To a tamne (12.02.20)
Najwjetša modelowa železnica swěta budźe wot spočatka apryla w Delnjosakskej widźeć. Wona je wot 3. apryla pod sněhakowarskej halu njedaloko Bispingena w Lüneburgskej holi přistupna. Po informacijach mějićelow planuja 50 tematiskich wobłukow z 500 ćahami, kotrež pojědu na 20 kilometrow dołhich kolijach. Dotal je Miniaturny bajkojty swět w Hamburgu w Guinnessowej knize jako najwjetša modelowa železnica zapisany.
Jako Spiderman zdrasćeny zběra Rudi Hartono na indoneskej kupje Sulawesi hižo lěta dołho wšědnje wotpadki a ma dźeń a wjace pomocnikow. W lěće 2018 bě so wón kostim prěni króć woblekł, zo by na so skedźbnił a ludźi pohnuł, sobu činić. Mjeztym sćele samo regionalne knježerstwo pomocnikow. Fachowcy trochuja, zo dóstanje so tam 20 procentow wšěch wotpadkow do morja a rěkow.
Wotpokazuja registrowanje
Berlin (SN/JaW). Mjeńšinowa rada Němskeje je na swojim prěnim zetkanju lěta 2020 wčera w Berlinje registrowanje přisłušnosće k mjeńšinam jasnje wotpokazała. To zdźěli jeje předsyda Dawid Statnik na naprašowanje. Sintojo a Romojo běchu zwěsćili, zo je Berlinska policija za swoju kriminalnu statistiku přisłušnosć wosobow k jich narodnej mjeńšinje zapisowała. „Tak buchu tež nadproporcionalnje w policajskich rozprawach mjenowane. Tež dalše mjeńšiny su registrowane, mjez nimi Serbja“, wuswětli Statnik. „Prócujemy so, zo so zwjazkowy nutřkowny wuběrk z naležnosću zaběra a nutřkownemu ministrej a konferency nutřkownych ministrow nadawk da, tole změnić.“ Wobroćić chce so mjeńšinowa rada w naležnosći tež na Berlinski senat. „Wočakujemy, zo knježerstwo naprawy přećiwo tajkemu postupowanju iniciěruje.“
Scholz dale za wulku koaliciju
Berlin (dpa/SN). Po tym zo je předsydka CDU Annegret Kramp-Karrenbauer připowědźiła, zo zastojnstwo předsydki złoži a zo njebudźe klětu za zwjazkowu kanclerku kandidować, wodźacy politikarjo CDU, CSU a SPD z toho wuchadźeja, zo wulka koalicija unije a SPD dale wobsteji. Tež wicekancler Olaf Scholz (SPD) je „přeswědčeny“, zo je stabilne knježerstwowe dźěło dale móžne. Tójšto personalnych a wobsahowych prašenjow pak je dale njerozrisanych.
Söder warnuje před dlijenjom
Nürnberg (dpa/SN). Předsyda bayerskeje CSU Markus Söder je CDU hladajo na cofnjenje předsydki Annegret Kramp-Karrenbauer před měsacy trajacej personalnej debatu warnował. „Njemóžemy sej nětko tři štwórć lěta trajacu personalnu debatu dowolić“, rjekny Söder na přijeću krajneho knježerstwa w Nürnbergu. „To wšón politiski proces zlemi.“ Kramp-Karrenbauer bě připowědźiła, zo chcyła jako předsydka strony wotstupić, ručež je naslědnik namakany.
Dalše předwólby w USA
Šiman: Nětko planować započeć
Budyšin (SN/MkWj). Serbski zapósłanc CDU w Sakskim krajnym sejmje Marko Šiman sej žada, procesy nastupajo strukturnu změnu we Łužicy w zwisku ze skónčenjom zmilinjenja brunicy pospěšić a konkretizować. Tuchwilny staw jeho njespokoja, wón na dźensnišej nowinarskej rozmołwje w swojim Budyskim běrowje potwjerdźi. Hłownej ćežišći stej jemu wutworjenje nowych dźěłowych městnow a dawkowe prawo.
Najwažniše prašenje Šimanej w tym zwisku je: Wotkal bjerjemy 10 000 nowych industrijnych dźěłowych městnow a štó měł je wutworić? Šiman je sej wěsty, zo móža tutón nadawk poprawom jenož předewzaća same zmištrować. Jim pak měli při tym pomhać. Jedyn móžny pomocny srědk by wosebite dawkowe pasmo być móhło. W nim bychu předewzaća niše dawki płaćić trjebali. Inwesticije bychu na dźesać lět wot dawkow wuswobodźene być dyrbjeli. Hłowny zaměr je, młodych ludźi pohnuć, zo bychu w regionje wostali. Za to pak trjebaja powołansku perspektiwu a dobre žiwjenske wuměnjenja kaž pěstowarnje, šule a dobre wobchadne přiwjazanje.
Młoda unija žada sej nowozapočatk
Erfurt (dpa/SN). Młoda unija Durinskeje je sej wurjadny stronski zjězd CDU w kraju žadała – zwjazany z nowowólbami krajneho předsydstwa. Zo by sej strona nowu dowěru zdobyć móhła, je trjeba, tež wo personalnych prašenjach rěčeć, rěka w zjawnym lisće krajneho předsydstwa Młodeje unije. „Nowowólby krajneho předsydstwa mamy za njewobeńdźomne, dokelž trjebamy za nowozapočatk tež nowe wobliča.“
Awtorojo lista rěča wo žołmje wustupow ze strony, štož jich jara znjeměrnja. Krajny předsyda Mike Mohring steji po wjele diskutowanym wuzwolenju Thomasa Kemmericha (FDP) pod ćišćom.
Po najnowšim woprašowanju je Lěwica po wólbnym debaklu w Durinskej tójšto hłosow přidobyła. Tak by wona aktualnje 39 procentow hłosow dóstała, wosom wjace hač w oktobru. Zhromadnje z SPD (10 %) a Zelenymi (5 %) by to za wjetšinu w sejmje dosahało. Porno tomu by CDU runje hišće 13 procentow měła. FDP by ze štyrjomi procentami z krajneho sejma zlećała.
Tesla prosy wo spěchowanje
Twarc elektroawtow podłožki zapodał – nowe protesty w Grünheide
Podstupim (dpa/SN). Twarc elektroawtow Tesla z USA je, kaž běchu wočakowali, próstwu wo spěchowanske srědki za nowu twornju w Grünheide pola Berlina zapodał. Tole je šef předsydstwa za to přisłušneje inwesticiskeje banki kraja Braniborskeje, Tillmann Stenger, w Podstupimje zdźělił. „Podłožki nětko spochi wudospołnjeja.“ K přizwolenju trjebaja hišće inwesticiski plan.
Wo wysokosći spěchowanskeje sumy nochcyše Stenger hišće ničo rjec. Wón pak z toho wuchadźa, zo póńdźe wo wjace hač sto milionow eurow. Trěbny je tež nuzowy financny koncept, kotryž maja komisiji EU w Brüsselu zapodać. Tole wokomiknje přihotuja. Tesla chce w Grünheide nowu twornju natwarić a tam wot julija 2021 kóždolětnje hač do 500 000 jězdźidłow typa Model 3 a Y kaž tež druhich modelow twarić. Tuchwilu přewjeduja přirodoprawniske přepytowanja.
Minjeny kónc tydźenja su přećiwnicy planowaneje wulkotwornje w Grünheide demonstrowali. Po informacijach zarjadowarjow je so něhdźe 120 ludźi na tym wobdźěliło. Demonstracija wotmě so měrniwje.
Njesłyšany skandal
To a tamne (11.02.20)
Chětro wojerski póstniski kostim je w Karlsruhe zasadźenje policije zawinił. Kaž policija rozprawja, bě 22lětny muž z „třělbomaj“ wobrónjeny do tramwajki zalězł. Woblečeny bě čorny škitny lac, kaž jón ameriski FBI wužiwa. Policisća muža po pokiwje sobujěducych při zastanišću w nutřkownym měsće zajachu. Brónje wukopachu so jako hrajki. Při přepytowanju namakachu zastojnicy hišće kapsnej nožej. Muž dyrbi ze skóržbu ličić.
W hosćencu dźěćo porodźiła je młoda žona w Oberhausenje – bjez lěkarja, za to z pomocu pinčnicy a wobsedźerki lokala. Prjedy hač lěkar dojědźe, bě mała Angelina na swěće. W hosćencu swjećachu runje šlagrowu party. Ludźo na žurli ani njepytnychu, što so na toaleće stawa. Hakle, jako nuzowy lěkar přijědźe, wo porodźe zhonichu. „Mać a dźěćo dóstaštaj aplaws swojeho žiwjenja“, medije pisaja.
Křćeńca ma ćěkancow škitać
Magdeburg (B/SN). Z jasnymi słowami kritizuje krajny biskop Ewangelskeje cyrkwje w srjedźnej Němskej Friedrich Kramer počinanje mnohich sudnistwow w azylowych jednanjach. „Wěrywuznaće ćěkancow pruwować sudnistwam njepřisteji. My jako cyrkej pruwujemy, hač je něchtó křćeny abo nic, a hdyž je křćeny, da to je. Ale rjec, zo je so jenož wukřćić dał, zo by tu wostać směł, je lózyskosć a wjedźe do časa inkwizicije.“ Biskop Kramer žada sej lěpše wukubłanje a dalekubłanje prawiznikow na temu nabožinska swoboda. Nimamy akceptować, zo „našich bratrow a sotry do smjerće sćelemy – křćeńca ma wotsunjenju požadarjow azyla zadźěwać, wšojedne, wo kotry kraj so jedna“, Kramer podšmórnje.
K njewěriwym styki nawjazać
Wichor tež w Čěskej zachadźał
Praha. Wichorowa nižina „Sabine“ je dźensa tež w Čěskej cychnowała. Něhdźe 100 000 domjacnosćow bě bjez miliny, dokelž běchu štomy na milinowody padnyli. Wohnjowi wobornicy dyrbjachu štomy z dróhow rumować a třěchi zawěsćić. W juhočěskim wobwodźe Prachatice so muž zrani, jako štom na jeho awto padny. Na 1 603 metrow wysokej Sněžce w Jizerskich horach zachadźeše wichor ze spěšnosću 180 km/h.
Wšitke testy negatiwne
Berlin (dpa/SN). W skupinje 20 wosobow, kotruž běchu ze Chiny wróćo do Berlina přiwjezli, njeje so nichtó z corona-wirusom natyknył. „Wšitke testy wostachu negatiwne“, zdźěli Berlinska senatorka za strowotnistwo Dilek Kalayci (SPD) dźensa nowinarjam. 16 dorosćenych a štyri dźěći běchu wčera w Berlinje-Tegelu přizemili. Jich dowjezechu bjezposrědnje na to do chorownje w měšćanskim dźělu Köpenicku. Na izolaciskej staciji chcedźa test na wirus přichodnej dwaj tydźenjej wšědnje wospjetować.
Daimler šmórnje městna
