezy za jeho kraj blokować a rěčeše w tym zwisku wo „Třećej swětowej wójnje“. „Hdyž woni Trěću swětowu wójnu zahaja, so ze wšěmi nam k dispoziciji stejacym srědkami zakitujemy“, rjekny Morawiecki britiskej nowinje Financial Times. Wón zdobom njewuzamkny, zo Waršawa potom wažne předewzaća EU blokuje, kaž klimowy paket.
„Swinjaca mrětwa je stajnje spěšniša hač my“
Zhorjelc (UM/SN). Wokrjes Zhorjelc bědźi so tuchwilu z tójšto njewšědnymi problemami: ilegalnej migraciju, z koronawirusom a z afriskej swinjacej mrětwu. „Sami njemóžemy wšo tole zmištrować. Trjebamy pomoc komunalneje swójby, ale tež Zwjazka“, rjekny Martina Weber, přirjadowana krajneho rady za strowotu a socialne na wuradźowanju.
Wosebje pola afriskeje swinjaceje mrětwy je wočiwidnje tójšto njedostatkow. Tole widźi tež Sebastian Vogel, statny sekretar w sakskim socialnym ministerstwje a nawoda krizoweho staba „Afriska swinjaca mrětwa“ (ASP). „Stejimy na prědnjej fronće a nješkitamy jenož swojich plahowarjow swini, ale cyłu Europu. Bój přećiwo swinjacej mrětwje njeje jenož nadawk potrjechenych zwjazkowych krajow, ale je narodny a europski nadawk.“ Dotal móžachu w Sakskej tomu zadźěwać, zo so smjertny wirus do ratarskich zawodow předrěje. „Tola kak dołho so nam to hišće poradźi?“
To a tamne (26.10.21)
Z hajzlowej papjeru a kórkowymi škleńcami je překlepana rentnarka we Würzburgu wobšudnikow zjebała. Tući běchu ju zazwonili a sej pjenjezy žadali, dokelž je jeje dźowka pječa ćežke wobchadne njezbožo zawinowała. Žona pak scyła žanu dźowku nima. Najebać to wona přilubi, zo přepoda pjenjezy a debjenki. W tobole, kotraž wona kurěrej přepoda, pak běchu jenož papjera a škleńcy. Mjeztym informowana policija podhladneju w starobje 15 a 22 lět zaja.
Wobsadkam dźewjeć policajskich awtow je so wčera poradźiło, ćeknjeneho młodeho byka popadnyć. Zwěrjo bě w nocy njedaloko badensko-württembergskeho Lörracha po puću a měrješe so na awtodróhu 98, kotruž dyrbjachu tohodla nachwilnje zawrěć. Zhromadnje z wobsedźerjom, hajnikom a pomocnikami móžachu 300 kilo ćežkeho byka popadnyć.
