Zjawne wumjetowanja abo dialog?

štwórtk, 04. měrca 2021 spisane wot:

Ze zjawnym listom je so zastupowacy jednaćel Zjednoćenstwa němskich operowych chórow a jewišćowych rejwarjow (VdO) Gerrit-Michael Wedel na direktora Załožby za serbski lud Jana Budarja kaž tež na čłonow załožboweje rady połoženja w Serbskim ludowym ansamblu dla wobroćił.

Nawal zhromadnje zmištrowali

štwórtk, 04. měrca 2021 spisane wot:

Pomału wotpinaca so situacija koronu w Sakskej nastupajo je Hornjołužiskim klinikam (OLK) přiležnosć za mjezybilancu. Hač do kónca februara su dohromady 1 040 na koronawirus schorjenych pacientow w Biskopicach a Budyšinje lěkowali.

Budyšin (SN/bn). Mnohich inficěrowanych dyrbjachu intensiwnje hladać, wotpowědne stacije běchu połnje wućežene, kóždeho pacienta mějachu izolować, kaž w zdźělence OLK rěka. „Nachwilnje běchu tři wotrjady w Budyšinje a jedna stacija w Biskopicach kaž tež přidatnje jedna z intensiwneju stacijow w sprjewinym měsće jeničce za kowid-19-pacientow spřihotowane. To woznamjenja, zo smy cyłkownje wjace hač 150 łožow za dołhodobne medicinske zastaranje za nich rezerwowali“, jednaćel OLK Reiner E. Rogowski rozłoži.

Mjeztym zhladuja na woběmaj stejnišćomaj „łahodnje optimistisce do přichoda“. Byrnjež wuskutki „mutěrowanych wariantow wirusa hišće wočaknyć měli“, hotuja so „pomału, ale konsekwentnje na nawrót k normalnemu stawej“ wosebje hladajo na status klinikow jako akutne chorownje.

30 lět w słužbje serbskeje literatury

štwórtk, 04. měrca 2021 spisane wot:
Kak so čas jenož minje! Swěrna posrědkowarnja serbskeje literatury a tajkeje wo našim ludźe, Smolerjec kniharnja, wobsteji dźensa 30 lět. Dźeń po narodninach Jana Arnošta Smolerja je skromny započatk lěta 1991 we wobchodźe na Kurta Pchalekowej 20 datěrowany. Štó by sej myslił, zo padnu 30. narodniny kniharnje raz do časa wulkich wobmjezowanjow koronapandemije dla, tak zo mějachu so gratulanća dźensa na telefon wobmjezować. Wězo sej tež woni bórze zaso wočinjenu kniharnju přeja. Po załoženskej wjednicy dr. Ruth Thiemannowej (naprawo) nawjeduje Annett Šołćic „instituciju“ pod třěchu Ludoweho nakładnistwa Domowiny wot lěta 2002. Foto: SN/Hanka Šěnec, archiw SN/Maćij Bulank

Tež w Budyskim wopomnišću koronakriza digitalizaciju pohonja. Tak njedźěłaja tam jenož na tym, swoje poskitki wužiwajo nowe techniske móžnosće rozšěrić. Wone maja přichodnje kaž na internetnej stronje tež w socialnych medijach a na Youtube přistupne być.

Budyšin (SN/CoR). Dohromady 23 fil­mowych clipow je kónc minjeneho lěta w zhromadnym dźěle z renoměrowanym filmowcom Gerom Breloerom nastało. Na komprimowane wašnje předstajeja wone Budyske wopomnišćo a jeho wustajenske wobłuki. Wone powědaja wo dóńće Waltera Rosenheima, kiž bě w nacistiskim času w Budyšinje jaty, wo jatym w Budyskim sowjetskim specialnym lěhwje­ Hansu Corbaće a wo Hosseinje Yazdim, kiž bě w stasijastwje Budyšin II zajaty. W dalšich krótkofilmach rozprawjeja politiscy jeći wo swojim času tam w 1970- a 1980tych lětach. Časowi swědkojo Thomas Raufeisen, Sigurd Weber, Manfred Matthies, Sigrid Grünewald a Gerhard Vahldiek powědaja wo swojich nazhonjenjach a dožiwjenjach.

Jutry budu wšudźe hinaše

srjeda, 03. měrca 2021 spisane wot:

W Sakskej a Braniborskej budu jutry lětsa hinaše. Nałožki njebudu ludźo móc po zwučenym wašnju pěstować. Zrudni su tuž nimo mnohich dalšich tež Sylwija Panošina ze Slepjanskeho Serbskeho kulturneho centruma (SKC) a jeje sobudźěłaćerjo.

Sta hosći na „super-zapusće“

wutora, 02. měrca 2021 spisane wot:

Hochoza (SN/bn). „Witam was na prěni a nadźijomnje zdobom posledni ryzy digi­talny zapust. Poprawom měli samo wo ‚super-zapusće‘ rěčeć, wšako njeswjeći lětsa kóžda wjes za sebje, ale radujemy so wšitcy zhromadnje.“ Z tajkimi sło­wa­mi zahaji hłowny organizator a mo­de­ra­tor Tobias Unger minjenu sobotu nima­le pjećhodźinski program, kotryž je něhdźe 1 300 zajimcow online sćě­howało. Dohromady 16 młodźinskich a póstniskich zjednoćenstwow bě za njón filmowe nahra­wanja zapodało. Z „hoberskeho mnóstwa VHS-kasetow“ kaž tež nowšich di­gitalnych natočenjow zestaja Unger wjacore widejowe kolaže, kotrež swjedźenske ćahi, reje a spěwy na přikład we Wjerb­nje, w Bórkowach a Drjenowje něhdy a dźen­sa pokazuja. Mjez filmo­wymi přinoškami staraštej so Hochožanska Zmijowa kapała z dujerskej hudźbu a Choćebuska partyband Neo ze šla­gra­mi a mjezynarodnymi hitami wo prawu póstnisku naladu.

Hdyž wuměłča praji: „Njejsym před dołhimi lětami wustajeńcy dla molowała, ale zo bych słowjanske zynki, kotrež su tam klinčeli, zapopadnyła. Wjeselu so, zo su mi wobrazy zmóžnili, swoje wuprajenje ludźom sposrědkować.“ Z tajkich słowow rěči hłuboka lubosć k Łužicy, k regionej, kotryž běše čěskej molerce Alenje Čermákovej serbski kraj. Wčera před 95 lětami, 28. februara 1926, so wona w Praze narodźi, w lěće 2009 wona zemrě.

Mjez mnohimi słowjanskimi wuměłcam, hač běchu to Čech Ludvík Kuba, Słowjenc­ Ante Trstenjak, Polak Jerzy Cieslak­ – mužojo –, je wona swojorazna wusahowaca wosobina. 1976 bu na Zasłužbnu wuměłču ČSSR pomjenowana.

Klasiski format

pjatk, 26. februara 2021 spisane wot:
Chrást (SN). „Svatební & Pohřební“ rěka nowa tačel skupiny Lídova muzika z Chrá­stu. Hudźbnicy su na njej dohromady 30 ludowych spěwow zwěčnili, kotrež titu­lej wotpowědujo „kwasy a chowanja“ tematizuja. Nimo pěsnjow rozdźělnych regionow Čěskeje a Morawy – mjez nimi prěni raz přinoškaj ze Sudetskeje w němčinje – je kapała znowa tež serbskej spěwaj w Plzeňskim studiju Čěskeho rozhłosa natočiła. Zynkonošak je jako CD kaž tež jako dwójna tačel na winylu, wobsahowaca kode za download, wušoł. Někotre eksemplary limitowaneho winyla su w Budyskej Serbskej kulturnej informaciji mjez druhim tež po wašnju „click and collect“ na předań.

Festiwal z fokusom na Europu

pjatk, 26. februara 2021 spisane wot:

„Mać Europa“ je hesło lětušeho 18. filmoweho festiwala Nysa (FFN). Jeli wobstejnosće to dowola, chce jón wuhotowace towarstwo Kunstbauerkino wot 18. do 22. meje jako prezencne zarjadowanje přewjesć.

Wulke Hendrichecy (SN/bn). Festiwalne hesło wotbłyšćuje lětsa jasnje politiske wusměrjenje NFF. „Fokusěrujemy so na to, štož Europjanow zwjazuje – na korjenje europskeje ideje, što Europu dźensa wučinja a kak móhł jeje přichod wupadać. NFF steji jako trojonarodne zarjadowanje wot wšeho spočatka za wotewrjenu, socialnje sprawnu a tolerantnu Europu. Rozdźělne bohatstwo, demokratiske deficity a nacionalistiske zmyslenje pak tule wiziju wohrožeja. Chcemy so z festiwalom mjenowanym aspektam zbližić a tak zesrjedź Europy towaršnostnemu diskursej polěkować“, w zdźělence Kunstbauerkino rěka.

Hendrich Jordan

pjatk, 26. februara 2021 spisane wot:
20. februara před 180 lětami narodźi so wu­čer a spisowaćel Hendrich Jordan wučerskej swójbje w Čelnom we Wochožanskej wosadźe. 1861 skónči wón wučerski studij w Bolesławju a wučerješe naj­prjedy jědnaće lět we Łazowskej wosadźe, dźewjeć lět z toho w Hermanecach nad Sprjewju. Basnješe a pisaše powědančka a wuda serbskej čitance za šulerjow pruskeje Hornjeje Łužicy. Handrij Zejler rěkaše jemu „mój basniski syn“. ­Jako Jordan 1. oktobra 1872 Herma­necy wopušći, zo by w delnjołužiskich Popojcach jako wučer a kantor dźěłał, zbasni jemu Zejler „Mój přewodnik – lubemu přećelej Jordanej“. Hač do smjerće 3. měrca 1910 skutkowaše Jordan w Popojcach. Tam je Zejlerjowe basnje a spěwy do delnjoserbšćiny přełožił. Jordan pisa­še wo stawiznach, mjenowědźe a pućowanjach a wozjewješe tójšto delnjoserbskich basnjow w Bramborskich Nowinach jako jich soburedaktor, we Łužicy a časopisu Maćicy Serbskeje. Tež Pratyju je sobu redigował. Wot lěta 1866 bě Maćicar a wot załoženja Maśicy Serbskeje tež jeje čłon a je Maśicu kaž cyłe delnjoserbske narodne hibanje sobu nawjedował. Manfred Laduš

nowostki LND