Ličby prawje rozkłasć

pjatk, 13. nowembera 2020 spisane wot:
Reakcija našich politikarjow na rekordne ličby koronainfekcijow su mi dopokaz toho­, zo je wšitko w žiwjenju jenož pra­šenje interpretacije. Po dwěmaj tydźenjomaj nowych naprawow ze zawrjenymi hosćencami, muzejemi a dalšimi domami ličby nowonatyknjenjow njewoteběraja, kaž bě planowane, ale dale rozrostuja. Ale to njeje tak zlě. Strowotniski minister Jens Spahn (CDU) widźi w tym jasne znamjo „stabilizacije“ ličbow, kotrež drje přichodne dny zaso woteběraja. Ptačka wottřělił pak je strowotniski fachowc SPD Karl Lauterbach. Wón rěčeše dźensa rano wo „złamanej žołmje infekcijow“ a twjerdźeše, zo bě hosćency zawrěć absolutnje prawy srědk. Tak su najhórše žórła natyknjenjow zatykali. Wězo je prašenje dowolene, kak bychu ličby infekcijow wupadali, njeby-li knježerstwo spočatk měsaca ničo činiło, a wšitko by wostało, kaž je. A prašam so, kak chcedźa zamołwići ličby interpretować, hdyž dale stupaja. To směmy wšitcy hromadźe wćipni być. Marko Wjeńka

Trittin: Drohe namrěwstwo

pjatk, 13. nowembera 2020 spisane wot:

Berlin/Karlsruhe (dpa/SN). Bywši wobswětowy minister Jürgen Trittin po wusudźe Zwjazkoweho wustawoweho sudnistwa, wotškódnić mějićelow atomowych milinarnjow, zwjazkowu kanclerku Angelu Merkel (CDU) raznje kritizuje. „To je drohe namrěwstwo chabłaceje politi­ki knjenje Merkel“, měni politikar Zelenych, kiž bě za atomowy konsens knježerstwa SPD a Zelenych w lěće 2000 zamołwity był. „Hakle wot njeje lěta 2010 přesa­dźene podlěšenje dźěłoweje doby tutych milinarnjow je koncernam prawo na wotškódnjenje wunjesło.“ Přez „čorne kepsarstwo“ dóstanu koncerny nětko „znajmjeńša miliony, snano samo miliardy za techniku, wo kotruž nichtó wjace njerodźi“.

Atomowa fachowča Zelenych w zwjazkowym sejmje Sylvia Kotting-Uhl ma wusud sudnistwa za „porjadnu plistu“ knježerstwu Němskeje. „To pokazuje njekmanosć zwjazkoweho knježerstwa CDU a FDP w lěće 2011 kaž tež aktualneje wulkeje koalicije, kónc atomoweje energije prawnisce wěsće zwoprawdźić. Wustawowe sudnistwo bě koncernam wjace wotškódnjenja přizwoliło.

To a tamne (13.11.20)

pjatk, 13. nowembera 2020 spisane wot:

Nakupowanskej wozyčkaj połnej čriji su swědcy na dwórnišću badensko-württembergskeho Klettgauwa našli. Jedna so wo cyłkownje 129 nowych čriji, a to nic w porach, ale jednotliwych. Na někotrych wisachu hišće płaćiznowe taflički. Policija z toho wuchadźa, zo jedna so wo rubi­znu. Što pak pakostnicy ze 129 jednotliwymi črijemi chcychu, je wulke prašenje.

Dweju paduchow w kamorje cyrkwje našli su policisća w sewjerorynsko-westfalskim Krefeldźe. Swědk bě podhladny šćerkot słyšał a widźał, kak mužej žonje před Božim domom złoćany předmjet přepodaštaj. Přiwołani policisća móžachu 37lětneju paduchow hišće w cyrkwi zajeć, byrnjež so w kamorje schowałoj. Wobaj staj hižo podobnych njeskutkow dla wo­spjet zasudźenaj byłoj. Před cyr­kwju čakaše 34lětna žona w awće. Jedne z woknow Božeho domu bě rozbite.

Minu Witkojc wopominali

štwórtk, 12. nowembera 2020 spisane wot:
Čłonki zwjazkoweho zjednoćenstwa za etniske mjeńšiny w stronje Lěwica a Grodkowskeje Domowinskeje skupiny Birgit Kaufhold, Petra Koark a Renate Harcke (wotlěwa) su wčera 45. posmjertniny Miny Witkojc při jeje rowje na Bórkowskim kěrchowje wopominali. Dźeń njebě jeno přiležnosć, spominać na Delnjoserbowku, kotraž bě ze spisowaćelskim a publicistiskim tworjenjom tójšto za swój lud zdokonjała. Zwjazkowe zjednoćenstwo za etniske mjeńšiny skedźbni zdobom na łamki, kotrež dyrbješe Mina Witkojc jako přisłušnica małeho słowjanskeho naroda čas ­žiwjenja w fašistiskej Němskej, ale tež w lětach po wuswobodźenju dožiwić. Foto: Zwjazkowe zjednoćenstwo za etniske mjeńšiny

Twarja nowe baterije za awta

štwórtk, 12. nowembera 2020 spisane wot:

Grünheide (dpa/SN). Wjetše a sylniše baterije po nowej technologiji chce ameriski twarc elektriskich awtow Tesla w swojej prěnjej europskej fabrice w Grünheidźe pola Berlina twarić. To je powěsćernja dpa z derje informowanych kruhow zhoniła. Eficientniše a zdobom tuńše baterije su wuměnjenje za to, zo so elektromobilita na masowych wikach poněčim woprawdźe přesadźi. Tesla hižo dlěje na polu nowych baterijow slědźi.

Namócnosće a zranjeni

Waršawa (dpa/SN). Po namócnosćach pólskich nacionalistow a prawicarjow na zakazanym tak mjenowanym pochodźe njewotwisnosće we Waršawje je policija 36 demonstrantow zajała. Při rozestajenjach bě so 35 policistow zraniło. Někotrych z nich dyrbjachu w chorowni lěkować. Policija rěči wo „hotowej bitwje“. Wčera běchu tysacy hooliganow po měsće ćahnyli, byrnjež Waršawski wyši měšćanosta Rafał Trzaskowski pochod zakazał.

Spahn: Lětsa žane swjedźenje

Sobudźěłaćerjo Techniskeho pomocneho skutka (THW) su wčera njedaloko Krušwicy započeli, kruty groćany płót přećiwo ­rozšěrjenju afriskeje swinjaceje mrětwy twarić. Přitomni běchu sakska ministerka za socialne Petra Köpping (SPD), zastupjer THW Andreas Heinrich a połkownik Klaus Finck ze Zwjazkoweje wobory. Foto: Matthias Wehnert

Müller: Dalši serum trěbny

štwórtk, 12. nowembera 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za wuwićowu pomoc Gerd Müller je swoje žadanje potwjerdźił, tež chude kraje ze šćěpiwom přećiwo koronawirusej zastarać. Při tym chce docpěć, zo serum fairnje po krajach rozdźěla, kaž politikar CSU powěsćerni dpa rjekny. „Njesměmy na ludźi w lěhwach ćěkancow zabyć. Nam dyrbjało wědome być: Koronawirus přewinjemy jenož po cyłym swěće abo scyła nic.“

Němska podpěruje rozdźělenje šćěpiwa na swěće přez platformu Covax, kotraž wuwiće a sprawne rozdźělenje za­płaćomneho seruma spěchuje. Němska wuwićowa politika je platformje 100 milionow eurow za nakup seruma w 92 ­wuwićowych krajach přewostajiła.

„Byrnjež nowy serum z Mainza wulke nadźije budźił, stej jeho transport a składowanje jara naročnej, wosebje hladajo na chłódźenje bjez přetorhnjenja. Jedyn serum njebudźe dosahać. Trjebamy dalše šćěpiwa, z kotrymiž móžemy jednorišo wobchadźeć, zo móhli je do wotležanych kónčin dowjezć“, Müller wuzběhny.

Biden sej swoje mustwo zestaja

štwórtk, 12. nowembera 2020 spisane wot:

Washington (dpa/SN). Najebać trajace spjećowanje mějićela zastojnstwa Donalda Trumpa sej wuzwoleny prezident USA Joe Biden swoje knježerstwowe mustwo zestaja. Tak je swojeho wjelelětneho sobudźěłaćerja a dowěrnika Ronalda Klaina za šefa staba w Běłym domje a tak za jednoho z najwažnišich politiskich poradźowarjow powołał, kaž přechodne mustwo Bidena wčera wječor zdźěli. Wón sam rozmołwješe so do toho ze statnymi a knježerstwowymi šefami Japanskeje, Awstralskeje a Južneje Koreje, kotřiž su jemu k dobyću gratulowali.

Demokrata Joewa Bidena běchu minjenu sobotu na zakładźe prognozow medijow za dobyćerja prezidentskich wólbow deklarowali. Trump so dotal spjećuje swoju poražku přiznać. Wón ma so za wopor systematiskeho wólbneho wobšudnistwa, bjez toho zo by za to dopokazy předpołožić móhł. Mjeztym wón we wjacorych statach USA přećiwo wólbnemu wuslědkej skorži, byrnjež jeho republikanojo na runinje senata a Domu reprezentantow wažne wuspěchi docpěli. Na žadanje Trumpa chcedźa w staće Georgia wšitke hłosy hišće raz wuličić.

Na wuchodźe dale snadne mzdy

štwórtk, 12. nowembera 2020 spisane wot:

Hoberske rozdźěle mjez zwjazkowymi krajemi dochody nastupajo

Düsseldorf (dpa/SN). Snadne mzdy su předewšěm na wuchodźe Němskeje widźomnje rozšěrjeniše hač na zapadźe zwjazkoweje republiki. Nimale kóždy třeći přistajeny we wuchodnej Němskej dźěła za jara mało pjenjez, na zapadźe dóstawa porno tomu jenož kóždy pjaty dźěławy minimalnu mzdu. To zdźěli institut za dźěło a kwalifikaciju Duisburgsko-Essenskeje uniwersity w swojej wčera předpołoženej rozprawje.

Minimalna mzda je hodźinska mzda, kotraž leži dwě třećinje pod přerěznej. Hranica wučinješe lěta 2018 w Němskej 11,21 eurow brutto na hodźinu, kaž wědomostnicy rozprawjeja. Tuchwilu je wona samo jenož 9,35 eurow na hodźinu.

Ličby dale wulke

štwórtk, 12. nowembera 2020 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Strowotniske zarjady Němskeje su Roberta Kochowemu institutej 21 866 nowych koronainfekcijow w běhu 24 hodźin přizjewili. To je nimale 3 400 padow wjace hač wčera. Dotal najwyši staw nowoinfekcijow běchu minjenu sobotu z 23 399 padami registrowali. Ličba smjertnych woporow pandemije je hač do dźensnišeho wo dalše 215 padow na nětko 11 982 rozrostła. Na tamnej stronje institut trochuje, zo je so mjeztym něhdźe 467 800 ludźi wustrowiło.

Serbska debata

nowostki LND