To a tamne (11.01.24)

štwórtk, 11. januara 2024 spisane wot:

Z kradnjenymi wěcami na sankach je policija dweju muži na němsko-čěskim pomjeznym přechodźe w rudnohórskim Oberwiesenthalu lepiła. Při kontroli sankow namakachu zastojnicy sněhako­warske škórnje, motorowu piłu, laptop a powětrowku. Wěcy běchu samsny dźeń z jednoswójbneho domu pokradnyli, policija zwěsći. Policija nětko pruwuje, hač staj mužej w starobje 33 a 35 lět za dalše padustwa w Oberwiesenthalu a wokolinje zamołwitaj.

Do rěki Seine skočić chce Pariska měšćanostka Anne Hidalgo. Po tutym puću chce wona dopokazać, zo je so kwalita wody w rěce minjene lěta zasadnje polěpšiła. Kupanje w Seine je hižo sto lět zakazane, dokelž je rěka wopłóčkow dla zanjerodźena. W přihotach na Olympiske hry su wjele pjenjez nałožili, zo bychu kwalitu wody tež za wubědźowanja zwyšili.

Rozdźělne reakcije

srjeda, 10. januara 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). W amplowej koaliciji reaguja rozdźělnje na najnowše namjety ministra za strowotnistwo Karla Lauterbacha (SPD) nastupajo lěpše lěkarske zastaranje. Mjeztym zo žada sej SPD spěšne přesadźenje planow, jewja so w rjadach frakcije FDP w zwjazkowym sejmje žadanja za lěpšim płaćenjom tež fachowych lěkarjow. Namjety Lauterbacha su „trěbny zakład nuznych zakonskich změnow“, frakcija zdźěla. Lěpje zapłaćić pak měli so wšitke lěkarske wukony.

Minister na rak schorjeł

Washington (dpa/SN). Po dny trajacych tukanjach wo swojim strowotnym stawje je zakitowanski minister USA Lloyd Austin zdźělił, zo je na rak prostaty schorjeł. Tumor su sčasom zwěsćili, tuž su wuhlady na wuhojenje jara dobre, přisłušna chorownja zdźěla. Komplikacijow po prěnjej operaciji dla dyrbi Austin znowa do chorownje. Běły dom informacisku politiku šefa Pentagona kritizuje: W USA je z wašnjom, zjawnosć běžnje wo strowoće wodźacych politikarjow informować.

Wójsko přećiwo cwólbam

Tež w Choćebuzu su ratarjo póndźelu we wobłuku cyłoněmskeje akcije ze swojimi traktorami přećiwo skrótšenju ratarskich subwencijow ze stron zwjazkoweho knježerstwa protestowali, kaž tule na měšćanskim wobkruhu. Při tym dožiwichu stajnje zaso přihłosowanje a dźak wobydlerjow za bojowu akciju. Dźensa su ratarjo w Drježdźanach protestowali. Foto: Michael Helbig

Diplomatiska misija Baerbock

srjeda, 10. januara 2024 spisane wot:

Beirut (dpa/SN). Wonkowna ministerka Annalena Baerbock hladajo na přiběrace napjatosće w konflikće mjez Israelom a milicu šiitow Hisbollah w Libanonje ze swojej diplomatiskej misiju na Bliskim wuchodźe pokročuje. Dźensa je so politikarka Zelenych w stolicy Beiruće pola wobkedźbowanskeje misije UNO wo aktualnym połoženju informowała. Po spočatku wójny mjez Israelom a islamistiskej Hamas w Gazaskim pasmje 7. oktobra 2023 rozestajenja mjez Israelom a Hisbollah w Libanonje w pomjeznej kónčiny wobeju krajow spochi přiběraja. Hisbollah a Hamas stej zwjazkarjo.

Wčera bě so Baerbock při wopyće egyptowskeho pomjezneho přechoda Rafah dospołnje zludana wo humanitarnym połoženju ciwilneje ludnosće w Gazaskim pasmje wuprajiła a sej hnydomnu pomoc ze stron Israela žadała.

Stawk haćenja zawinił

srjeda, 10. januara 2024 spisane wot:
Lipsk (dpa/SN). Ze zahajenjom stawka lokomotiwnikow jězdźi Němska železnica wot dźensnišeho ranja po nuzowym jězbnym planje. W dalokowobchadźe su hišće někotre ćahi po puću, rěčnica železnicy zdźěli. Mjez Drježdźanami a Prahu maja tohorunja hišće zwisk. Wulke haćenja su w bliskowobchadźe, rěčnica rjekny. Regionalne jězbne plany dyrbja wšědnje aktualizować a je w interneće wozjewjeja. Tež busy su zasadźene. Štóž móže jězbu přestorčić, njech to čini. Planowany kónc stawkowanja budźe pjatk 18 hodź. Pospyt koncerna, stawkej sudnisce zadźěwać, je wčera zwrěšćił.

Akcija jónkrótna była

srjeda, 10. januara 2024 spisane wot:

Kak hordźi něhdy běchmy, jako mějachmy w lěću 1990 prěni króć němsku hriwnu w móšni. Runjewon swjaty bě Francozam jich Franc a njezapomnite su walčki pjenjez w zakach Italčanow, jako trjebachmy tam w dowolu wulku matematiku: šalka kofeja płaćeše 2 000 lirow ...

Słyšu-li dźensa debatu w susodnej Čěskej a Pólskej wo zawjedźenju eura, dyrbju na spočatk 2002 myslić. Tehdyše zawjedźenje eura bě z dźensnišeho wida ­„šibałstwo huzarow“ bjez ludoweho wothłosowanja. Na druhim boku drje by so cyły konstrukt Europskeje unije po předstawach bywšeho zwjazkoweho kanclera Helmuta Kohla a jeho sobuwojowarjow w EU prosće zwjezł: Tajka akcija njeby dźensa wjace móžna była. Njewěrju, zo so dalše kraje europasmu přidruža, wšako móžemy tež w Čěskej a Pólskej euro wužiwać. Wjeselmy so, zo móžemy w Francoskej, Španiskej a druhdźe w dowolu z eurom płaćić a wulku matematiku w Italskej tež wjace njetrjebamy. Marko Wjeńka

Sławnu cyrkej zaso wurjedźeja

srjeda, 10. januara 2024 spisane wot:
Kóždolětne rjedźenje a porjedźenje škodow su spočatk tydźenja w Drježdźanskej cyrkwi Našeje knjenje zahajili, tradicionalnje wot lěta 2008 druhi tydźeń januara. W tym čas wostawa Boži dom wopytowarjam zawrjeny. Wjace hač 40 fachowcow wšelakich wobłukow ma ruce połne dźěła: molerjo, blidarjo, elektrikarjo a rjedźerki a rjedźerjo wuporjedźeja škody, kotrež su w běhu lěta nastali. Mjez pilnymi pomocnikami staj blidarka Mirjam Mittelstraß a jeje kolega Oskar Rahm. Akcija płaći wosadu 45000 eurow, kotrež dyrbi sama znosyć. Znowa natwarjenu cyrkej běchu 2005 po­swjećili. Kóždolětnje liča w njej dwaj milionaj wopytowarjow. Foto: Jürgen Männel

Nowe směrnicy senata w Berlinje

srjeda, 10. januara 2024 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Swojeho lubosćinskeho poćaha ke kubłanskej senatorce Katharinje Günther-Wünsch dla je knježacy měšćanosta Kai Wegner (wobaj CDU) nowe prawidła w Berlinskim senaće namjetował. Směrnicy su wčera schwalili, rěčnica senata zdźěli. Z nimi chcedźa zajimowym konfliktam w knježerstwowym dźěle zwjazkoweje stolicy zadźěwać.

Konkretnje chce so Wegner swojeje róle jako posrědnik w zwadach mjez fachowymi zarjadnišćemi senata wzdać, ručež dźe wo kubłanske naležnosće. Potom ma financny senator Stefan Evers (CDU) rólu posrědnika přewzać. Wo poćahu mjez Wegnerom a Günther-Wünsch su wčera prěni króć w senaće rěčeli. Wobaj potwjerdźištaj, zo priwatne a słužbne naležnosće jasnje dźělitaj a zo dale profesionalnje dźěłataj. Wegner a Günther-Wünsch mataj wot nazymy 2023 intimny poćah, prawiznicy wobeju zdźěleja.

Frakcija Berlinskeje SPD je skeptisce na nowe prawidła přećiwo konfliktam zajimow reagowała. „Dyrbimy wočaknyć, hač zaručeja směrnicy dale stabilne a spušćomne dźěło“ frakcija zdźěli. Tež Zeleni reagowachu zdźeržliwje.

To a tamne (10.01.24)

srjeda, 10. januara 2024 spisane wot:

Z lětadła padnjeny mobilny telefon namakali su w zwjazkowym staće USA Oregon – a to nimale njewobškodźeny. ­Wobydler bě telefon w kerčinje našoł a policiji přepodał. Handy pochadźa z pasažěrskeho lětadła předewzaća Alaska Airlines. Tam běchu so we wysokosći 5 000 metrow durje wačokarnje wočinili, na čož wšelake wačoki z mašiny padnychu, mjez druhim tež telefon. Nichtó z 171 pasažěrow so njezrani. Piloća móžachu přizemić. Lětadła Boeing 737-9 Max njesmědźa najprjedy raz wjace lećeć.

Do wobchoda žiwidłow zadobyć so spytała je 14lětna młodostna w Berlinje. Policija je ju zajała. Žona je minjeny čas wo­spjet z njeskutkami nadpadnyła. Policistam bě šrubowak napadnył, kiž w zamku wobchoda tčeše. Na to předawarnju přeslědźichu a młodu padušnicu zajachu, ­kotraž steješe pod wliwom drogow.

Wjace Ukrainjanow do dźěła

wutora, 09. januara 2024 spisane wot:

Düsseldorf (dpa/SN). Předsyda CDU Friedrich Merz žada sej razniše postupowanje, zo by wjace ukrainskich ćěkancow w Němskej dźěłało a tak statej pomhane było. Mjeztym zo je w zwjazkowej re­publice jenož 20 procentow ukrainskich ćěkancow w dźěłowych wikach zakótwjenych, je jich w Nižozemskej 60 a w Pólskej 90 procentow, rjekny Merz na nowolětnym přijeću IHK w Düsseldorfje. System wobydlerskeho pjenjeza ma słabosće a dyrbjał so polěpšić, wón rjekny.

Trump wobara so sudnisce

Washington (dpa/SN). Powołanske sudnistwo w stolicy USA Washingtonje je so dźensa z prašenjom imunity bywšeho prezidenta USA Donalda Trumpa zaběrało. 77lětny chcyše wosobinsce na sudniski termin přijěć a tam swojich přiwisnikow postrowić, kaž zdźělichu. Rozrisać chcedźa prašenje, hač móža Trumpa toho zadźerženja w zwisku z nadběhom na Kapitol w januara 2021 dla chłostać abo hač je jako bywši prezident škitany.

Lauterbach zetka lěkarjow

Serbska debata

nowostki LND