Žona na čole New Yorka

wutora, 24. awgusta 2021 spisane wot:

New York (dpa/SN). Prěni króć w swojich stawiznach ma stat New York guwernerku. Po tym zo bě dotalny guwerner Andrew Cuomo po wumjetowanjach splažneho wobćežowanja dla wotstupił, steji nětko Kathy Hochul na čole zwjazkoweho stata USA. 62lětna přewza dźensa jako prěnja žona politiski nawod kónčiny na wuchodnym pobrjoze z nimale 20 milionami wobydlerjow, ke kotrejž tež město New York słuša. Dotal bě Hochul, kaž Cuomo čłonka demokratow, jeho zastupjerka.

Katastrofy nětko časćišo

Offenbach (dpa/SN). Změna klimy powjetša móžnosć ekstremnych zliwkow a z nimi zwjazanych katastrofow zapławjenja, kaž njedawno w Porynsko-Pfalcy a Sewjerorynsko-Westfalskej. To je wuslědk přepytowanja mjezynarodneho cyłka wědomostnikow, mjez druhim Němskeje wjedroweje słužby. Pod tuchwilnymi wobstejnosćemi wočakuja, zo regiony zapadneje Europy kóžde 400 lět tajku katastrofu dožiwja. Čim bóle so zemja woćopla, ćim časćišo so tajke ekstremne wjedro jewi.

Wojerske parady přewjedli

Wosrjedź Londona, hdźež běchu wobswětowi aktiwisća organizacije Extinction Rebellion wčera wulki fijałkojty twar nastajili a tak křižowanišćo dweju wažneju dróhow britiskeje stolicy blokowali, nětko policija patruljuje. Je to mjeztym pjata spektakularna akcija organizacije, kotraž ma nadróžny wobchad za jednu z přičin klimoweje a wobswětoweje krizy. Foto: pa/Yui Mok

Nimale 3 700 ludźi wuchowali

wutora, 24. awgusta 2021 spisane wot:
Kabul (dpa/SN). We wobłuku ewakuacije přez Zwjazkowu woboru stej dalšej lěta­dle z cyłkownje 378 wosobami z Kabula w uzbekskim Taškenće přizemiłoj. Jedyn z wojerskich transporterow typa A400M bě na lěće do afghaniskeje stolicy Kabula pomocne srědki za čakacych ludźi na lětanišću sobu přiwjezł, mjez druhim žiwidła za dźěći a drastu. Wot zahajenja ewakuacije je Zwjazkowa wobora nimale 3 700 ludźi z Kabula wuchowała, mjez nimi­ wjace hač 1 800 Afghanow. „Ewakuujemy, dołhož je to móžno“, Zwjaz­kowa wobora zdźěli. Dotal njeje znate, hač budźe akcija časowje wobmjezowana. Poprawom chcychu ju USA hač do 31. awgusta wobmjezować. Na připowědźenje prezidenta Joewa Bidena, operaciju snano podlěšić, běchu talibanojo reagowali: Woni nochcedźa po tutym terminje žane dalše ewakuacije wjace dowolić.

Wulki deficit

wutora, 24. awgusta 2021 spisane wot:
Wiesbaden (dpa/SN). Miliardy eurow wobsahowace wudawki koronapandemije dla su němski statny etat prěnje połlěto hłuboko do minusa storhnyli. Zwjazk, kraje, komuny a socialne zawěsćernje su cyłkownje 80,9 miliardow eurow wjace wudali, hač mějachu dochody, Zwjazkowy statistiski zarjad na zakładźe dotalnych ličbow zdźěli. Poćahowane na cyłkowny hospodarski wukon wučinješe deficit 4,7 procentow. To je druhi najwjetši minus w prěnim połlěće po znowazjedno­ćenju. Prěnje połlěto 2020 běchu deficit hišće na 47,8 mrd. eurow wobličili. Statistikarjo pak tež zwěsćeja, zo je so němske hospodarstwo w druhim kwartalu ze snadnym plusom 1,6 proc. derje wuwiło.

Wo Afghanistanje wuradźowali

wutora, 24. awgusta 2021 spisane wot:

London (dpa/SN). Statni a knježerstwowi šefojo sydom wodźacych zapadnych industrijnych krajow kaž tež zastupnicy EU su dźensa na wurjadnym wjeršku wo połoženju w Afghanistanje wuradźowali. Wobdźělenaj běštaj tež generalnaj sekretaraj NATO a UNO. Na wirtuelnym zarjadowanju rěčachu wo tuchwilnej akciji ewakuacije a wo dołhodobnym wuwiću kraja, kaž britiske knježerstwo zdźěli. Nimo toho dźěše wo prašenje, kak móhli wudobyća minjenych 20 lět zachować, hladajo na prawa žonow a mjeńšin.

Wusahowace na wurjadnym schadźowanju bě prašenje, ewakuaciju tež po 31. awgusće dale wjesć. Britiski premierminister Boris Johnson, kiž posedźenje nawjedowaše, bě so wospjet za podlěšenje misije wuprajił, zo móhli telko ludźi kaž móžno wuchować. Militantno-islamistiscy talibanojo wšak su přećiwo tomu, podlěšić. Při tym jedna so wo „čerwjenu smuhu“, praji jich rěčnik britiskemu powěsćowemu sćelakej Sky. „Smuhu překročić by woznamjenjało, zo so wojerske wobsadźenje podlěši.“

Nowe sebjewědomje wuchoda

wutora, 24. awgusta 2021 spisane wot:

Zwjazkowy prezident Frank-Walter Steinmeier Saksku wopytał

Drježdźany (dpa/SN). Wuchodna Němska móže po měnjenju zwjazkoweho prezidenta Franka-Waltera Steinmeiera horda na wuwiće minjenych lět być. „Je načasu za nowe sebjewědomje we wuchodnej Němskej“, rjekny wón wčera na wo­pyće w nowej tworni za połwo­dźakowe elementy firmy Bosch w Drježdźanach. Wuchodna Němska je dźensa w mnohich technologijach we wodźacej poziciji w Němskej. Wuspěšny puć digi­talizacije, elektronizacije a awtomatiza­cije njeje bjez wuchodoněmskich zawodow dźensa wjace móžna, Steinmeier wu­zběhny. Fachowcy drje to dawno wědźa, zjawnosći pak to dosć znate njeje. Toho­dla je wón we wuchodoněmskich zawodach po puću, zo by pokazał, zo su tam swětłownje moderneje industrije nastali.

Za reformu NATO

wutora, 24. awgusta 2021 spisane wot:
Praha (ČŽ/K/SN). Sewjeroatlantiska alianca NATO trjeba zasadnu reformu. Tutu konkluziju sćěhuje čěski prezident Miloš Zeman dźiwajo na podawki w Afghanistanje. W rozmołwje z nowinu Blesk wón zdobom zwurazni, zo dyrbjała NATO přestać posłužbowa organizacija USA być a měła město toho praktikować runoprawosć mjez jeje čłonami. NATO by tež měła swojeho njepřećela konkretnje definować. W tym zwisku Miloš Zeman rjekny, zo je wón samsneho měnjenja kaž francoski prezident Emmanuel Macron, zo njeje Ruska njepřećel NATO, ale zo je to mjezynarodny terorizm. Wojersku prezencu w Afghanistanje nahle skónčić a talibanam tak zdobyće mocy zmóžnić, je po přeswědčenju Zemana zmylk bywšeho ameriskeho prezidenta Donalda Trumpa a jeho naslědnika Joewa Bidena. „Hdyž je to­ była njekoordinowana akcija Ame­ričanow, dyrbi prašenje być, hač njetrjeba NATO reformu.“ Zeman wotpokaza tež Bide­nowy nahlad, zo „Američenjo njeměli wojować a mrěć we wójnje, w kotrejž Afgha­nojo sami nochcedźa wojować“. Taliban je teroristiska organizacija, kotraž chce swět wobknježić.

Koordinowaca fararka zapokazana

wutora, 24. awgusta 2021 spisane wot:
Generalna superintendentka Ewangelskeje cyrkwje Berlin-Braniborska-šleska Hornja Łužica za Zhorjelsku biskopsku wosadu Theresa Rinecker (nalěwo) je předwčera­wšim, nje­dźelu, w Dešnjanskej ewangelskej cyrkwi fararku Katharinu Köhlerowu do zastojnstwa koordinowaceje fararki zapo­kazała a žohnowała. Wona ma w nadawku cyrkwinskeho nawod­ni­stwa serbske cyrkwinske naležnosće koordinować. Mjez druhim słuša k tomu krajne cyrkwinske mjezy přesahowace dźěło ze Serbami w ewangelsko-lutherskej krajnej cyrkwi Sakske­je rjadować kaž tež serbske Bože słužby, wosadne popołdnja a cyrkwinske zarja­dowanja přihotować. Foto: Michael Helbig

To a tamne (24.08.21)

wutora, 24. awgusta 2021 spisane wot:

Wjace hač 600 eurow pokuty płaćić dyrbi­ kóždy z 30 wěriwych, kotřiž běchu so najebać płaćiwe wobmjezowanja koronawirusa dla w awstralskim Sydneyju na Božej słužbje wobdźělili. Cyrkwi běchu pokutu 3 000 eurow napołožili. Awstralska je korony dla wot měrca 2020 w dalokej měrje izolowana. W městach kaž Sydneyju knježi kruty lockdown. Protesty ludźi pak mjeztym přiběraja.

W stajnej alarmowej hotowosći je wobsedźerka alpaki Geronima, po tym zo je sudnistwo doskónčnje wukazało zwěrjo morić. Geronimo je dwójce na natykliwu tuberkulozu testowany. Jeho wobsedźerka Helen Macdonald pak testam njewěri a ma Geronima za stroweho. Dyrbjało-li „komando mordarjow“ na jeje statok přińć, nochce so wona zakonjej spjećować. „Potom pak móže cyły swět bjezzmyslnemu morjenju přihladować.“

Ćěkancam lěpje pomhać

póndźela, 23. awgusta 2021 spisane wot:

Aachen/Berlin (B/SN). Katolski pomocny skutk missio starosći so wo sylnje wohroženych němskich staćanow a něhdyšich domoródnych pomocnikow němskeho wójska a jich přistajenych w Afghanistanje. Wosebje wohrožene su tež žony a křesćanske mjeńšiny po přewzaću mocy přez radikalnych islamistiskich talibanow. „Hnydomna pomoc a podpěra ćěkancam ma so čujomnje zwyšić, ale tež susodne kraje maja so sylnišo podpěrać, dokelž přichadźeja jim dźeń a wjace ćěkancow. Wosebje Indiska budźe prawdźepodobnje wulke syły ćěkancow z Hindukuša přijimać“, praji missio.

Nabožina wažna za towaršnosć

nowostki LND