Dulig: Njech je žiwy rozdźěl

štwórtk, 01. oktobera 2020 spisane wot:

Społnomócnjeny SPD za wuchod k 30. róčnicy znowazjednoćenja Němskeje

Drježdźany (dpa/SN). Składnostnje 30. róčnicy znowazjednoćenja Němskeje 3. oktobra społnomócnjeny SPD za wuchodnu Němsku Martin Dulig namołwja, rozdźěle mjez wuchodom a zapadom akceptować. „Mam za fatalne wěrić, zo je jednota kraja hakle zwoprawdźena, hdyž njeje žanych rozdźělow wjace“, rjekny krajny předsyda sakskeje SPD a hospodarski minister kraja powěsćerni dpa. Zo je rozdźělnych žiwjenskich nazho­njenjow, biografijow a stejišćow k wšelakim wěcam, móže bjeze wšeho wobohaćace być. „Njech je žiwy rozdźěl“, Martin Dulig měni.

To a tamne (01.10.20)

štwórtk, 01. oktobera 2020 spisane wot:

Rubjenu kokoš přisadźiła je liška w Röbelu w mecklenburgskej jězorinje. Wona bě so runje z kokošaceje farmy nawróćiła a měješe po zdaću problemy, z ćežkej kokošu w klamje dróhu přeprěčić, jako awto do njeje razy. Liška je kokoš ležo wostajiła a so zminy. Šofer awta wosta njezranjeny.

Swoju zhubjenu kreditnu kartku wonkowny minister Heiko Maas mjeztym zaso ma. Sobudźěłaćer kupnicy w Berlinje-Zehlendorfje so njemało dźiwaše, jako kartu politikarja SPD mjez regalemi ležacu wuhlada. Zo móžeše ju 54lětny bórze zaso w rukomaj dźeržeć, je zasłužba Berlinskeje policije. Wonkowne ministerstwo je so mjeztym Berlinskemu policajskemu prezidentej za spěšnu reakciju dźakowało. Maas bě kreditnu kartku hižo kónc julija zhubił, prjedy hač dyrbješe na koronu schorjeneho sobudźěłaćerja dla do karanteny.

Turkowska rani prawa ludźi

srjeda, 30. septembera 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Turkowska rani po posudźowanju němskeho wonkowneho ministerstwa demokratiske zakładne prawa. „Turkowska wustawa garantuje prawo zhromadźowanja, swobodu medijow a měnjenja. W praksy pak wone w dalokej měrje njepłaći“, rěka w dowěrliwym posudku nastupajo azylowe prawo, kiž powěsćerni dpa předleži. Turkowske ćišćane a telewizijne medije su „nimale dospołnje podwólne“. Posudk słuži zamołwitym při rozsudach nastupajo móžne wotsunjenje migrantow do domizny.

Mjenje bjezdźěłnych

Nürnberg (dpa/SN). Ličba bjezdźěłnych w Němskej je w septembru najebać koronakrizu wo 108 000 na nětko 2,847 milionow woteběrała. To je 613 000 wjace hač před lětom, kaž zwjazkowa dźěłowa agentura zdźěli. Bjezdźěłnostna kwota wučinja nětko 6,2 procentaj. Tež w Sakskej ličba bjezdźěłnych woteběra. W septembru bě 132 800 ludźi bjez dźěła, 5 000 mjenje hač měsac do toho. Kwota bjezdźěłnosće zniži so na 6,3 procenty.

Dalše wojowanja w Kawkazu

W Čěskej je wot dźensnišeho ranja něhdźe 80 wólbnych lokalow „drive in“ wotewrjenych, w kotrychž móža z koronawirusom natyknjeni swój hłós wotedać, bjez toho zo dyrbja swoje awto wopušćić. Čłonojo wólbneje komisije su w škitnych woblekach. Z listom wolić kaž w Němskej njeje w Čěskej móžno. Wolerjo su dźensa a jutře w 13 zarjadniskich regionach z wuwzaćom Prahi ­namołwjeni nowe regionalne parlamenty wolić. Normalne wólbne lokale su wot 14 hodź. wotewrjene. Foto: dpa/Václav Šálek

Minister Spahn za nowe naprawy

srjeda, 30. septembera 2020 spisane wot:
Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy minister za strowotnistwo Jens Spahn (CDU) je wot Zwjazka a krajow dojednane přiwótřenje statnych wobmjezowanjow koronapandemije dla zakitował, na přikład nastupajo wobmjezowanje ličby wobdźělnikow na priwatnych swjedźenjach abo pokutu za wopačne podaće mjena w hosćencach. „Wirus je škarak, nic ja abo my w politice“, rjekny wón w sćelaku ZDF. Hladajo na stupace ličby koronainfekcijow hrozy pokuta 50 eurow, hdyž wopytowarjo hosćencow wopačne informacije wo sebi podawaja. Nimo toho chcedźa ličbu wobdźělnikow priwatnych swjedźenjow wobmjezować, hdyž infekcije z koronawirusom wěstu mjezu docpěja.

Debata ludźom na čuwy šła

srjeda, 30. septembera 2020 spisane wot:
Cleveland (dpa/SN). Prěnju telewizijnu debatu do prezidentskich wólbow w USA je wjetšina Američanow jako jara napinacu začuwała. We woprašowanju sćelaka CBS bjezposrědnje po wusyłanju měješe snadna wjetšina ludźi demokratiskeho wužadarja Joewa Bidena za dobyćerja werbalneho duela z prezidentom Donaldom Trumpom. Za swojimi začućemi při wobhladanju debaty prašanych rjekny 69 procentow, zo je jich diskusija rozhněwała a je jim na čuwy šła. Jenož 31 procentow měješe ju za dobru. Zadźerženje, z kotrymž bě Trump swojemu kontrahentej Bidenej stajnje zaso do słowa padnył, hódnoćeše 83 procentow jako negatiwne. Komentatorojo rěčachu wo najbóle chaotiskej telewizijnej debaće w stawiznach kraja.

Merkel postupowanje zakitowała

srjeda, 30. septembera 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). W zwjazkowym sejmje je dźensa k rozestajenju wo politice zwjazkoweho knježerstwa z kanclerku Angelu Merkel (CDU) na čole dóšło. Nastork bě „generalna debata“ wo etaće kanclerskeho zarjada, štož je tradicionalny wjeršk wuradźowanjow wo hospodarskim planje. W srjedźišću debaty steješe postupowanje Merkel w boju přećiwo koronawirusej. Diskutowali su pak tež wo etatach wonkowneho, zakitowanskeho a wuwićoweho ministerstwa.

W swojej narěči je zwjazkowa kanclerka swoje postupowanje zakitowała. Zdobom namołwješe ludnosć, z disciplinu a wutrajnosću wukazane wobmjezowanja zjawneho žiwjenje dodźeržeć, zo „bychmy wšitcy zhromadnje“ koronapandemiju přewinyli. Opozicija, kotraž hewak dźěło Angele Merkel raznje šwika, jej tónkróć wobswědči, zo je w koronapandemiji „tójšto prawje činiła“, za to pak dalše dołhodobne wobłuki kaž klimowu politiku abo digitalizaciju zanjechała.

To a tamne (30.09.20)

srjeda, 30. septembera 2020 spisane wot:

Z wočinjenym woknom do pincy padnył je pjany kolesowar w delnjosakskim Celle. Wobydlerjo domu běchu wšo druhe hač zwjeseleni nad njeprošenym wopytom. Jako so kolesowar z nimi tež hišće nasadźowaše, wołachu woni policiju. Zastojnicy naměrichu pola njeho 1,9 promilow alkohola, na čož dyrbješe sobu na wotedaće kreje. Přećiwo njemu přepytuja nětko wopiłstwa we wobchadźe dla.

Z motorizowanym wotpadkowym sudobjom je Brita Andy Jennings njedaloko jendźelskeho města York nowy swětowy rekord nastajił. Z naměrjenej spěšnosću 43 milow (nimale 70 km/h) je 28lětny inženjer dotalny rekord 30 milow jasnje přetrjechił. Smalace wotpadkowe sudobjo je z motorom a sydłom za šofera wuhotowane. Jennings wěnowaše swoju akciju w lěću zemrětemu přećelej, kiž bě tež stajnje zaso kuriozne ideje wuwiwał.

Scholz nowe kredity zakituje

wutora, 29. septembera 2020 spisane wot:

Berlin (dpa/SN). Zwjazkowy financny mi­nister Olaf Scholz (SPD) zakituje namjet, zo chce klětu za bój přećiwo koronakrizy znowa nowe kredity brać. „Njejednać by na­ kóncu dróše było hač jednać“, rje­kny wón dźensa w zwjazkowym sejmje, hdźež je naćisk etata 2021 předstajił. Scholz chcył přidatnje k planowanemu zadołženju dalše sto miliardow eurow kreditow brać, zo by hospodarstwo a socialne systemy stabilizował. Etat ma hač do kónca lěta wobzamknjeny być.

Hłowna zhromadźizna nimo

New York (dpa/SN). Z widejowym poselstwom zwjazkoweho wonkowneho ministra Heika Maasa (SPD) su dźensa generalnu debatu lětušeje hłowneje zhromadźizny UNO w New Yorku skónčili. Nimo Maasa rěčachu tam zastupnicy Israela, Sewjerneje Koreje a Zjednoćenych arabskich emiratow. Zastupnicy 193 čłonskich statow UNO běchu wot minjeneje wutory wuradźowali, koronakrizy dla pak internetnje. Hewak pěstowane bilateralne zetkanja su tohorunja online přewjedli.

Nowy pospyt so dojednać

Berlin (dpa/SN). Do dźensnišeho wuradźowanja ze zwjazkowymi krajemi wo koronakrizy je kanclerka Angela Merkel (CDU) před raznje stupacymi ličbami nowo­natyknjenjow warnowała. Hdyž wuwiće dale tak póńdźe kaž dotal, mamy k hodam wšědnje 19 200 nowych infekcijow, rjekny zwjazkowa kanclerka po informacijach wobdźělnikow na wčerawšej widejowej konferency prezidija CDU. Wona­ bě sej wuličić dała, što móhło so w najhóršim padźe w Němskej koronapandemiju nastupajo hišće stać.

Na widejowej konferency chcychu Angela­ Merkel a ministerscy prezidenća zwjazkowych krajow wo kmanych na­prawach přećiwo přiběracym ličbam in­fek­cijow diskutować, hladajo předewšěm na bližacy so zymski počas. Najwažniše su šule, pěstowarnje a hospodarstwo, Merkel wuzběhny. Zamołwići měli na lokalne infekciske ćežišća konsekwentnje reagować, „hewak změjemy hody ličby kaž w Francoskej“.

Francoska je wot pandemije wosebje potrjechena. Dotalny rekord infekcijow běchu tam minjeny štwórtk z wjace hač 16 000 nowymi padami wirusa registrowali.

Serbska debata

nowostki LND