Na wjesneho chronista spominali

srjeda, 28. julija 2021 spisane wot:
90. posmjertne narodniny lěta 2016 zemrěteho Jana Kašpora stejachu minjeny kónc tydźenja w srjedźišću zarjadowanja na Ćišćanskim statoku. Dora Gebauerowa rysowaše žiwjenjoběh angažowaneho wjesneho chronista a wučerja na powołanskej šuli. Wojerowski žurnalist Uwe Jordan čitaše z někotrych nastawkow Kašpora. Wo hudźbne wobrubjenje staraše so Židźinski chór. Na literarne spominanje bě Ćišćanske kulturne towarstwo přeprosyło. Jan Kašpor bě 1995 wjesnu chroniku Ćiska předpołožił. Za čas politiskeho přewróta bě wón za Demokratisku bursku stronu čłon kulojteho blida Budyskeho wokrjesa. Foto: Katrin Demczenko

Prěnja lětnja filmowa akademija, wuhotowana z podpěru serbsko-němskeje syće Łužycafilm wot filmoweje kooperatiwy Ost a předewzaća Konturprojekt Filmproduktion, je zakónčena. Něhdźe dwaceći filmowcow je so w tym wobłuku na dźěłarničkach wobdźěliło a tam nastate paski minjenu sobotu zjawnje předstajiło.

Zhorjelc (CSTN/SN). Ćežišća akademije, kotruž su w minjenymaj tydźenjomaj w Zhorjelskej bywšej chłódźerni wotměli, běchu mjez druhim filmowa teorija kaž tež dźěłarničce „Serbska kultura a filmowa scena“ a „‚Görliwood‘ a łužiska filmo­wa scena“. Nimo toho wěnowachu so serbscy, němscy a pólscy wobdźělnicy koncipowanju a zwoprawdźenju paskow w dohromady pjeć žanrach, štož běchu dokumentariski krótkofilm, eksperimentalny film, informaciski film, hrajny krótkofilm a hudźbne widejo.

Folklorna unija Słowakskeje wuwoła wčerawšu póndźelu jako dźeń narodneho žarowanja za cyłu swójbu interpretow a přiwisnikow folklorneho tworjenja rozžohnowanja z Jurajom Kubánku dla. Jeho žiwjenje a skutkowanje su w jimacej žarowanskej swjatočnosći w Słowakskim narodnym dźiwadle w Bratislavje hódnoćili. Zasłužbny wuměłc a choreograf bě 19. julija 92lětny zemrěł. Poslednju česć wopokazachu jemu ze serbskeje strony Kornel Kolembus (nalěwo), zastupjerjo Serbskeho folklorneho ansambla Wudwor, komponist Jan Cyž a Tobias Rucha (naprawo) z SLA, kiž je so do kondolencneje knihi zapisał. Maćij Bulank

Rjany wječor na zahrodźe

póndźela, 26. julija 2021 spisane wot:

Hudźbnej cyłkaj před kulisu stareho města wjele ludźi zabawjałoj

Budyšin (SN/MWj). Lětnja bara Sundowner na wobydlerskej zahrodźe Serbskeho ludoweho ansambla w Budyšinje je minjeny pjatk wjele wopytowarjam njewšědnje rjany wječor wobradźiła. Organizator Beno Brězan bě sej spěwnu škupinu PoŠtyrjoch a dujersku kapału Tutn & Blasn přeprosył. A tale kombinacija postara so wo wulkotnu zabawu, kotraž hosćom z Radworja, Lejna, Zejic a z mnohich dalšich kónčin drje dołho w pomjatku wostanje.

Hnydom prěni spěw skupiny PoŠtyrjoch z Marekom Rjelku, Benom Hojerom a Rjedźic bratromaj Janom a Kry­stofom bě mały hit. Na melodiju „Adeste, fideles“ zanjesechu woni mjenujcy móhłrjec sławu na Sundowner. W dwěmaj dźělomaj zaklinča na to wjele pěsnjow, kotrež publikum zwjetša hižo ze zašłych wustupow spěwneho kwarteta znaješe. Někotre dalše pak tón abo tamny připosłuchar dotal hišće słyšał njebě. Tak běchu spěwne runje tak kaž moderaciske poskićenja skupiny přewšo zabawneho razu.

Wjelelětny wuměłski nawoda a choreograf baleta Serbskeho ludoweho ansambla, nošer Myta Ćišinskeho a Myta Domowiny kaž tež z rjadom Ľudovíta Štúra a jako Zasłužbny wuměłc Čěskosłowakskeje wuznamjenjeny Juraj Kubánka je 19. pražnika zemrěł. W mjenje SLA so tule komponist a bywši nawjedowacy dirigent kaž tež kapałnik orchestra Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła, Łužiskeje filharmonije a SLA Dieter Kempe słowa jima.

Hdyž sej předstajam, zo bě Juraj Kubánka, jako jeho spočatk 1990tych lět ze­znach, někak tak stary kaž ja nětko, sym dźensa ćim překwapjeniši, kajki w swojej wotewrjenosći runjewon młodostnje skutkowacy čłowjek połny energije, elana a natykliweje wćipnosće je mi tehdy napřećo stał. Wón słušeše za mnje k małej horstce ludźi, pola kotrychž škrička hnydom přeskoči a hdźež mějach na­blaku rjanu wěstosć, zo samsnu rěč rěčimoj.

Lipsk (SN/bn). Załožba za serbski lud wupi­suje kóžde lěto za třoch studentow semesterski stipendij za studij sorabistiki na Instituće za sorabistiku Uniwersity Lipsk. Na kóncu lětnjeho semestra wuhotuja stipendiaća kolokwij, na kotrymž swoje w tym wobłuku zdokonjane wědomostne dźěło zjawnje předstaja.

Z prěnim přednoškom „Poćahi čěskeho a serbskeho narodopisa na zakładźe wustajeńcow w Praze a Drježdźanach na kóncu 19. lětstotka“ je wčera Anna Ko­po­vá titulne přehladki přirunowała. „Wustajeńcy mějachu samsny zaměr, mjenuj­cy žiwjenje předewšěm wjesneho ludu dokumentować a bohatu tradiciju wobchować. Wone běchu narodnemu wozrodźenju wažny impuls, při čimž njejsu panslawistisku mysl wuzamkowali, a polěkowachu wutworjenju moderneje a samostatneje etnografije“, Kopová konkludowaše.

Budyšin/Zhorjelc (KD/SN/bn). Swět sej z hudźbu a wjeselom wotkryć je zaměr Hornjołužiskeho festiwala dźěćaceje hudźby. Tomule wotmysłej wotpowě­dujo je wot minjeneho štwórtka hač do njedźele něhdźe 25 wuměłcow z cyłeje Němskeje na dohromady sydom hraj­nišćach wot Běłeje Wody hač do Žitawy pěstowarskim a šulskim dźěćom pisane a wotměnjawe programy předstajało. Zakón­čacy koncert wuhotowaštaj mjez druhim Kubšiske duwo Leichtfuß und Liederliesel a Choćebuski spěwytwórc Bernd Pittkunings před Hórnikečanskej Energijowej fabriku. Serbski spěwacy poet, kaž „Pytkej“ rady rěkaja, zamó swój publikum ze swójskimi pěsnjemi w hornjo- a delnjoserbšćinje kaž tež w němčinje zahorić. Kaž hižo w Budyšinje, hdźež bě pjatk na dworje Kamjentneho domu hrał, su dźěći mócnje sobu spěwali. Leichtfuß und Liederliesel ćehnještaj z dźěćimi spěwajo na kwětkowu łuku, hdźež staj jim rjanosć přirody a někotružkuli pokazku na swět serbskich ­bajow zbližiłoj.

Nowe wobydlerske radijo w Žitawje

štwórtk, 22. julija 2021 spisane wot:

Žitawa (AB/SN). W měsće Žitawje su dalše sakske njekomercielne radijo wutworili, kotrehož dowolnosć mjeztym wot Sakskeho krajneho medijoweho wustawa w Lipsku předleži. Tuž ma nětko nimo Lipska, Kamjenicy a sakskeje stolicy tež Łužica swobodne wobydlerske radijo, w kotrymž ma kóždy móžnosć sam a z po­mocu nošerjow radija wusyłanja najwšelakorišeje družiny zdźěłać a je po nowych (digitalnych) pućach šěrić.

Jara zwjeselace je, zo chce nowe zarjadnišćo z mjenom Radio Zett tež w serbskej rěči wusyłać. Tak je hižo lětsa nazymu předwidźane, šěsć hodźinskich literarnych čitanjow a rozmołwow ze serbskimi awtorkami a awtorami – tohorunja z młodymi – nahrawać a wusyłać. Za­łožba za serbski lud projekt podźělnje podpěruje.

Wustajeńca z mólbami Mathildy Marije Augusty Viktorije Leopoldiny Karoliny Luisy Franziski Josephy ze Sakskeje

„Swoja wyšnosć moluje! – Princesna Mathilda jako wuměłča“ rěka titul wo­se­biteje wustajeńcy, kotraž bu spočatk junija w Nowym palaisu Pillnitzskeho hrodu wotewrjena. Štó běše kralowska wyšnosć princesna Mathilda (1863–1933)? Wona běše wójwodka Sakskeje, starša sotra Friedricha Awgusta III., poslednjeho sakskeho krala, a ćeta poslednjeho kej­žora Awstriskeje Korle I. To běše wona takrjec z oficialnymi titulemi, mnohim Serbam mojeje generacije pak je mjeno princesny Mathildy zapřijeće, nic na­posled přez knihu anekdotow „Farar a Mathilda“, kotruž je Jurij Winar spisał. W anekdotomaj wo princesnje mjez druhim tole zhonimy: „Mathilda so zahori za Serbow a zajimowaše so za serbsku wjesnu folkloru. Sama bě na přeće kralowskeho nana Jurja serbsku rěč nawuknyła a ju rady nałožowaše, čitaše serb­sku literaturu a nowiny a bě wo našim kulturnym žiwjenju derje informowana. Jenož­ hdyž serbsce rěčeše, jej při tym Drježdźanska ‚sakšćina‘ njemało na jazyk biješe.

Štwory zawěšk za wulkotny wukon

srjeda, 21. julija 2021 spisane wot:
Młodźinske dźiwadło Serbskeho gymnazija, podpěrane wot towarstwa Kamjentny dom a band Malty Rogackeho, je wčera na hłownym jewišću Budyskeho Němsko-Serbskeho ludoweho dźiwadła druhi raz inscenaciju „Prěki – durich – loborka“ předstajiło. Awtobiografiska hra režisera Měrka Brankačka rysuje wobraz pózdnjeje NDR a stawiznu młodostnych, kotrymž je so poradźiło so z putow „stata dźěłaćerjow a ratarjow“ wuswobodźić. Něhdźe 170 přihladowarjow mytowaše wukon sobu­skutkowacych z tak dołho trajacym přikleskom, zo so hrajerjo, rejwarjo a hudźbnicy ze štworym zawěškom pokłonichu. Dźensa pokazachu kruch posledni raz we wobłuku šulerskeho předstajenja. Foto: SN/Hanka Šěnec

nowostki LND