„Prosće fyzikaa nic magija“

wutora, 13. apryla 2021 spisane wot:

Serbska tereministka Carolina Eyckec je we wobłuku 7. sinfoniskeho koncerta Württembergskeje filharmonije twórbu „Wosom počasow“ předstajiła. Něhdźe 1 500 ludźi je koncert online sćěhowało.

Reutlingen (SN/bn). Württembergska filharmonija je ćěleso, kotrež bě na aktualne wuměnjenja dosć derje přihotowane. Format live w interneće wusyłaneho koncerta su hižo před třomi lětami zahajili, w prěnim rjedźe tohodla, zo bychu publikumej zwonka města hudźbu zbližili. Njezadźiwa tuž, zo bě kwalita wčerawšeho 7. sinfoniskeho koncerta institucije zwuk a wobraz nastupajo nadpřerězna. Tež wuměłski wukon móžeše so widźeć dać. Program wopřiješe sinfoniju čo. 3 A-dur Franza Schuberta, sinfonisku baseń „Tapiola op. 112“ Jeana Sibeliusa kaž tež koncert za teremin a orchester „Wosom počasow“ Kalevija Aha. Finski komponist bě twórbu w lěće 2012 za ­Carolinu Eyckec spisał. W Reutlingenje je jón serbska wirtuozka jako solistka zhromadnje z tamnišej filharmoniju předstajiła. Wosebitosć impresionistisce wobwliwowaneho krucha su pasaže, w kotrychž teremin ćičolenje ptačkow napodobnja.

Powědančka wo zwěrjatach

wutora, 13. apryla 2021 spisane wot:

Budyšin (SN). Za młodych serbskich staršich a jich najmłódšich pjerachow je w LND nětko dalši nakład dawno wupředateje knižki z twjerdeho papjerca „Moje najlubše powědančka wo zwěrjatach“ wušoł. Dwanaće krótkich powědančkow, spisane wot Christy Kempter, je wjele­lětna Witaj-pěstowarka Jadwiga Wejšina do hornjoserbšćiny přełožiła.

Što zwěrjata takle wšitko činja, to zhonja najmłódši w dwanaće krótkich powědančkach. W jich srjedźišću stejitej přećelstwo a mjezsobna pomoc. Knižka, přezcyłnje wot Antje Flad barbnje ilustrowana, je za dźěći wot dweju lět.

Za nastawacu interdisciplinarnu produkciju DOMIZNA je hudźbnik a komponist Felix Räuber, spěwar kapały Polarkreis 18, ­jutry kaž tež minjene dny w Ralbicach a Slepom nahrawał. Tři z dźesać dźělow jeho rjadu zaběraja so z Łužicu, jedyn z nich ­ze Serbami. Wón a jeho team wěnowaštaj so prašenju, kak jutry w Serbach klinča. Za to zdobył je hudźbnik a filmowc mjez ­druhim někotre spěwarki a někotrych spěwarjow Ralbičanskeho cyrkwinskeho chóra Lilija kaž tež čłonow a čłonki Slepjan­skeho towarstwa Kólesko. Foto: Oliver Rühle

Z posměwkom do swětnišća

póndźela, 12. apryla 2021 spisane wot:

Před 60 lětami je Jurij Gagarin jako prěni čłowjek zemju z kosmosa wuhladał

„Поехали!“ Z tymle wosudnym słowom poda so dźensa před 60 lětami Jurij Aleksejewič Gagarin jako prěni čłowjek do swětnišća. Tehdy 27lětny major powětrowych wobrónjenych mocow Sowjetskeho zwjazka je z pioněrskim skutkom miliony wobydlerjow na cyłym swěće zahorił a w swojej generaciji přeće za do toho časa hišće njeznatym powołanjom kosmonawta zbudźił. Štož ludźom wothladajo wot fachowcow wědome njebě: Wuspěch misije bě wšo druhe hač wěsty. Nošna raketa Wostok, dale wuwita warianta prěnjotnje wojerskeho typa R-7, kotraž bě 1957 satelit Sputnik I jako prěni­ kumštny objekt do orbita donjesła a tak pozdźišo „napřemoběh do swětnišća“ mjenowanu konkurencu ZSSR a USA na polu slědźenja a technologiskeho postupa wuskutkowała, wopokaza su runja swětnišćowej łódźi samsneho mjena jako chětro njespušćomna; wědomostnicy w kosmodromje Bajkonur běchu wuličili, zo je prawdźepodobnosć zešlachćenja lě­ta­ niša hač 50 procentow.

Muzej w Ramnowje zaso přistupny

pjatk, 09. apryla 2021 spisane wot:
Wot srjedy je muzej barokneho hrodu w Ramnowje zaso wotewrjeny, zdźěla jeho nawod­nica Ines Eschler (na wobrazu). Wopyt pak dyrbja sej zajimcy do toho online pod www.shop.schloesserland-sachsen.de z nakupom tak mjenowaneho časoweho tiketa skazać. Nimo toho maja při kasy aktualny negatiwny koronowy test pokazać a swoje daty k slědowanju kontaktow zawostajić. Tak je wopyt w štwórćhodźinskim takće móžny. Budyski Serbski muzej chce swoje durje 20. apryla zaso wotewrěć a za­jim­cam potom wustajeńcu „Swoboda kiwa! Serbja a mjeńšinowe prašenje po 1918“ spřistupnić. Tohorunja widźeć su tam hač do kónca meje dobyćerske kolekcije wubě­dźowanja wo najrjeńše jutrowne jejko. Foto: Steffen Unger

Swoju brodu sej chwalić

pjatk, 09. apryla 2021 spisane wot:
Zo so w času koronoweje pandemije wšitko online we webinarach a podobnych formatach wotměwa, na to smy so minjene měsacy poměrnje spěšnje zwučili. Zo pak při tajkej składnosći hnydom tři premjery dožiwiš, je žno hódne, to tež raz wuzběhnyć. Forum Serbskich Nowin prěni raz online je takrjec wuskutk tuchwilneho połoženja a žadanje časa. Zo so hnydom při prěnjej tajkej składnosći simultany přełožk tohorunja jako nowosć poskići, pokazuje, zo je tež tajke postupowanje z tróšku prócy zmištrujomne. Łžička smjetany nade wšěm bě premjera noweho filma „Sorbenkind“ jako třeća nowosć wčerawšeho wječora. Nimo hłowneje temy we wonych 18 minutach bě za mnje zajimawe, kajke filmowe talenty mjez nami mamy. Zo je telko ludźi přihladowało a zo bě cyłe zarjadowanje dosć wuspěšne, za to smě sej redakcija Serbskich Nowin sama tróšku na ramjo klepać. A w tajkim padźe směmy sej tež raz swoju brodu chwalić, jeli ju mamy. Marian Wjeńka

Interview z dr. Joannu Chojnickej z projekta wo rěčnej rewitalizaciji bretonšćiny a delnjoserbšćiny bjez maćernorěčnych

„Rěčna rewitalizacija bjez maćerno­rěčnych – padaj bretonšćiny w Hornjej Bretonskej a serbšćiny w Delnjej Łužicy“ rěka projekt Srjedźišća za keltiske studije na Adama Mickiewiczowej uniwer­siće w Póznanju (hlej na internetnu stronu https://newspeakersinthecity.blogspot.com/). Čłonka wědomostneho teama dr. Joanna Chojnicka (nimo prof. dr. Michaela Hornsbyja, prof. dr. Nicole Dołowy-Rybińskeje a Jeanne Toutous) bě loni połdra měsaca w Choćebuzu, zo by na městnje slědźiła. Cordu­la Ratajczakowa je so z linguistku wo prěnich wuslědkach rozmołwjała.

Kajke metody na­łožujeće we studiji?

Koncepty křižerjow dalšim pomoc

štwórtk, 08. apryla 2021 spisane wot:

Hygienowe koncepty serbskich křižerskich procesionow su mjeztym tež dalšim­ křesćanskim a jěchanskim procesionam po wšej Němskej pomocne.

Budyšin/Bad Kötzting (SN/JaW). Hygienowe koncepty hornjołužiskich křižerskich procesionow maja jako zakład za kóž­dolětne swjatkowne jěchanje w bayerskim měće Bad Kötzting słužić. Kaž Serbske Nowiny zhonichu, je Budyska Serbska kulturna informacija (SKI) wčera po­poł­dnju wotpowědne naprašowanje za konceptami dóstała. Badkötztingski kurowy direktor Sepp Barth bě próstwu z e-mail­ku pósłał. „Jako kurowy direktor a zamołwity organizator Badkötztingskeho swjatkowneho jěchanja so wón prašeše, hač njemóhł hygienowe koncepty našich křižerjow dóstać“, zdźěli sobudźěłaćer SKI Beno Šołta. Po krótkim dorěčenju z někotrymi křižerskimi zamołwitymi je Šołta trěbne podłožki do města w Bayerskim lěsu pósłał w nadźiji, zo tamnišim jěcharjam tež woprawdźe pomhaja.

Drježdźany (SN/bn). „Jutrowne jěchanje a ptači kwas – serbska kultura mjez modusom pandemije a eksistencnymi starosćemi“ bě hesło wčerawšeho druheho zarjadowanja rjadu „Wysokoněmsce, saksce – serbsce? Rěč a identita we Łužicy“, wo­spjet digitalnje wuhotowane wot Politiskeho kubłanskeho foruma Sakskeje Konrada Adenaueroweje załožby. Hosćićelej a moderatoraj Johanna Hohaus a Benedikt Bierbaum witaštaj dohromady 75 zajimcow, něhdźe połojca z nich znowa Serbja. Wosebitaj, wobdźělnikam přednošowacej hosćej běštaj farar Chróšćanskeje wosady Měrćin Deleńk a jednaćel Ludoweho nakładnistwa Domowina Syman Pětr Cyž.

Wirtuelne koncerty ze wšěch kutow

srjeda, 07. apryla 2021 spisane wot:

Choćebuz (SN/bn). „Haj, we Łužicy so swěca hišće swěći, zmóžnjaca wid na fe­stiwal wosebiteho razu: 360stopnjowy live­streaming jako wirtuelna jězba po hudźbje a wizuelne dožiwjenje, so wě w tučnym soundźe!“ Tak witaštej pře­dewzaćelska towaršnosć Scandale a zjednoćenstwo Pisane dwórnišćo wopyto­wa­rjow ćichi pjatk a ćichu sobotu na stronje bunterbahnhof.de, hdźež so dohromady wosom hudźbnych cyłkow we wo­błuku 360°-festiwala přerěznje 2 500 zajimcam prezentowaše. Mjez druhim předstaji Choćebuska skupina Svperfvtvre prěni raz docyła zjawnje swoje indierockowe a funkowe zynki. Wustup Randale Orchestra, po swójskim podaću „towarš­nosće za wudobrjenje dawno za­bytych a podhódnoćenych B-stronow“, wob­rubi rejwarski porik w serbskej narodnej dra­sće­. Berlinske duwo Hara Crash zahori fanow­ z wjacorymi serbskimi štučkami, kaž na přikład „Mak“ a „Tu a tam“. Spěwarka Uta Šwejdźic přizna, zo „je njezwučene, bjez bjezposrědnjeho publikuma hrać“ a namołwja na kóncu koncerta: „Dajće so šćěpić!“

Serbska debata

nowostki LND