Bosćan Nawka

Hač – a hdyž, kak – so rěč na wašnje mysle­nja wuskutkuje, je wědomostnje znajmjeńša hižo połdra lětstotka raznje disku­towane prašenje. Tež na towaršnostnej runinje tuchwilu wulce debatuja, hač na přikład dźenderizowanje runo­sta­jenju splahow polěkuje abo jemu skerje škodźi. Změni da so woprawdźe něšto, wu­tworimy-li nowe, neutralne formulacije?

Blidarski mišter Jan Wjenk z Wotrowa swjeći dźensa 80. narodniny.

11. junija 1941 we Wotrowje rodźeny syn blidarja nawukny runja swojemu nanej powołanje blidarjSa. Po někotrych lětach jako tajki dźěłajo złoži wón mišterske pruwowanje a přewza 1. januara 1976 zawod nana. Stajnje kedźbowaše na to, zo w jeho zawodźe maćernu rěč – serbsku – pěstuja. Za wšelake fachowe wurazy zdźěła sej husto sam serbski wotpowědnik, zo by w čistej serbšćinje ze swojimi kupcami, přistajenymi a wučomnikami rěčeć móhł.

Jako připóznaty zawod je 18 serbskich wučomnikow wukubłał, mjez nimi dweju, kotrajž běštaj w šuli na B-serbšćinu chodźiłoj.

Wot lěta 1983 je jubilar bjez přestawki w pruwowanskej komisiji w Połčnicy hač k jeje rozpušćenju sobu skutkował. Tež tam so stajnje jako Serb wuznawaše, motiwujo serbskich wučomnikow za serbskosć.

Po wutworjenju Załožby za serbski lud bě wón čestnohamtski čłon jeje rady hač do lěta 1996. Tež jako gmejnski zastupjer je dwě wólbnej periodźe skutkował. Jara aktiwnje dźěłaše w tehdyšej Wotrowskej Domowinskej skupinje.

Z krótkoprozu ke krótkoprozy

štwórtk, 10. junija 2021 spisane wot:

Ludowe nakładnistwo Domowina přihotuje přichodnu zběrku krótkopowědančkow za čitarjow wot 12 lět a wuhotuje w tym zwisku 26. junija dźěłarničku za awtorki/awtorow. Bosćan Nawka je so­ rozmołwjał z Weroniku Žurowej, za projekt zamoł­witej lektorku LND.

Knjeni Žurowa, na koho je dźěłarnička wusměrjena?

W. Žurowa: Wuhotujemy ju přede­wšěm za awtorow, kotřiž su hižo w do­talnych antologijach zastupjeni byli. Wotpowědne přeprošenja smy mjeztym rozesłali. Zdobom pak jedna so wo poskitk zajimcam, kiž chcedźa so na polu lite­rarneho tworjenja wuspytać, abo kotřiž snano hižo pisaja, ale z kajkejež­kuli tež přeco přičiny takrjec zaćichim skutkuja. Za nich smy wosebitej měst­nje rezer­wowali. Přizjewić měli so hač do 20. junija z mejlku na , při čimž nas wězo zajimu­je, što jich motiwuje so na dźěłarničce wob­dźělić.

Je poskitk na wěstu starobu wjazany?

W. Žurowa: Ně, wjeselimy pak so stajnje nad młodymi, njewotkrytymi ta­len­tami. Wobhladujemy dźěłarničku tež ja­ko­ naprawu, serbski literarny dorost spěchować. Tohodla je poskitk darmotny.

Towarstwo Šćeńčanska młodźina tež w ćežkich časach korony dale dźěła. Wone wudźeržuje dobry zwisk k wjesnej radźe, pěstowarni a dalšim partneram. Gmejnu Łaz młodostni při zarjadowanjach z personalom a techniku podpěruja. Andreas Kirschke je so z předsydu towarstwa Steffenom ­Münsterom rozmołwjał.

Loni a lětsa sće dyrbjeli swjatkowny swjedźeń wotprajić. Parujeće jón?

S. Münster: Haj, jara. Wšako je to w Šćeńcy wjeršk lěta, kotryž wot 1994 organizujemy. To zetkawaja so přećeljo, pomocnicy a mnozy něhdyši wobydlerjo. Dwójce njejsmy tajku zhromadnosć nětko hižo dožiwić móhli.

Kajke su financielne straty?

St. Münster: To njehodźi so tak jednorje rjec. Fakt je: Mamy kóžde lěto wysoke kóšty za zawěsćenja našich čłonow, za techniku, wuhotowanje, nuzniki a dalše. Tež w časach korony mamy kóšty, kotrež z rezerwow płaćimy. To njeje tak lochko. Něšto dobytka z minjenych swjatkownych swjedźenjow smy měli. Nětko dyrbimy jón za dalewobstaće towarstwa nałožić. Mamy dwaj wozaj z nuznikami, a z podruže něšto pjenjez nahospodarjamy.

Sće čłonow korony dla zhubili?

„Tajki zjaw njemotiwuje“

póndźela, 07. junija 2021 spisane wot:

Dr. Pětš Šurman nawjeduje nětko župu Delnja Łužica. Axel Arlt je so z nim wo prěnich myslach w nowym zastojn­stwje rozmołwjał.

Sće nazhonity w Domowinskim dźěle. Dosa­ha to za zastojnstwo župana?

dr. P. Šurman: Rozsudne za mnje bě, zo sym wjele dobrych myslow nastupajo swoju wosobu ze stron župneho předsydstwa dóstał. Wosebje słowa Haralda Koncaka su mje hnuli, kotryž rjekny: „Ty dyrbiš to činić, ty sy ta prawa wosoba, maš nazhonjenja.“ Tež přistajeni Domowiny w Choćebuzu běchu jednoho měnjenja, zo měł županstwo přewzać.

Woni wočakuja, zo budźeće mosty twarić.

dr. P. Šurman: Mam dobre zwiski do Budyšina. Sym zbožowny, zo mamy jako župa kooperaciske zrěčenje ze Zwjazkom Łužiskich Serbow. Tak móžemy wěste problemy po krótkim puću z Budyšinom rozjimać a rozrisać.

Što su Waše nazhonjenja nastupajo zwisk k centrali Domowiny w minjenych lětach?

Pomałuje načasu

pjatk, 04. junija 2021 spisane wot:
Cordula Ratajczakowa

Dźensa su so čłonojo załožboweje rady na wurjadnym posedźenju z přichodom Serbskeho ludoweho ansambla rozestajeli. Wo wuslědkach njebě našemu wječornikej hač do redakciskeho kónca hišće ničo znate. Wuchadźam pak z toho, zo njejsu jeno prašenje rozjimali, štó ma po intendancy Judith Kubicec ansambl wot awgusta nawjedować. Wot dohromady wosom intendantow a intendantkow w stawiznach ansambla skutkowaše šěsć po towaršnostnym přewróće – přerěznje bě tuž kóžde pjeć lět nowe wjednistwo. Stajna změna na čole dopomina mje tróšku na SPD, a je tu kaž tam znamjo, zo nichtó tak prawje njewě, do kotreho směra ma hić. Wo tym swědči tež prawidłowne pytanje za nošnym konceptom za SLA.

Hač do kónca lěta ma „Kulturny plan Łužica“ nastać. Cordula Ratajczakowa je so z dr. Martinu Taubenberger z agentury KulturKonzepte rozmołwjała, kotraž­ na planje dźěła.

Kak su Serbja do projekta zapřijeći?

M. Taubenberger: Dohromady je so 257 kulturnych institucijow a 89 komunow na naprašowanjomaj wobdźěliło. Njejsmy so eksplicitnje za tym prašeli, hač so wo serbskich akterow jedna. Hladajo na mjena kulturnych zarjadnišćow a iniciatiwow bě něhdźe dwanaće do 15 procentow serbskich. W dźěłowych skupinach je tohorunja něhdźe 15 procentow wobdźělnikow ze serbskich institu­cijow a zjednoćenstwow.

Wuslědk naprašowanja bě mała koope­racija mjez Sakskej a Braniborskej. Su Serbja z přikładom za lěpši přichod?

Komponować wuknyć

wutora, 01. junija 2021 spisane wot:

Kompozitoriska dźěłarnička budźe na iniciatiwu Zwjazka serbskich wuměłcow wot 2. do 3. a wot 16. do 17. julija w Budyskim Serbskim domje. Cordula Ratajczakowa je so z organizatorku ­Jěwu-Marju Čornakec rozmołwjała.

Kak je so ideja za dźěłarničku zrodźiła?

Skerje přěhračcy hač dobyćerjo

pjatk, 28. meje 2021 spisane wot:
Axel Arlt

Hladaš-li do pólskeho dźěla třikrajoweho róžka, dožiwješ tam protesty rozsuda Europskeho sudnistwa přećiwo Turówskej brunicowej jamje dla. Europska unija přećiwo Pólskej? Wusud polarizuje. Sym přeswědčeny, zo by so tajki aktualny pad w čiłej diskusiji na Němsko-Pólskich medijowych dnjach wotbłyšćował. A tam njebychu měnjenja pólskich a němskich žurnalistow po narodnej přisłušnosći dźělene byli, ale skerje po pro a kontra.

Kónc meje, spočatk junija poprawom je čas, w kotrymž so mjenowane medijowe dny mjeztym po krutej tradiciju wotměwaja. Dokelž je koronapandemija po lońšim tež lětušemu prezencnemu zarjadowanju zadźěwała, stej 13. a 14. jako online-lětnikaj wosebitej w stawiznach tohole zetkanja. Město w přewšo hospodliwym wojewód­stwje Zapadna Pomorska sedźa lětuši wobdźělnicy pod hesłom „Pandemija – Kak dołho medialny wu­wzaćny staw hišće traje?“ dźensa ně­hdźe před swojej wobrazowku.

Witajće do Serbskeho muzeja!

srjeda, 26. meje 2021 spisane wot:
Wot dźensnišeho je Budyski Serbski muzej zaso přistupny, a prěnich wopytowarjow su hižo witali. Hač do njedźele je hišće móžno sej wosebitu wustajeńcu „Barby daliny – Moler Ante Trstenjak a Łužiscy Serbja“ wobhladać a so za wosebite kónctydźenske wodźenja přizjewić. Powšitkownje je za wopyt trjeba termin pod abo pod tel. čo. 03591/270 870 11 knihować. Nimo toho maja wšitcy wopytowarjo wot wosom lět aktualny negatiwny testowy wuslědk před­połožić. Za šćěpjenych a wustrowjenych to njepłaći, hdyž móža to z formularom ­dopokazać. Hač do 18. junija pokazuja pućowansku přehladku Serbskeho instituta „Swoboda kiwa“ na žurli. Foto: SN/Hanka Šěnec

Serbska debata

nowostki LND