Prěnje šćěpjenja

wutora, 08. decembera 2020 spisane wot:
London (dpa/SN). Jako prěni kraj Europskeje unije je Wulka Britaniska dźensa započała, swojich wobydlerjow po wšěm kraju přećiwo koronawirusej šćěpić dać. Najprjedy dóstanu nad 80lětni, sobudźěłaćerjo a wobydlerjo starownjow a wosebje wohroženy medicinski personal serum němskeho předewzaća Biontech z Mainza a jeho ameriskeho partnera ­Pfizer. Šćěpjenych budźe něhdźe šěsć milionow ludźi. Britiski premierminister Boris Johnson rěčeše wo „hoberskej ­kročeli doprědka“. Po cyłym kraju su połsta chorownjow jako šćěpjenske centry wuhotowali. Cyłkownje je Wulka Britaniska 40 milionow tyzow seruma skazała. Z nim móža 20 milionow wobydlerjow šćěpić, dokelž trjeba kóždy dwě sykawje, zo by dospołnje škitany był.

Hoberski dołh přećiwo krizy

wutora, 08. decembera 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Wosrjedź koronapandemije je zwjazkowy sejm dźensa swoje zakónčace wuradźowanja wo etaće za lěto 2021 zahajił. Spočatnje rozłoži financny minister Olaf Scholz (SPD) plany, prjedy hač su wo etatach kóždeho jednotliweho ressorta rěčeli. Hospodarski plan chcedźa pjatk doskónčnje schwalić. Jutře steja wuradźowanja wo etaće kanclerskeho zarjada na dnjowym porjedźe. Opozicija tak mjenowanu generalnu debatu tradicionalnje wužiwa, zo by z politiku knježerstwa wotličiła.

Koronakriza je etat 2021 porno tamnym lětam dospołnje změniła. K zmištrowanju krizy chce knježerstwo 180 miliardow eurow nowych kreditow brać, mjeztym zo běchu minjene lěta bjez noweho dołha wušli. Za to běchu we wu­stawje zakótwjeny zakaz zadołženja zběhnyli. Olaf Scholz wšak na to skedźbni, zo zaruča dołh statej dźěłakmanosć. Opozicija jón porno tomu kritizuje. FDP widźi strach, zo so hoberski dołh hišće dale powjetši. Zeleni boja so lutowanskich naprawow po krizy.

To a tamne (08.12.20)

wutora, 08. decembera 2020 spisane wot:

Najebać wulki wothłós na swój dóńt a najebać wulkomyslne pomocne poskitki wobkradnjeny 89lětny muž w sewjerorynsko-westfalskim Wittenje pjenježne dary wotpokazuje. Policija bě paducha, kiž bě seniorej tysac eurow ze zaka wućahnył, w zjawnym lisće naswarjeła („hańbuj so, mały njekničomny paducho“). Na to přizjewichu so pola policije sta ludźi, kotrychž je dóńt muža hnuł. Rentnar pak wo pjenjezy njerodźi.

W škitnym wobleku kwas swjećił je młody porik w Indiskej. Po puću na wěrowanje njewjesta zhoni, zo bě so z koronawirusom natyknyła. Dokelž so kwasna hosćina spjećowaše kwas wotprajić, nastaji strowotniski zarjad mały baldachin, pod kotrymž móžeštaj nawoženja a njewjesta tradicionalnu ceremoniju zmandźelenja přewjesć. Hnydom po tym pak dyrbješe njewjesta do koronacentruma.

Bilz: Pokutny dźeń wulki dar

póndźela, 07. decembera 2020 spisane wot:

Drježdźany (B/SN). Krajny biskop Tobias Bilz pokaza so w přinošku za pokutny dźeń dźakowny za to, zo je tón w Sakskej přikazany swjaty dźeń. „To je wulki dar. Móžemy přidatny dźeń wužiwać, zo bychmy sej swój žiwjenski puć wuwědomili, a móžemy z Bohom wo tym rěčeć.“ Čas tuchwilneho nowemberskeho lock­downa ma biskop Bilz za wužadanje a za to, zo „wobmjezowanja ćešo znjesemy hač w nalěću. Mnozy storča na hranicy swojich mocow“. Bilz wabješe za sylnišu dowěru do Jězusa, kiž je wšitkich bědnych a trapjacych k sebi wołał. Nimo toho­ napomina wěriwych za kedźbliwiši mjezsobny wobchad.

Koronatelefon wotšaltowany

Synagogu klětu jako forum wotewru

póndźela, 07. decembera 2020 spisane wot:

Zhorjelc (AK/SN). Planowane znowa­wotewrjenje Zhorjelskeje synagogi je na spočatk lěta 2021 přestorčene. Přičina je aktualne napjate połoženje koronawi­rusa dla we wokrjesu Zhorjelc. To zdźěli předsyda spěchowanskeho kruha Zhorjelskeje synagogi dr. Markus Bauer.

„Nowy termin hišće nimamy, zawěsće pak budźe tón bórze w nowym lěće. Sy­na­gogu wotewrějemy potom jako kul­turny forum w režiji města Zhorjelca. Kuplo­wa žurla budźe za koncerty, přednoški a konferency k dispoziciji. Mjeńše zarjadowanja móžemy na žonjacej emporje wotměć, dźěłarnički w bywšej stwě rabinera“, podšmórny předsyda spěchowanskeho kruha. W modlerni bywšeje wšědneje synagogi budu židźa přichodnje swoje nutrnosće swjećić móc. Spěchowanski kruh so wjeseli, zo je zaměr, synagogu znowa wotewrěć, bórze docpěty. 82 lět po pogromowej nocy maja židźa w Zhorjelcu skónčnje zaso swójsku rumnosć, hdźež móža so modlić.

Poslednje napinanja

póndźela, 07. decembera 2020 spisane wot:

Brüssel (dpa/SN). Prezidentka komisije EU Ursula von der Leyen a britiski premierminister Boris Johnson chcyštaj dźensa wječor telefonisce rozjimać, hač njeje w poslednjej mjeńšinje tola hišće wikowanske zrěčenje mjez Brüsselom a Londonom brexita dla móžne. Tajke zrěčenje by chaotiskim poměram zadźěwało, hdyž Wulka Britaniska Europsku uniju kónc lěta doskónčnje wopušći. ­Dotal njeje žadyn wuspěch wotwidźeć.

Wjace za brónjenje wudali

Stockholm (dpa/SN). Wudawki za brónjenje po wšěm swěće su tež loni dale přiběrali, kaž mjezynarodny měrowy slědźenski institut Sipri informuje. Po jeho wobličenjach je 25 wodźacych brónjenskich předewzaćow w lěće 2019 nimale 300 miliardow eurow zasłužiło. To je 8,5 procentow wjace hač lěto do toho. Najwjetši wikowar bróni su znowa USA. Tamniše dwanaće firmow je 61 proc. wšěch bróni na swěće předawało. Němske firmy njejsu mjez 25 najwjetšimi.

Prawiznik Trumpa pozitiwny

Dźensa je tomu 50 lět, zo je tehdyši zwjazkowy kancler Willy Brandt (SPD) před pomnikom za wopory zběžka we Waršawskim geće 1943 na kolena padnył a z historiskej gestu wo wodaće za złóstnistwa němskich nacionalsocialistow prosył. Samsny dźeń, 7. decembra 1970, je Zwjazkowa republika Němska ze zrěčenjom zapadnu mjezu Pólskeje připóznała. Foto: dpa/AP

Šiman: Łužica trjeba nowe impulsy

póndźela, 07. decembera 2020 spisane wot:

Budyšin (SN/MkWj). Zapósłanc CDU w Sakskim krajnym sejmje Marko Šiman wobydlerjow z naležnym apelom prosy, wšitko činić, zo by so dalšemu rozšěrjenju koronawirusa zadźěwało. Hladajo na połoženje w Hornjej Łužicy a w Budyskim wokrjesu je bytostne, zo wostanje strowotniski system dale dźěłakmany, rjekny Šiman na telefoniskej nowinarskej rozmołwje w Budyšinje. „Wostanjemy-li wšitcy disciplinowani, móžemy chorosć přewinyć.“ Wosebje wažne su zapósłancej tež zawody, kotrež dyrbja schorjenych abo w karantenje přebywacych přistajenych narunać. Dźěło poradźowarnjow, častodosć jenički zwisk wosamoćenych ludźi, měło dale pjenježnje podpěrane być.

Warnuja před konfliktami

póndźela, 07. decembera 2020 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Dobroćelske zwjazki warnuja před socialnymi konfliktami a njesprawnosćemi w zwisku z planowanym šćěpjenjom přećiwo koronawirusej. „Ručež změjemy dowoleny serum, dožiwimy debatu wo jeho rozdźělenju“, rjekny hłowny jednaćel Paritetiskeho dobroćelskeho zwjazka Ulrich Schneider Berlinskim nowinarjam. Najprjedy pak šćěpja strowotniske rizikowe skupiny a medicinski personal, potom tych, kotrychž w hospodarstwje trjebaja abo kotřiž su za system wažni, Schneider po­twjerdźi. Štóž njeje z towaršnostneho abo hospodarskeho wida tak wažny, dyrbi so „zady nastupić“. To wězo ke konfliktam powjedźe, jednaćel dobroćelskeho zwjazka warnuje. Runje tak njesměło so stać, zo bohaći rynk čakacych wobeńdu, z tym zo sej šćěpiwo za wjele pjenjez we wukraju kupja. „Stat njesměł sej jeho rozdźělenje z rukow wzać dać a to mocam wičneho hospodarstwa přewostajić“, sej Schneider žada. Hewak maja ći z najwjetšimi móžnosćemi najlěpši přistup. Tak by dwuklasowa towaršnosć nastała.

„Kotre móžnosće hišće mamy?“

póndźela, 07. decembera 2020 spisane wot:

Zwjazkowe kraje chcyli wobmjezowanja koronawirusa dla přiwótřić

Berlin (dpa/SN). Politikarjo Zwjazka a krajow žadaja sej razniše wobmjezowanja za kónčiny z wosebje wulkimi ličbami koronainfekcijow. Bayerski kabinet bě hižo wčera nowe naprawy wobzamknył. Mjeztym wo tym debatuja, hač njedyrbjeli so ministerscy prezidenća hišće do hód znowa zetkać. Dotal maja woni dalšu konferencu hakle 4. januara planowanu. Bayerski ministerski prezident Markus Söder (CSU) bě konferencu ministerskich prezidentow nastorčił. Tajka budźe „prawdźepodobnje“ trěbna, dokelž měli so wšitcy hišće raz wo tym rozmołwjeć, što so hody a silwester stanje. Konfe­rencu zwołać žada sej tež strowotniski ­fachowc SPD Karl Lauterbach. Wón měni, zo měli wšitke wobchody po hodźoch „znajmjeńša dwaj tydźenjej“ zawrjene wostać.

Serbska debata

nowostki LND